Þjóðviljinn - 14.05.1974, Blaðsíða 14

14 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 14. mal 1974.
ÚTBOÐ
Tilboð óskast i að leggja 5. áfanga dreifi-
kerfis hitaveitu i Kópavogi.
titboðsgögn eru afhent i skrifstofu vorri, gegn 5000 króna
skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á sama stað, miðvikudaginn 29. mai
1974, kl. 11.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkiuvwgi 3 — Sími 25800
Bókhaldsaðstoð
með tékkafærslum
WBÚNAÐARBANKINN
\£y REYKJAVÍK
ORÐSENDING
um lóðaúthlutun i Mosfellssveit
Nokkrum byggingarlóðum verður úthlutað nú i vor.
Umsóknir verða að hafa borist fyrir 21. mai, á eyðublöð-
um, sem skrifstofan lætur i té.
Athugið að eldri umsóknir þarf að endurnýja.
Magnús
Framhald af bls. 9.
gleyma, að i sumum þeim löndum
austan tjalds og vestan, sem búið
hafa við þá ógæfu að sitja uppi
með erlenda heri, hafa stjórn-
málamenn fallið fyrir þeirri
freistingu að kalla þá til i þvi
skyni að hrifsa til sin völd. Vafa-
laust hafa þeir stjórnmálamenn
aldrei ætlað sér af ráðnum hug að
beita byssustingjum gegn löndum
sinum, en á timum átaka og hug-
aræsings hafa þeir fallið fyrir
freistingunni vegna þess að vopn-
in voru innan seildingar. Eru
hróp Morgunblaðsins og Björns
Jónssonar, hróp sem sýna inn i
helsjúkt hugarfar, ekki enn ein
sönnun þess að okkur er lifsnauð-
syn að losna við hinn erlenda her
úr landi okkar? Við villjum lifa i
vopnlausu friðarriki, við viljum
leysa úr ágreiningsefnum okkar
eftir lýðræðisleiðum án þess að
beita ofbeldi; við viljum lifa i þvi
andrúmslofti að hver maður
sem leyfir sér að tala um byssu-
stingi einangrist i fyrirlitningu og
meðaumkun. Gerum hin of-
stækisfullu hróp Morgunblaðsins
og Björns Jónssonar að heit-
strenginu um það að láta sóknina
gegn hernáminu móta allar at-
hafnir okkar i þeirri tvöföldu
kosningabaráttu sem nú er fram-
undan og tryggja að úrslit kosn-
inganna verði svo öflug að þau
vinni bug á hiki og kjarkleysi
samverkamanna okkar og geri
algera brottför að veruleika,
brottflutning allra byssustingja
af Islandi.
Sveitarstjóri Mosfellshrepps
Styrkur til náms i talkennslu
Menntamálaráðuneytið hefur i hyggju að veita á þessu ári
styrk handa kennara, sem vill sérhæfa sig i talkennslu
vangefinna. Styrkfjárhæðin nemur allt að 275.000,- krón-
um. Sú kvöð fylgir styrknum, að kennarinn starfi a.m.k.
þrjú ár að námi loknu við talkennslu i stofnunum fyrir
vangefna.
Umsóknir skulu berast menntamálaráðuneytinu fyrir 15.
júni nk., ásamt upplýsingum um menntun og fyrri störf.
Menntamálaráðuneytið,
7. mai 1974.
Atvinna
Staða einkaritara
hafnarstjóra er laus til umsóknar.
Umsóknir sendist hafnarskrifstofunni fyr-
ir 24. mai nk.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna
Reykjavikurborgar.
HAFNARSTJÓRINN í REYKJAVÍK
|p Tvær stöður
ritara i Heilsuverndarstöðinni eru lausar
til umsóknar frá 1. júli nk. Áskilin er
starfsreynsla og leikni i vélritun.
Verslunarskóla- eða stúdentsmenntun
æskileg.
Laun samkvæmt kjarasamningi Starfsmannafélags
Reykjavlkurborgar við borgina.
