Morgunblaðið - 16.05.1991, Síða 56

56
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. MAÍ 1991
BLAÐSALAT
OG FLEIRA GOTT
Salat þekkja allir og salat þýðir margt. Það er dregið af latnesku orðunum „herba salata" sem þýðir
saltaðar jurtir. En í dag er salat annað og meira en saltaðar jurtir. Salat er margvíslegt og nú orðið
ekki einu sinni alltaf grænmeti. En núna þegar sumarið er komið — eða á að vera komið samkvæmt
almanakinu, skulum við borða grænmetissalöt og hafa blaðsalat í þeim. Ég ólst upp við mikið blaðsalatát
og borða enn mikið af því. Svo þegar vorar fæ ég algjöra salatdellu, og núna er salat í allar máltíðir hjá
mér, salat undir ostinn og með gúrku og ofan á ástunum í morgunverð, stór salatdiskur í hádeginu og
svo enn eitt salatið með kvöldverðinum. Svo er ég búin að sá salatfræi í alla dalla og bíð eftir örlítið
meiri hlýju til að geta plantað þeim út. Steinseljan mín þarf líka meiri hlýju, þótt hún kæmi lifandi
undan vetri. Svo var raunar með fleiri kryddjurtir, svo sem sítrónu-
melissu og rosmarin, en kuldinn undanfarnar vikur sá fyrir þeim
öllum nema steinseljunni, sem virðist ódrepandi. Oreganoplantan
mín er búin að lifa góðu lífi í borðstofuglugganum hjá mér í allan
vetur og er nú í fullu fjöri, enda sumarið komið í gluggann þann.
En ég þarf ekki lengur að
- bíða eftir íslenska blað-
salatinu, það er komið
í verslanir, papríkan og
tómatarnir eru líka komnir og
gúrkurnar flæða inn í bókstaf-
legri merkingu. Blaðsalat er best
að geyma rakt í lokuðum plast-
poka eða skál með þéttu loki í
kæliskápnum. Gott er að setja
grind á botn skálarinnar, svo að
salatið liggi ekki í vætunni á botn-
inum. Hægt er að notast við plast-
lok, sem göt hafa verið stungin á.
C-vítamín, sem mikið er af í
blaðsalati, er fljótt að ijúka burtu,
eftir að búið er að rífa salatið
niður. Ef við ætlum ekki að borða
salatið strax, þurfum við að setja
filmu eða disk yfir skálina og
geyma í kæliskáp.
Gott er að eiga tilbúna sósu eða
lög til að hella yfir salatið. Hér
eru tvær uppskriftir.
Salatlögur
Safi úr einni sítrónu
'U dl matarolía
tvær skvettur úr tabaskósósu-
flösku
salt milli fingurgómanna
nýmalaður pipar
'h tsk. fljótandi hunang
örlítill hvítlaukur
1. Kreistið safann úr sítrón-
unni. Setjið í hristiglas ásamt
matarolíu, tabaskósósu, salti, pip-
ar og hunangi.
2. Merjið örlítinn hvítlauk og
setjið saman við.
3. Hristið vel saman. Setjið í
litla flösku og geymið í kæliskáp.
Salatlögur
'U dl gott edik
'Adl matarolía
tvær skvettur úr tabaskósósu-
flösku
salt milli fingurgómanna
nýmalaður pipar
1. Setjið allt í hristiglas og
Glaða vor, viS þurfum blíía blsinn.
8örnin vona, þegar sólin skín.
Fifill kemur. þaS er bros i basinn;
blessuí fagrasumaTgiöfin þfn.
þoryteinn Erlingsson.
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
hristið vel. Setjið síðan í litla
flösku og geymið í kæliskap.
Salatdiskur
Nokkur fersk salatblöð
'A lítil gúrka
2 litlir stinnir tómatar
’á lítil græn papríka
'h lítill silfur- eða salatlaukur
(hvítur mildur laukur) eða
nokkur strá graslaukur
1. Þvoið salatblöðin, þerrið og
raðið á disk.
2. Þvoið gúrku, papríku og tóm-
ata.
3. Skerið gúrkuna í sneiðar
með ostaskera og stráið yfir
salatblöðin.
4. Skerið tómatana í þunnar
sneiðar og setjið yfir það sem er
á diskinum.
5. Takið steina úr papríku og
skerið í örþunnar sneiðar. Setjið
yfir það sem er á diskinum.
6. Afhýðið silfur- eða salatlauk-
inn, skerið í örþunnar sneiðar,
takið sneiðarnar í hringi og raðið
yfir það sem er á diskinum. Ef
þið notið graslauk er hann klippt-
ur yfir diskinn.
