Morgunblaðið - 05.03.1983, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. MARZ 1983
Spjallað um útvarp og sjónvarp ...
„Innheimtudeild
Ríkisútvarpsins
fór á kostum“
Gísli Rú íar Jónsson Gunnar Þórðarson
í tilefni af frétt sem kom í út-
varpi og sjónvarpi, föstudags-
kvöldið 25. febrúar, þess efnis að
hans hátign leiðtogi Framsókn-
arflokksins, herra Steingrímur
Hermannsson, hefði þá fyrr um
daginn skipað flokksbróður sinn
Pétur Einarsson í embætti
flugmálastjóra var mér hugsað
til þess að þegar t.d. ríkisfjöl-
miðlarnir hafa auglýst lausar til
umsóknar stöður fréttamanna
eða yfirmanna við stofnanirnar
þá er það næstum jafn öruggt og
að sólin kemur upp að morgni og
hverfur við sjóndeildarhringinn
að kvöldi að framsóknarmaður
meðal umsækjenda er skipaður í
stöðurnar.
f blöðum höfðu verið uppi
getgátur um að ráðherra þyrði
ekki að ganga þvert á einróma
tilmæli flugráðs um að skipa
Leif Magnússon í embættið. Eg
var aldrei í neinum vafa um
niðurstöðu og þykir embættis-
veitingin táknræn fyrir embætt-
isveitingar samgöngumálaráð-
herra. Þegar um embættisveit-
ingar er að ræða þá kunna fram-
sóknarráðherrar enga manna-
siði eins og ótal dæmi sanna frá
liðnum árum. Framsóknarmenn
í hópi fréttamanna ríkisfjölmiðl-
anna bjóða sig stundum fram í
prófkjörum flokksins vegna al-
þingiskosninga og þau slys geta
hent að þeir lendi óvart inná al-
þingi og endi þar sem skrifarar í
deildum. Nóg um það. Völd
flokksins eru brátt á enda, eyði-
merkurganga í stjórnarandstöðu
er fram undan. Framsóknar-
ráðherrarnir koma því ekki í
verk að skipa nýjan útvarps-
stjóra eða nýjan yfirmann sjón-
varpsins, eins og þá langar mikið
til þess.
Fimmtudagur 24. febrúar
„Þursabit", útvarpsleikritið
sem flutt var klukkan hálf níu
um kvöldið, var mjög fyndið.
Leikritið er eftir John Graham
sem ég minnist ekki að hafa
heyrt getið um áður, er hann lík-
lega breskur. Þýðing Ásthildar
Egilsdóttur held ég að sé bara
nokkuð góð. Leikstjóri og þýð-
andi láta verkið gerast í Breið-
holtinu í Reykjavík í fjölbýlis-
húsi á áttundu hæð. Páll Snorra-
son, blindur píanóstillingarmað-
ur, kemur að vitja um bilað pí-
anó í íbúð miðaldra hjóna, Sig-
rúnar Jósepsdóttur og Leós
Árnasonar flugstjóra. Flugstjór-
inn er ekki heima, en í íbúðinni
er staddur Pétur Rúnar, kunnur
sjónvarpsmaður og glaumgosi,
sem er í ástarsambandi við Sig-
rúnu. Margs konar misskilning-
ur kemur upp á heimilinu og nær
hámarki þegar Pétur Rúnar fer í
bað og verður að senda eftir
lækni þar sem sjónvarpsstjarn-
an getur sig ekki hreyft í baðker-
inu. Leó, flugstjóri, birtist
skyndilega og óvænt, kemur fyrr
en ætlað var frá New York og þá
færist fjör í leikinn. Gísli Rúnar
Jónsson, Þórhallur Sigurðsson,
Ragnheiður Steindórsdóttir og
Erlingur Gíslason voru öll ágæt í
aðalhlutverkum. Gaman væri að
fá að heyra í útvarpi við tæki-
færi annan álíka skopleik.
Föstudagur 25. febrúar
Þennan dag vil ég nefna
„handboltadaginn". Rétt fyrir
klukkan sex hófst bein útsending
í sjónvarpi um gervihnött frá
leik íslands og Spánar í
B-heimsmeistarakeppninni í.
handknattleik karla í Hollandi.
Sögulegur viðburður hjá ís-
lenska sjónvarpinu þar sem
þarna var sýnt í fyrsta sinn
beint frá íþróttaviðburði erlend-
is þar sem íslenskt íþróttafólk á
í hlut.
