Morgunblaðið - 20.07.1991, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. JÚLÍ 1991
3
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Vegagerð ríkisins hefur tekið á leigu hjá sænsku fyrirtæki sérútbúna bifreið til að mæla yfirborð
vega með bundnu slitlagi. Hér standa við bílinn Gylfi Astbjartsson frá Vegagerðinni (fyrir miðju)
og starfsmenn sænska fyrirtækisins, þeir Roger Möller (t.v.) og Jan Engström (t.h.).
Vegagerð ríkisins:
Yfirborð vega með
bundnu slitlagi mælt
VEGAGERÐ ríkisins hefur tek-
ið á leigu frá Svíþjóð sérútbúna
bifreið, sem notuð verður til
að mæla yfirborð helstu þjóð-
vega í landinu með bundnu slit-
lagi. Tilgangurinn er að auð-
velda mat á því hvaða vegak-
afla þurfi helst að bæta. Bif-
reiðin kom til landsins á
fimmtudag og verður hér við
mælingar fram í ágúst.
Gylfi Ástbjartsson hjá Vega-
gerðinni segir að tækjabúnaður-
inn í bifreiðinni mæli yfirborð
bundna slitlagsins, dýpt hljólfara,
haila á yfirborðinu, beygjuradíus
og fleira. í stuðara bílsins sé bún-
aður sem sendi ellefu leysigeisla
niður á yfirborð vegarins og sendi
síðan merki til tölvu, sem skrái
jafnóðum upplýsingarnar, sem
þannig fáist.
Gylfi segir, að samanlagt sé
ætlunin að mæla um 1.300 kíló-
metra í sumar. Farið verði hring-
inn í kringum landið og helstu
kaflar með bundnu slitlagi mæld-
ir. Hann segir að bifreiðin geti
ekið á 80 til 90 kílómetra hraða
og eigi erfitt með að víkja til hlið-
ar þegar á mælingum standi,
Inni í bifreiðinni er tölvubúnaður sem skráir upplýsingar, sem
fást þegar leysigeislum er varpað á yfirborð vegarins.
þannig að aðrir vegfarendur þurfi
að sýna tillitsemi þar sem hún sé
á ferð.
Bifreiðin er leigð af sænsku
fyrirtæki, sem sérhæfir sig í
mælingum af þessu tagi. Vega-
gerðin fékk bifreið frá þessu sama
fyrirtæki hingað til lands fyrir
þremur árum og er ætlunin að
bera saman upplýsingar síðan þá
og þær sem fást við mælingar nú
í sumar. Gylfí Ástbjartsson segir
að þessar upplýsingar verði nýttar
til að meta, hvaða vegakafla þurfi
helst að bæta en þannig megi
nýta betur það fé, sem varið sé
til vegamála.
Bætur og endurgreiðsla skatta:
104 þúsund manns
fá 5 milljarða kr.
Eitthundrað og fjögur þúsund
skattgreiðendur fá samtals
greidda fimm milljarða króna úr
ríkissjóði um mánaðamótin í
formi barnabóta, barnabóta-
auka, vaxtabóta, húsnæðisbóta
og endurgreiddra skatta.
Ákvarðaðar bætur og endur-
greiðsla ofgreiddra skatta eru sam-
tals 6.822.981.510 krónur, sam-
kvæmt frétt frá fjármálaráuneyt-
inu. Af þessu eru barnabætur og
bamabótaauki 2.40.384.546 krón-
ur, vaxtabætur og húsnæðisbætur
2.400.477.328 krónur og endur-
greiðsla ofgreiddra skatta
2.382.119.636 krónur. Útgreiðslur
ríkissjóðs nema 4.999.113.586
krónum og stafar mismunurinn af
því að skuldajafnað er vegna skulda
einstaklinga við ríkissjóð og barna-
bótaauki hefur að hluta verið
greiddur og hluti verður greiddur
1. nóvember nk.
Ofangreind fjárhæð verður
greidd úr 1. ágúst. Stefnt er að því
að sem flestir móttakendur fái
greiðslurnar beint inn á banka-
reikning sinn í stað póstsendra ávís-
ana eins og venjan hefur verið. Nú
verður lagt inn á bankareikninga
hjá um 47.745 einstaklingum en
tékkar verða sendir til 57.446 ein-
staklinga. Hægt er að fá bæturnar
lagðar inn á reikning með því að
fylla út eyðublað sem liggur frammi
í öllum útibúum banka og sparisjóða
á landinu.
