Morgunblaðið - 31.01.1999, Blaðsíða 29
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 31. JANÚAR 1999 29
Eina leiðin til að
Jackie liði betur var
að láta henni eftir það
sem hún vildi, segir
Hilary. Það hafði
alltaf verið gert. Og
nú vildi hún Kiffer.
Hún var að mörgu
leyti ósjálfstæð og
ósjálfbjarga - nema
þegar kom að því að
leika á sellóið
líf. Eignast eiginmann og fjögur
börn, en nú væri Jackie komin á
heimili sitt, ætti þar athygli allra vísa
og vildi ofan í kaupið taka eiginmann-
inn frá sér! Og nú væri hann hjá
henni, í hennar rúmi!
Samtímis fylgdist ég með systur
minni líða vítiskvalir, segir Hilary
ennfremur. Jacqueline hafí þjáðst
gífurlega og Hilary því vorkennt
henni. En ég var oft í einkennilegri
stöðu, segir hún; ánægð með að hún
skyldi leita til okkar eftir hjálp en
fannst ég á sama tíma hafa verið
svikin og rænd.
Þetta líkamlega samband Jackie
og Kiffers varði í um það bil eitt og
hálft ár. Hilary segir í bókinni að
hún undrist ekki þó fólk spyrji
hvernig hjónaband þeirra Kiffers
hafi getað haldist við þessar aðstæð-
ur. Og svarar: Við slepptum aldrei
takinu hvort af öðru. Þegar öllu er á
botninn hvolft tel ég hjónaband eins
og bankai'eikning: því meii’a sem
lagt er inn, því meira er mögulegt að
taka út. Og þessi tími var dýr.
Þar kom að Kiffer gat ekki meira.
Astæða umhyggjunnar var vonin um
breytingu til batnaðar, en þar sem
ástand Jackie breyttist ekki, komst
hann á þá skoðun að hún yrði að leita
aðstoðar sérfræðings. Það varð úr og
smám saman minnkaði þörf hennar
fyrir stuðning Kiffers. Vert er að
geta þess að Jackie hafði nefnt það
við Kiffer, áður en hún fór að ganga
til sálfræðings, að hún fyndi oft fyrir
dofa í höndum og fótum. Eftir að
hún byrjaði hjá sálfræðingnum fór
að bera á slíkum dofa í iljum.
Jackie eyddi sífellt meiri tíma í
London aftm- og lífið heima í As-
hmanshworth varð eðlilegt ó ný hjá
fjölskyldunni. Henni líkaði afai' vel
við sálfræðinginn, Joffe; álagið færð-
ist af Kiffer yfir á hann og hún þurfti
ekki að treysta svo gífurlega á mág
sinn sem hún hafði gert.
Sambandið við Daniel varð aftur
eðlilegt þarna um haustið - Hilary
segist að vísu ekki vita hvernig það
gerðist - og fyrr en varði voru þau
farin að ferðast um heiminn á nýjan
leik, spilandi á tónleikum.
í byrjun árs 1973 lék Jacqueline á
tónleikum í Toronto í Kanada en
gagnrýnendur voru satt að segja ekki
ýkja hrifnir. Henni fannst á þessum
tíma að hendumar létu ekki fullkom-
lega að stjóm og hitnuðu heldur ekki
eins og eðlilegt mátti teljast.
Attunda febrúar 1973 kom hún svo
aftur fram opinberlega í Bretlandi.
Lék þá Elgar konsertinn undii' stjóm
Zubin Mehta I Royal Festival Hall og
augljóslega vai' ekki allt með felldu.
Hilary segist hafa liðið skelfilega
meðan fyrsti kaflinn hljómaði. í
fyrstu hafi hún þó ekki áttað sig á því
hvemig stóð á vanlíðan sinni, en
smám saman hafi hún gert sér grein
fyrir skilaboðunum. „Jackie var að
segja okkur eitthvað sem var okkur
um megn að skilja eða umbei'a. Áður
fyrr var alltaf von í þessari tónlist
þegar hún lék hana, en nú var öll
gleði horfin. Eg varð vitni að kross-
festingu. Þetta var uppgjör og það
grafalvarlegt; kveðjustund systur
minnar.“
Jackie bauð systur sinni og mági í
mat skömmu eftir umrædda tónleika.
Maturinn var góður, en Kiffer hafði á
orði að ef til vill væri ekki svo vitlaust
að salta hann örlítið meira. Þá var
það sem Jackie tók upp saltstaukinn
af borðinu og ætlaði að rétta Kiffer
hann með hægri hendi - en gat það
ekki. Höndin lét ekki að stjórn; dingl-
aði eins og í lausu lofti. Hilary hélt í
fyrstu að systir sín værl að grínast,
en hræðslan í andliti Jackie sann-
færði hana um að svo var ekki.
í október fór Jackie loks í læknis-
rannsókn og niðurstaðan lá fyrir 16.
október. Hilary var á heimili for-
eldra sinna í London þegar Jackie
hringdi. „Ég er með banvænan sjúk-
dóm, en hafið ekki úhyggjur. Hann
er ekki alvarlegur í mínu tilfelli.
Þetta verðm' allt í lagi.“
Ekkert okkar vissi hvað multiple
sclerosis var, segir Hilary í bókinni.
Daniel var á sífelldu flakki um
heiminn, en eftir að ljóst var að
Jackie væri haldinn þessum alvar-
lega sjúkdómi vildi hann reyna að
vera sem mest í námunda við hana.