Bjarni Felixson lýsti frá leikn-
um af miklu öryggi. Þegar ég
kom til leiks var staðan 3—3 og
skömmu síðar skoraði Bjarni
Guðmundsson fjórða mark ís-
lands og þá kváðu við húrrahróp
sem breyttust fljótlega í örvænt-
ingu þegar Spánverjar skoruðu
hvert markið af öðru án þess að
okkar menn skoruðu og þegar
flautað var til leiksloka var sorg-
arsvipur yfir íslenska liðinu sem
tapaði fyrir Spánverjum með
sextán mörkum gegn tuttugu og
þremur. Síðan hafa íslensku
strákarnir staðið sig frábærlega
og þegar þetta er ritað unnið
leiki gegn Sviss og Belgíu. Liðið
er skipað ungum og efnilegum
leikmönnum sem mikils má
vænta af.
Laugardagur 26. febrúar
í sjónvarpinu hóf göngu sína
eftir fréttir og auglýsingar nýr
breskur gamanmyndaflokkur,
„Þriggjamannavist". Þættirnir
eru sex. Fyrsti þáttur byrjaði í
kirkju þar sem útför Agnesar,
ekkju Tómasar Maddison, fór
fram að viðstöddu fjölmenni.
Eftir 40 ára hjónaband þar sem
á ýmsu hefur gengið fær Tommi
langþráða lausn af klafa hjóna-
bandsins. Hann sest að hjá rúm-
lega tvítugum syni sínum og
tengdadóttur og eyðir þar
áhyggjulausri elli og ungu hjón-
in eru ekki alltof ánægð með
framferði gamla mannsins sem
klæðist vínrauðum náttslopp,
dillar sér eftir músík, drekkur
kampavín og segir sögur af
kynnum við léttlyndar stúlkur á
ölkrá í nágrenninu. Þrjár ungar
blómarósir heimsækja Tomma,
segjast hafa verið boðnar í partý
og mikil vandræði koma upp á
heimili ungu hjónanna sem tekst
þó að ieysa á farsælan hátt.
Gamli maðurinn er hreint ekki
orðinn elliær og skemmtir sér
konunglega. Lionel Jeffries í
hlutverki Tomma er frábær og
þessi fyrsti þáttur var sérlega
fyndinn.
Að loknum fyrsta þætti
breska gamanmyndaflokksins
kom þáttur þar sem rifjaðar
voru upp minningar frá fyrstu
dögum sjónvarpsins og þeir sem
muna þá tíma minnast þess að
oft var nú fjör í þá dga. Eg man
það líkt og það hefði gerst í gær
þegar Vilhjálmur heitinn Gísla-
son, fyrrverandi útvarpsstjóri,
flutti ávarp í sjónvarpinu í til-
efni af fyrsta útsendingardegi
fyrir tæpum sautján árum. Þá
var veisla víða í húsum, vinir og
kunningjar komu saman, og
horfðu dáleiddir á þetta undra-
tæki, sjónvarpið. Einstaka menn
ávörpuðu tækið, „sæll félagi" eða
„velkominn í fjölskylduna". Já,
og síðan eru liðin mörg ár og nú
er það vídíóið sem er nýjasta
tækniundrið.
Endurminningar frá fyrstu
árum sjónvarpsins hlýjuðu um
hjartarætur þegar þau hjón
Ólafur Gaukur og Svanhildur
Jakobsdóttir fluttu nýtt frum-
samið lag sem er tileinkað sjón-
varpsþætti þeirra frá því í gamla
daga, „Skrall í Skötuvík". Lagið
er gott og greinilegt að Ólafur
Gaukur er jafn snjall laga-
smiður og fyrr á árum þegar
hljómsveit hans var í fremstu
röð.
Sigríður Ragna Sigurðardóttir
spjallaði við Guðlaugu (Jlfars-
dóttur sem fæddist skömmu eft-
irað útsendingar sjónvarpsins
hófust. Sýndar voru myndir af
Guðlaugu sem kornabarni og
fimm ára stúlku. f dag stundar
hún nám í skóla á Laugarvatni
og lætur vel af sér.
Guðmundur Guðjónsson söng
síðan nokkur lög eftir Sigfús
Halldórsson sem var viðstaddur
og lék undir á píanó. Eins og við
var að búast af jafn ágætum
listamönnum var allur flutning-
ur í háum gæðaflokki.
