Morgunblaðið - 12.11.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 12. NÓVEMBER 1995 19
en vissi jafnvel ekki mikið um skipa-
smíði. Það var einnig ýmislegt í
mannlegum samskiptum sem hafði
lítið breyst, Kínverjar leggja mikið
upp úr því að leysa málin sjálfir, ef
koma upp ágrelningsmál á vinnu-
stað, líkamsmeiðingar eða eitthvað
þess háttar þá er reynt að leysa
málið án þess að fara með það til
yfirvalda. Ef menn fóru með mál til
dómara var báðum refsað vegna
þess að þeir gátu ekki leyst málið
sjálfír. Þetta viðhorf var algengt í
gamla Kína og á dögum Maos.
Þeirra hugmyndir um hefðbundið
réttarfar eru allt öðruvísi en okkar.
Þess vegna hefur verið erfitt fyrir
Kínveija að koma upp hefðbundnu
réttarkerfi, það hefur ekki mikið
með kommúnista að gera heldur
tengist þeirri hefð sem verið hefur
í landinu, og því er þetta enn að
miklu leyti þannig að menn eiga að
leysa sín mál sjálfir.“
Batnandi lífslyör
Kínversk hugmyndafræði er
greinilega mjög ólík hinni vestrænu.
Eg spyr um afstöðu í heilbrigðismál-
unum, einhvem tímann heyrðust
sögur af því að læknar keisarans
hefðu ekki fengið laun nema þegar
keisarinn var frískur, og þeir hefðu
lent í verulegum vandræðum er keis-
arinn veiktist.
„Já, þessi saga hefur verið sögð,“
svarar hann, „ég veit þó ekki hvort
hún eigi við rök að styðjast. En það
er almennt litið svo á að hlutverk
lækna sé að halda fólki frísku. Hér
gera allir leikfimiæfingar milli
klukkan 5 og 6 á morgnana hvar
sem þeir eru staddir og vinnustaðir
og hverfastjórnir ráða kennara sem
eiga að leiðbeina fólki varðandi
vinnustellingar og líkamsrækt. Þetta
er eins og við íslendingar greiðum
niður verð í sundlaugarnar þar sem
iitið er á það sem fyrirbyggjandi
heilsuvernd að fara í sund.“
En hvað um lífskjör í landinu?
Ég rifja upp viðtal við hjón í kín-
verska sjónvarpinu sem sögðu hálf-
grátandi frá því að þeim tækist ekki
að lifa á 2.400 íslenskum krónum á
mánuði. Ætli sé algengt að fólk
hafi svona lítið milli handanna?
„Lífskjör fara mjög ört batnandi,"
svarar Ragnar, „en þau eru langt
frá því að vera eins og á íslandi.
Fólk til sveita, jafnvel í nánasta
umhverfi við Peking, býr við frum-
stæð lífsskilyrði og stór hluti kín-
verskra bænda hefur ekki rafmagn.
Launin eru mjög misjöfn, allt að
hundraðfaldur munur á launum
manna. Breytingamar í atvinnulíf-
inu eru gífurlegar núna. Tugmilljón-
ir og jafnvel hundruð milljóna bænda
fiytjast úr landbúnaði tii fyrirtækja
af ýmsu tagi á örfáum árum.“
Hann horfði hugsi fram fyrir sig
eins og hann væri að reyna að sjá
inn í ókominn tíma - Kína framtíðar-
innar. Bætir við að þrátt fyrir spenn-
'andi tíma sé ekki laust við að það
sé svolítil eftirsjá í því samfélagi sem
var, samfélagi sem var svo gjörólíkt
því sem við eigum að venjast. Ég
spyr um stöðu kínverskra kvenna, á
óopinberu kvennaráðstefnunni voru
þær nokkuð sannfærðar um að staða
þeirra væri mun betri en t.d. banda-
rískra kvenna. Hvað segir hann um
þær fullyrðingar?
„Ég held að staða kínverskra
kvenna sé hlutfallslega skárri,“ svar-
ar hann án þess að hugsa sig um.
„Það er meðvituð stefna stjómvalda
að rétta hlut kvenna í stjómkerfinu
sem veldur því að hlutfall kínverskra
kvenna í stjómsýslunni er hærra en
í flestum öðmm löndum. En hlutfalll-
ið lækkar þó eftir því sem ofar dreg-
ur og það em karlmenn sem em í
æðstu embættunum, flestir reyndar
gamlir skæmliðaforingjar. En mestu
skiptir þó að það er rekinn mikill
áróður fyrir því að fólk giftist seint,
m.a. vegna stefnu í fólksfjölgunar-
málum. Konumar em gjaman um
þrítugt þegar þær stofna heimili og
em þá búnar að öðlast ákveðið sjálf-
stæði og ekki tilbúnar til að láta ein-
hvem karl segja sér hvemig þær eigi
að haga lífi sínu. Konumar stunda
sína vinnu eins og karlamir og eiga
það til að svara körlunum fullum
hálsi ef þeir krefjast
þess að þær eldi alltaf
ofan í þá. Þær em ófá-
ar kínversku konumar
sem hafa sagt við karl-
inn sinn; „þú getur eld-
að sjálfur ef þig langar
í eitthvað að borða“.
En þetta á reyndar
bara við um borgimar.
