Morgunblaðið - 12.11.1995, Blaðsíða 52

Póstleggiö
jólabögglana
tímanlega til
fjarlœgra
landa. póstur og sími
varða
víðtæk
fjármálaþjónusta
Landsbanki
íslands
' Bankl allra landsmanna
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, StMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆH 85
SUNNUDAGUR12. NÓVEMBER1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR.. MEÐ VSK
Breytt framkvæmd varnarsamnings íslands og Bandaríkjanna
Fækkað hefur um 7 40
hermenn í vamarliðinu
VARNARLIÐSMENN á Keflavíkurflugvelli eru
nú 744 færri en fyrir tæpum tveimur árum. Er
það nálega tvöfalt meiri fækkun en íslensk
stjórnvöld áætluðu í byijun síðasta árs þegar
samkomulag náðist við ríkisstjóm Bandaríkjanna
um breytingar á varnarviðbúnaði í Keflavík.
Hins vegar vinna næstum því jafn margir íslend-
ingar og áður hjá vamarliðinu og verktökum
þess.
Ríkisstjórnir íslands og Bandaríkjanna gerðu
í byijun árs 1994 sameiginlega bókun um fram-
kvæmd vamarsamnings ríkjanna frá 1951. Þar
var meðal annars kveðið á um fækkun orrustu-
flugvéla í Keflavík og að fyrirhugað væri að
leggja niður tvær smærri deildir flotans. Á þeim
tíma voru tólf F-15 ormstuflugvélar í Keflavíkur-
stöðinni en á þessu ári hafa þær yfirleitt verið
sex, að sögn Grétars Más Sigurðssonar, skrif-
stofustjóra varnarmálaskrifstofu utanríkisráðu-
neytisins, og aldrei færri en fjórar eins og kyeð-
ið var á í samkomulagi ríkjanna.
Unnið að sparnaði
Svipuðu eftirliti hefur verið haldið úti en með
færri Orion kafbátaleitarvélum. Fimm vélar ann-
ast eftirlitið í stað sex til sjö áður. Á sínum tíma
var gert ráð fyrir að sérstakri hlustunarstöð og
fjarskipta- og miðunarstöð í Rockville yrði lokað
en eftir því sem næst verður komist hefur það
ekki verið gert.
Fulltrúar vamarliðsins og utanríkisráðuneytis-
ins vinna saman að tillögum um sparnað í rekstri
Keflavíkurstöðvarinnar, að sögn Helga Ágústs:
sonar, ráðuneytisstjóra utanríkisráðuneytisins. í
því sambandi hefur verið unnið að útboði vöm-
kaupa og þjónustu, meðal annars á fólksflutning-
um, hótelbókunarkerfí varnarliðsmanna og út-
gáfu tímarits varnarliðsins.
Jafn margir íslendingar
Þessar breytingar hafa leitt til þess að her-
mönnum í varnarliðinu hefur fækkað úr 2.864
í janúar 1994 í 2.120 í lok september síðastlið-
inn. Hafa því 744 varnarliðsmenn snúið heim
og er þetta fjórðungs fækkun. Heldur minni
fækkun hefur orðið í skylduliði vamarliðs-
manna. Nú búa 4.364 varnarliðsmenn og fólk
þeim tengt á Keflavíkurflugvelli á móti 5.708
fyrir tæpum tveimur árum. Á sínum tima áætl-
uðu íslensk stjómvöld að breytingamar leiddu
til þess að hermönnum myndi fækka um 380.
Grétar Már segir þó að ekki hafi verið gerðar
meiri breytingar á varnarviðbúnaði en gert var
ráð fyrir þegar bókunin við vamarsamninginn
var gerð.
íslenskir starfsmenn vamarliðsins era lítið
eitt færri en í janúar 1994 en jafn margir vinna
hjá verktökum varnarliðsins, eftir þvi sem næst
verður komist. í heildina vinna litlu færri íslend-
ingar á Vellinum, en þar hafa undanfarin ár
unnið 1.650 manns yfír vetrartímann.
■ Fjórðungi færri/12-13
Áfylling í
háloftunum
F-15 Eagle frá Keflavíkurflugvelli
er hér tengd við Boeing KC-135
flugvél vestur af Snæfellsnesi. í
pípunni rennur eldsneyti. Þessi
aðferð við áfyllingu gerir kleift
að fljúga orrustuflugvélum eins
lengi og smurolían og flugmaður-
inn endast.
■ Fljúgandi oliuskip/18b
Sjúklingur
kærir dreif-
ingu nekt-
armyndar
RANNSÓKNARLÖGREGLU
ríkisins berst eftir helgi kæra
vegna dreifíngar læknis/lækna
á mynd af kviði og kynfæram
sjúklings. Kærandinn Ásdís
Frímannsdóttir fer fram á að
hann/þeir verði sviptir lækna-
leyfi og myndin verði gerð
upptæk.
Ásdís gekkst undir iýtaað-
gerð vegna slits á kviði á einka-
stofu í Reykjavík haustið 1993.
Fyrir aðgerðina var tekin mynd
af kviði hennar og niður á
kynfæri. Aðgerðin hafði alvar-
leg eftirköst í för með sér og
hefur Ásdís þurft að fara í sex
aðgerðir til að bæta hana.
