Morgunblaðið - 05.03.1983, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. MARZ 1983
Fulltrúar þriggja þingflokka:
Almáliö úr höndum
iðnaðarráðherra
Sex af sjö nefndarmönnum í at-
vinnumálanefnd sameinaðs þings
hafa lagt fram eftirfarandi tillögu til
þingsályktunar um viðræðunefnd
við Alusuisse, sem felur í sér aö
taka samskiptamál íslenzka ríksins
og Alusuisse um álverið í Straums-
vík úr höndum Hjörleifs Guttorms-
sonar, iðnaðarráðherra. Þeir sem
standa að tillögunni eru: Friðrik
Sóphusson (S), Halldór Ásgríms-
son(S), Eggert Haukdal (S), formað-
ur nefndarinnar, Jón Baldvin
Hannibalsson (A), Sverrir Her-
mannsson (S) og Ólafur l>. Þórðar-
son (F).
Tillögugrein:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að óska án tafar eftir
viðræðum við Alusuisse um end-
urskoðun á samningi íslenska
ríkisins við fyrirtækið um rekstur
íslenska álfélagsins. Til að annast
viðræðurnar skal ríkisstjórnin
þegar skipa 6 manna viðræðu-
nefnd og skal hver þingflokkur
tilnefna einn fulltrúa, forsætis-
ráðherra einn og landsvirkjun
einn. Nefndin kýs sér formann.
Við endurskoðun á samningn-
um verði lögð rík áhersla á veru-
lega hækkun raforkuverðs. Jafn-
framt verði leitað eftir hækkun á
raforkuverði sem gildi aftur í tím-
ann.
Alþingi telur að stækkun ál-
versins komi til greina í tengslum
við viðunandi hækkun á raforku-
verði; einnig komi til greina að
nýr hluthafi gerist aðili að ís-
lenska álfélaginu.
Þá verði og leitað eftir sam-
komulagi um breytingar á skatta-
ákvæðum samningsins.
Til að stuðla að því, að viðræður
geti hafist án tafar, verði fallist á
að setja deilumál um verð á súr-
áli, rafskautum og skatta í gerð-
ardóm sem aðilar koma sér saman
um.
Viðræðunefndin skal hafa full-
an aðgang að öllum þeim gögnum
sem þegar liggja fyrir um mál
þetta. Enn fremur er nefndinni
heimilt að leita samstarfs við
hvern þann aðila sem hefur sér-
þekkingu á málum er varða störf
hennar. Opinberum aðilum er
skylt að veita nefndinni hverjar
þær upplýsingar sem hún óskar.
Kostnaður af starfi nefndarinnar
greiðist úr ríkissjóði."
Greinargerð:
„Að undanförnu hefur komið í
ljós að iðnaðarráðherra hefur
ekki auðnast að ná víðtækri sam-
stöðu um hagsmunamál þjóðar-
innar gagnvart Alusuisse. Ekkert
tillit hefur verið tekið til ábend-
inga annarra í máli þessu og ráð-
herra lagt fram þingmannafrum-
varp í neðri deild Alþingis um
einhliða aðgerðir. Þar með hefur
ráðherrann siglt málinu inn á
brautir sem enginn sér fram úr.
Að þessari tillögu standa allir
nefndarmenn atvinnumálanefnd-
ar nema fulltrúi Alþýðubanda-
lagsins, Garðar Sigurðsson.
Nefndarmenn vilja með þessari
tillögu leggja áherslu á víðtæka
samstöðu til að ná fram mikil-
vægum hagsmunamálum og telja
það best gert með þeim hætti sem
fram kemur í tillögunni.
Nánari grein verður gerð fyrir
málinu í framsögu."
Albert Guðmundsson, alþingismaður:
Tímabært að
svara neikvæðum
í umræöu um frumvarp formanna
stjórnmálaflokkanna um kjördæmamálið
flutti Albert Guðmundsson (S) ræðu, í
tilefni af kröfu Vilmundar Gylfasonar um
útvarpsumræðu og rökstuðningi hans
fyrir þeirri kröfu, sem fer efnislega hér á
eftir:
Ég harma þetta upphlaup 4. þing-
manns Reykjavíkur. Það er orðið
reglulegur dagskrárliður, að hann
hleypur hér upp í stólinn, áður en
blaðamenn hverfa af fundum. Eftir að
þeir hverfa áf fundum og þingstörf
halda eðlilega áfram, hefur hann yfir-
leitt litinn áhuga fyrir því að taka til
máls. Það er kominn tími til þess að
þingmenn komi hér upp í pontuna og
svari honum. Hann kemur hér til
starfa á Alþingi, eftir virkilegt jaka-
hlaup úti í þjóðfélaginu með neikvæð-
um skrifum um menn og málefni og
það er kominn tími til þess að rifja upp
þá pólitísku sögu.
