Morgunblaðið - 16.09.1988, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. SEPTEMBER 1988
39
Minning:
Guðjón Einar Guðmimds-
son bifreiðarstjórí
Fæddur 14. febrúar 1906
Dáinn 29. ágúst 1988
Nokkur þakkarorð langar okkur
bræðuma að skrifa um Gaua
frænda eins og við kölluðum hann.
Hann hét fullu nafni Guðjón Ein-
ar Guðmundsson og var giftur
ömmusystur okkar Margréti Páls-
dóttur, en hún er látin fyrir nokkr-
um árum.
Þau voru mjög samrýmd og
máttu ei hvort af öðru sjá, voru þau
ætíð nefnd í sömu andránni sem
„Magga og Gaui“.
Gaui var mjög bamgóður enda
nutum við þess bræðumir á margan
hátt. Tók hann okkur í marga
bíltúra bæði hér í bænum og eins
í sumarbústaðinn sem þau hjónin
áttu við Meðalfellsvatn. Einnig nutu
böm okkar bræðranna hlýleika
þeirra hjóna.
Sem ungir drengir eyddum við
mörgum stundum á heimili þeirra
hjóna á Eiríksgötu 2 og síðan
Hjallalandi 14. Ismíðastofunni hjá
Gaua fengum við okkar fyrstu til-
sögn með hamar og nagla en smíðar
vom honum mjög hugleiknar.
Nú hin seinni ár dvaldist hann á
á húsi Samúels Jónssonar, föður
Guðjóns Samúelssonar, en Margrét
Jónsdóttir, móðir Guðjóns var systir
Guðmundar. Má því segja að æska
Guðjóns hafi verið tengd Skóla-
vörðuholtinu, þar sem hann síðar
byggði sér hús á Eiríksgötu 2, og
óskaði að lokum eftir að útför hans
færi fram frá Hallgrímskirkju.
Starfsævi Guðjóns var mikið
tengd akstri og flutningum og sagð-
ist hann hafa byijað 10 ára gamall
sem kúskur hjá föður sínum, sem
þá hafði byijað flutningaþjónustu
með hestvögnum og var einn af
stofnendum Keyrarafélagsins.
Guðjón byijaði við flutninga á
hestvögnum, síðan vömbflum 1925
og leigubflaakstur hjá BSR 1928
og hóf svo störf hjá Strætisvögnum
Reykjavíkur þegar þeir vom stofn-
aðir 1934.
Síðan starfaði hann hjá Litir og
Lökk hf., og sem smiður við ný-
byggingu Vélsm. Héðins í Ána-
naustum. í stríðinu byijaði hann svo
aftur leigubflaakstur á Hreyfli og
sfðar á Borgarbflastöðinni.
Árið 1957 réðst hann til Veður-
Ellen Einarsdóttir,
Krosshúsum—Minning
Hrafnistu í Hafnarfirði þar sem vel
var um hann hugsað. Til marks um
hlýhug hans til okkar bræðranna
þá spurði hann ætíð um líðan hinna
ef einhver okkar heimsótti hann.
Nú vitum við að Gaua líður vel
því hann er kominn til sinnar góðu
konu sem hugurinn var ætíð hjá.
Guð blessi minningu hans.
Birgir, Rúnar,
Siggi Valur og Ómar.
Guðjón verður jarðsunginn f dag,
16. september kl. 13.30 frá Hall-
grímskirlqu.
Foreldrar hans vom Guðmundur
Jónsson, bóndi að Þóroddsstöðum í
Grímsnesi, og Sigurveig Einars-
dóttir, kona hans, og áttu þau einn-
ig tvær dætur, Karólfnu og Sigur-
björgu.
Guðmundur og Sigurveig vom
bæði undan Eyjafjöllum og höfðu
búið að Núpakoti áður en þau fluttu
að Þóroddsstöðum 1895.
