Morgunblaðið - 27.02.1982, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. FEBRÚAR 1982
25
Kristinn Guðmundsson ísafirdi:
Lítum dimmt til framtíðarinnar
ef fella á niður áhaldadaggjöld
„VIÐ LÍTIIM dimmt til framtíðar
innar, ef fella á nidur áhaldadag-
gjöld og kannski tæplega að greiða
okkur hallann. En þad eru laga-
ákvæði um það, að hann á að greið-
ast upp á 5—8 fyrstu mánuðunum,
en ég veit nú ekki ncma það takist
enn þá. Við höfum ekki endanlegt
uppgjör fyrir hallann á sl. ári, en
útlit er fyrir að hann fari ekki yfir
5%, þannig að ástandið er víða
verra,“ sagði Kristinn Gumundsson
forstjóri Sjúkrahúss ísafjarðar.
Kristinn sagði, að Sjúkrahúsið
á Isafirði fengi 40% af þeirri upp-
hæð sem beðið hefði verið um til
tækjakaupa og viðhalds. Hann
sagði daggjöldin sjálf ekki fjarri
lagi, þeir fengju nú 871 kr. en
höfðu 862 kr. í desember. Um
hugsanlegar aðgerðir sagði hann:
„Það þýðir kannski ekkert að vera
að berja sér, og það má segja að
við skrimtum enn þá. Þegar ríkis-
spítalarnir eru í vandræðum þá
loka þeir bara heilu deildunum,
en það getum við ekki. Auðvitað
er hægt að koma út með sæmilega
afkomu, þegar sagt er stopp þegar
ástandið krefst þess. Við bíðum
og sjáum til.“
Björn Ástmundsson Reykjalundi:
Reikningsleg skekkja á
daggjöldum sjúkrahúsa

v
/ 1
„HÉR HAFA ekki verið gerðar nein-
ar þær rekstrarlegar breytingar sem
kalla á 12,5% hækkun. Ég tel að hér
sé um að ræða reikningslega
skekkju hvað varðar daggjöld. Við
erum komnir í þá stöðu gagnvart
bönkunum að ég held að það verði
ekki lengra komist. Við þurfum
sennilega að fækka um 15 manns til
að ná saman endum. Skuldir um ára-
mótin við lífeyrissjóði, vegna þing-
gjalda og fleira, voru um 1,8 til 2
milljónir króna, en þar er ekki með-
talið það sem við höfum tekið úr
eigin sjóðum og eðlileg rekstrarlán,"
Eyjólfur Pálsson Vestmannaeyjum:
Hlýtur að koma til stöðvunar
„ÞAÐ LIGGUR á borðinu, að ef ekki
verða breytingar hér á, þá hlýtur inn-
an skamms að koma til hreinnar
stöðvunar. Það gildir það sama um
okkur og velflesta, að staðan er mjög
slæm. Til viðbótar þessum almenna
fjárhagsvanda stöndum við einnig
frammi fyrir því, að vera með stærra
sjúkrahús en markaðurinn gerir kröfu
til. Hallinn hjá okkur um áramótin var
um 2 milljónir króna,“ sagði Eyjólfur
1‘álsson, forstjóri sjúkrahúss Vest-
mannaeyja.
Hann sagði, að bæjarsjóður Vest-
mannaeyja hefði að hluta aðstoðað
við reksturinn, en það væri sama
með þann sjóð og aðra bæjarsjóði,
að hann hefði nóg með sitt. Um
lausn vandans sagði hann: „Það er
mitt mat að við eigum að reka okkar
mál á sameiginlegum vettvangi, þ.e.
á vettvangi Landssambands sjúkra-
húsa. Daggjaldakerfið hefur nokkuð
óvenjulega náttúru, því ef draga á
saman að því marki að það leiði til
fækkunar sjúklinga, þýðir það í
Gunnar Sigurbjörnsson Akureyri:
Getum aldrei reiknað
teknahliðina í peningum
lengjast og fleira mætti til taka.
Þá komum við að spurningunni
um hvað borgar sig fyrir þjóð-
félagið. Það er nú svo með okkar
þjónustu. Við höfum kostnað-
arhliðina fyrirliggjandi, en við
getum aldrei reiknað það sem
við skilum af okkur, þ.e. tekna-
hliðina, í peningum."