Umsóknir, er tilgreina aldur, menntun og fyrri störf,
sendist skrifstofu borgarlæknis fyrir 21. mai nk.
Borgarlæknir.
||| Forstöðukona
Forstöðukona óskast að nýju dagheimili
við Völvufell. Fóstrumenntun áskilin.
Laun samkvæmt kjarasamningum starfsmannafélags
Reykjavlkurborgar. Umsóknir sendist Barnavinafélaginu
Sumargjöf, Fornhaga 8, Reykjavík, fyrir 1. júnl n.k.
Barnavinafélagið Sumargjöf
Samsæri sem mistekst
Ég minntist áðan á hinar sið-
lausu persónulegu árásir á for-
seta íslands sem enn voru Itrek-
aðar I rikisútvarpinu i gærkvöld;
einnig af Geir Hallgrimssyni og
Gylfa Þ. Gislasyni. Þeim þarf ég
ekki að svara, það mun þjóðin
gera sjálf. Hitt er mér ekkert
undrunarefni, þótt afturhaldsöfl-
in I landinu hugsi til þess hvernig
forsetavaldinu kynni að hafa ver-
ið misbeitt nú ef áform þeirra
sumarið 1968 hefðu orðið að veru-
leika. Það er afar fróðlegt að rifja
upp, hversu miklar hliðstæður
eru milli aðdraganda hinna ör-
lagariku forsetakosninga 1968 og
ástandsins nú. Arið 1968 ætluðu
hrokafullir valdhafar að ákveða
fyrirfram hver skyldi verða for-
seti lýðveldisins; þá fóru fram
langvinn pólitisk hrossakaup inn-
an veggja alþingishússins og
margir þátttakendurnir voru þeir
sömu og leikið hafa aðalhlutverk-
in undanfarna daga. Það var leit-
að til fjármálamanna og hinna
æðstu embættismanna; inn i
ráðabruggið voru dregnar þær
valdamafiur sem hafa hreiðrað
um sig á hinum óliklegustu stöð-
um i þjóðfélaginu, klúbbar þeirra
og leynireglur. Keppikeflið var
það að reyna að ákveða fyrirfram
að þjóðinni fornspurðri hver yrði
forseti Islands, láta kjósendum
það eitt eftir að leggja formlega
blessun yfir gerðan hlut. Þetta
eru nákvæmlega sömu vinnu-
brögðin, sama hugarfarið, og
þjóðin hefur kynnst siðustu daga,
þegar lagt hefur verið ofurkapp á
að skipa málum án þess að þjóðin
væri til kvödd, án þess að kjós-
endur fengju að skera úr, sama
siðlausa valdataflið, sami hroki
þeirra forréttindamanna sem
telja sig hátt hafna yfir fólkið i
landinu.
En samsærið 1968 mistókst;
þjóðinni var gefinn raunveruleg-
ur kostur á að velja og hafna. Það
tókst að fá til framboðs mann sem
var óháður valdakllkunum i þjóð-
félaginu, mann sem átti allar ræt-
ur sinar i þjóðlegri menningu Is-
lendinga, mann sem þekkti flest-
um öðrum betur gildi þjóðlegrar
reisnar, mann sem skildi nauðsyn
efnahagslegs og stjórnarfarslegs
sjálfstæðis fyrir alla framtið is-
lensku þjóðarinnar. Og hinn
glæsilegi sigur dr. Kristjáns Eld-
járns i þeim kosningum varð
Lausasölu-
verð
35 krónur
timamótaatburður i nútimasögu
Islendinga; i hinum . ósæmilegu
árásum á forseta Islands nú felst
ekki aðeins máttlaus heift vegna
atburða siðustu daga, heldur
brjótast fram sex ára gömul sár-
indi vegna úrslitanna I forseta-
kosningunum 1968: sú und hefur
aldrei gróið.
Ég hygg að forsetakosningarn-
ar 1968 séu i fersku minni öllpm
þeim sem tóku þátt i þeim. Þá
riðluðust öll flokkabönd, menn
með hinar ólikustu skoðanir tóku
höndum saman. Þeir felldu ekki
niður ágreining sinn, en þeir
höfðu manndóm og festu til þess
að stefna að sameiginlegu marki.