7. Notið annan hvom löginn,
sjá hér á undan, og hellið yfir
grænmetið um leið og þið borðið
það.
Blaðsalat með skinku og
ananas
Nokkur falleg blaðsalatblöð
4-5 sneiðar góð skinka
'k lítil gúrka
smádós kurlaður ananas
1. Þvoið og þerrið salatblöðin,
klippið eða skerið síðan, ekki mjög
smátt. Setjið í skál.
2. Leggið skinkusneiðar í
bunka á disk og tætið sundur með
gaffli. Setjið saman við salatið.
3. Þvoið gúrkuna og skerið í
þunnar sneiðar með ostaskera.
Setjið saman við salatið og skink-
una.
4. Síið ananasinn og setjið út
í. Blandið saman með tveimur
göfflum.
Blaðsalat með steinselju og
tómatsafa
Nokkur falleg salatblöð,
nokkrar fallegar steinselju-
greinar
2 meðalstórar ostasneiðar
'h-1 dl tómatsafi (juice)
1-2 skvettur úr tabaskósósu
1. Þvoið og klippið eða skerið
blaðsalatið og setjið í skál.
2. Þvoið steinseljuna og klippið
laufið af. Notið ekki leggina. Þá
má nota sem krydd í súpu eða
pottrétt. Setjið laufið saman við
salatið.
3. Skerið ostsneiðarnar örsmátt
saman við.
4. Setjið tabaskósósu saman við
tómatsafa. Hellið yfir salatið og
blandið saman með tveimur göffl-
um.
mmsssmm
| Yerðlaunaþvottavélar
frá
BIOMBERG

Blomberg þvottavélarnar hlutu hin
eftirsóttu alþjóðlegu IF verðlaun
fyrir frausta og fallega hönnun.
Kynningarverðá
glæsilegrivél
Verið velkomin.
gir Farestvert &Co.hf
5ARTÚKI28, SÍMI622901.
I wm
NEYTENDAMAL
A1 og flúor:
Oheppileg blanda í matargerð?
0
mwuL&
vmwMBwam m «o.
Skútuvogi 10a - Sími 686700
Þ.ÞORGBfMSSOH&CO
[30130000,
gólfflísar- kverklistar
ÁRMÚLA 29, SÍMI 38640
Á undanförnum árum hefur álið
verið mikið notað í eldunartæki
þ.e. potta og pönnur, í álmót til
eldunar og baksturs að ógleymd-
um álþynnum sem enginn kokkur
telur sig geta án verið.
Álefnasambönd eru talin geta
haft eitrunaráhrif á taugakerfið.
Á1 hefur fundist í heila Alzheimer-
sjúklinga og þó að ekki sé ljóst
hvort álið sé orsök sjúkdómsins eða
afleiðing er talið rétt að vera á
varðbergi gagnvart málminum.
Á seinni árum hafa nokkrar
rannsóknir leitt í Ijós, að ál getur
losnað úr pottum og pönnum úr
áli við matreiðslu. Rannsóknir sem
gefðar voru í Sri Lanka, benda til
þess að losun áls út pottum og
pönnum geti aukist mjög mikið, ef
neysluvatnið hefur verið flúor-
blandað, eins og geit er víða erlend-
is.
Vísindamenn við Hantana-rann-
sóknastofnunina við Háskólann í
Ruhuna segja að vatn sem inniheld-
ur 1 milligramm af flúori í lítra,
leysi upp um 200 milligrömm af áli
í lítra þegar það hefur verið soðið
10 mínútur í álpotti. En það er
1.000 sinnum meira en það ál sem
kemur í vatn sem ekki hefur verið
flúorblandað. Lengri suða getur
aukið álmagnið í vatninu um 600
milligrömm í lítra og fer styrkur
upplausnarinnar eftir vatninu og
sýrustigi matarins sem eldaður er.
Flúor hefur ekki verið sett í
neysluvatnið hér á landi, aftur á
móti getur hitaveituvatnið, þar sem
það kemur beint úr borholum, inni-
haldið talsvert magn af flúori. Af
þeim ástæðum kom fram ábending
tii fólks, hér fyrir nokkrum árum,
um að nota hitaveituvatn til matar-
gerðar. Flúorinnihalds hveravatns-
ins var talin vera góð uppbót vegna
lítils flúors í kalda vatninu.
í ljósi þessara rannsókna í Sri
Lanka gæti verið heppilegt að
sneiða hjá álpottum og pönnum
þegar flúorauðugt hitaveituvatn er
notað til matargerðar og nota þess
í stað eldunaráhöld úr stáli.
M. Þorv.