Gunnar sagði að sjúkrahúsið
á Akureyri hefði fengið 1%
hækkun á daggjöldum í janúar,
en reiknað hefði verið út fyrir
nokkru, að til að geta staðið
undir rekstrinum og jafnað
skuldahalann þyrfti 25% hækk-
un að koma til. Hann sagði í
lokin: „Heilsugæzluþjónusta á
Islandi er mjög góð og með því
bezta sem gerist meðal ná-
grannaþjóðanna, og ég þekki
það af eigin reynslu. Auðvitað
vilja allir halda góðri heilbrigð-
isþjónustu, en þá er einnig
spurningin: Hvað viljum við
leggja á okkur? Einhvers staðar
frá verða peningarnir að koma?“
raun að tekjurnar minnka, þannig
að slíkar aðgerðir yrðu neikvæðar
hvað þetta varðar. Samdráttur þýð-
ir því að minnka þarf þjónustuna
við hvern og einn.“
Eyjólfur sagði í lokin: „Við höfum
óskað eftir við hið háa ráðuneyti að
það tjái sig um hvaða þjónustu-
skerðing eigi að fara fram og á
þessu stigi bíðum við átekta og
væntum ákveðnari svara heilbrigð-
isyfirvalda við þeim tillögum, sem
samþykktar voru á fundi sem
Landssambandið hélt fyrri hluta
þessa mánaðar."
sagði Björn Ástmundsson forstjóri
Reykjalundar.
Björn gerði að umræðuefni fund
Landssambands sjúkrahúsanna
nýverið og sagði að þar hefði verið
leitað svara ráðherra. „Ráðuneytið
hefur haldið því fram, að það hafi
greitt allar kostnaðarhækkanir
sem orðið hafa en að þessi halli sé
myndaður fyrir ákvarðanir og að-
gerðir stjórnenda sjúkrahúsanna
og séu okkar mál. Það sé okkar
hlutverk að snauta heim og lag-
færa stöðuna. Ég tel að þarna sé
um að ræða reikningslegan feil
a.m.k. hvað varðar Reykjalund og
á von á að við fáum lagfæringu þar
á.“
Þá sagði Björn og þrátt fyrir að
hann hefði starfað í átta ár á
Reykjalundi hefði hann í fyrsta
sinn heyrt, á áðurnefndum fundi,
að einhver vísitala væri notuð til
ákvörðunar um daggjöld. Hann
sagðist telja að daggjaldanefnd
hefði helst unnið sér það til ágæt-
is, að senda sjúkrahúsunum dreifi-
bréf um hver daggjöld þeirra
skyldu vera. Hann hefði aldrei
fengið svör við þeim ályktunum
eða ábendingum sem Reykjalund-
ur hefði sent nefndinni, hvað þá
heldur fengið fulltrúa nefndarinn-
ar í heimsókn til að kynna sér
starfsemina.
Um niðurskurðinn til viðhalds
og áhaldakaupa sagði Björn: „Ég á
ákaflega erfitt með að sjá, hvernig
unnt er að standa svo að skiptingu
þessa fjár, eftir að búið er að skera
upphæðina úr umbeðnum 70 millj.
kr. í 27 millj., að Reykjalundi, sem
er 37 ára gömul stofnun, séu út-
hlutaðar 27 kr. á dag á sama tíma
og nýju dvalarheimili aldraðra,
DAS í Hafnarfirði, eru ætlaðar 56
kr. Okkar fjárveiting rétt nægir til
að lagfæra 18 smáhýsi hér á lóð-
inni, auk eðlilegrar endurnýjunar
annarra húsa. Við eigum ekki eftir
eina krónu til tækjakaupa.
Björn Astmundsson gerði dag-
gjaldakerfið sérstaklega að um-
ræðuefni í lokin og sagði að sér
fyndist furðuleg sú umræða sem
borið hefði á undanfarið um að
koma fleiri sjúkrastofnunum inn á
fjárlög og tiltók hann þar sérstak-
lega, að rætt hefði verið um að
setja Fjórðungssjúkrahúsið á Ak-
ureyri inn á fjárlög. Hann sagði:
„Mér er daggjaldakerfið ekkert
heilagt, en það er ekki búið að
benda á neitt annað, sem yrði
betra. Þetta kerfi má lagfæra, ef
áhugi er á því. Það að taka sjúkra-
hús inn á föst fjárlög hangir ekk-
ert saman við lækningu á pen-
ingastreyminu til stofnananna.
