Morgunblaðið - 26.10.1980, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. OKTÓBER 1980
- segir sóknarpresturinn á Raufarhöfn
séra Guömundur Örn Ragnarsson
Á ferð um N-Þingeyjarsýslu
Texti/ Hildur Helga Siguröardóttir Myndir/ Emilía
„Tengsl ríkis
og kirkju
mjög óljós"
„fix er búinn að vera hér í tvö
ár ok kann alveg Ijómandi vel
vift mÍK.“ saKÖi séra Guðmundur
Orn RaKnarsson, s«')knarprestur
á Raufarhófn. er blaðamaður
hitti hann aö máli á heimili
hans.
Auk þess að vera sóknarprest-
ur á Raufarhöfn þjónar séra
Guómundur einnÍK Svalharös-
<>K Sauöanessóknum. en til Sauö-
aness sækja m.a. l>órshafnarbú-
ar kirkju. Séra Guömundur Örn
er kvæntur Jóninu Láru Einars-
dóttur. Krafiklistamanni, ok
eÍKa þau tvo unxa syni. Brynjar
Frosta ok Bjartmar Orra. Jón-
ína Lára hefur komið sér upp
vinnuaðstööu á heimilinu ok
kvaöst vera hin ánæKÖasta mcð
vinnuskilyrðin. Guömundur Örn
fæst reyndar við fleira en
prestsskapinn. því hann er út-
lærður prentari ok er með
prentsetninKarvél á skrifstof-
unni hjá sér.
Kirkjan endurbyggð -
safnaðarlífið í blóma
„Að undanförnu hefur staðið
yfir endurbygKÍnK kirkjunnar hér
á staðnum, en hún var upphaf-
lega vígð í janúar árið 1928,“
sagði séra Guðmundur. „Einhver
færði í tal á sínum tíma að rífa
kirkjuna, því hún var illa farin,
en það kom nú eiginlega aldrei til
greina. En þetta hefur kostað
stórfé, sem að mestu hefur feng-
ist með frjálsum framlögum, og
Björg Björnsdóttir
Jónína Lára Einarsdóttir. kona séra Guðmundar,
er grafiklistamaöur og kvaö hún ákaflega gott aö
búa ok starfa á Raufarhöfn.
Séra Guömundur örn við prentsetningarvélina á
skrifstofu sinni. en hann er útlærður prentari.
Myndirnar á vegKnum eru eftir föður hans.
Ragnar Kjartansson myndlistarmann.
mikla vinnu, þannig að segja má
að hér hafi fólkið byggt sína
kirkju sjálft.
Enda finnur fólkið að það
byggir enginn kirkjurnar nema
það sjálft. Ráðuneytið ákveður
sóknargjöldin með lagasetningu
og þau eru allt of lág. Þó að
sjúkrahúsin séu góð og þjóni
sínum tilgangi, þarf ekki síður að
þjóna andlegum þörfum fólksins.
En sé litið á aðbúnað kirkjunnar
og prestanna í landinu, virðist
svo vera, sem ríkið líti á kirkjuna
sem óarðbæra stofnun.
En safnaðarlífið stendur í
blóma hér á Raufarhöfn og sókn-
arnefndin er alveg einstök hvað
í sumar var unnið af kappi við aö gera upp kirkjuna á Raufarhöfn.
Kirkjan var upphaflega vigð áriö 1928. Hún stendur na-rri
hafnarbakkanum og til skamms tima var innsiglingarljós i
turngluKganum.
dugnað og allt starf í þágu
kirkjunnar áhrærir. Kirkjukór-
inn hér er líka alveg sérstakur.
Starfsemi hans hefur aldrei logn-
ast útaf, þótt kirkjan hafi verið
ónothæf um tíma og er það mikið
því að þakka hve virka og góða
stjórnendur við höfum haft.
I þrjú ár var kirkjan aðeins
notuð til jarðarfara en haustið
’78 var rifið innan úr henni og
hún öll sandblásin að innan. Það
má geta þess að þann tíma, sem
kirkjan var alveg ónothæf, dó
enginn, en margir strax á eftir.
Kirkjan var svo tekin í notkun
aftur vorið 1979 og kom biskup-
inn, sá góði maður, þá og messaði
í henni. Það hefur kostað mikið
átak að endurbyggja kirkjuna en
drottinn hefur verið með í þessari
kirkjubyggingu," sagði séra Guð-
mundur og gat þess einnig að til
skamms tíma hefði verið innsigl-
ingarljós í turnglugganum, en
kirkjan stendur nálægt hafnar-
bakkanum. Segja má því að
kirkja þelrra Raufarhafnarbúa
hafi verið þeim leiðarljós með
fleiri en einum hætti.
