Morgunblaðið - 03.04.1960, Blaðsíða 23

Sunnudagur 3. apríl 1960
MORGUNBLAÐ1Ð
23
rát, ástkæra
fósturmold

KFTIRFARANDI kaflar eru
úr bókinni „Grát, ástkæra fóst
urmold“ eftir Alan Paton, Suð
ur-Afrikurithöfundinn, en bók
þessi, sem kom út hjá AB 1955
hefur vakið mikla athýgli víða
um lönd og opnað augu
margra fyrir því ógnarástandi,
sem ríkir í samskiptum hvítra
manna og svertingja í Suður-
Afriku. Eins og fréttir, sið-
ustu vikuna bera með sér, hef-
ur soðið upp úr þar í landi og
ástandið þar nú talið svo al-
varlegt, að Öryggisráð S. Þ.
hefur tekið það til meðferð-
ar.
Þýðinguna hefur Andrés
Björnsson gert:
Og sumir hrópa að skipta
verði Suðirr-Afriku tafarlaust
í sérstök svæði, þar sem hvít-
ir menn búi einir sér og svart-
ir menn út af fyrir sig, þar
sem svartir menn geti búið á
sinum eigin landssvæðum,
grafið sínar eigin námur og
sett sér sjálfir lög. Aðrir vilja
afhrópa náma- og vinnubúða-
kerfið, sem veldur því, að
karlmenn flytja til borganna
án kvenna sinna og bama, og
brýtur þannig niður ættflokk-
inn, heimilið og einstakling-
inn, og þeir óska eftir að reist
verði þorp fyrir starfsmenn-
ina í námunum og verksmiðj-
unum.
Kirkjurnar hrópa líka.
Kirkjur enskumælandi manna
hrópa á meiri uppfræðslu og
fleiri tækifæri, og takmarkan-
ir á störfum og framkvæmd-
um innfæddra manna verði
numdar brott. Kirkjur þeirra,
sem tala Búamál, vilja að inn-
fæddum mönnum verði gefin
tækifæri til að þroskast að
vild sinni, og þeir minna fólk
sitt á það, að hnignun heimil-
isguðrækni, þar sem þjónustu-
fólkið tók þátt i guðræknis-
stundum, hafi átt sinn þátt í
siðferðilegri hnignun inn-
fædds fólks. En það á ekki að
verða um neitt jafnrétti að
ræða innan kirkju eða ríkis.
Já, hundruð og þúsimd radd
ir hrópa. En hvað skal gera,
þegar einn hrópar þetta og
annar hitt. Hver veit, hvemig
skapa skal friðland, þar sem
svartir menn eru svona langt
um fleiri en hvítir? Sumir
segja, að jörðin hafi nægta
nóg fyrir alla, og þótt einn fái
meira, þurfi það ekki að þýða,
að annar fái minna, að brauð
eins sé ekki dauði annars. Þeir
segja, að illa launuð verka-
lýðsstétt sé sama og fátæk
þjóð og betur launuð verka-
lýðsstétt þýði aukna markaði
og meiri möguleika fyrir iðn-
að og iðnvarning. Aðrif segja,
að þetta sé hættulegt, því að
vellaunaður verkalýður kaupi
ekki aðeins meira, heldur lesi
hann líka meira, hugsi meira,
biðji um meira og sætti sig
ekki við að vera alla tíð áhrifa
laus og utanveltu.
Hver veit, hvernig við eig-
um að skapa slíkt land? Við
óttumst nefnilega ekki aðeins
missi eigna okkar, heldur
missi yfirráða okkar, og við
óttumst að missa hvítan litar-
hátt okkar. Sumir segja, að
víst séu glæpirnir vondir, en
væri þetta þó ekki verra? Er
ekki betra að halda því, sem
við höfum, og borga fyrir það
með óttanum? Aðrir spyrja,
hvort hægt sé að þola slíkan
ótta. Er það ekki einmitt þessi
ótti, sem knýr menn til að
hugsa um þessa hluti?
Við vitum þetta ekki, við
vitum þetta ekki. Við látum
hverjum degi nægja sina þján
ingu og setjum fleiri lása fyr-
ir dyrnar og fáum ágætan,
grimman hund, þegar grimma
tíkin í næsta húsi eignast
hvolpa, og við höldum fastar
á handtöskunum okkar. En við
förum á mis við fegurð
trjánna að næturlagi og unað
elskendanna undir stjörnum
himinsins. Við getum ekki lát-
ið eftir okkur að koma drukkn
ir og fótgangandi heim um
miðja nótt og verðum að vera
án kvöldgöngunnar um
stjörnubjarta sléttuna. Við
verðum að vera gætin og úti-
loka hitt og þetta úr lífi okkar
og hlaða um okkur múr af
öryggisráðstöfunum. Líf okk-
ar verður ófrjálslegt, en það
verður lif æðri stéttar manna,
og við munum lifa í ótta, en
það verður að minnsta kosti
ekki óttinn við hið óþekkta.
Og samvizkunni stingum við
svefnþorn. Ljós lífsins verður
ekki slökkt, heldur sett undir
mæliker, svo að það geymist
handa kynslóð ,sem aftur lif-
ir á því einhvem dag, sem enn
er ekki runninn. Hitt forðumst
við að hugsa um, hvemig og
hvenær sá dagur rennur.
★
Grát þú, ástkæra fóstur-
mold, yfir ófæddu barninu,
sem á að erfa ótta okkar. Leyf
þú því ekki að elska jörðina
um of. Leyf þú því ekki að
hlæja óþvinguðum hlátri, þeg
ar vatnið rennur gegnum
greipar þess, né standa gagn-
teknu, þegar kvöldsólin roð-
ar sléttuna. Leyfðu því ekki
að hrífast um of við fuglasöng
lands síns né gefa fjallinu eða
dalnum of mikið af hjarta
sínu. Því að óttinn rænir það
öllu, ef það gefur of mikið.
Sjúkraflugvélin 4 —10
tíma á flugi daglega
MJÖG mikið hefur verið að gera I í fyrradag var hann á flugi í 9
í fluginu hjá Birni Pálssyni, | tíma, sótti sjúkling á Norðfjörð
sjúkraflugmanni, að undanförnu. og fór með annan til ísafjarðar.