Hér er að mínu mati fyrst og
fremst fólgin hugmynd um mið-
stýringu a stjórnun sjúkrahús-
anna. Og það held ég að sé í takt
við þau stjórnvöld sem nú sitja.
Markmiðið er ríkisrekstur. —
Maður gæti haldið að þessi með-
ferð á daggjaldakerfinu sé ekki
bein tilviljun."
Haukur Benediktsson Borgarspítalanum:
„SKULDAHALINN frá í fyrra var
upp á 11,5 milljónir króna. Vid
höfum hér stytzta meðallegutíma
á landinu og það hefur mikil áhrif
til hækkunar rekstrarkostnaðar.
Það er mjög erfitt að reka þetta
með slíkum skuldahala. Þetta
vindur upp á sig og við erum sífellt
að reyna að ná í halann frá síðasta
ári. Með vöxtum og vaxtavöxtum
hleður þetta utan á sig. Við erum
komnir með langa skuldahala í
flestum viðskiptafyrirtækjum
okkar,“ sagði Gunnar Sigur
björnsson, aðstoðarforstjóri Fjórð-
ungssjúkrahússins á Akureyri.
Um leiðir til lausnar vandan-
um sagði hann: „Við erum að
reyna að undirbúa okkur á allan
hátt. Við verðum að vera tilbúin
að minnka þjónustuna ef við
fáum ekki aukið fé. Það má auð-
vitað lengja meðallegutímann
og vera ekki með eina starfsemi
um helgar, en auðvitað bitnar
það á einhverjum. Biðlistar
Rekið meira og minna
á lánum og vanskilum
„VIÐ GERIJM ráð fyrir að þurfa aó
borga 5,7 millj. kr. í vexti á árinu. Það
er sama upphæðin og þarf til að greiða
árslaun 40 manna i heilbrigðiskerfinu.
Á sama tíma er verið að þrátta um
hvort bæta eigi við einum manni í
vinnu. Það er engin leið að standa
undir þessu lengur. Þetta er allt fjár
magnað með lánum og þó borgarsjóð-
ur sé ábyrgur fyrir þessu og verði að
greiða launin, þá hafa þeir tilkynnt
okkur að það sé enginn grundvöllur
fyrir því áframhaldandi," sagði Hauk-
ur Benediktsson forstjóri á Borgar
spítalanum og formaður Landssam-
bands sjúkrahúsa um áslandið á Borg-
arspítalaum.
Haukur sagði, að á fundi sem
Landssambandið gekkst fyrir ný-
verið um málið hefði verið óskað
eftir upplýsingum ráðuneytisins um
hvernig ætlast væri til að brugðist
yrði við 12% heildarhallarekstri
þessara stofnana á sl. ári. Ekki
hefði verið reiknað með að svör
bærust samdægurs, en Landssam-
bandið biði enn svara. Hann sagði
einnig: „Út af fyrir sig er ágreining-
ur um þennan halla, þ.e. hvort hann
sé vegna útþenslu eða vanmats á
verðbólgunni, og trúlega má nú
segja að það sé hvort tveggja. Það
skiptir nú meginmáli, hvort þarna
er þá um að ræða óleyfilega og
óeðlilega útþenslu á rekstri eða van-
mat á dýrtíðinni. Það er viðurkennt
af ráðuneytinu að það þurfi að
endurskoða vísitölu daggjalda-
nefndar til að reikna út ýmsa kostn-
aðarliði. Ef til samdráttar á að
koma til að minnka þennan halla,
þá er auðvitað hægt að segja upp
fólki, en við viljum fá ákvarðanir
um slíkt frá réttum aðilum. — Við
bíðum því svara þar að lútandi, og
reiknum með að menn ætli að setj-
ast niður með okkur og kryfja þetta
mál til mergjar.
Aðspurður um hversu lengi hann
teldi að sjúkrastofnanirnar héldu
starfsemi sinni gangandi á þennan
hátt sagði Haukur: „Svo lengi sem
menn vilja lána peninga. Þetta er
rekið meira og minna á lánum og
vanskilum hér á Borgarspítalanum
og það er einungis spurning um
hversu lengi menn komast upp með
slíkt, en auðvitað er engin framtíð í
slíku."