Árið 1910 bmgðu þau búi og
fluttu til Reykjavíkur og byggðu
húsið að Kárastíg 6, rétt við hliðina
Minning:
f dag, 16. september, verður til
grafar borinn faðir okkar, Kjartan
Þorkelsson, fyrrum bóndi á Kjartans-
stöðum í Flóa. Hann fæddist að Nesi,
Kjalamesi, þann 19. nóvember 1892,
sonur hjónanna Þorkels Ásmunds-
sonar, Hækingsdal, Kjós og konu
hans Guðrúnar Jónsdóttur frá Lang-
holti, Borgarfirði, og var hann fjórði
í röð 8 barna þeirra hjóna.
Hann fluttist ungur með fjölsyldu
sinni að Ártúni, Kjalamesi. Þar var
oft þröngt f búi hjá svo stórri fjöl-
, skyldu og fór hann því ungur að
heiman og dvaldi hjá Halldóri Ólafs-
syni f Hvammi í um 6 ára skeið við
almenn sveitastörf. Síðan stundaði
hann sjóróðra á ýmsum bátum og
var nokkra vetur til sjós, en á sumr-
in stundaði hann sveitastörf, aðallega
á Kjalamesi og var hann eftirsóttur
til allra starfa sökum dugnaðar.
Hann kynntist Sigrfði Guðmunds-
dóttur, f. 21. júlí 1894, frá Hrauni
í Keldudal, Dýrafirði og eignuðust
þau eina dóttur, Kristínu, f. 17. sept-
ember 1925. Bjuggu þau saman f 4
ár. Um 1934 kynntist hann móður
okkar, Ásu Maríu Bjömsdóttur, f.
30. september 1910, frá Vatnsenda
f Héðinsfirði og giftu þau sig 3. des-
Nokkuð flókin atburðarás varð til
þess fyrir mörgum áratugum, að
Ellen Paulsen frá Danmörku og Ein-
ar Einarsson úr Grindavfk hittust
eitt kvöld í Kaupmannahöfn og ák-
váðu að verða hjón.
í rauninni hófst allt með þvf, að
togarinn Ása strandaði nálægt
Gríndavfk. Skömmu seinna komu á
strandstað nokkrir fulltrúar danska
tryggingafélagsins, sem tryggt hafði
skipið, að kanna þar aðstæður og
möguleika á að ná skipinu aftur á
flot. Þessir dönsku menn dvöldu í
Grindavík um hríð, en þegar togarinn
Ása tók að liðast f sundur í
Grindavíkurbriminu, snem þeir til
Danmerkur aftur og gáfu upp alla
von um björgun. Með þeim fór til
Danmerkur Einar Einarsson, sem þá
hafði lokið námi við Verslunarskóla
íslands, en vildi auka við nám sitt
með því að starfa við verslun f Dan-
mörku einhvem tíma.
ember 1936. Þau eignuðust 8 böm:
Bjöm, Guðrúnu, Þorkel, Önnu Lilju,
Ásmund, Ragnheiði, Halldór og
Svanborgu.
Pabbi og mamma bjuggu á Kjart-
ansstöðum, nýbýli sem hann byggði
sjálfur, til ársins 1950. Þá fluttust
þau til Akraness og síðan að Bim-
höfða, Innri-Akraneshreppi. En
skömmu síðar veiktist móðir okkar
og lést 2. júnf 1956, eftir langvar-
andi veikindi. Tók hann fráfall henn-
ar ipjög nærri sér vegna bamanna
sem hann treysti sér ekki til að halda
saman, enda sjálfur kominn á sjö-
tugsaldur. Aldrei þreyttist hann á
að segja okkur sögur af mömmu og
ljómaði hann í hvert sinn sem hann
minntist hennar.
Pabbi var að eðlisfarí mjög félags-
lyndur og hafði gaman af söng, skák,
spilamennsku og lestri. Hann stofn-
aði m.a. málfundafélag á Kjalamesi
og taflfélag í Hraungerðishreppi.
