Morgunblaðið - 11.07.1985, Blaðsíða 47

MQRGUNBLAÐIÐ, FIMMWDAGUS il. JÚli 1985
Nýir tímar — nýtt skipu-
lag — nýr flokkur
— eftir Júlíus
Valdimarsson
Frá ómunatíð hefur verið talað
um að „færa völdin til fólksins". í
dag er hamrað á sama slagorðinu
þótt nú þyki fínna að tala um
valddreifingu, þátttöku, atvinnu-
lýðræði og þess háttar. Þrátt fyrir
allar þessar lýðræðisyfirlýsingar
eru völdin ennþá hjá fáum.
En nú eru ný teikn á lofti því
svo virðist sem tækni nútímans
beinlínis kalli á „valddreifingu" á
sama hátt og tækni fyrri tíma
stuðlaði að miðstýringu og
fámennisstjórn.
Ef svo er munu stjórnmála-
flokkar hins „nýja“ tíma þurfa að
taka upp allt önnur vinnubrögð og
e.t.v. í fyrsta skipti ekki láta sitja
við orðin tóm, heldur í raun færa
völdin til fólksins. Þeir sem ekki
gera það munu daga uppi sem
steinrunnin nátttröll.
Lýðræðiö hefur aldrei
verið til
Raunverulegt lýðræði hefur
aldrei verið til, ekki einu sinni hjá
Forn-Grikkjum sem fundu upp
hugtakið. Meirihluti hinna vinn-
andi stétta, þrælarnir og konurn-
ar, höfðu ekki einu sinni kosninga-
rétt.
{ hinum sósíalísku alþýðuveld-
um tilheyra ekki nema 8% þjóðar-
innar yfirstéttinni. í Kommún-
istaflokknum og innan hans eru
ekki nema örfáir sem fara með
völdin.
í vöggu lýðræðisins, Bandaríkj-
unum, taka ekki nema um 50%
þátt í kosningum, því að fjöldinn
gerir sér grein fyrir því að hann
ræður engu hvort sem er. Þótt
kosningaþátttakan sé hærri í öðr-
um ríkjum Vesturlanda er það
fámennur hópur atvinnurekanda
sem stjórna stjórnmálaflokkum
viðkomandi landa og þægum
verkalýðsleiðtogum.
Hefur ekki verift
þörf á því
En af hverju skyldi lýðræðið
aldrei hafa virkað? Einfaldlega
vegna þess að þess hefur ekki ver-
ið þörf. Atvinnuuppbygging iðnað-
ar- og framleiðsluþjóðfélagsins er
þess eðlis að fáir gátu auðveldlega
stjórnað fjöldanum. Tækni þessa
tíma (sem enn eimir eftir af) kall-
aði líka á mikið fjármagn sem að
sjálfsögðu var stjórnað af fá-
mennum valdahópi.
Tækni nútímans
En nú eru aðrir tímar. Við höf-
um allt öðruvísi atvinnuuppbygg-
ingu því nú byggja flest störf á
þjónustu. Tækni hins nýja tíma er
aðgengilegri og ódýrari en áður
þannig að erfitt er fyrir fáa að
einoka hana.
Jafnvel innan fyrirtækja er erf-
itt fyrir einhvern að vera „sér-
fræðingur" starfsins, þar sem
margir geta haft aðgang að sömu
upplýsingum, með því að hafa
tölvuskjá á borðum starfsmanna.
Framleiðsluhættir eru einnig að
breytast þannig að það verður
ódýrara að framleiða sérhannaða
vöru en staðlaða fjöldafram-
leiðslu. Það er t.d. ekki langt í það
að fólk getur farið inn í fataversl-
un og valið sér efni, lit og snið og
beðið í nokkrar mínútur eftir því
að fá tilbúin „skraddarasaumuð“
föt.
Einokun gengur
ekki lengur
Stjórnun fyrirtækja í dag bygg-
ist meir og meir á samstöðu
ákvörðunum, þátttöku og sköpun.
Ekki af heimspekilegum eða fag-
urfræðilegum ástæðum, heldur
vegna þess að í flóknu þjónustu-
samfélagi nútímans er ógerlegt að
líta á starfsfólkið sem „vélar". Þar
að auki tekur efnahagsumhverfið
og tæknin svo snöggum umskipt-
um að ógerlegt er fyrir fáa að
fylgjast með öllu.