Rannsóknarstofnun landbúnaðarins:
Unnar kjötvörur fitu-
minni hérlendis en
hjá nágrannaþjóðum
UMFANGSMIKIL rannsókn á vegum Rannsóknarstofnunar landbún-
aðarins var gerð á efnainnihaldi unninna kjötvara á síðasta ári. En
Rannsóknarstofnunin vinnur að því að undirbúa reglugerð um efna-
innihald unninna kjötvara ásamt Hollustuvernd ríkisins og kjöt-
vinnslufyrirtækja innan Félags íslenskra iðnrekenda þar sem kveðið
verður m.a. á um hámarksinnihald fitu og lágmarksinnihald af
mögru kjöti.
Sýni voru tekin hjá 15 framleið-
endum og leiddi rannsóknin ýmis-
legt í ljós. Það var m.a. staðfest sem
hefur komið fram áður við mæling-
ar að nautahakk hérlendis er yfir-
leitt mjög magurt. Mældist fituinni-
hald nautahakks á bilinu 3,9 -13,6
%. Til samanburðar má nefna að í
Bretlandi er nautahakki skipt í 3
flokka: 1) venjulegt hakk með 20%
fituinnihaldi, 2) magurt hakk með
10% fitu og 3) mjög magurt nauta-
hakk með fituinnihald undir 5%.
Ymsar algengar áleggstegundir t.d.
skinka, Iifrarkæfa og malakoff eru
einnig magrari hérlendis en víða á
nágrannalöndunum.
Rannsóknarstofnun landbúnað-
arins hefur tvisvar áður rannsakað
efnainnihald unninnar kjötvöru.
Þær rannsóknir voru framkvæmdar
1983 og 1988. Helstu breytingar
sem orðið hafa á þessu árabili eru
Grænlendingar semja við Sovétmenn um veiðar við Grænland:
Samskipti Islands og Grænlands á
sviði sjávarútvegsmála sérkennileg
- segir Kristján Ragnarsson, formaður LIU
„SAMSKIPTI íslands og Grænlands á sviði sjávarútvegs eru mjög
sérkennileg," segir Kristján Ragnarsson, formaður Landssambands
íslenskra útvegsmanna. Grænlendingar gerðu nýlega samning við
sovéskt útgerðarfyrirtæki um veiðar á þorski, grálúðu og karfa í
grænlensku lögsögunni, til löndunar í Grænlandi, og hefur samning-
urinn verið gagnrýndur í Grænlandi.
„Grænlendingar virðast ekkert „Við vitum náttúrlega ekki hvaða
vilja fyrir okkur gera annað en að verð þeir greiða fyrir þennan fisk
selja fisk úr stofnum sem við eigum
sameiginlega," sagði Kristján þegar
hann var inntur eftir áliti á þessum
samningi Grænlendinga og Sovét-
manna. „Við höfum verið að biðja
um samninga um veiðar á karfa
og rækju en þessir stofnar ganga
báðum megin við miðlínu milli Is-
lands og Grænlands en Grænlend-
ingar hafa ekki viljað semja við
okkur um það hvernig þessir stofn-
ar eru nýttir," sagði Kristján. Hann
sagði Grænlendinga selja burtséð
frá því hvert veiðiþol þessara stofna
væri og hugsa einungis um stundar-
hag í því efni.
eftir þessum fréttum. Þegar það
kom til tals í vetur að við gerðum
tilraunir til að veiða þorsk á línu
við Vestur-Grænland var mjög
ótryggt hvað við ættum að fá fyrir
hann en svo varð hins vegar aldrei
af því vegna þess að þar var aldrei
neinn fiskur."
Kristján sagði að sfðan hafi ís-
lendingar leitað eftir að fá að fiska
á línu við austurströnd Grænlands
bæði grálúðu og þorsk en því hafi
verið hafnað. „Þannig að þeir halda
sig við sama heygarðshornið og
áður og vilja fyrst og fremst selja
einhverjum öðrum loðnuna sem þeir
fá gefins hjá okkur, innan okkar
lögsögu, því af 60.000 tonnum
fengum við 6.500 tonn í fyrra,“
sagði Kristján.
