Morgunblaðið - 06.03.1979, Side 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. MARZ 1979
Lágfiðluleikur
Efnisskrá:
Brahms . Sónata op. 120, nr. 1
Hallnás ........ Sónata op. 19
Sjostakovits ... Sónata op. 147
Samleikur: Ingvar Jónasson og
Hans Pálsson
Efnisskráin spannar hundrað
ára tímabil í tónsköpun og hófst
með verki eftir Brahms, sem
hann upphaflega samdi fyrir
klarinett, en breytti síðar fyrir
flutning á lágfiðlu. Báðar „lág-
fiðlu-klarinett" sónöturnar eftir
Brahms eru stórkostlegur tón-
vefnaður og vandfluttur skáld-
skapur. Flutningur verksins var
hinn vandaðasti en nokkuð
mikið án tilþrifa eða skáldlegrar
túlkunar. Annað verkið á efnis-
skránni var sónata eftir
Hallnás. Hallnás er eitt þeirra
tónskálda, sem lenda á milli
þeirra skila er marka niðurlag
rómantískrar tónlistar og upp-
haf nútíma tónlistar. Hann
nemur við kennsluborð ríkjandi
hefðar, reynir síðar að tileinka
sér nýja stíltækni, en þó ekki
fyrr en hún er orðin
„academisk" og tekin að stirðna
í eigin predikun. Fyrir skapandi
listamann getur verið erfitt að
velja og hafna, hvort hann skuli
halda sig við viðurkenndar
Tðnllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
gamlar vinnuaðferðir eða nýjar.
Hvort tveggja getur verið jafn
bindandi og blindandi fyrir
sköpun listamannsins. Þannig
mátti heyra í sónötu Hallnás, að
hann reyndi bæði að halda og
sleppa en gerði raunar hvorugt.
Síðasta verkið er nýtt af nálinni,
síðasta verk Sjostakovits og
stórkostlegt tóndæmi tónskálds,
sem er bæði maður nýjunga og
rótfastra hefða, er hann
drottnar yfir, en eru honum ekki
fjötur um fót. Sjostakovits
þurfti að ganga í gegn um
afskipti stjórnvalda, á honum
hvíldi krafa um að halda merki
sínu hátt og ávallt tókst honum
að kveðja sér hljóðs, með þeim
hætti að ofar stóð allri gagnrýni
og tilætlunarsemi. Sónatan op.
147, er stórbrotin tónsmíð, hefst
eins og leikur upp úr engu, er
tekur svo á sig margbreytileg
myndform lífsalvörunnar og
náttar í kyrrð minninga um leit
Ingvar Jónasson
liðinna kynslóða að eilífri og
algildri fegurð. Stórkostlegt
verk. Ingvar Jónasson er frábær
fiðluleikari og náði hann
sterkum tökum á síðasta verk-
efninu, sem var hápunktur tón-
leikanna. Hans Pálsson er góður
píanóleikari og var samspii hans
og Ingvars mjög gott. Um þátt
Ingvars að íslenskri tónmennt
og það hversu fjarvera hans er
mikill missir, væri hægt að
fjalla um sérstaklega, en tengsl
hans við heimahagana er góð
uppbót. Þeir aðilar ^er fást yið
tónleikahald hér á landi, mættu
fá til landsins, í ríkara mæli en
nú tíðkast, þá íslensku tónlistar-
menn er starfa erlendis, til að
halda hér tónleika, bæði sjálf-
stætt og með erlendum
samstarfsmönnum og þar með
viðhalda lifandi tengslum við
þessa útlaga, íslenskri tónmennt
til gagns og þeim sjálfum, sem
hvatning til að snúa heim og
erja land forfeðra sinna,
eftirkomendum til heilla.
Jón Ásgeirsson.
Tillaga á Alþingi:
Leit að djúp-
sjávarrækju
LÁRUS Jónsson (S) mælti sl.
föstudag fyrir tillögu til þings-
ályktunar. sem hann flytur
ásamt Matthíasi Bjarnasyni
(S), Pálma Jónssyni (S) og
Sverri Hermannssyni (S) um
aukna leit að djúpsjávarrækju
fyrir Vestf jörðum, Norðurlandi
og Austurlandi. Tillagan gerir
ráð fyrir aukinni og skipu-
lagðri leit að djúpsjávarrækju
að höfðu samráði við útgerðar-
menn og sjómenn, sem reynslu
hafi af veiðum á rækju á djúp-
miðum.
Úthafsrækja
Lárus Jónsson sagði m.a. í
framsögu sinni.