Þingflokkarnir eru
úreltir
Hvað þýða þessar breytingar
fyrir stjórnmálin? Þær þýða að
stjórnmálaflokkar verða að aðlaga
sig þessum breyttu aðstæðum ell-
egar verða ónauðsynlegir og úrelt-
ir.
Þingflokkar íslands tilheyra
hinum gamla tíma. Þeim er
stjórnað af nokkrum sterkum
fjármagnsaðilum. Þeir höfða ekki
til fólks í dag. Þeir geta ekki
stjórnað landinu því þeirra að-
ferðafræði hefur runnið sitt skeið
á enda. Þeir halda áfram að plata
fólk með loforðum því þeir þykjast
hafa völd. En þeir ráða engu, lofa
öllu fögru en ætla sér ekki að
standa við neitt.
Stjórnmálamenn halda áfram
að halda langar ræður, sem gekk
vel um aldamótin þegar allt gekk
hægar fyrir sig en virkar ekki í
dag, á öld hraðra ímynda.
Þaft er lygi...
íslendingar búa við léleg kjör,
en ekki vegna samdráttar í þjóð-
artekjum eða aflaleysis. Það er
lygi. Þjóðartekjur okkar eru einar
þær hæstu í heimi en samt er
kaupmáttur almennings einn sá
lakasti á Vesturlöndum. Hvers
vegna?
Vegna skipulagsleysis sem staf-
ar m.a. af því að aðferðafræði og
hugsunarháttur núverandi vald-
hafa passar engan veginn við árið
1985.
Núverandi stjórn ætti að segja
af sér. Ekki bara vegna þess að
hún hefur aukið misréttið í land-
inu heldur vegna þess að hún not-
ar úreltar aðferðir og getur því
ekki stjórnað þessu landi.
FM eini flokkurinn
Þeir stjórnmálaflokkarnir sem
ætla að halda lífi í dag þurfa að
kunna að virkja fólk, vera heiðar-
legir, opnir, geta látið upplýsingar
ná til sem flestra og sem fljótast
og byggjast á raunverulegri
valddreifingu.
Eini flokkurinn sem er þannig
uppbyggður í dag á íslandi er FM,
Flokkur mannsins. Það er ólíklegt
að hinir muni breytast því þeir fáu
sem stjórna fara ekki þara si
svona að afsala sér völdum.
Höfundur er formaður Flokks
mannsins.

V^terkurog
L/ hagkvæmur
auglýsingamiðill!
TJSKU-
SYNING
Módelsamtökin sýna íslenska
ull '85 aö Hótel Loftleiöum é
morgun föstudag kl.
12.30—13.00 um leiö og
Blómasalurinn býöur upp á
gómsæta rétti fré hinu vin-
sæla Víkingaskipi með köld-
um og heitum réttum.
íslenskur Heimilisiðnaður,
Hafnarstræti 3,
Rammagerðin,
Hafnarstræti 19
Boröapantanir i sima 22322 - 22321.
HÓTEL LOFTLEIÐIR
0
I'
FLUGLEIDA
HÓTEL
JíL -
Fyrir þá sem ætla í
bíltúr um helgina
býöur ykkur velkomin.
Kaffihlaöborö laugardaga og sunnudaga
frá kl. 14.30—17.30
Matur framreiddur frá kl. 19.00—22.00.
Alltaf eitthvaö nýtt á matseölinum hverja
helgi.
Veriö velkomin.
Austurvegi 46, Selfossi. Sími 99-1356.
Jóhann flytur nokkur af sínum stórgóðu lögum
sem allir þekkja kl. 23.30.
Komiö og hlustið á þennan frábæra söngvara og
lagasmið sem aldrei hefur verið betri en nú.
Halli hressi verður í diskótekinu —
hressari en nokkru sinni fyrr.
ANNAÐ KVÖLD
koma Hollywood Models í heimsókn og sýna á sinn
sérstæða hátt nýjustu fatatískuna frá BAZAR
Allir eru stjörnur í
^s^HOLUWOOD