Morgunblaðið - 25.02.1962, Blaðsíða 6

6
MORCVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 25. febr. 1962
DKW Junior de Luxe.
Ljóm. Mbl. Ol. K. M.
efni, létta afbragðsflík.
Þessi léttu skjólföt úr vind-
heldu efni eru til okkar kom-
in frá norskum skíðamönnum
og síðar tókum við úlpumar
með áföstu hettunum upp
eftir amerísku hermönnunum.
Nú er sagt, að Vilhjálmur
Stefánsson hafi vepið ráðu-
nautur hersins um klæðnað á
norðurslóðum. Hettuúlpan er
örðin þjóðbúningur hér á
landi, enda er hún góð flík og
notuð í tíma og ótíma. Það
er hálfhlálegt að sjá menn I
þeim i sumarveðri, eins og
það var og er að sjá menn í
hnéháum gúmmístígvélum
við heyþurk á harðvelli í brak
andi sumarhita. Þetta minnir
mig líka á pokabrækurnar,
sem einu sinni voru í tízku,
og stúlkurnar, sem stigu út úr
langferðabílum fyrir utai»
gluggana mína, iklæddar poka
buxum úr þykku Gefjunar-
vaðmáli og á hælaháum skóm.
Nú eru komin á markaðinn
allskonar fataefni, sem hrinda
frá sér vatni og halda réttum
brotum, hverju sem viðrar.
Mergurinn málsins er þetta:
Yzt fata á að hafa vindheldar
og vatnsheldar skjólflíkur,
innan undir föt úr prjónlesi
eða önnur slík, sem halda vel
í sér lofti, því að loftið er
bezta einangrun gegn kulda.
Búa þarf um samskeyti á
hálsi og kviði, svö að ekki
næði, og vera vel búinn að
vettlingum og sokkum. Þá á
enginn að þurfa að krókna-
• Kuldinn herðir
og stælir
Þetta er þó afstætt, eins og
flest annað. Ef börnin eru frá
byrjun vanjn því að vera
dúðuð um of, verða þau að
kveifum, sem ekki þola kulda,
eins og krákan, þessi vetrar-
fugl, sem höfð var í búri f
hlýju núsi um veturinn og
króknaði á löppunum, þegar
hún slapp út úr því snemma
vors. Það er hægt að herða
líkamann gegn kulda og nú er
jafnvel farið að nota köld böft
við liðag’gt. Sumir hafa farið
í sjó allan veturinn og orðið
gott af. Kuldinn herðir og stæl
ir líkamann. örvar starf húð-
arinnar og ýmissa innrennslia
kirtla, svo sem nýrnahettanna.
Áður íyrr var algengt að hafa
ekki nema 10—15 hita í hús-
um inni og svo tíðkast enn á
Englandi. í minni æsku var
talað um kveifarskap þeirra
kaupstaðarbúa, sem sætu i
18—20 hita. Nú finnst mörg-
um það ekki nóg á þessum
hitaveitutimum. En líkami
manns er útbúinn frá náttúr-
unnar hendi með sína eigin
hitaveitu, sem þarf að hafa í
lagi, svo að hrúðurkarlar
stífli ekki allar æðar og kran-
arnir séu óvirkir, þegar á
reynir. Ekki hæfir lingerð
þjóð landi hörðu.
P. V. G. Kolka.
Litla undrið
Nýr bíll frá Daimler Benz
S.L. fimmtudag auglýsti Ræsir
h.f. í Morgunblaðinu nýja bif-
reiðategund, sem er lítt þekkt
hér á landi. Er þetta bifreiðin
DKW Junior frá Auto tlnion
verksmiðjun.um í Vestur Þýzka-
landi. Þótt bifreið þessi sé svo til
óþekkt hér á hún sér langa sögu
erlendis, og nægir að benda á
það að nafnið er skammstöfun
á Ðampf Kraft Wagen, eða gufu-
orku bifreið En í augum Þjóð-
verja er þetta ekki lengur rétta
þýðingin á skammstöfuninni.
Þeir segja nú að DKW þýði „Das
Kleine Wunder“ eða litla undrið.