Sjónvarpsáhorfendur fengu
einnig að sjá ekki síðri lista-
menn, Hljóma frá Keflavík, sem
voru „heimsfrægir" á íslandi.
Sýnd voru brot úr sjónvarps-
þætti þeirra frá fyrri árum.
Gunnar Þórðarson sagði frá
stemmningunni á þessum árum
og Björgvin Halldórsson söng
við undirleik Gunnars á píanó
sérstaklega fagurt lag eftir
Gunnar sem hann nefnir „Vetr-
arsól".
Þættinum lauk síðan á tísku-
sýningu og þá skrapp ég fram í
eldhús og hellti uppá könnuna.
Mér leiðast tískusýningar.
Sunnudagur 27. febrúar
Ekki hafa margir fslendingar
komið til Albaníu. Ég man að
þegar „Óli kommi", ólafur Jóns-
son hjá auglýsingadeild Þjóðvilj-
ans, var þar í boðsferð sem
formaður Menningartengsla ís-
lands og Albaníu fyrir sextán
eða sautján árum og heimkom-
inn átti varla nógu sterk orð til
að lýsa hrifningu sinni á landi og
þjóð, þá héldu félagar hans í
Fylkingunni að hann hefði stigið
fæti á heilaga jörð.
Sendinefndir frá íslenska
Sósíalistaflokknum sem voru
stöðugt á ferð um kommúnista-
ríki Austur-Evrópu á þessum ár-
um komu ekki til Albaníu, þær
komu upp að hásætinu í Kreml í
Moskvu og fengu „gott í skóinn"
eða þá að þær heimsóttu graf-
hýsi Leníns.
í sjónvarpsþættinum um Alb-
aníu fyrir dagskrárlok á sunnu-
dagskvöld var rakin saga þjóðar-
innar og trúarbrögð áður en
stalínistinn Enver Hoxa komst
til valda og síðan fjallað um
þróunina frá valdatöku komm-
únista. Engin gagnrýni er þoluð
á foringjann eða flokkinn. Alb-
anía hefur ekki horfið frá
hreinræktuðum kommúnisma.
Hoxa og félagar eru á leið inní
miðaldamyrkur kommúnismans
og unga fólkið gengur um torg
heilaþvegið og syngur: „Hann er
vinur fólksins hann Hoxa. Hann
er faðir okkar, vinur og bróðir.“
Þessi fyrri hluti sjónvarps-
þáttarins um Albaníu, land í
fjötrum persónudýrkunar, er frá
finnska sjónvarpinu. Síðari hlut-
inn verður sýndur sunnudaginn
6. mars og strákarnir í íslensku
marx-lenínistasamtökunum og
aðdáendur Albaníu í Alþýðu-
bandalaginu munu líklega fjöl-
menna við sjónvarpið til að með-
taka dýrðina.
Mánudagur 28. febrúar
„Sonur nágranna þíns“. Leikin
dönsk heimildarkvikmynd frá
1981 tekin í Grikklandi var á
dagskrá í sjónvarpi um kvöldið.
Myndin segir frá atburðum sem
gerðust í Grikklandi á dögum
herforingjastjórnarinnar
1967—’74. Þar voru framdar
daglega pyntingar og önnur
ofbeldisverk af öryggislögregl-
unni. Lögreglan beitti andlegum
og líkamlegum pyntingum að
sögn manns sem var í lögregl-
unni og viðtal var við í þættin-
um. Ástandið í mannréttinda-
málum í Grikklandi á dögum
herforingjastjórnarinnar var
skelfilegt.
í sjónvarpsmyndinni kom það
greinilega í ljós að myndin sem
slík er ágæt heimild um atburði
í Grikklandi á þessum árum.
þriðjudagur 1. mars
Norska barna- og unglinga-
leikritið „Lífsháski" eftir Leif
Hamre, „Þrír vinir", 1. þáttur,
leikstjóri Jón Júlíusson var flutt
í útvarpinu klukkan átta um
kvöldið. Mér þykir líklegt að
leikritið verði vinsælt. Heyrði ég
ekki betur en í verkinu sé spenna
og aðalpersónur, unglingarnir
Ari, Eyvindur og Elsa, eru
skemmtilegt fólk. Þau fara í
flugferð sem er ævintýraleg og
ekki sér fyrir endann á. Spennan
er nú í hámarki. Þeir sem hlust-
uðu á fyrsta þátt mega varla
vera að því að bíða eftir þætti
númer tvö.