Hann bætti við að beiðnum frá
íslendingum um að kanna mið sem
liggur best við að sækja frá ís-
landi, Austur-Grænlandsmiðin, hafi
verið hafnað. „Við sjáum að þessi
50.000 tonn af karfa sem Græn-
lendingar eru að selja Evrópuband-
alaginu eru pappírsfiskur vegna
þess að það hefur aldrei verið veitt.
Það hefur ekki náðst neitt nálægt
því þar sem þeir hafa ekki haft
aðstöðu til að sækja það frá okk-
ur,“ sagði Kristján Ragnarsson.
„Ég hef lítið annað að segja um
þetta annað en það sem tengist
þorskinum en ég hef það eftir bæði
dönskum og þýskum samstarfs-
mönnum, sem rannsakað hafa
þorskinn við Grænland, að lítið sé
orðið um hann þar, sérstaklega við
Vestur-Grænland, þar sem hann er
nær horfínn og skip fluttu sig það-
an á síðasta ári til Austur-Græn-
lands," sagði Jakob Magnússon
aðstoðarforstjóri Hafrannsókna-
stofnunar, í samtali við Morgun-
blaðið.
Hann sagði að ekki væri mikið
að segja um þessi 5.000 tonn af
karfa og 2.000 tonn af skrápflúru,
sem Grænlendingar væru að selja
Sovétmönnum. „Vafalaust er hægt
að ná þessu upp innan grænlenskr-
ar lögsögu en karfaveiði hefur ver-
ið í lágmarki við Grænland undan-
farin ár, m.a. vegna lélegra afla-
bragða. Karfaveiðin hefur verið á
bilinu 3.000 upp í 10.000 tonn svo
karfakvótinn, sem þeir eru að selja
Sovétmönnum, er verulegur hluti
af karfaaflanum við Grænland.
„Það sem við horfum helst til er
þorskurinn. Einhver hluti Græn-
landsþorsksins hefur gengið hingað
nú þegar og það er ekki nema eðli-
legt að Grænlendingar vilji nýta sér
hann sem mest meðan hann er hjá
þeim,“ sagði Jakob Magnússon.
þær að dregið hefur úr fítuinnihaldi
margra vörutegunda. Eru breyting-
ar í fituinnihaldi mest áberandi í
vöðvaáleggi t.d. skinku og hangiá-
leggi. Einnig hefur dregið nokkuð
úr saltinnihaldi sumra vörutegunda.
Samtök fisk-
vinnslustöðva:
Tillögoir Haí-
rannsóknar
of varfærnar
STJÓRN Samtaka fiskvinnslu-
stöðva sendi í gær frá sér álykt-
un, þar sem segir, að í tUlögum
Hafrannsóknastofnunar um há-
marksafla á næsta ári gæti of
mikillar varfærni. Skorað er á
sjávarútvegsráðherra að ákveða
heildarafla af raunsæi og að meta
óvissuþætti rannsókna til rýmkun-
ar veiðiheimilda.
I ályktun stjómarinnar segir enn
fremur, að fiskvinnslan þoli alls ekki
frekari skerðingu á því aflamagni,
sem fari til vinnslu hér á landi og
stöðva verði útflutning á óunnum
þorksi og ýsu. Þá er lagt til, að rann-
sóknar- og þróunarstarfsemi á sviði
sjávarútvegs verði efld og samstarf
þeirra við sjávarútveginn styrkt.
1 ályktuninni er jafnframt sagt,
að stjórnin geti fallist á sjónarmið
sjávarútvegsráðherra um að Verð-
lagsráði sjávarútvegsins verði heimil-
að að ákveða fijálst fiskverð en ekki
sé ráðlegt að slíkar ákvarðanir verði
teknar í yfímefnd. Lagt er til að láns-
tími lána Atvinnutryggingarsjóðs
verði lengdur og sjóðnum verði heim-
iluð skuldabréfaútgáfa innanlands til
að standa undir fjármögnun í því
skyni.
Stjóm Samtaka fískvinnslustöðva
ítrekar í ályktuninni tilmæli sín um
að skipuð verði nefnd til að endur-
skoða lög um Verðjöfnunarsjóð sjáv-
arútvegsins þannig að eignarhald
fyrirtækja á reikningum sínum þar
verði tryggt. Að lokum er hvatt til
þess í ályktun stjómarinnar, að fyrir-
tæki í sjávarútvegi vinni sameigin-
lega að hvers konar hagræðingar-
og skipulagsaðgerðum, meðal annars
með aukinni samvinnu og sammna
fýrirtækja og veiðiheimilda.