Þeir risu gegn kerfinu, þeir sner-
ust gegn hroka þeirra stjórn-
málamanna, fjármálamanna og
háembættismanna sem töldu sig
standa báðum fótum i jötu og
héldu sig geta ráðið þvi með
valdabruggi hver yrði forseti is-
lenska lýðveldisins, á sama hátt
og reynt hefur verið að ráða þvi
með valdabruggi síðustu vikurn-
ar hverjir yrðu i rikisstjórn og
hver yrði stjórnarstefnan á Is-
landi. En kosningarnar 1968 sönn-
uðu á hinn ótviræðasta hátt hvar
valdið er, ef menn hafa þrek og
stjórnvisku til að beita þvi.
Frambjóðandi fólksins var kjör-
inn, og siðan hefur andrúmsloftið
á Islandi stöðugt verið að breyt-
ast.
Ekki ósvipuð
viðhorf og 1968
Ég er þeirrar skoðunar að við-
horf landsmanna nú séu ekki
ósvipuð þvi sem þau voru i kosn-
ingunum 1968. Menn eru hvar-
vetna að gera upp hug sinn; þús-
undir og aftur þúsundir manna
munu nú ganga að kjörborðinu án
þess að telja sig fyrirfram skuld-
bundnar nokkrum flokkum eða
valdaklikum iþjóðfélaginu. Og nú
eins og þá eru linurnar ákaflega
skýrar. Nú berjast ekki allir gegn
öllum i fullkomnum glundroða,
heldur er tekist á um meginstefn-
ur, um grundvallarviðhorf i þjóð-
málum. Það er tekist á um það
hvort tslendingar eigi að liía einir
og frjálsir i landi sinu, eða hvort
við eigum að búa við erlenda her-
setu um ófyrirsjáanlega framtið,
hafa byssustingi i námunda við
misvitra og vanstillta stjórn-
málamenn. Það er tekist á um
það hvort við eigum að leysa hin
eilifu efnahagsvandamál stétta-
þjóðfélagsins á kostnað hinna
snauðu og varnarlitlu, með hæfi-
legu atvinnuleysi, með hagstjórn-
araðferðum sem taka mið af
einkagróða og kreddum en ekki
nauðsyn lifandi fólks — eða hvort
við eigum að hafa manninn sjálf-
an I öndvegi, auka félagshyggju,
atvinnuöryggi og jöfnuð, fá völd
til þess að stefna út fyrir mörk
núverandi þjóðfélagskerfis að
hinum sigildu hugsjónum sósial-
ista um frelsi, jafnrétti og
bræðralag. Það er tekist á um það
hvort við eigum sjálfir að ráða yf-
ir atvinnuvegum okkar og auð-
lindum, eða hvort við eigum á
nýjan leik að sökkva niður á ný-
lendustig viðreisnarstefnunnar,
sem batt landhelgina og gerði
m.a. þvilika smánarsamninga við
erlendan auðhring að 55 hundraðs-
hlutar af allri raforkuframleiðslu
okkar eru nú s'eldir á föstu verði
fram til ársins 1997, langt undir
kostnaðarverði, fyrir rúma 20
aura á kilóvattstund. Þeir samn-
ingar munu áður en lýkur hafa
rúið okkur ótöldum miljörðum
króna. Það er tekist á um það
hvort aldrað fólk og öryrkjar eigi
aftur að lifa þá tima, að þegar það
leitar til læknis fái það þann úr-
skurð að það þjáist af næringar-
skorti eins og raunin var á við-
reisnarárunum. Það er tekist á
um það hvort eigi að breyta
vinnulöggjöfinni I þágu gróða-
manna, eins og nú er krafist af
viðreisnaröflunum með mikilli
áfergju, og tilhlökkun,eða hvort
samtök launamanna eiga að njóta
vaxandi efnahagslegs lýðræðis,
sem þau verða þá einnig að beita i
samræmi við hinar sigildu hug-
sjónir sinar um jöfnuð og sam-
hjálp i þágu þeirra scm erfiðast
eiga.