Ingvi Hrafn Jónsson, frétta-
maður, var með „Þingsjá" í sjón-
varpinu seint um kvöldið. Hann
spurði nokkra þingmenn: „Hvað
ætlið þið að segja heima í héraði
í kosningabaráttunni?":
Framsóknarþingmaður sagði
án þess að hiksta eða stama:
„Það er best að treysta Fram-
sóknarflokknum fyrir málum
þjóðarnnar." Með þann boðskap
fer hann heim í hérað, aumingja
maðurinn.
Alþýðubandalagsþingmanni
var tíðrætt um sannleikann og
endurtók ýmislegt af því sem
hringleikahús flokksins mun
bjóða uppá þegar kabarettsýn-
ingar hefjast fyrir kosningar og
félagi Guðrún Helgadóttir vísar
grýttan og erfiðan veginn til
sæluríkisins.
Steinþór Gestsson, Stefán
Jónsson og Jósep H. Þorgeirsson
fluttu kveðjuorð í lok þáttarins.
Þeir eru að hverfa af alþingi í
lok þessa kjörtímabils, gefa ekki
kost á sér til áframhaldandi
þingsetu og mér fannst Stefán
Jónsson hálf klökkur, hinir báru
sig sæmilega.
Miðvikudagur 2. mars
„Mannkynið". Nýr fram-
haldsmyndaflokkur í sex þátt-
um, sem fjallar um þróun
mannkyns, hófst í sjónvarpi
strax að loknum fréttum og
auglýsingum. Athyglisverðasta
dýrið sem uppi hefur verið og er
þó svo illa statt að það veit tæp-
lega hvernig það á að bjarga sér
er í aðalhlutverki þessa mynda-
flokks. Fyrsti þáttur var ágætur
og fróðlegur. Svo kom auglýs-
ingatími í sjónvarpinu. Inn-
heimtudeild Ríkisútvarpsins fór
á kostum.
Olafur Ormsson
Ályktun Búnaðarþings um kortagerð og jarðabók:
Byltingarkennd en til mikilla
framfara fyrir landbúnaðinn
segir Hjalti Gestsson, einn flutningsmanna
„ÉG VÆNTI mikils af þessu og veit
að þetta stuðlar að skynsamlegri
nýtingu landsins," sagði Iljalti
Gestsson frá Hæli, ráðunautur á
Selfossi og búnaðarþingsfulltrúi en
Búnaðarþing gerði ályktun vegna
erindis hans, Égils Hjarnasonar,
Sauðárkróki, og Gísla Éllertssonar,
Meðalfelli í Kjós, um „landnýtingu,
búfjárframleiðslu og gerð jarðabók-
ar .
Hjalti sagði í samtali við Mbl.:
„Hugmynd okkar með þessum til-
löguflutningi var sá að það megi
ekki ganga þannig lengur, að þrátt
fyrir að hingað til lands séu komin
öll tæki til að gera fullkomin kort
af landinu, að gerð grunnkorta
dragist öllu lengur. Þau kort sem
nú eru notuð eru að stofni til frá
danska herforingjaráðinu sem gaf
þau út í Kortabók íslands um 1940
en þá hafði verið unnið að þeim
með ófullkomnum áhöldum í ára-
tugi. Síðan hafa þessi kort verið
endurskoðuð af Landmælingum
íslands.
Við þurfum að fá gróðurkort af
öllu landinu útreiknuð og gefin út
til að nota fyrir þá ýmsu aðila sem
þau þurfa að nota, m.a. þá aðila
sem eru að undirbúa mannvirkja-
gerð og einnig yrði þetta ómetan-
legt fyrir landbúnaðinn, ég þarf
ekki að lýsa þýðingu þessa fyrir
hann. Síðan var hugmynd okkar
sú að gefin yrði út nákvæm jarða-
bók íslands, þar sem hver jörð
yrði sérgreind með nauðsynlegum
upplýsingum, m.a. um stærð henn-
ar, landamerki og ræktað og rækt-
anlegt land.
Svona jarðabók hefur hvergi
verið gefin út og er byltingar-
kennd en yrði til mikilla framfara
fyrir landbúnaðinn ef hún kæmist
í framkvæmd," sagði Hjalti
Gestsson að lokum.