„Árið 1969 fundust rækjumið
við Grímsey og Kolbeinsey, þau
fyrstu sem nefna má djúprækju-
mið. Fram til 1976 var oft leitað
rækju á djúpslóð, en sú leit var
ónóg með öllu og ekki nægilega
samfelld. Á árinu 1976 var gert
verulegt átak í þessu efni fyrir
forgöngu Matthíasar Bjarna-
sonar fyrrv. sjávarútvegsráð-
herra. Farnir voru nokkrir
leitarleiðangrar og keyptar voru
m.a. frá Færeyjum sérstakar
rækjuvörpur hliðstæðar þeim,
sem Færeyingar hafa notað við
Vestur-Grænland með góðum
árangri, en þeir hafa veitt þar
þúsundir tonna undanfarin ár af
stærri úthafsrækju sem selst á
ótrúlega háu verði. Láta mun
nærri, ef tekið er mið af nýlegri
reynslu hér á landi, að stór
úthafsrækja, 70—90 stk. í kg,
seljist á nálægt 75% hærra
verði en ef stykkjatalan er
120—150 og 50% hærra verði en
ef stykkjatalan er 90—120 í kg.
Árangurinn af aukinni rækju-
leit árin 1976 og 1977 varð
umtalsverður einkum fundust
mið á Dohrnbanka og flákanum
norðan hans, en þar veiðist nú
stærsta rækja sem veiðst hefur
við ísland, allt niður í 50 stk. í
kg. Djúprækjumið, sem nú eru
nýtt, eru orðin fimm: Dohrn-
banki, Norðurkantur, Kolbeins-
eyjar- og Grímseyjarsvæði og
Eyjarfjarðaráll.
Ástæða er til að ætla að víða
umhverfis land, einkum úti fyrir
Vestfjörðum, Norður- og
Austurlandi, sé að finna djúpr-
ækjumið. Sú litla reynsla, sem
við íslendingar höfum á sviði
djúprækjuveiða, bendir ótvírætt
til að þar sé um að ræða ónýtta
auðlind sem getur gefið ótrúlega
mikinn afrakstur auk þess sem
aukin áhersla á djúprækju-
veiðar gæti dregið úr sókn í
ofnýtta fiskstofna. Flm. Þess-
arar tiilögu vilja vekja athygli á
þessu og hvetja til þess, að
skipuleg leit að djúprækju verði
verulega aukin.
Tilhögun leitar
Lársu sagði þá tilhögun
rækjuleitar vænlegasta til
árangurs og jafnframt fjárhags-
lega hagkvæmasta, að leigja
fiskibáta eða togara til leitar-
innar. Slíkt sé farsælla en nýta
skip Hafrannsóknastofnunar.
Útgerðarkostnaður þeirra sé
mikill og vinnutími á þeim
styttri en tíðkist á fiskiskipum,
auk þess sem reynsla skip-
stjórnarmanna í fiskiflotanum
sé mikilvæg. Sjálfgefið er, sagði
hann, að leitin sé undir stjórn
Hafrannsóknastofnunar, og
þann veg knýtt saman reynsla
fiskifræðingsins og fiskiskip-
stjórans.
Þá minnti Lárus á reynslu og
frumkvæði Snorra Snorrasonar,
skipstjóra á Dalborgu, eina
djúpsjávarrækjutogara Is-
lendinga, á þessu sviði. Sam-
vinna milli Hafrannsókna-
stofnunar og útgerðar Dalborg-
ar sé því æskileg að hans mati,
ef standa eigi að leit á djúp-
sjávarrækju umhverfis landið á
hagkvæman og hagnýtan hátt.
Banki þeirra sem hyggja að framtíðinni
Iðnaðarbankinn
Aðalbanki og útibú
' Gleðilegt sumar,
gott er nú blessað
veðrið!!
Ertu farinn að hugsa hlýtt til
sumarsins? Hvað á að gera í
fríinu? Hvert skal halda? Verður
farið til útlanda með fjölskylduna?
Á að taka bílinn með til
Norðurlanda eða fljúga suður til
sólarstranda?
Sjaldnast eru auraráðin of mikil ef
ætlunin er að gera góða reisu. En
nú er orðið auðvelt að bæta úr því.
Það gera IB-lánin.
Með reglubundnum mánaðar-
legum sparnaði og IB-láni
geturðu tryggt þér umtalsvert
ráðstöfunarfé. Og ef makinn er
með - tvöfaldast möguleikarnir.
Er þettaekki lausn sem þér líkar?
Leitið upplýsinga um IB-lán,
fáið bækling