Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.1985, Blaðsíða 10

10
DV. FÖSTUDAGUR17. MAl 1985.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Umsjón: Þórir Guðmundsson og Guðmundur Pétursson
„Komdu mér upp í Krummahóla"
LHandi kafli úr sögu Austurríkis
— Bruno Kreisky, fy irum kanslari, er orðinn 74 ára en á stöðugum þeytingi um allar jarðir
í meðalgöngu og fyrirlestrahaldi
— bfltækninni f leygir f ram
Helsta framþróunin ar í gerð öryggistækja. Loftpúðarnir hafa löngum verið umdeildir.
I Japan er nú verið aö vinna aö
rannsóknum á tækjum sem eiga að
gera bíla svo fullkomna að vart þurfi
að keyra þá.
Mörg þessara tækja eiga að auka
þægindi í akstri, en með öðrum er
leitast við aö bæta öryggi. Og af því
að Japan ber ægishjálm yfir aörar
bifreiöaframleiðsluþjóðir, skipta
slíkar rannsóknir miklu máli í bíla-
heiminum.
„Við erum að koma að öld bílsins
sem hefur fullt af öryggisútbúnaði
sem í raun hefur umsjón með öku-
manninum,” segir Hiroshi Tsuda,
verkfræðingur hjá Nissan verk-
smiðjunum.
Lítum á fjarlægðarnemann til
dæmis.
„Við munum geta látið hann vara
við yfirvofandi ákeyrslu, segja öku-
manninum hvenær hann er um það
bil að keyra á lágan vegg eða vara
hann við því aö hann sé of nálægt
bílnum fyrir framan, ” sagði Tsuda.
„Og hvað um sjónvarpsmyndavél
í mælaborðinu sem fylgist með and-
liti ökumannsins og gefur frá sér
sírenuvæl ef hann tapar einbeitninni.
Tsuda telur að á næstu 15 árum
muni aöallega verða framfarir í
öryggistækni. Hann hefur þegar lok-
ið prófunum á tæki sem vekur syfj-
aða ökumenn. Ef stýrið er ekki
hreyft í 15 sekúndur eða bílinn byrjar
að rása þá heyrist sírenuvælið.
Bílar munu geta brugðist rétt við
vindhviðum og komið sér áfram í
þoku, nokkuð sem kannski á eftir að
þynna óendanlega langar raðir bif-
reiða á hraðbrautum í þoku.
„Eg vil líka losna við ökuljósin,”
sagði Tsuda. „Þau valda ljósbrotum
á rigningarnóttum sem getur verið
hættulegt. Kannski gætum við haft
sterk götuljós sem kviknar bara á
þegar bíll keyrir f ramhjá.
Tölvumar sem gera allt þetta
mögulegt geta þegar borið kennsl á
rödd bíleiganda, sem getur varnaö
þjófnuðum, og ökumenn geta sett út-
varpið í samband eða opnað glugga
með því einu að gefa munnlega fyrir-
skipunumþað.
Rafeindabyltingin mun gera öku-
mönnum kleift að breyta bílum sín-
um til að þeir hæfi betur skapi þeirra
eða persónueiginleikum.
Með takka geta þeir stiilt hávaða
vélarinnar eða látið birtast alls kon-
ar flott stjórntæki í mælaborðinu eða
stillt höggdeyfana þannig að þeir
geta verið mjúkir eða stífir.
Þurrkurnar fara að sjáifsögðu af
stað sjálfkrafa um leið og byrjar að
rigna eða snjóa og á nákvæmlega
réttum hraða. Þær eru þegar komn-
ar á suma bíla, þessar galdraþurrk-
ur. En þær eru húmbúkk miðað við
plastrúðurnar sem hrista af sér
vatniö þannig aö þurrkur verða al-
gerlega óþarfar.
„Fólk vill keyra þægilega og auð-
veldlega þessa dagana,” segir
Hiroyuki Shimojima, yfirmaður
rannsóknardeildar Honda-fyrirtæk-
isins. „Rétt eins og það vill eiga
myndavélar sem myndir eru teknar
á meö því einu að ýta á einn takka og
annars konar rafeindabúnað þá er
eftirspumin komin á það stig að við
munum framleiða fyrir það bíla sem
auðvelt er að keyra.”