Hann var fróður um land og þjóð
og hafði góða frásagnarhæfileika.
Hin sfðari ár dvaldi hann á Dvalar-
heimili aldraðra á Akranesi, þar til
fyrir rúmu ári. Þá var hann fluttur
á Sjúkrahúsið á Akranesi, þar sem
hann dvaldi þar til yfir lauk.
stofu íslands og var við akstur og
viðhald tækja þar til ársins 1976
er hann varð sjötugur. Lauk hann
svo starfsævi sinni hjá frændum
sfnum í Völundi, en Sveinn Jóns-
son, einn af stofnendum Völundar,
var föðurbróðir hans.
Skólaganga Guðjóns var aðeins
hinn hefðbundni bamaskóli.
Hann hóf þó nám hjá Skipa-
smíðastöð Danfels Þorsteinssonar,
þegar hann var 18 ára, en varð að
hætta fljótlega til að leggja föður
sfnum lið við reksturinn.
Árið 1927 kynntist Guðjón ungri
Einar dvaldi ytra um nokkurra
mánaða skeið og var þar innanbúðar
sem lærlingur eins og ætlunin hafði
verið. Svo kom að þvf, að halda
skyldi heimleiðis á ný. Kvöldið fyrir
brottför frá Kaupmannahöfn bauð
einn fulltrúa tiyggingafélagsins, sem
komið höfðu til Grindavíkur, Quist
að nafni, Einari til kvöldveislu á veit-
ingahúsinu Valencia. Með í förinni
var frú Quist og vinkona hennar,
Ellen Paulsen að nafni. Veislan hefur
líklega tekist vel og vísast hefur hér
verið á ferðinni ást við fyrstu sýn,
þvi daginn eftir, rétt fyrir brottför
sína frá Höfn, tilkynnti Einar Quist
hjónunum að þau Ellen væro heit-
bundin.
Það var á árínu 1926, sem Ása
strandaði, en 29. júlí, 1928, voro þau
svo gefin saman f hjónaband í Kaup-
mannahöfn Ellen, dóttir Hans Christ-
ian Paul Paulsen, skipstjóra og konu
hans Jensine Marie, og Einar, sonur
Sfðastliðinn föstudag, er við systk-
inin komum til hans, brosti hann til
okkar og myndaði nöfnin okkar með
vöronum, eins og hann vildi þakka
okkur fyrir að vera hjá sér sfðustu
stundimar.
Megi pabbi okkar hvfla í friði, bles-
suð Sé minning hans.
Lækkar Iffdaga sól.
Löng er orðin mín ferð.
Fauk f faranda skjól,
feginn hvíldinni verð.
Guð minn gefðu þinn frið,
gieddu’ og blessaðu þá,
sem að lögðu mér lið.
Ljósið kveiktu mér hjá
(H. Andrésd.)
Svanborg og Halldór
stúlku frá Stokkseyri, Margréti
Pálsdóttur, en þau giftu sig-7. júní
1930.
Heimili þeirra var fyrst að Þór-
oddsstöðum við Reykjanesbraut,
sem þeir feðgar höfðu lokið að
byggja 1927.
Margrét var dóttir Páls Ámason-
ar á Stokkseyri og konu hans, Guð-
bjargar Ögmundsdóttur.
Margrét flutti að Þóroddsstöðum
árið 1928 og tók við heimilinu þeg-
ar Sigurveig ámma mín veiktist.
Guðjóni og Margréti varð ekki
bama auðið, en því meira athvarf
var fyrir böm annarra á heimili
þeirra. Bjamey, systurdóttir Mar-
grétar, átti tvo elstu syni sína þar.
Þegar kunningjakona þeirra hjóna,
Aróra Kristinsdóttir, sá að dagar
hennar væru taldir, bað hún Mar-
gréti að taka að sér dóttur sína,
Sigrúnu Helgadóttur, sem var þá
átta ára. Sigrún ólst upp hjá Mar-
gréti og Guðjóni til manndómsára,
og einnig varð sonur hennar, Guð-
mundur Freyr Ævarsson, í miklu
uppáhaldi hjá þeim. Sigrún er
lífffæðingur að mennt og er gift
Ólafí Andréssyni, lífefnafræðingi.