Til sveita er staða
kvenna miklu síðri og
líkari því sem hún var
fyrr á tímum.“
Hann segir sumt fólk
í sveitunum reyna að
komast hjá einbimis-
fyrirkomulaginu með
því að skrá ekki bömin,
sjálfur þekki hann per-
sónulega dæmi þess.
Áður en við Ijúkum við
að borða hinar kín-
versku kræsingar er
hann spurður um hugs-
anleg viðskiptasam-
bönd Kínveija og ís-
lendinga, hvar sér hann
mestu möguleikana?
Tækifærin í
jarðhita og fiski
Hann segir að það
sé tvímælalaust í sam-
bandi við fiskiðnað og
jarðhita. „Þarna em
miklir möguleikar sem
kínversk stjórnvöld
gera sér grein fyrir.
Kínveijar em að vísu
óvanir að borða sömu
fisktegundimar og við,
borða mikið af fersk-
vatnsfiski. Það má því
búast við að það taki
þá nokkurn tíma að átta sig á þess-
um tegundum sem við höfum upp á
að bjóða. En ég er alveg sannfærður
um að Kína á eftir að verða einn
af mikilvægustu fiskmörkuðum ís-
lendinga. Ýmsar vinnuaflsfrekar
iðngreinar eins og t.d. fataiðnaður
eru að færast til Kína og annarra
Asíulanda þar sem laun eru lág og
miklir markaðir auðvelda líka Qölda-
framleiðslu. Við höfum einnig mögu-
leika, rétt eins og aðrar þjóðir, að
koma á viðskiptasamböndum á sviði
hugbúnaðar.
Kínveijar stökkva beint yfir í há-
þróað tæknisamfélag, menn em óð-
um að koma sér upp flóknum tölvu-
búnaði eftir að hafa notast við talna-
spöld áratugum saman. Þeir em jafn-
vel með flóknari útbúnað en við
þekkjum t.d. í sambandi við símakerf-
ið, GMS-símamir eru talsvert algeng-
ir hérna og þeir em einnig með kall-
tæki sem geta tekið við mörg hundr-
uð orða skilaboðum, nokkuð sem ég
hef ekki séð á íslandi."
Morgunblaðið/Margrét Heinreksdóttir
RAGNAR ásamt fjölskyldu sinni.
Námskeið fyrir bifreiðasala
Prófnefnd bifreiðasala og Fæðslumiðstöð bílgreina auglýsa námskeið fyrir bifreiðasala
20. nóvember - 4. desember nk. Námskeiðið sem er 24 kennslustundir, fer fram
síðdegis og á kvöldin í 7 skipti samtals og varir í tvær vikur.
Athugið: Einnig verður farið með námskeiðið út á land þar sem næg þátttaka fæst.
Þeir sem hafa áhuga á því, eru beðnir að hafa samband við FMB (símanr. hér að neðan).
Námsþættir:
Kauparéttur
Samningaréttur
Veðréttur lausafjármuna, þinglýsingar
og viðskiptabréfareglur
Mat á ástandi og verðmæti ökutækja,
ráðgjöf við kaupendur
Reglur um skráningu ökutækja, skoðun o.fl.
Fjármálaleg ráðgjöf við kaupendur
Opinber gjöld af ökutækjum
Vátryggingar ökutækja
Reglur um virðisaukaskattsbila
Sölu- og samningatækni
Hagnýt frágangsatriði við sölu
Indriði Þorkelsson, lögmaður hdl.
Andri Árnason, lögmaður hrl.
Bjarni H. Diego, lögmaður hdl.
Finnbogi Eyjólfsson, blaðafulltrúi Heklu hf.
Gunnar Svavarsson, verkfræðingur.
Björn Jónsson, viðskiptafræðingur.
Bergþör Magnússon, fjármálaráðuneytið.
Einar Þorláksson, Tryggingamiðstöðin hf.
Bjarnfreður Ólafsson, embætti Ríkisskattsj.
Sigþór Karlsson, viðskiptafræðingur.
Haraldur Stefánsson, Toyota.
Námskeiðið sem er eittaf skilyrðum þess að hljóta leyfi til rekstrar á bílasölu, er haldið samkvæmt lögum um
sölu notaðra ökutækja nr. 69/1994 og Reglugerð um námskeið og próf til að öðlast leyfi til sölu notaðra
ökutækja nr. 407/1994.
Námskeiðsgjald
kr. 35.000
Suðurlandsbraut 30,108 Reykjavík
Upplýsingar og skráning;
Sími 581-3011
Fax 581-3208
/
A myndarlegu Nóvembertilboði Japis gefst þér einstakt tækifæri á að
eignast frábærar hljómtækjasamstæður á tilboðsverði
i Panasonic SC-CH72
Magnari 2x30w din 2x60 músík
• Útvarp með FM/MV/LW og klukku
• Tvöfalt segulband auto-reverse
§ MASH l bita geislaspilari fyrir 3 diska
t Forstilltur tónjafnari surround
Góðir hátalarar 2way 35w din 70 músík
• Fjarstýring , , \ t/BfH

t Magnari 2x30w din 2x60 músík
t Útvarp með FM/MV/LW og klukku
t Tvöfalt segulband auto-reverse
t MASH 1 bita geislaspilari fyrir
t Forstilltur tónjafnari surround
t Góðir hátalarar 2way 30w din 60 músík