Morgunblaðið - 11.07.1985, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. JÚLÍ 1985
Straumhvörf í aðbúnaðar-
málum íslenskra verkamanna
— eftir Sigurð
Óskarsson
Á brattan að sækja
Eitt meginmarkmið íslenskrar
verkalýðshreyfingar hefur verið
að skapa verkafólki bætta aðstöðu
við vinnu sína og viðlegu. Lengst
framan af tengdust slíkar samn-
ingagerðir kjaramálum vertíðar-
fólks, fólki í síldarvinnslu, ein-
staka stórum vinnustöðum í
þéttbýli og vegaframkvæmdum.
Mjög var á brattan að sækja í
þessum efnum og má enn í dag sjá
vinnustaði verkafólks og vistar-
verur sem ekki uppfylla lág-
markskröfur um aðbúnað og holl-
ustuhætti.
Gildistaka nýrra laga um þessi
mál 1981 er glögg vísbending um
að löggjafinn taldi úrbóta þörf og
á grundvelli þessara laga hefur
Vinnueftirlit ríkisins síðan unnið
ágætt starf.
Ný viðhorf —
stórvirkjun
Virkjanavinnustaðir á íslandi
voru í fyrstu sama marki brenndir
hvað aðbúnað varðaði og aðrir
skammtímavinnustaðir. „Tjaldað
var til fárra nátta" og bröggum og
vinnuskúrum hróflað upp á vinnu-
svæðunum án teljandi samráðs
við fulltrúa þeirra sem þar áttu að
lifa og starfa.
Er Landsvirkjun tók til starfa
hinn 1. júlí 1965 lá fyrir undirbún-
ingur að byggingu Búrfellsvirkj-
unar og voru samningar um það
verk undirritaðir árið 1966. Við
Búrfell var á næstu árum starf-
ræktur vinnustaður mörg hundruð
virkjanamanna, sem bjuggu á
vinnusvæðinu ýmist alfarið eða
tímabundið og þá með skipulögð-
um ferðum til heimilis í öðrum
landshlutum.
Bætt adstaða —
byggt á reynslu
Á þessu vinnusvæði öðluðust
stjórnendur framkvæmda, full-
trúar Landsvirkjunar og fulltrúar
verkalýðsfélaganna margháttaða
reynslu um þá fjölmörgu þætti
sambúðamála sem einkenna slíka
vinnustaði.
Þegar byggingu Búrfellsvirkj-
unar lauk á árunum 1971 til 1972
hófst undirbúningur að aðstöðu-
sköpun við Sigöldu. Þá þegar var
Sigölduvirkjun
leitast við að nýta reynslu manna
frá Búrfelli en endurnýting til-
tölulega nýrra búða stóð þó að
nokkru í vegi fyrir gagngerri
endurnýjun. Ur þessu var leitast
„Frumkvæði Lands-
virkjunar í aöbúnaðar-
málum á virkjanasvæð-
unum hefur oröið ís-
lenskum verktökum og
öðrum framkvæmdaað-
ilum fyrirmynd til eftir-
breytni.“
við að bæta með mjög ákveðnum
ákvæðum í samningum varðandi
aðbúnað og framkvæmd þeirra
mála eftir því sem unnt var á
byggingatímanum.
Veðurguðirnir Snæ-
fellingum hagstæðir
Við Sigölduvirkjun urðu full-
trúar Landsvirkjunar og viðkom-
andi verkalýðsfélaga fljótt sam-
mála um að ákveðinna breytinga
væri þörf í tilteknum þáttum að-
búnaðar á virkjanavinnustöðum. 1
framhaldi af því unnu menn frá
Landsvirkjun upp tillögur sumar-
ið 1977 um stórbreytta og bætta
aðstöðu einkum hvað varðaði
vinnubúðir. Horfið var alfarið frá
stórum íbúðabyggingum eða
„bröggunum" til smærri eininga
þar sem vistaðir skyldu einn til
Sigurður Óskarsson
tveir í vel búnum smáhýsum sem
síðan voru tengd saman með sér-
stökum göngum. Sama máli gegn-
di um mötuneyti. Horfið var frá
stórum mötuneytum þar sem
snæddu samtímis þrjú til fjögur
hundruð manns til lítilla mötu-
neyta þar sem snæða tveir til fjór-
ir tugir manna.
Þróunin hefur orðið sú, að á
virkjanasvæðum Landsvirkjunar
eru nú reistar vinnubúðir sem
uppfylla öll skilyrði til fyllsta að-
búnaðar og hollustu og stórátak
hefur verið gert til þess að létta
verkafólki einangrun sem fylgir
störfum þar fjarri heimilum.