Tengsl ríkis og
kirkju mjög óljós
Þar sem minnst hafði verið á
fjármál kirkjunnar barst í tal sú
staðreynd hve margar kirkju-
jarðir eru í eyði og hverjar
ástæðurnar fyrir því myndu vera.
„Tengsl ríkis og kirkju eru mjög
óljós," sagði séra Guðmundur
„ ... og æ fleiri kirkjujarðir lenda
í höndum ríkisins, oftast þegj-
andi og hljóðalaust. Menn hafa
alltaf talið að það væru hagsmun-
ir prestanna sjálfra, sem gerðu
það að verkum að þeir væru
mótfallnir þessari þróun. En það
væri ekki svona erfitt að halda
kirkjunum við, ef prestur sæti
jörðina og arður fengist af þeim
hlunnindum, sem fylgja góðum
jörðum. En eins og ég sagði áðan,
virðist ríkið líta á kirkjuna sem
óarðbæra stofnun og ekkert hefur
verið aðhafst til að skýra þessi
mál.
A prestastefnunni í sumar kom
upp samstaða meðal yngri presta
í sambandi við eignir kirkjunnar
og tengsl ríkis og kirkju þar að
lútandi. Enda ekki vanþörf á, því
að í þeim samskiptum ber kirkjan
æ ofan í æ stórlega skarðan hlut
frá borði."
Aðspurður hvort hann væri þá
fylgjandi aðskilnaði ríkis og
kirkju sagði séra Guðmundur:
„Ég tel timabært að stinga þvi
aö stjúrnvöldum að gerð verði
úttekt á sambúö rikis og kirkju
meö aðskilnað i huga.“
„Þar sem minkurinn
hreiðrar um sig flýr
allt kvikt af svæðinu44
„MINKURINN er alls staöar,
jafnvel hér í plássinu," sagði
Stefán Magnússon. er blaöa-
maöur Mbl. spjallaöi við hann
síösumars norður á Raufar-
höfn. Þetta reyndust orð aö
sönnu, því skömmu eftir aö
fundum okkar Stefáns bar sam-
an, vann Stubhur. hundur Stef-
áns, mink við hús sveitarstjór-
ans og komst þar með í tölu
merkishunda, eins og fram mun
hafa komiö í blaðinu á dögun-
um.
„Dótturdóttir mín fékk Stubb í
afmælisgjöf fyrir 8 árum, smá-
hvolp, og það þurfti ekkert að
kenna honum að eltast við mink-
inn, hann tók þetta eiginlega upp
hjá sjálfum sér,“ sagði Stefán,
sem reyndar vinnur í frystihúsinu
utan grenjatímans. „En þegar ég
sá hvert stefndi, fór ég að taka
hann með mér á veiðar, og nú er
ég kallaður út þangað, sem sýnt
þykir að minkur sé á ferli.
Vopnin eru ekki önnur en reka
og svo hef ég auðvitað hundinn.
Það er mikið um mink hér á
Sléttunni, viðkoman er hröð og
lítil afföll á stofninum. Ef við
segjum t.d. sem svo, að hundrað
læður eigi hver um sig fimm unga
á ári, þá verða læðurnar orðnar
um tólf hundruð talsins eftir
fjögur ár! Grenjatíminn er aöeins
einn mánuður að sumrinu og
erfitt að komast að. Fyrsta árið,
sem við Stubbur vorum í þessu,
náðum við ekki nema sjö minkum,
en síðan hefur sú tala stundum
farið upp í 40 dýr þegar mest
hefur verið. í vor náðum við 25
dýrum, en það þýðir nú ekki að
ekki sé nóg eftir!
Það þarf að gera meira til að
losna við minkinn, því ógagnið,
sem af honum hlýst, er gífurlegt.
Þar sem minkurinn hreiðrar um
sig, flýr allt kvikt af svæðinu.
Eg fór í hólma í vor, þar sem
minkuiinn var búinn að hreinsa
öll hreiðrin. Hann var kominn
með 30—40 egg í jarðholu, sem
hann hafði gert, óbrotin! Hann
hafði sett mosabreiðu undir. Auk
þess voru þar þrjár kollur, sem
hann hafði stýft um höfuðið. Það
verður ekki sagt um minkinn, að
hann vanti vitið, en fólk gerir sér
ekki grein fyrir, hvað þetta er
mikil skaðræðisskepna", sagði
Stefán að lokum og Stubbur hefði
eflaust tekið undir með eiganda
sínum, hefði hann getað, en varð
að láta sér nægja að reka upp
vígalegt bofs, þótt hann sé að
sjálfsögðu afar dagfarsprúður
hundur, þegar hann stendur ekki í
stórræðum við hús sveitarstjór-
ans.
Rabbað við Raufarhafnarbúa
Stefán meö Stubb og rekuna, sem hann notar til aö vinna á
minknum.