Autö Uninon verksmiðjurnar
voru fyrir síðustu heimsstyrjöld
samsteypa nokkurra smærri bif-
reiðaframleíðenda og smíðuðu
m. a. DKW, Alder og Horch bif-
reiðir. Þær síðastnefndu voru
velþekktar á kappakstursbraut-
um þeirra tíma Og skæðir keppi-
nautar Mercades-Benz. DKW var
þá almenningsbifreiðin þýzka
áður en Volkswagen kom til sög-
unnar, og seldist vel um alla
Evrópu. Eftir stríð og eftir skipt-
ingu Þýzkalands voru nokkrar
verksmiðjanna í Austur Þýzka-
landi og aðrar fyrir vestan. Verk
smiðjurnar í Vestur Þýzkalandi
hafa frá stríðslokum aðallega
smíðað DKW og Auto Union
1000, en verksmiðjurnar fyrir
austan Horch vörubifreiðir og
Wartburg.
Framleiðendur Mercedes-Benz,
Daimler Benz verksmiðjurnar í
Vestur Þýzkalandi, fengu fyrir
nokkrum árum áhuga á smíði
smærri bifreiða og keyptu þá
40% af hlutr'bréfum Auto Union.
Og 1959 urðu Daimler Benz einka
eigendur verksmiðjanna. Fyrsta
afleiðingin af kaupunum er nú
komin í ijós, þ. e. DKW Junior,
sem er til sýnis hér hjá Ræsi h.f.
við Skúlagötu.
TVÍGENGISVÉL
„Litla undrið" eða DKW Juniór
er að ýmsu leyti frábrugðin öðr-
tun bifreiðum. sérstaklega hreyf-
illinn, sem er þriggja strokka
tvígengisvél og brennir olíu-
blönduðu benzíni. Fréttamaður
Mbl. átti þess kost að reyna þessa
bifreið s.l. föstudag og sannprófa
kosti hennar og galla. Það sem
fyrst vekur athygli áhorfendans
er stílhreint og fagurt útlit og að
hátt virðist vera undir bifreiðina
og hún því hentug fyrir íslenzka
vegi. Bifreiðin er tveggja dyra
og mjög greiður aðgangur að öku
mannssæti. Sætin eru afar þægi-
leg, stýrið vel staðsett og auðvelt
að lesa á mælaborðið.
ÓVART 1 FYRSTA
„Litla uncirið“ er framhjóls-
drifið og viðbragðsfljótt. Það er
svo með flesta ökumenn að þeir
þurfa að venjast bifreiðum og
eins var með fréttamann Mbl.
í þetta skipti. Ekið var af stað
í fyrsta gír, skipt í annan og síð-
an óvart aftur í fyrsta. En þetta
kom ekki a3 sök því gírkassi er
„al-synkróniseraður“. Eftir þetta
gekk ferðin betur. Ekið var um
götur bæjarins og um óheflaður
malargötur. Vegna laganna um há
markshraða skal ekki um það
sagt á prenti hve hratt var ekið,
en fréttamaðurinn sannfærðist
um það að bifreiðin fer afar vel
á vegi og vegleysum. Hún iiggur
vel í beygjum þótt krappar séu
og fjörðunin er prýðileg. Prófun-
in var ÖU hin ánægjulegasta og
einu gallarnir, ef galla skyldi
kalla, voru tvö atriði, sem koma
upp í vana. Annað er staðsetn-
ing gangskiptistangarinnar undir
stýri. Stöngin er ekki lárétt held-
ur vísar hún aðeins upp í ,hlut-
lausu“. Hitt er stefnuljósin, sem
ekki slökkna sjálfkrafa eftir að
beygja hefur verið tekin.
Framhald á bls. 23.
• „Vegna veðurs“
Nýlega fékk ég bréf frá
hlýju landi, Suður-Karolínu í
Bandaríkjunum. íslenzk kona
sem þar er skrifaði mér að
yfir hinn milda og stutta vet-
ur, sæist varla krakki á göt-
unni, mæðurnar héldu þeim
inni „vegna veðurs“, en bæru
ekki við að klæða þau í skjól-
góðar flíkur, svo þau gætu
verið úti. Jafnvel kennararnir
ættu það til að hleypa ekki
minni itrökkunum út í frímín-
útur, ef ekki væri hlýtt. En
hvernig er nú þetta hjá okk-
ur? Vitum við hvernig við
eigum að mæta vetri? Páll
Kolka, fyrrv. héraðslæknir,
hefur fallizt á að svara þess-
ari spurningu fyrir mig í dag.
Hann segir:
• Hvernig á að
mæta vetri?