Shimojima spáir því að sjálfvirk-
ar gíraskiptingar verði æ vinsælli, og
að sjálfvirkir hitarar og loftræsti-
kerfi muni viðhalda stööugum hita í
bílnum svo fólk þurfi ekki að vera
sífellt að fikta í hitastillingartökkum.
Menn munu ekki heldur þurfa aö
fletta upp í kortum og reyna að sjá
götunöfn á skiltum sem alltaf eru of
UtiL Mörg japönsk bílaframleiðslu-
fyrirtæki hafa hannaö kortaskjái,
sem fiestir eru þó á tilraunastigi. En
nú er Nissan búið að búa til ökufræði-
kerfi — samanber siglingafræðikerfi
— í útkeyrslubíla fyrir stórverslun.
Með því að nota diskettu og mynd-
skerm geta ökumenn athugað hvar í
Tokýoborg þeir eru, staðina sem
koma næst og hvernig best er að
komastá þá.
„I framtíðinni geturðu stimplað
inn í tölvuna hvert þú ætlar að fara
og síöan velur bíllinn fyrir þig hvem-
ig best er að komast þangaö,” sagði
TsudahjáNissan.
„Komdu mér upp í Krumma-
hóla,” ætti þá að vera nóg að segja
og billinn sýnir þér hvemig best er
að komast þangaö — vafalaust með
tilliti til föstudagsumferðarinnar.
Auk þess verður auðveldara að
leggja bílunum. Honda vinnur nú að
bíl á hverjum hægt er að snúa öllum
hjólum. Þá er auðveldara að komast
í þröng stæði.
Auðvitaö kann að vera að sum
tækjanna sem verið er að hanna
komi aldrei inn fyrir bílhuröir al-
mennings. Bílaframleiðendur eru
ekki enn vissir um að fólk sé tilbúið
að borga fyrir þessa fullkomnun.
gnæfði yfir stjómmálavettvangi
Austurríkis. Hann er sjötíu og
fjögurra ára orðinn. Fyrirlestrahald
og ýmis alþjóðleg tengsl halda hon-
um svo önnum köfnum að mörgum
helmingi yngri mundi þykja nóg á
sig lagt.
Kreisky var meðal heiðursgesta
við hátiðarhöldin, sem efnt var tU í
Vínarborg vegna afmælisins 15. maí.
Á stöðugum þeytingi
Einn af fréttamönnum Reuters
náði taU af Kreisky, sem hann var á
þeytingi frá fyrirlestrahaldi í Banda-
rDcjunum tU annars fyrirlestrahalds
í Svíþjóð. Kanslarinn fyrrverandi
rifjaði upp í viötalinu við frétta-
manninn þá tíma þegar stiginn var
viösjáll Unudans tU þess að losna við
hemámsUð bandamanna, sem sest
hafði að i AusturrUci eftir stríðið.
Eina dæmið
Eftir að Austurriki hafði verið
frelsað undan Þýskalandi, sem lagði
undir sig nágrannann 1938, var land-
inu skipt í f jögur hernámssvæði mUU
BandarUcjamanna, Breta, Frakka og
Rússa. „Það horföi ekki vænlega,”
sagði Kreisky, sem var fulltrúi í
utanrUcisráöuneytmu 1954 og sat í
nefndinni sem kom þvi í kring að
Sovétmenn yfirgæfu hemámið. Er
það eina dæmið um, að Sovétríkin af-
léttu hemámi sínu úr síðari heim-
styrjöldinni eða sem sé flyttu her
sinn burt.
Samningaþófið 1954
A BerUnarfundi utanríkisráð-
herra 1954 hafnaði Austurríki tilboði
Sovébmanna um aö verða á burt með
meginhluta hemámsUðsins en skUja
eftir fámenni sem tákn „vamarUðs"
þar tU saminn hefði verið friður við
Þýskaland.