1 NA /5 hnúior / Si/ 50 hnútar X- Snjókoma * 06 i \7 Skúrir FC Þrumur W&i Kuldaskil Hifaskif H HotS L Lctqi

Ekki er örgrannt um að svip
breytíng sé að verða á veður
korlinu. Hæðin er að vaxa yf
ir Grænlandi, en lægðin fyrir
sunnan land þokast NA. Marg
ir hafa spáð því undanfarið að
þessi veðurblíða hlyti að enda
með vorhreti og er vísast að
þeir hafi rétt fyrir sér. Skip
sem statt var í gær 60 sjómíl-
ur vestur af Jan Mayern gat
þess, að ís væri á þeim slóð-
um.
Veðurspáin síðdegis í gær
SV-mið: Allhvass austan,
skýjað.
SV-land til Breiðafj., Faxa
flóamið og Breiðafj.mið: aust-
an og síðar NA-kaldi, víðast
léttskýjað.
Vestf., Norðurl., Vestfj.mið
og Norðurmið: SA-gola og
bjartviðri fram eftir degi, síð
ar vaxandi austan eða norð-
austanátt, sennilega éljagang-
ur á morgun.
NA-land, Austfj., Norðaust-
urmið og Austfj. mið: Austan
gola o gsíðar kaldi, smáél.
SAland og SA-mið: Austan
stinningskaldi, dálítil slyddu
él.
— Já, það hefur verið sérlega
mikið að gera við alls konar
flutninga, sagði Björn Pálsson er
blaðið spurði hann um þetta í
gær. Þegar maður er farinn að
vera í loftinu í 4—10 tíma á dag
á svo lítilli flugvél, og koma við,
þá er það orðið nokkuð mikið.
En veðurskilyrði hafa verið ein-
staklega góð og því hægt að anna
miklu.
Ekki kvaðst Björn hafa verið
beðinn um að fljúga með kíg-
hóstasjúklinga í margar vikur og
kíghóstinn því líklega búinn að
vera í þetta sinn.
iHakaríos hótar
London. 2. apríl (Reuter). —
Talsmaður brezka utanrík
isráðuneytisins neitaði í
dag að segja nokkuð um
þau ummæli, sem höfð
voru eftir Makaríosi erki-
biskup á Kýpur í gær — að
hann mundi hvetja ibúa
eyjarinnar til óhlýðni við
Breta, ef samningaumleit-
anirnar um framtíð Kýpur
færu út um þúfur.
Talið er, að brezka stjórn
in reyni að halda áfram við
ræðum, þrátt fyrir þessi
ummæli erkibiskupsins,
sem kjörinn hefir verið
fyrsti forseti Kýpur, þegar
hún fær formlega sjálf-
stæði.
— Adenauer
Framh. af bls. 2.
franska bjóðin hefur ekki tek-
ið ræður hans allt of hátíð-
lega og er það mikili styrk-
ur fyrir Atlantshafsbanda-
lagið.
— Haldið þér að Krúsjeff
hafi ætlað að reka fleyg miili
Vestur-Þjóðverja og Frakka
með þessari heimsókn sinni?
spurði blaðamaðurinn.
— Já, auðvitað. Annars
hefði hann ekki farið þessa
för. En honum hefur skjátlazt
um hugarfar almennings í
Frakklandi og ekki hefur
hann þekkt de Gaulle rétt. —
De Gaulle hefur í sannleika
sagt mjög sterka og ákveðna
stefnu í heimsmálunum.
Þegar hér var komið sögu,
þökkuðu blaðamennirnir dr. Ad-
enauer fyrir fundinn og þá sagði
hann um leið og hann stóð upp:
— Ég þakka ykkur fyrir að
sleppa mér svona snemma. Ég
er mjög þakklátur íslenzku ríkis
stjóminni fyrir ágætt hádegis-
verðarboð, en mig langar jafnvel
meira í ykkar íslenzka fríska
loft.
Svo gekk hann út, ásamt Ólafi
Thors, Emil Jónssyni, Hans
Richard Hirschfeld og öllu