Þegar Sir George Solti hætti með
Parísarsinfóníuna var Barenboim
boðin staða tónlistarstjóra þar á bæ
og þáði það kostaboð. Þaðan var stutt
til Lundúna og hann gat því skotist
heim annað veifið til konu sinnar.
Eftir á að hyggja telja systkinin að
sjúkdómurinn hafi verið farinn að
láta á sér kræla löngu áður en lækn-
ar greindu hvers kyns var. Enda
hrakaði Jackie hratt og ekki leið á
löngu þar til hún var bundin við
hjólastól.
Fyrst í stað fékkst hún svolítið við
kennslu á sellóið og kom stöku sinn-
um fram opinberlega hér og þar. En
heilsunni hrakaði smám saman eftir
því sem árin liðu og hún varð jafn-
framt ruddalegri í tali og framkomu.
Hún bjó áfram á heimili þeirra Dani-
els í London, og var í umsjá hjúkrun-
arkonu.
Það mun hafa verið um 1980 að
síminn hringdi á heimili Hilary og
Kiffers. Húsmóðirin svaraði og yngri
systir hennar bað hana að skila því
til Kiffers að koma til London þegar
í stað því hún þarfnaðist þess að
hann hefði við sig kynmök. Hilary
varð sem lömuð. Kiffer ræddi um
stund við Jackie og sagði henni að
ekki væri hægt að fara með þessum
hætti til baka í tíma. Sér þætti það
leitt, en svarið væri nei. Jacqueline
skellti á hann.
Hilary segist þá hafa áttað sig á
því, og nefnt við Kiffer, að þetta væri
líklega í fyrsta skipti sem einhver
meðlimur fjölskyldunnar hefði neitað
Jacqueline um nokkuð. Jackie talaði
ekki við Kiffer framar.
Mikil ásl
Andy Paterson, framleiðandi
myndarinnar Hilary og Jackie, sem
byggð er á bókinni, orðaði það svo við
greinarhöfund síðastliðið haust að
þeir sem helst gagnrýndu bókina
hlytu að vera þeir sem ekki hefðu les-
ið hana. „Það er mikil ást í þessari
bók,“ sagði Paterson þá, og undir það
er hægt að taka. Bókin er mögnuð, og
það skal játað hér og nú að sá sem
þetta skrifar skynjaði bókina ekki
þannig að systkinin vildu sverta
minningu systur sinnar. Þvert á móti
tók hann það trúanlegt sem þau
nefna, að nokkrum árum eftir lát
hennar hafi þau íyrst treyst sér til að
fara gegnum ýmis bréf og önnur
gögn og komist að þeiirí niðurstöðu
að með því að skrifa bók um samband
sitt og Jaequeline tækist þeim best að
„eignast" aftur minninguna um sysL
urina látnu. Hún hefur fyrir löngu
verið sett á stall sem stórkostlegur
listamaður, en sú Jacqueline sem þau
þekktu og vildu líka muna, systirin,
fannst þeim gleymd. Ég get því tekið
undir það að í bókinni er mikil ást.
„Þetta em minningar okkar. Bók-
in er ekki ævisaga eða uppgjör á
ferli Jackie. Þetta er einfaldlega það
sem gerðist. Við bjóðum lesandanum
sögu fjölskyldu okkar, innan frá,“
segja höfundarnh' í aðfaraorðum
bókarinnar. í dómi um hana í
Sunday Times sagði m.a. á sínum
tíma: „Bók sem þessi gerir skáld-
skap óþarfan," og mikill sannleikur
felst í þein'i umsögn. Bókin er ótrú-
leg.
Hilary segir frá því í bókinni, að
Piers hafi fyrii' nokkrum árum rekist
á tilvitnun, sem þau birta - án þess
að skýra ástæðu þess frekar. Raunar
má áætla að hún þurfi ekki útskýr-
ingar við, og systkinin séu henni
sammála. Hún er svona: „Þrjú börn,
hið minnsta, eru hvem fjölskyldu
nauðsyn. Sé eitt þeirra snillingur
þarf tvö honum til stuðnings.“ Eftii'
lestur bókarinnar vh'ðist þetta raun-
sætt mat.
Jacqueline du Pré lést á heimili
sínu í London að kvöldi mánudagsins
19. október. Daniel var hjá henni.
Útsala 30. ianúar -13. febrúar
mmmem
m m
, í? -1
llWp
1
i ■ r
1
l m
■ ll ll:
I I jf
I 1 i
ffi S i
St...1...!
111
I I 1
■ .
lll
II 1
M lil ||
II I
III
S 8 B
New York skápa/hillusamsfœða: 39.900,- verð áður: 79.100,-
Lisbonne kommóða: 19.522,- verð áður: 39.330,- UtSCllQ
y q pyj Q |*y>
Myndarammar: 45% afsláttur
Pacino sófi: 39.900,- verð áður: 59.900,-
ht iQnonn
S \ xJ w \A I I
Capo hilla: 7.900,- verð áður: 14.400,-
Lago söfaborð: 19.900,- verð áður: 34.800,-
ftiUíir Binari matarstell: 75% afsláttur
Marco eldhússtólar: 2.900,- verð áður: 4.900,-
t jrvn
I % 'wi I
Porto barna-bókahilla: 12.900,- verð áður: 22.500,-
Osara borðstofuborð: 21.950,- verð áður: 31.950,-
ntcn h
1*J i I vJ
Leikföng: 70% afsláttur
Lampar og Ijós: 30% afsláttur
fleira
Ailar vörur sem ekki eru á útsölu eru með 15% afslœtti.
habitat
KRINGLUNNI