Að samfelldri
sigursókn
Linurnar eru ákaflega skýrar,
valið alveg ótvirætt: félags-
hyggja eða gróðahyggja. Og leið-
in að markinu blasir einnig við
öllum sem vilja sjá. Það finnst
ekkert stjórnmálaafl á Islandi
sem getur tryggt vaxandi sókn að
aukinni félagshyggju nema Al-
þýðubandalagið. Ég þarf ekki að
tala um þá pólitisku braskara
sem kringum okkur eru, hvort
sem þeir kena sig við Hannibal
eða Bjarna Guðnason eða Gylfa
— þeir hafa sjálfir sannað hvert
hald er i að treysta þeim. Hinir
ágætu samverkamenn okkar i
Framsóknarflokknum, þeir sem
fyrir nokkrum dögum buðu ihald-
inu upp á þjóðstjórn, munu taka
sinar ákvarðanir eftir kosningar
einvörðungu eftir árangri Al-
þýðubandalagsins. Vinni Alþýðu-
bandalagið stórsigur mun vinstri-
stefna verða ofan á i Framsókn-
arflokknum; að öðrum kosti fá
þau öfl sem virk eru i Varðbergi
og Vörðu landi kosta á að spilla
flokki sinum á nýjan leik. Og ég
held einnig að þær þúsundir
ágætra manna sem kosið hafa
Sjálfstæðisflokkinn ættu nú að
hugsa sitt ráð, eins og þeir gerðu
1968, velta þvi fyrir sér hvort þær
sérhagsmunaklikur, sem nú tak-
ast á fyrir opnum tjöldum og
leyfa Eyjólfi Konráð Jónssyni og
öðrum sótsvörtum afturhalds-
röftum að móta stefnuna, þurfi
ekki á mjög alvarlegri áminningu
að halda.
Ég sagði áðan að tækifæri
vinstri manna i kosningabarátt-
unni séu nú meiri en þau hafa
verið áratugum saman. En við
skulum ekki ofmetnast eða fyllast
einhverri óraunsærri sigurvimu.
Við náum engum árangri nema
við höfum þrek ogmanndómtil að
haga okkur eins og i forsetakosn-
ingunum 1968, fella niður ágrein-
ingsmál i sameiginlegri sókn að
einu marki. Við náum engum ár-
angri nema allur sá fjöldi sem hér
er á þessum fundi og þúsundir og
aftur þúsundir manna um land
allt vinni af þrautseigju, festu og
samheldni, noti hverja stund,
hvert tækifæri. Og timinn er
naumur. Það er aðeins hálfur
mánuður til borgarstjórnarkosn-
inganna i Reykjavlk og sveitar-
stjórnarkosninganna um land
allt. Við Alþýðubandalagsmenn
bjóðum fram hér i Reykjavik
kappsamt baráttufólk sem við
treystum og erum raunar
hreyknir af, og sú er sem betur
fer raunin um land allt. Árangur-
inn 26. mai mun ráða miklum úr-
slitum, ekki aðeins i sveitar-
stjórnarmálum heldur og um alla
þróun landsmála. Við skulum ein-
henda okkur i starfið, gera kosn-
ingarnar 26. mai og 30. júni að
samfelldri sigursókn. Við eigum
þess kost að valda straumhvörf-
um i islenskum stjórnmálum, og
þeim kosti megum við ekki sleppa
úr hendi okkar.
Móðir okkar
Bjarney Sólveig Guðmundsdóttir
frá Hrafnsfjarðareyri Grunnavikurhreppi andaðist á
Borgarspitalanum 12 þ.m.
Börn hinnar látnu.
Bestu þakkir færum við öllum þeim, sem auðsýndu okkur
vinsemd og samúð við andlát og útför
Svanbergs Magnússonar skipstjóra
Mjösundi 2 Hafnarfirði.
Guðrún Sigfúsdóttir, Þórhildur Svanbergsdóttir,
Unnur Helgadóttir, Gunnbjörn Svanbergsson
og barnabörn.