þeirra fylgdarliði. Ræddust þeir
síðan við, forsætisráðherrarnir,
nokkra stund úti á flugvallar-
stæðinu og Ieyndi það sér ekki,
að milli þeirra ríkti djúp vin-
átta. Að svo búnu var blásið til
brottferðar.
— Dr. Banda
Framhald af bls. 1.
hann vonaðist til að geta til-
kynnt í næstu viku, að fundur
yrði brátt haldinn í London um
stjórnarskrármálið.
Spillið ekki starfi mínu
Dr. Banda ávarpaði landa sína
í útvarpsræðu, er hann hafði ver-
ið látinn laus, en frelsi hans var
mjög fagnað um gervallt landið.
— Skoraði hann á menn að sýna
fullkomna stillingu. „Bíðið,“
sagði hann, „þar til ég segi ykk-
ur hvað þið skuluð gera, þegar
ég fer til London. — Spillið ekki
starfi mínu. — Ef þið takið tillit
til þess, sem ég segi, munuð þið
fá eigin stjórn — ef ekki, þi fáið
þið ekki neitt. Ég vil, að allir
sýni ró og stillingu á meðan ég
fer til London.“
Dr. Banda kvaðst hafa átt
„mjög vinsamlegar viðræður“
við nýlendumálaráðherrann og
landstjóra Breta, Sir Robert
Armitage, er hann hafði verið
leystur úr haldi.
Brezk blöð fagna
Brezku blöðin fagna því yfir-
leitt, að dr. Banda hefir verið
leystur úr haldi og telja, að þatð
muni stuðla mjög að lausn
Njassalands-vandamálsins. — Þó
heyrist rödd, sem er á öðru málL
T. d.. segir „Daily Express", að
stjórnin hafi með þessari ráð-
stöfun „aðeins dregið úr virðingu
og áhrifavaldi síns eigin embætt-
ismanns —- landstjórans".
Schannong’s minnisvurðar
0ster Farimagsgade 42,
Kþbenhavn 0.
Cunnar Jónsson
Lögmaður
við undirrétti o' htestarétt.
Þingholtsstræti 8. — Simi 1825».
Innilegar þakkir til allra sem glöddu mig og sýndu
mér vinsemd á áttatíu ára afmælinu.
Vilhjálmur Guðmundsson frá Hamri.
Ég vil hér með þakka innilega hið góða atlæti, sem ég
naut að hálfu Egils Þorgilssonar, hins djarfa og prúða
skipstjóra og skipshafnar hans á Tröllafossi á ferð minni
síðastliðið sumar frá Reykjavík til New York. Sérstaklega
minnist ég vinar míns Agnars Ólafssonar, brytans
Tryggva Steingrímssonar, matreiðslum., Ársæls Þor-
steinssonar, Jóns Viðar og skipþemunnar Margrétar.
Öllu þessu góða fólki þakka ég alúð þess og lipurð, það
gerði allt sem í valdi þess stóð til að gera mér ferðina
sem ánægjulegasta. Með vinsemd og virðingu.
Ari Johnsson

öskar eftir unglingum til
blaðburðar í eftirtalin hverfi:
Herská/ahverfi
Vesturgötu
BONN, V-Þýzkalandi.
INNAN skamms mun verða fjölg
að í vestur-þýzka hernum um 10 j
þúsund manns, og verða þá 156
þús. manns undir vopnum í Vest-
ur-Þýzkalandi. Markmiðið er, að
herstyrkurinn aukist upp i 350 '
þúsund manns fyrir 1963. I
Jarðarför systur okkar og fóstursystur
HÖLLU RAGNHEIÐAR JÓNSDÓTTUB
frá Smiðjuhóli, fyrrum kennslukonu,
fer fram frá Dómkirkjunni, mánudaginn 4. apríl n.k.
kl. 2 e.h. Húskveðja verður á heimili hennar Hverfis-
götu 28, kl. 1,15 e.h.
Sigríður, Pétrína, Jórunn, Ólöf og
Þorsteinn Sveinsson.