Dagur - 20.12.1950, Blaðsíða 21

JÖLABLAÐ DAGS
21
ar hyldýpi úthafsins augum sínum.
Það varð brátt vani minn, að
koma við á hverjum degi í hvíta
húsinu.
Það gat varla heitið, að gamla
fröken Le Goaziou hefði nokkru
sinni frá því hún fæddist verið nótt
að heiman. Hún var síðasti sproti
af miklum stofni heillar kynslóðar
bræðra og systra. Dag nokkurn
spurði eg hana:
,,En hvernig gat allt þetta fólk
rúmast í þessum þröngu húsakynn-
um?"
,,0, sei, sei, það er ofboð einfalt.
Dæturnar ýmist giftust burtu eða
gengu í klaustur. Hafið sá fyrir mörg-
um piltinum. Já, það skilaði þeim
ekki nærri alltaf. Svo fór um bróður-
son minn, föður Yvonne litlu. Tíu
mánuðum eftir brúðkaup sitt kom
hann til Le Havre sem fyrsti stýri-
maður á Ameríkufari. Þar varpaði
hann sér í sjóinn til þess að bjarga
manni, sem fallið hafði útbyrðis.
Konan hans, sem beið hans á
bryggjunni, sá þá drukkna báða fyr-
ir augum sínum. Þá, eins og þér
skiljið, vinur minn, þá gekk fjöl-
skyldan til skírnar og greftrunar
næstum sama daginn. Og nú er svo
komið, að engum finnst húsið of
lítið."
Með gamanhreimi í röddinni sagði
ég við gömlu konuna:
,,Engin regla er án- undantekn-
ingar. Ein dætranna hefur þó að
minnsta kosti hvorki gengið í klaust-
ur né hjónaband."
,,Það er satt," svaraði hún. ,,Eg
hef piprað. En það var ekki mér að
kenna."
Hún hefur án efa lesið hugsanir
mínar, því að hún bætti við með
nokkurri ákefð:
,,Guð veit, að það var engum að
kenna."
Eg sá, að meira vildi hún ekki
segja í þetta skipti. Samt var aug-
ljóst, að hana lángaði til þess að
segja mér sögu sína. En í þess stað
trúði hún mér fyrir því, að áhyggj-
urnar vegna framtíðar frænku henn-
ar hvíldu á henni eins og mara.
„Eg hef," sagði hún, „örlítil eftir-
laun frá siglingamálastjórninni. En
Yvonne hefur jafnvel ekki það að
styðjast við. Hvað verður um hana?"
Dálítið hikandi gaf eg í skyn, að
viss ungur maður hefði méð kirkju-
rækni sinni á. sunnudögum gefið fólki
nokkra átyllu til þess að halda, að
einnig hann hugsaði um framtíð ung-
frú Yvonne.
„Sannarlega óskar hann einskis
fremur," svaraði gamla konan. „Örð-
ugleikarnir stafa allir frá föður hans.
Gamli maðurinn á síldarniðursuðu í
Lannon. Þetta fyrirtæki hans hefur
átt við fjárhagslega erfiðleika að
stríða, því að stóru verksmiðjurnar
hérna í héraðinu eru að koma þeim
smáu fyrir kattarnef. Kerenflech ætl-
ar því syni sínum, er starfar hjá hon-
um, ríkt kvonfang, sem færir honum
að minnsta kosti tuttugu þúsund
franka í heimanfylgju. Þess vegna
mun Yvonne búa áfram við fátækt-
ina, nema að Guð- láti gerast krafta-
verkið, sem eg hef beðið Hann um,
að verða gömul piparmey — eins og
frænka hennarl"
í bláum augum hennar vakti
enn þá mildur bjarmi minninganna,
svo að eg hætti á að segja:
„Að því er yður varðar, kæra
fröken Le Goaziou, fæ eg ómögulega
skilið, að Drottinn hefði þurft á
kraftaverki að halda til þess að sjá
yður fyrir eiginmanni."
„Jú, svo sannarlega,' svaraði
gamla konan og deplaði voium
hvörmum. „Því að þá hefði Hann
orðið að reisa mann frá dauðum."
Fyrir fullum fimmtíu árum hafði
fröken Le Goaziou, sem þá var ung
og fögur — enn þá var auðvelt að
ganga úr skugga um, að svo hafði
verið — gefið ást sína ungum sjó-
manni úr nágrenninu. Hervé Keri-
souet, sem var öllum kostum búinn
til munns og handa, sigldi sem fyrsti
stýrimaður á þrímöstrungi frá Nan-
tes. Skipstjórinn, sem var gamall
maður og slitinn, sigldi nú síðustu
ferð sína til Indlands, en Kerisouet
hafði verið heitið skip<etjórninni, að
þeirri för farinni. Og þá myndu
klukkur krkjunnar í Ploumanach
hringja til brúðkaups hjónaefnanna.
Þau unnust af einlægni og innileik
og töldu daga. Eftir margra mánaða
flæking á höfungm, þar sem stund-
víst og hraðskreitt gufuskipið var enn
með öllu óþekkt, tók nú ungu kon-
unni heima í Bretagne að berast ást-
arbréfin frá hverjum stað, þar sem
langfarinn hafnaði sig. í svolitlum
kufungsskreyttum kistli, sem var gjöf
frá ástvini hennar, varðveitti hún
þau af órofa ástúð. Eg fékk talið
þðu, þótt mér væru ekki fengin þau
til lestrar. Frímerki þeirra blikuðu
við augum í öllum regnbogans lit-
um. Þarf eg að taka það fram, að
margbreyttni þeirra og skraut beindi
athygli minni andartak annan veg
en að frásögn gömlu konunnar, sem
hún þó flutti af heitum varma hjarta
síns. Fyrr á dögum hafði eg verið,
líkt og ýmsir aðrir, ákafur frímerkja-
safnari.
Fröken Le Goaziou hélt frásögn
sinni samt sem áður áfram. Við höfð-
um komið við á Madeiru, á Tene-
riffaeyjunum, Guineuströndinni og
við Góðrarvonarhöfða. Við höfðum
orðið að bíða af okkur stillur, bjóða
byrginn ofsatrylltum leik votra vinda,
ferma og affenna alls kyns varning.
Og loks höfðum við náð eynni Mau-
ritius, sem var síðasta viðkomuhöfn
utan Indlands, en þar áttum við að
ferma pipar og kakaó. Vegna þess
að mig langaði til þess að ná sem
fyrst til Chandernago við Ganges-
ósa, lét eg í ljós þá skoðun. að á
Mauritius myndum við víst varla
rekast á margt merkilegra hluta.
Gamla fröken Le Goaziou tók síð-
asta bréfið upp úr kislinum og mælti,
svolítið skjálfrödduð:
„Jú, þar rekumst við á gulu sótt-
ina. Og þess vegna hef eg lifað þrjá
fjórðu hluta ævi minnar einmana í
þessu litla húsi. Og hér mun hönd
fósturdóttur minnar loka augum mín
um hinzta sinni."
Meðan hún talaði, hafði hún opn-
að .umslag síðasta bréfsins, sem var
mun léttara en hin fyrri. Með nær-
gætinni hægð, því að þunnur, guln-
aður pappírinn var tekinn að láta
mikið á sjá, tró hún fram eitt ein-
asta blað, sem hún las fyrir mig með
i
V