Þau eiga þijár dætur, Melkorku,
Hölhi og Védísi.
Árið 1933 byggðu þau sér hús á
Eiríksgötu 2 ásamt Magnúsi Sig-
urðssyni, lögregluvarðstjóra, og
bjugg11 þar til þau byggðu aftur f
Hjallalandi 14, en þar bjuggu þau
þar til Margrét lést árið 1984.
Ólafíu Ásbjamardóttur og Einars G.
Einarssonar, kaupmanns og útgerð-
armanns í Garðhúsum í Grindavík.
Ungu hjónin reistu með tfð og tíma
bú sitt að Krosshúsum í Grindavík
og Ellen Paulsen frá Danmörku gerð-
ist Grindvfkingurinn Ellen Einarsson.
Það hljóta að hafa verið mikil við-
brigði að flytjast á þeim árom frá
Kaupmannahöfn millistríðsáranna
og taka sér varanlegt aðsetur í litlu
sjávarþorpi á íslandi, lengst norður
í höfum. En ekki var annað að heyra
eða sjá en Ellen léti sér vel lfka suð-
ur með sjó og vendist fljótt og vel
bæði útsynningnum og brimhljóðinu.
Auðvitað flutti Ellen með sér til
Grindavikur ýmsa siði og venjur hei-
malands síns, og sagt er að margur
Grindvíkingurinn hafi rekið upp stór
augu þegar unga, danska húsmóðirín
f Krosshúsum falaði humar, rækjur
eða skelfisk af sjómönnunum og
hugðist meira að segja leggja sér til
munns þennan óþverra, sem þá var
hent fyrír borð ef hann kom upp
með veiðarfærum.
Matjurta- og blómagarðurinn í
Krosshúsum þótti lfka tfðindum sæta
í sjávarþorpinu og menn heyrðust
tauta í barm sér eitthvað um að bíta
gras. En Ellen hélt ótrauð áfram og
ræktaði garð sinn af einstakri elju.
Undirritaður man hana vel á sól-
heitum sumardegi eins og þeir geta
orðið bestir, þegar blaktir varia hár
á höfði og kyrrðin er undursamleg,
aðeins rofin af hundgá í fjarska,
værðariegu bauli frá kúnum eða
fuglasöng. Þá mátti sjá hana bogra
yfir beðunum frá því eldsnemma á
morgnana til að hlú að blómunum
og grænmetinu og fjarlægja illgre-
sið. Á heimili hennar var grænmeti
talið til matvæla löngu áður en slfkt
tfðkaðist á flestum fslenskum heimil-
um.
Þau Einar settu upp eitt stærsta
hæsnabú landsins og ráku það af
krafti um skeið. Þá voro snæddir
kjúklingar í Krosshúsum og það var
enn ein nýlundan, sem Ellen f Kross-
húsum bryddaði upp á að áliti margra
Kjartan Þorkels-
son frá Artúni
Þá keypti Guðjón húsið Boða-
hlein 28, Garðabæ, sem var hluti
af þjónustuíbúðum DAS í Hafnar-
fírði. Reyndist það mikilvægt fyrir
hann að hafa góða umönnun þeirra
og þjónustu síðasta spölinn. Hann
minntist oft á það hve gott starfs-
fólkið væri við sig og var því mjög
þakklátur.
Guðjón var meðalmaður á hæð,
ljós yfirlitum, skarpleitur og hvat-
legur á sínum yngri árum, raungóð-
ur og bamavinur. Hann var smiður
góður og lék allt í höndum hans
og varð það að fallegum hlutum.
Móðir mfn, Karólína, var systir
hans og var alla tíð mikil vinátta
og samgangur milli fjölskyldnanna.