Síðan hann kom hingað til starfa á
hæstvirtu Alþingi hefur hann haldið
áfram þessum neikvæða málflutningi
um flokka og stjórnkerfi, sem við höf-
um búið við, og borið saman við ein-
ræðiskerfi, sem víða annars staðar eru
við lýði. Forsenda sú, sem 4. þingmað-
ur Reykvíkinga notaði í máli sínu, til
þess að óska eftir útvarpsumræðu, er
að gefa í skyn, að fjölmiðlar séu mis-
notaðir af ríkisvaldinu. Ég vil mót-
mæla þessu. Ég hef ekki orðið var við
það að stjórnvöld hafi bein afskipti af
fréttaflutningi. Ég hef sama rétt til
þess að mótmæla þessu, eins og hann
hefur til þess að bera slíkan áburð
fram fyrir alþjóð. Ég hef ekki unnan
neinu að kvarta hjá fréttamönnum
hér. Ég held, að fréttamenn eigi annað
skilið af þingmanninum en það að
hann væni þá um að gera upp á milli
manna, og sízt ætti það að koma frá
Vilmundi Gylfasyni, venga þess að
hann er svo til daglega í blöðunum sem
fréttaefni. Forsendurnar eru þvf falsk-
ar. Hitt er svo annað mál , að það
stjórnlagafrumvarp, sem hér er um
rætt, er þess eðlis, að það er ekkert
óeðlilegt, að úvarpað verði frá þeim
fundi eða þeim fundum, sem hér eiga
eftir að verða um það mál og kjör-
dæmamálið. Ég tel þá eðlilegt, að það
sé útvarpað frá fundinum öllum, þann-
ig að allir þeir, sem taka til máls,
tali til þjóðarinnar. Það er svo sann-
arlega þörf á því, að þingmenn al-
mennt geti svarað á sama vettvangi
þeim áróðri, sem frá 4. þingmanni
Reykvíkinga kemur, fyrir hans nýja
bandalagi, og ég vil minna hann og
alþjóð á það ,að hann er 4. þingmaður
Reykvíkinga sem frambjóðandi Al-
þýðuflokksins, vegna kjörfylgis þess
flokks. Hann hefur ekki verið kjörinn
á þing fyrir bandalag úti í bæ. Það á
kannske eftir að ske. En hann situr f
þingnefndum sem slíkur, sem Alþýðu-
flokksmaður.
Virðulegur forseti. Ég tek undir þá
ósk, að frá umræðu verði útvarpað, en
það verði þá almennar útvarpsumræð-
ur, sem eiga sér stað og útvarpið
standi opið allan þann tíma, sem þing-
fundur stendur.
Guðrún Helgadóttir
Guðmundur J. Guðmundsson.
Skattstofn helmingaður við starfslok:
Rimma Guðmund-
ar J. og Guðrúnar
Tveir þingmenn Alþýðubandalags,
Guðmundur J. Guðmundsson og
Guðrún Helgadóttir, fóru í hár sam-
an í umræðu á Alþingi um frumvarp
þess efnis, að tekjuskattstofn
manna, sem láta af störfum vegna
aldurs, skuli lækkaður um helming,
til að létta þeim skattbyrðina fyrsta
atvinnuleysisárið, eftir að þeir setj-
ast í helgan stein. Fyrsti flutnings-
maður frumvarpsins er Albert Guð-
mundsson, en meðflutningsmenn
eru 3 úr Sjálfstæðisflokki, 3 úr
Framsóknarflokki, 2 úr Alþýðu-
flokki og Guðmundur J. Guðmunds-
son úr Alþýðubandalagi. f greinar-
gerð segir efnislega, að frumvarpið
sé flutt til þess að koma til móts við
launþega, sem láta af starfi aldurs
vegna, til að auðvelda þeim tekjuleg
og önnur viðbrigði, enda eigi þeir,
em unnið hafi þjóðfélaginu langa
starfsævi og greitt skatta sína og
skyldur meðan vinnandi vóru, sið-
ferðilega kröfu á skattalegri til-
hliðran, er starfsævi lýkur. Og sú
tilhliðran á að koma án bónarbréfa.
Guðmundur J. Guðmundsson
(Abl) mælti fyrir nefndaráliti, er
lagði til samþykkt frumvarpsins,
með nokkrum orðalagsbreyting-
um. Birgir ísleifur Gunnarsson (S)
og Pétur Sigurðsson (S) þökkuðu
stuðning þingnefndarinnar við
málið. Guðrún Helgadóttir (Abl.)
mælti hinsvegar gegn frumvarp-
inu, m.a. á þeirri forsendu, að það
tæki ekki tillit til mismunandi
efnahagslegrar stöðu manna, er
þeir létu af störfum. Magnús H.