Kreisky segir að lagt hafi verið að
austurrísku sendinefndinni að ganga
að þessu tUboðl ,Jín ég vissi að við
urðum að hafna. EUa hefðu aðrir
bandamenn haft her áfram í landinu
og við hefðum áfram verið hernumin
þjóð," bætti hann við. „Þettasann-
aðist rétt vera því að skömmu eftir
aö sUtnaði upp úr BerUnarfundinum
vorum við boðaðir til Moskvu þar
sem okkur var sagt að góðar vonir
væru á mUUríkjasamnUigi.”
Krúsjeff taldi hag að
hlutlausu Austurríki
Kreisky sagði að síðar hefði
Nikita Krúsjeff, sem þá var orðinn
leiötogi Sovétríkjanna, sagt honum
að ákvörðunin um að hverfa frá
Austurríki hefði verið tekin tU þess
að sannfæra vesturveldin um vUja
Moskvustjórnarinnar tU þíðu, eftir
að kalda stríðið var orðið að vem-
leika. — „Auk þess gerði Krúsjeff
sér ljóst að með þessum hætti hlytu
þeir að neyða bandamenn aUa út úr
AusturrUci og hlutlaust AusturrOci
gæti verið hagstæðara Sovétmönn-
um.”
Kanslarinn fyrrverandi segir að
Sovétmenn hafi ávallt síðan breytt
rétt gagnvart Austurriki. — Jafnvel
1956 í Ungverjalandsuppreisninni og
1968 eftir vorið í Prag, þegar flótta-
fólk streymdi yfir landamærin tU
Austurríkis og sovéskt herlið safn-
aðist við landamærin þá var austur-
rísku yfirráðasvæði aldrei ógnað.
Meiriþrýstingur
frá Bandaríkjunum
Kreisky sem er gagnrýninn á
Reaganstjómina i Bandaríkjunum
bætti við: „Við fundum mikið síður
fyrir þrýstingi frá Moskvu heldur en
Bandaríkjunum.” — Þar vísar hann
til viðleitni BandarUcjastjórnar til
þess að fá Austurríki ofan af því að
flytja hátækni út tU SovétrUcjanna en
þær deilur leystust ekki fyrr en eftir
langt samningaþóf.
Hann státar af því að hafa náð
flestum þeim markmiðum sem hann
hafi sett sér sem kanslari: „Uppbygg-
ing Austurríkis hefur verið krafta-
verk. Upp úr rústunum hefur risið
nútímaþjóðfélag. Efnahagslega get-
um við keppt við önnur Evrópuríki.
Við höfum nútima iðnrekstur, lítið
atvinnuleysi, lága verðbólgu og ágæt
tengsl bæði við austur og vestur.”
í góðum samböndum
Aðspurður hvaö veki honum
ánægjulegastar minningar af ferli
hans, segir Kreisky: „Það starf sem
ég unni mest var utanrUcisráðherra-
embættiö (1959 tU 1966). MUdlvægast
var auðvitaö kanslarastarf ið. En þaö
sem veitir mér mesta ánægju er það
sem ég starfa að núna.” — Hann
lýsir störfum sínum þessa dagana
sem blendingi af fyrirlestrahaldi og
meöalgöngu, „sem mér finnst veita
tækifæri tU þess að koma í veg fyrir
styrjaldir”.
Kreisky sem er í góöum sambönd-
um við arabalöndin og þar á meöal
Muammar Gaddafi, ofursta í Líbýu ,
hafði hönd í bagga meö því að sam-
komulag náðist mUU Libýu og
Frakklands í fyrra um brottflutning
herja þessara rikja frá Chad.
Hann er gyöingaættar en eindreg-
inn talsmaður gegn sionisma.
1 augum AusturrOcismanna, sem í
fyrradag héldu hátíðlegan þrjátíu
ára afmælisdag sjálfstæðis Austur-
rUcis, er Bruno Kreisky, fyrrum
kanslari, lifandi mannkynssaga,
beint tengdur þeim kafla hennar sem
sjálfstæði þeirra valt á. Meistari úr
diplómataskákinni frá þeim tímum
þegar mest þótti í húfi, sem var á
eftirstríðsárunum.
74 áraení
fullum færum
Það eru tvö ár síðan Kreisky sté
úr kanslarasætinu, þaðan sem hann
Bruno Kreisky, fyrrum kanslari Austurrikis, var i samningum um brott-
för hernámslifia og stofnun sjálfstœðs Austurríkis.