Morgunblaðið - 27.03.1975, Blaðsíða 32

80
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. MARZ 1975
Kurt Schwitters: Fyrsta umhverfislistaverkið sem vitað er um
(eyðilagt).
Jan van den Abbeel: í
þessu verki eru gangar fyrir
sýningargesti þar sem um-
hverfið er síbreytilegt og
mjög skúlptúrískt
Framhald af bls.69
ið, virkja hverja einustu á. Til að ná
þessu takmarki á að skipta landinu
niður i svæði og safna öllu vanti af
hverju svæði fyrir sig í stór uppi-
stöðulón. með þvi að veita ánum úr
gömlu farvegunum og þurrka upp
þau vötn sem fyrir kunna að vera.
Vatnið úr uppistöðulónunum verður
siðan leitt í göngum neðanjarðar til
raforkuveranna. Siðan þarf að setja
upp rafmagnslinur og leggja raf-
magnskapla um landið þvert og endi-
langt, eins þátt og mögulegt er.
Einnig þurfum við að fá hingað sem
flestar verksmiðjur, og nokkrar oliu-
hreinsistöðvar." Þótt ádeila verksins
hafi verið auðsén og fundin skerptist
hún og skýrðist við lestur plaggsins.
Sýningargesturinn var staddur í um-
hverfi sem gaf viss fyrirheit og vakti
ýmsar þenkingar um vandamál sam-
timans. ekki hvað sizt plastsins og
hugmengunarinnar. Listamaðurinn
gefur vitund skoðandans brot af
hugsanlegri framtið með samandreg-
inni mynd þess sem er að gerast og
getur gerzt. Hitt er svo óvist hvort
skoðandinn meðtaki boðskapinn, ný-
stárleikur verksins geri hann ruglað-
an og verði ekkert meir.
ANNAÐ ÍSLENZKT VERK.
Umhverfismynd nr. 2 varð sam-
vinnuverkefni fimm nemenda Mynd-
lista- og Handiðaskólans, en i húsa-
kynnum Myndistaskólans v/Freyju-
götu, í mótunarstofu Ásmundarsalar.
Þau sem þarna unnu saman voru:
Björgvin Gylfi Snorrason, fvar
Valgarðsson, Ólafur Lárusson, Þór
Vigfússon og Þuriður Fannberg. Þau
ákváðu alla tilhögun I sameiningu og
völdu hugtakið FIRRINGU sem við-
fangsefni. og bjuggu til feril utanum
það. f framkvæmd var höfð hliðsjón
af risakonu þeirri HON sem reist var
i Stokkhólmi fyrir nokkrum árum, en
hún var þannig útbúin að gengið var
innum klofið i margs konar vistarver-
ur kaffistofu, leikherbergi o.fl. Svo
hagar til i mótunarstofu Ásmundar-
salar að hátt er til lofts. gengið niður
nokkrar tröppur af palli við dyrnar.
Við þvi hægt að byggja fyrrnefndan
feril i mismunandi hæð frá gólfi.
Fyrst var genginn hallandi þar sem
úrvinnsla verksins var til sýnis á
skissum og Ijósmyndum, gestum til
glöggvunar. Þá tók við stigi niður i
rökkvaðan gang þar sem glumdu
margvisleg hljóð af segulbandi, það-
an lá leiðin upp tröppur i sólmettað
andrúmsloftið geðveikislegra til-
hneiginga túristanna, með tilheyr-
andi auglýsingaskrumi og plast-
mengun og tilbúnu umhverfi, t.d
gosbrunni. Þá var aftur haldið niður,
en nú inn i sal með upphækkuðum
palli þar sem voru heimilislegar
barnamyndir, stólgarmur og bilað
útvarpstæki sem suðaði, en bak við
stólinn tóm brennivínsflaska. I af-
hýsi undir sólskinsdraumnum runnu
skuggamyndir i sjálfvirkri vél, og
sýndu i sifelldri endurtekningu firr-
ingu athafnarinnar. f horni stóð stóll
og gegnt honum uppfestur spegill.