Magnússon (A) taldi hinsvegar
mikilvægt að taka af öll tvímæli
um slíkan skattalegan rétt hinna
öldruðu, er tekjur skreppa saman
við starfslok.
Er frumvarpið kom til atkvæða
í fyrri þingdeild kom enn til
snarpra orðaskipta milli Guð-
mundar J. Guðmundssonar og
Guðrúnar Helgadóttur, sem mælti
hart gegn frumvarpinu. Atkvæði
vóru greidd að viðhöfðu nafnakalli
’eftir aðra umræðu í neðri deild.
Var málið þar samþykkt með 21
atkvæði gegn 1 (Guðrúnar), 11
sátu hjá en 7 vóru fjarverandi.
Málið gengur nú til efri deildar, og
er vafalítið, að fullorðið fólk mun
vel fylgjast með afgreiðslu þess.
Eftir lifir vika af starfstíma 105. löggjafarþings Islendinga. Annir
eru miklar þessa dagana, bæði í þingdeildum og sameinuðu þingi.
Þessi svipmynd er tekin í Sameinuðu þingi. I ramma yfir landsfeðr-
um líðandi stundar má sjá mynd af Jóni Sjgurðssyni, sem kallaður
var „sómi Isíands’ sverð þess og skjöldur", en hann var forseti
þingsins á sinni tíð og fór fyrir löndum sínum í sjálfstæðisbaráttu
þeirra.
Stuttar þingfréttir
• Stefnt er að því að 105. lög-
gjafarþingi íslendinga Ijúki í end-
aða næstu viku, líklega föstudag-
inn 11. marz nk.
• Frumvarp um „bann við
ofbeldiskvikmyndum", var af-
greitt frá neðri til efri þingdeild-
ar í gær með breytingartillögu
um „sólarlagsákvæði", frá Vil-
mundi Gylfasyni (BJ) og Pétri
Sigurðssyni (S), þ.e. að gildistími
laganna skuli renna út í árslok
1987. „Sólarlagsákvæðið" var
samþykkt að viðhöfðu nafnakalli
með 18:9 atkvæðum, 12 vóru
fjarverandi.
• Frumvarp um heimild til
ríkisábyrgðar vegna 50 m.kr.
lántöku til björgunar „gullskips-
ins“ á Skeiðarársandi er komið
til nefndar í síðari þingdeild, eft-
ir skemmtilegar umræður.
• Kjartan Jóhannsson (A)
mælti í gær fyrir frumvarpi til
laga, sem hann flytur ásamt
fleiri þingmönnum (úr Sjálf-
stæðisflokki og Alþýðuflokki)
um byggingu og starfrækslu
nýrrar flugstöðvar fyrir far-
þega- og vöruafgreiðslu á Kefla-
víkurflugvelli. Stöðin verði al-
gerlega aðskilin frá mannvirkj-
um Varnarliðsins. Þingmenn Al-
þýðubandalags vóru þungorðir
gegn frumvarpinu.
• Hjörleifur Guttormsson, iðn-
aðarráðherra hefur mælt fyrir
frumvarpi um breytingu á lögum
um Landsvirkjun, sem kveður á
um, að fyrirtækið sé með heimili
og varnarþing í Reykjavík, sé
sjálfstæður réttaraðili með
sjálfstæðan fjárhag og reikn-
ingshald. Eignir umfram skuldir
skiptast svo milli eigenda: Ríkis-
sjóður 50%, Reykjavíkurborg
44,525% og Akureyrarkaupstað-
ur 5,475%.
• Ólafur G. Einarsson (S) hefur
flutt frumvarp ásamt meðflutn-
ingsmönnum úr öllum þing-
flokkum, þess efnis, að aðild að
lífeyrissjóði starfsmanna ríkis
og bæja verði rýmkuð, nái m.a.
til starfsfólks fræðsluskrifstofa,
landshlutasamtaka sveitarfé-
laga, starfsfólks sparisjóða,
samnorrænna stofnana hér,
stofnana rekinna af líknarfélög-
um svo og starfsmanna stjórn-
málaflokka.
• Félagsmálanefnd neðri deild-
ar hefur mælt með því að
Ólafsvíkurhreppur verði gerður
að kaupstað, „en án þess að um
leið verði stofnað til nýs bæjar-
fógetaembættis". Sýslumaður
Snæfells- og Hnappadalssýslu
verður þá bæjarfógeti í hinum
nýja kaupstað, ef frumvarpið,
þannig breytt, nær fram að
ganga.
• Stefán Valgeirsson og Ólafur
Þ. Þórðarson hafa lpgt fram
breytingartillögu við frumvarp
til stjórnskipunarlaga: „Við
ákvörðun skatta á tekjur og
eignir skal gæta jafnræðis þegn-
anna, þannig að til lækkunar
komi sérstakur kostnaður vegna
búsetu, eftir því sem nánar verð-
ur ákveðið í lögum."