Kæri Velvakandi:
Þú spyrð mig að því,
hvernig maður eigi að mæta
vetri. Ég þykist vita, að þú
eigir ekki við þau gamal-
kunnu búhyggindi að nota sem
bezt bjargræðistímann að
sumrinu, svo að maður drepi
ekki skjáturnar sínar úr hor
í vetrarharðindum, eða að
maður eigi að safna sér ein-
hverjum sumarforða af fjár-
munum, reynslu og mannviti,
til þess að gripa til, þegar
syrtir að í lífinu, starfsorkan
fer að bila, ellin að hrímga
hárin á kollinum á manni eða
breyta honum í nokkurskon-
ar Öræfajökul. Allt þetta get‘
ur verið og hefur reyndar ver
ið heldur torræð lexía okkur
frændum, niðjum Hrafna-
Flóka. Þú munt blátt áfram
eiga við það, hvernig maður
eigi að komast hjá því að
krókna úr kulda, og skal reynt
að svara því í stuttu máli.
©PI8
COPENMSfN
viðri heima að búa
Fáir kunna sig í góðviðri
heima að búa, segir máltækið,
og margur hefur orðið úti á
þessu landi, uppi um heiðar,
á milli bæja eða jafnvel milli
fjárhúsa og bæjar, af því að
hann hefur gleymt þessu, því
að hér er jafnan allra veðra
von. Stundum hefur örbrigð-
in hamlað og fátæklingurinn
króknað, sem ekki átti klæð-
in góð. Annars er það undar-
legt, hvergu íslendingar hafa
illa kunnað að verjast kulda,
miðað við eskimóa og aðrar
heimskautaþjóðir, einkum
vegna þess, að við höfum ekki
kunnað að hagnýta skinnin til
að verjast næðingi og bleytu.
Hér er þó ein undantekning,
sjóklæðm gömlu, sem notuð
voru fram á byrjun þessarar
aldar, sjóhatturinn, stakkur-
inn, brókin og sjóskórnir, sem
margir gamlir menn muna og
hafa jafnvel notað. Getur
nokkur fornvís maður frætt
mig á því, hvort þau hafa ver-
ið fundin upp af íslending-
um eða notkun þeirra verið
aðflutt frá Noregi, þar sem
minna var um búpening og
færra um skinn nema hjá
þeim, sem höfðu ráð á að færa
sér í nyt finnskattinn?
Sveitamenn gengu víst sum
ir í eltiskinnsbrókum, sem
hafa verið ágæt flík yzt
klæða, en annars var varla
nema tun skinnsokka að ræða,
bundna með þvengjum fast að
legg neðan hnés. Þannig þótti
sjálfsagt að búa út ganga-
manninn heima, en af Kolku-
mýrum voru vikugöngur á
Auðkúluheiði. í mínu ung-
dæmi voru líka farin að tíð-
kast oliuborin hlífðarföt, sem
gangnamenn höfðu með sér
og sömuleiðis við, seon fórum
haust og vor milli Norður-
lands og Suðurlands, ríðandi
til og frá skóla, og veitti stund
um ekki af á Holtavörðuheiði.
Á einn hátt kunnu forfeður
okkar að hagnýta skinnin
öðrum fremur. Þeir skrifuðu
á þau sögur og hetjukvæði.
Lof sé þeim fyrir það.
Á læknisferðum mínum að
vetri til reyndi ég framan af
að fylgja þeim gamla sið að
klæða af mér kuldann með
ullarfötum. Bezta flíikin af
bessu tagi var samt Mývatns-
hettan, sem móðir mín prjón-
aði mér. Hún var blind síð-
ustu 30 ár ævi sinnar, blessuð
gamla konan, en prjónaði
allskonar fínt prjón Og út-
prjón. Hettan hennar var eins
og flóki, náði út á axlir og nið-
ur á bak og brjóst, en aðeins
op fyrir bláandlitið. Þetta er
afbragðs flík í miklum frost-
um, en annars of heit. Ég
hafði hana alltaf með mér í
hnakktöskunni í löngum ferð-
um, þótt lagt væri af stað í
sæmilegu veðri.
Annars voru þessar ullar-
dúður óþægilegar. Maður var
stirður ti! gangs og komst
varla hjálparlaust á hestbak.
Ég félck mér því milliföt úr
dúnheldu lérefti, fysléttu,
stakik, sem var dregin saman
um háls og úlnliði, og brækur
án klaufar, því að alltaf vildi
næða mn um ullarfötin ella,
þegar riðið var á móti veðri.
Dúnhelda léreftið sparaði ull-
ardúðui og því gat maður ver-
ið miklu íéttklæddari, en auð-
vitað þarf vindhelda flíkin að
vera yzt íata, ef hún á að
gera sitt fulla gagn. Ég fékk
mér því punnan reiðjakka úr
einhverskonar gljábornu silki-
• Fáir kunna sig í góð-