Fyrstu viðskipti sem ég gerði var
þegar við Gaui voru saman f bflaút-
gerð í stríðinu og varð það til þess
að hann hóf aftur leigubílaakstur.
Það var ávallt fróðlegt að hlusta
á Gauja rifja upp atvinnuhætti fyrri
hluta aldarinnar, þegar vélaöldin
var að byija hér og hann ólst upp
með.
Guðjón átti farsæla starfsævi og
eignaðist marga vina á löngum ferli
og veit ég að þeir einnig senda
honum hlýjar kveðjur á kveðju-
stund.
Ég óska Guðjóni frænda mfnum
allra heilla í nýju umhverfi og leið-
sagnar á nýjum vettvangi, sem
hann hafði beðið eftir um nokkum
tíma.
Guðmundur Einarsson
Suðuraesjamanna, sem höfðu hænsni
til að verpa eggjum.
Nú eru allar þessar siðvenjur f
matarræði orðnar jafn íslenskar og
sjálfur þorskurinn. Víst er líka um
það, að Grindvíkingar tóku Ellen
mætavel og fyrirgáfu henni af heilum
hug þessar smávægilegu tiktúror
varðandi matvæli.
Ellen og Einar jmgri, sem svo var
stundum nefndur til aðgreiningar frá ,
föður sfnum, Einari f Garðhúsum,
eignuðust þijár dætur, Eddu Maríu,
sem gift er Þórði P. Waldorff f
Grindavfk, en þau eiga 4 böm; Ásu
Lóu, gifta Benóný Benediktssyni í
Grindavfk, böm þeirra ero þijú og
Emmu Hönnu, sem er gift Ólafí
Ásbimi Jónssyni í Keflavík, en þau
eiga þijú böm. Afkomendahópurinn
er oiðinn stór og myndarlegur, en
auk þeirra, sem hér hefur verið get-
ið, ero bamabömin sextán talsins.
Einar f Krosshúsum fékk snöggt
hjartaáfall og lést hinn 12. júlf 1962.
Þarf ekki að orðlengja hversu mikið
áfall það varð fjölskyldunni allri.
EUen bjó samt áffarn f Krosshúsum
f rúma tvo áratugi eftir lát manns
sfns, og hafði, er hún flutti loks til
Reykjavíkur, búið við brimsorfna
Grindavíkurströndina í meira en
hálfa öld.
Hún flutti sem sé á mölina, bjó
sér lftið en snoturt heimili f Safamýr-
inni og undi hag sfnum vel, en hafði
ekki búið þar nema tæp tvö ár þegar
heilablóðfall lagði hana að velli.
Þessi mæta kona, Ellen Einars-
dóttir f Krosshúsum, verður borin til
grafar f Grindavík f dag að aflokinni
minningarathöfn í Bústaðakirkju.
Hún lést f Landakotsspítala 9. sept.
sl., á áttugasta og fjórða aldursári,
eftir að hafa átt þar við vaxandi sjúk-
dóm að stríða f hálft fimmta ár. Ég
sakna hennar úr fjölskylduhópnum,
þar sem hvellur hlátur hennar ómaði
og Ijúft viðmót hennar var eitt af
þvf, sem við tókum sem sjálfsögðum
hlut. Hún hefur hlotið hvfldina og
fyrir hönd systkina og systkinabama
frá Garðhúsum sendi ég Eddu Maríu,
Ásu Lóu, Emmu Hönnu og fjölskyld-
um þeirra samúðarkveðjur.
Ólafur Gaukur
Morgunblaðið tekur af-
mælis- og minningargreinar
til birtingar endurgjaldslaust.
Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð f
Aðalstræti 6, Reykjavík og á
skrifstofu blaðsins f Hafnar-
stræti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að
greinar verða að berast með
góðum fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði að berast síðdegis á
mánudegi og hliðstætt er með
greinar aðra daga.