Sá sem settist (og það gerðu margir)
gat virt andlit sitt fyrir sér i ró og
næði. og hugsað um eiginhagsmuni
sérgæskunnar eða hvað annað sem
til féll. Að lokum lá leiðin i gegnum
bréfarusl og plast á dimmum gangi
þaðan og upp og út. Skoðendur hafa
efalaust velt þvi fyrir sér hvort þetta
væri list, hvort hér var ekki aðeins á
ferðinni skopstæling og grín. Það er i
sjálfu sér algert aukaatriði hvað
skoðandanum finnst um það, hitt er
sjálfgefið að áhrifin siast inn og
vekja oft upp spurningar um stöðu
mannsins i umhverfinu og viðbrögð
hans gagnvart þvi. Maðurinn er allt-
af hluti af umhverfi sínu, hvort sem
honum er það Ijúft eða leitt. og
verður alltaf sibreytilegur eins og
það. En tilgangur listafólksins er að
breyta viðhorfi mannsins til um-
hverfisins annars vegar, hins vegar
að gefa honum nýtt umhverfi upp-
átækisins og skemmtunarinnar,
skapa honum nýja sýn til lifsins.
HEIMILDIR:
1) FIRRING, sýningarskrá 5 nem-
enda i MHl. 8/6 — 15/6 1974,
Ásmundarsal.
Movements in art since 1945.
Edward Lucie-Smith. Thames & Hud-
son, London
Assemblage, Environments &
Happenings Allan Kaprow. Harry N.
Abrams. N.Y.
Environment og Objects, sýningar-
skrá i Gallerie SÚM. 4/7 — 18/7
1971 JGÁ.
DADA SURREALISM AND THEIR
HERTIAGE. William S. Rubin The
Museum of Modern Art New York
1968.
Níels Hafstein.
Það verður aldrei nægilega brýnt fyrir spilurum að gera
ávallt í uphafi spils áætlun um hvernig þeir ætla að haga
úrspilinu. Er spilið sem hér fer á eftir gott dæmi um þetta:
Clarence Schmidt heitir höfundur þessa verks frá 1930
BRIDGE
S: K-4
H: 10-7-6-3
T: D-8-4
L: Á 10-8-3
S: 10-8-6-3
H: Á-K
T: Á-K
L: D-G-9-7-5
S: Á-D-9-7-5
H: D-G-8-2
T: G-9-3
L: 2
S: G-2
H: 9-5-4
T: 10-7-6-5-2
L: K-6-4
Norður opnaði á 1 laufi, austur sagði spaða, suður sagði 1
grand og norður sagði 3 grönd sem varð lokasögnin.
Vestur lét út spaða gosa austur gaf og sagnhafi drap heima
með kóngi. Eftir sögnum að dæma var liklegt að austur ætti
laufa kóng og 5 spaða og þess vegna lét sagnhafi næst út
laufa ás, síðan aftur lauf, en nú drap vestur með kóngi, lét út
spaða og þannig fékk austur 4 slagi á spaða og spilið varð einn
niður.
Sagnhafi getur auðveldlega unnið spilið. Geri hann sér strax
grein fyrir þeirri hættu, að vestur eigi laufa kóng og geti látið
út spaða þegar hann kemst inn þá verður hann að gera
einhverjar ráðstafanir varðandi spaðann. Líklegt er, að austur
eigi að minnsta kosti 5 spaða og þess vegna á hann að gefa
spaða gosal! Vestur lætur aftur spaða, austur drepur með ási
og kóngurinn fellur í, en nú getur austur ekki látið spaða aftur
án þess að sagnhafi fái slag á spaða 10.
Nú er sama hvað austur lætur út, sagnhafi vinnur alltaf
spilið. Eigi austur laufa kóng og láti nú aftur spaða i von um að
komast siðar inn á laufa kóng til að taka frí-spaðana, þá getur
sagnhaf i fyrirbyggt það með þvi að svína laufi.
Mótunarstofa
Ásmundarsal-
ar: Unnið við
uppsetningu á
umhverfis-
verki