Stuðst var m.a. við myndina
af kviði og niður á kynfæri
hennar _við gerð einkaörorku-
mats. Ásdísi brá hins vegar
heldur betur í brún þegar hún
fékk í hendurnar nektarmynd-
ina af sjálfri sér með öðrum
gögnum vegna matsins á lög-
fræðiskrifstofu lögfræðings
nefndarinnar. Hún telur að
læknir/Iæknar hafi brotið trún-
að við hana með því að láta
myndina af hendi og kærir til
RLR eftir helgi.
■ Krafist/4

■
Morgunblaðið/Baldur Sveinsson
Queen
Elizabeth
II væntan-
leg hingað
QUEEN Elizabeth II, eitt þekkt-
asta skemmtiferðaskip heimsins,
er væntanleg til Reykjavíkur 8.
júlí á næsta ári.
Skipið er 69.053 tonn að stærð
og getur flutt 1.830 farþega. Það
er 293'/2 m að lengd og 32,09 m
að breidd og ristir 9,9 metra.
Samkvæmt upplýsingum frá
Reykjavíkurhöfn mun skipið hafa
viðdvöl einn dag, kemur að
morgni en fer síðdegis. Skipið
kemur hingað frá Skotlandi og
heldur áfram til Norður-Noregs.
Hefur siglt með 1,5
milljón farþega
Queen Elizabeth II er eitt
þekktasta skemmtiferðaskip
heimsins og er það í eigu Cunard-
skipafélagsins. Það fór í jómfrúr-
ferðina frá heimahöfninni Sou-
thampton til New York árið 1969,
og árið 1975 fór skipið í fyrstu
hnattsiglinguna. Árið 1986 var
skipinu breytt úr . gufuskipi og
settar í það dísel- og rafvélar, en
sú breyting kostaði 160 milljón
pund og tók 179 daga. Verulegar
endurbætur voru svo gerðar á
skipinu 1994 og kostuðu þær 60
milljónir punda.
Queen Elizabeth II hefur alls
siglt um 3,5 milljónir sjómílna á
þeim tæplega 26 árum sem skipið
hefur verið í siglingum og far-
þegafjöldinn er orðinn um 1,5
milljónir.
Skattar af bifreiðum
tæpir 18 milljarðar í ár
SKATTAR af bifreiðum verða tæpir 18 milljarðar
kr. á þessu ári og aukast um tæplega einn milljarð
kr. frá fyrra ári. Ríkisvaldið hefur beint skattlagn-
ingu af bílum meira yfír á bifreiðanotkunina en
bifreiðakaupin og jafnframt aukið skattlagninguna.
Skatttekjur af bifreiðakaupum voru áætlaðar
3.528 milljónir kr. 1994 en samkvæmt fjárlögum
ársins 1995 vora þær 3.841 milljón kr. Skatttekjur
af bifreiðanotkun voru samkvæmt áætlun 1994
11.721 milljón kr. en 12.191 milljón kr. samkvæmt
fjárlögum 1995. Þær tekjur kunna að verða meiri
vegna aukins bílainnflutnings. Hallgrímur Gunnars-
son, formaður Bílgreinasambands Islands, segir að
ríkissjóður yrði ekki af skatttekjum þótt vörugjald
af bílum í efstu flokkum yrði lækkað.
„Það er betra fyrir ríkið að fá 40% gjald af 100
stórum bflum en 60% gjald af tíu bflum. Auk þess
myndu skattar af þessum bílum skila sér í notkun-
inni. Það er ekki endilega víst að það sé þjóðhags-
lega hagkvæmt að flytja inn smábíla sem þarf að
afskrifa hraðar, því dýrari bílar eru oftast vand-
aðri og endast lengur," sagði Hallgrímur. Hann
bendir á að lækkun vörugjalds af bílum í vöru-
gjaldsflokki 2, úr 45% í 40%, hafí skilað sér í aukn-
urn innflutningi og auknum tekjum ríkissjóðs.
Fækkun kraftmeiri bíla
Hins vegar hafi innflutningur á bílum með vélar-
stærð yfír 2.000 rúmsentimetrum að slagrými dreg-
ist verulega saman. 616 bflar í þessum flokki vora
fluttir inn fyrstu níu mánuði þessa árs af 5.150
bílum, eða 12% af heildarbflafjöldanum, þar af er
töluvert um dísilbíla. Aðeins 27 bílar af þessum
616 eru venjulegir fólksbílar.
„Þessi markaður er hruninn vegna skattastefn-
unnar. Menn kaupa jeppana áfram einfaldlega
vegna þess að þörf er fyrir þá úti á landi. Það er
búið að ofskattleggja stærri bílana og bílkaupendum
hefur verið beint inn á minni bíla,“ segir Hallgrímur.
„Okkar krafa er sú að þessi sjónarmið verði
tekin upp og vegin. Frá sjónarhóli neytenda er
keppikeflið að bílverð sé lægra og frá sjónarhóli
innflytjenda skiptir mestu máli að stöðugleiki ríki
í þessum málum. Gjöldum á bíla hefur að meðal-
tali verið breytt á átján mánaða fresti síðastliðin
8 til 9 ár. Hringlandaháttur í gjöldum hefur verið
bílgreininni óhemju dýr því hann leggst ofan á
og magnar þær sveiflur sem annars eru í þjóðfélag-
inu. Þetta er skortur á ögun í verklagi og það
þarf að gefa pólitísk fyrirheit sem staðið verði við
um grundvallarendurskoðun á þeim leikreglum
sem eiga að gilda," segir Hallgrímur.
■ Bílar 96/C