Það er ekki ofsagt að halda því
fram, að Landsvirkjun hafi varð-
andi þessi mál valdið straum-
hvörfum í aðbúnaðarmálum fs-
lenskra verkamanna. Á 20 ára af-
mæli stofnunarinnar er þessi
þáttur ekki síður umtalsverður en
það sem áunnist hefur á öðrum
sviðum.
Höíundur er íorseti Alþýðusam-
bands Suðurlands og
framkræmdastjóri verkalýosfé-
lagsins Kangæings.
— en köldu andar frá landbúnaöarráöuneytinu
Borjj í MiklaboltNhreppi, 8. júlí.
EKKI ER hægt að segja annað en að veðurguðirnir hafi verið okkur Snæfelling-
um hagstæðir. Er það nú mikið öðruvísi en tvö undanfarin sumur. Þá var bæði
regn, kuldi og grasleysi sem hrjáði okkur. Það sem af er þessu sumri hefur
veðráttan verið hagstæð, grasvöxtur er orðinn ágætur, en þó virðist sums staðar,
þar sem tilbúnum áburði var dreift fyrir miðjan maí, að frostnætur hafí dregið
úr grasvexti.
Sláttur hófst hér sums staðar um
20. júní. Þeir sem þá byrjuðu eru
langt komnir með fyrri slátt.
Heldur fannst mér nú anda köldu
frá landbúnaðarráðuneytinu þegar
okkur, sem þurfum að kaupa kjarn-
fóður fyrir búsmala okkar, er nú
skylt að greiða 130% toll af þeirri
vöru. Þetta er árangur af nýsam-
þykktu Framleiðsluráðslaga-
frumvarpi sem þingheimur af-
greiddi sem lög. Greinilega hefur
svefnleysi þingheims haft sitt að
segja 1 afgreiðslu þessa máls, enda
er þetta frumvarp samningur á
milli stjórnmálaflokka sem lítilla
hagsmuna gætir fyrir bændur
þessa lands. Ég er illa svikinn ef
ekki kemur óánægjurödd frá sam-
tökum bænda gegn þessari laga-
setningu.
Stofnaö Sauðfjárbænda-
félag Snæfellinga
Þann 26. júní sl. var haldinn fjöl-
mennur bændafundur á Breiðabliki.
Verkefni þessa fundar var að stofna
hagsmunafélag sauðfjárbænda í
Snæfells- og Hnappadalssýslu.
Frummælendur á fundinum voru
Jóhannes Kristjánsson bóndi á
Höfðabrekku í Mýrdal, en hann er
formaður samtaka sauðfjárbænda
sem stofnuð voru í sumar á almenn-
um fundi í Reykjavík, og Gunnar
Páll Ingólfsson forstjóri fsmats. í
framsöguræðum þessara manna
kom margt fróðlegt fram sem
gjörður var góður rómur að á þess-
um fundi. Samtök sem þessi eru nú
víða að komast á fót út um landið.
Rúmlega 40 bændur mættu á fund-
inn og gjörðust allir stofnfélagar.
Eftirtaldir menn voru kosnir í
stjórn félagsins: Tryggvi Gunnars-
son, Brimilsvöllum, formaður; Ing-
ólfur Gíslason, Flesjustöðum, vara-
formaður; Magnús Guðmundsson,
Gríshóli, ritari; Helgi Guðjónsson,
Hrútsholti, gjaldkeri, og Hildi-
brandur Bjarnason, Bjarnarhöfn,
og Þorsteinn Ágústsson, Mávahlíð,
meðstjórnendur.
Fjölmcnnt ættarmót
Borgarholtsættar
Þann 29. júní síðastliðinn var
haldið á Breiðabliki fjölmennt ætt-
armót. Afkomendur hjónanna Sess-
elju Jónsdóttur og Þórðar Pálsson-
ar, sem um langan aldur bjuggu i
Borgarholti hér í sveit, mættu þar
með fjölskyldur sínar. Gisti fólkið í
tjöldum þar um nóttina og fór síðan
heim á sunnudag. Börn þessara
hjóna urðu 16, en nú eru aðeins 4
þeirra á lífi. Ævistarf þessara
hjóna var farsælt. Dugnaður, fórn-
fýsi og drenglyndi einkenndu ævi-
göngu þeirra, því stórri fjölskyldu
þurfti fyrir að sjá, en lífsþægindin
af skornum skammti. Páll
O/GORI’88 VIÐARVÖRN
GORI 88, er
þekjandi fúavörn
sem slettist hvorki
né drýpur