Þjóðviljinn - 28.05.1974, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 28. mai 1974.|þJóÐVILJINN — SÍÐA 3
YIÐ ERUM í SÓKN
Þjóðviljinn átti i gær stutt við-
tal við Ragnar Arnalds formann
Alþýðubandalagsins I tilefni
kosningaúrslitanna. Við báðum
hann fyrst að segja álit sitt á
kosningaúrslitunum i heild.
— 1 heildarúrslitum kosning-
anna er athyglisverðastur sá
mikli tilflutningur sem orðið
hefur á atkvæðafylgi frá Alþýðu-
flokknum og SFV til Sjálfstæðis-
flokksins. Fylgisaukning Sjálf-
stæðisflokksins virðist vera ein-
göngu á kostnað þessara flokka.
Hvað snertir Alþýðubandalag-
ið, þá er útkoman i heildina tekið
góð og sums staðar ágæt. I fjórum
stærstu kaupstöðum landsins er
um verulega fylgisauknir.gu að
ræða hjá Alþýðubandalaginu, og
á þessum stöðum hefur flokkurim
fengið þrjá nýja fulltrúa kjörna.
Að visu er útkoman aðeins lakari
á örfáum stöðum, en það breytir
ekki þvi, að heildarmyndin er
mjög hagstæð. 1 Neskaupstað
voru úrslitin með sérstökum
glæsibrag fyrir Alþýðubandalag-
ið, og viða annars staðar var um
ágæta sigra að ræða.
— Áttirðu ekki von á betri út-
komu á Siglufirði?
— Jú, miðað við þá gjörbylt-
ingu sem orðið hefur i atvinnulifi
Siglufjarðar á tima vinstri stjórn-
arinnar, hefði mátt ætla að Al-
þýðubandalagið kæmi sterkt út úr
kosningum þar. En úrslitin á
Siglufirði hafa jafnan verið mjög
tvisýn. Siðast unnum við þar með
fárra atkvæða mun þann mann
sem við töpuðum núna. Brott-
flutningar úr bænum hafa verið
miklir og tilflutningur af nýju
fólki, og slikt getur að sjálfsögðu
valdið nokkrum sveiflum.
— Foringjar Sjalfstæðisflokks-
ins telja árangur sins flokks stafa
af óánægju með rikisstjórnina.
— Ég tel það fráleitt að túlka
úrslitin á þann veg að þau séu
áfall fyrir núverandi rikisstjórn.
Framsóknarflokkurinn hefur að
visu tapað nokkru fylgi, en at-
kvæðaaukning Alþýðubandalags-
ins gerir meira en að vega á móti
tapi þeirra.
Aðalniðurstaða kosninganna er
augljóslega sú, að kjósendur eru
andvigir þvi að reynt sé að koma
upp ýmis konar smáflokkum til
vinstri. bað blasir lika við hverj-
um manni með heilbrigða skyn-
semi að slikir vinstrisinnaðir
smáflokkar verða fyrst og fremst
til þess að létta róðurinn fyrir
Sjálfstæðisflokkinn.
Ef um hefði verið að ræða al-
þingiskosningar i þetta sinn,
hefðu atkvæðatölur J-listans
(kosningabandalags Alþýðu-
flokks og SFV með stuðningi
Möðruvellinga og Magnúsar
Torfa) ekki nægt til að fá mann
kjörinn i Reykjavik, jafnvel þótt
atkvæðamagni Frjálslynda
flokksins væri bætt i pottinn. bað
er þvi vægast sagt mikil óvissa
rikjandi um framtiðartilveru Al-
þýðuflokksins, en hann verður
einhvers staðar að fá kjördæma-
kosinn mann, ef hann á ekki að
þurrkast út af alþingi.
bað kann svo að fara að það
verði aðeins þrir flokkar á aiþingi
eftir kosningarnar i næsta mán-
uði: Alþýðubandalagið, Fram-
sóknarflokkurinn og Sjálfstæðis-
flokkurinn. betta gerir linurnar i
islenskum stjórnmálum miklu
skýrari en nokkru sinni fyrr. Og i
þessari tvisýnu baráttu sem nú
stendur milli hægri og vinstri á
þjóömálasviðinu, mega vinstri
menn ekki láta eitt einasta at-
kvæði fara til spillis, heldur verða
þeir að kappkosta að gera Al-
þýðubandalagið, forystuaflið á
vinstra væng stjórnmálanna, sem
allra sterkast.
— Hvað viltu segja flokks-
mönnum að lokum?
— Ég vil þakka Alþýðubanda-
lagsmönnum um allt land fyrir
ötult starf fyrir þessar nyafstöðnu
kosningar. bað starf hefur viðast
hvar skilað ágætum árangri. Við
erum i sókn, þvi getur enginn
neitað, en ekki mun af veita að við
herðum róðurinn enn frekar ef við
eigum að tryggja áframhaldandi
vinstri stefnu i landinu.
Alþýðubandalagið ótvírætt
forustuafl vinstrimanna
Kosningasigur íhaldsins er uggvekjandi
Þjóðviljinn sneri sér til
Magnúsar Kjartanssonar og bað
hann segja nokkur orð um kosn-
ingaúrslitin. Magnús kvaðst vilja
leggja aðaláherslu á þrjú atriði:
1 fyrsta lagi hefur Alþýðu-
bandalagið sannað hversu traust
og samstætt afl það er. Þar er um
að ræða ótvírætt forustuafl vinstri
manna i stjórnmálaátökunum
sem fara munu fram. Á vegum
Alþýðubandalagsins hefur hin
raunverulega sameining gerst,
sameining fólksins um öflugan
flokk. Úrslit kosninganna stað-
festa þá þróun sem hefur verið að
gerast siðustu árin.
Framundan eru hörð stjórn-
málaátök. í þeim átökum eiga
vinstrimenn aðeins eitt vopn: Al-
þýðubandalagið. 1 þeim verður
tekist á um lifskjör fólksins i
landinu, um herstöðvamálið, um
sjálfstæði þjóðarinnar.
t annan stað er ljóst, að glund-
roði hefur hjálpað ihaldinu
feiknalega. bessir hópar manna
sem hafa verið að leika sér að þvi
að ráðstafa kjósendum hafa
hjálpað ihaldinu. Jafnframt stað-
festa úrslitin að slikir hópar eiga
sér engan grundvöll. Allt þetta
voru spilaborgir sem ekki þola
minnsta gust.
En hið alvarlegasta við kosn-
ingaúrslitin er sigur ihaldsins.
Hann getur haft i för með sér á-
kaflega hættulega þróun, áhrif á
efnahag fólksins og kjör þess, ef
Ihaldinu tekst að fylgja eftir i
þingkosningunum þeim sigri sem
nú hefur fengist. Almenningur i
landinu þekkir viðreisnaraðferð-
irnar og kenningar ihaldsins um
hæfilegt atvinnuleysi, meira f jár-
magn til atvinnurekenda og
braskara, skeröingu á félagslegri
þjónustu. Innan Sjálfstæðis-
flokksins hefur eflst að undan-
förnu litill hópur ofstækismanna,
eins og menn þekkja frá Morgun-
blaðinu og „Vörðu landi”.
Vinstrimenn verða að átta sig á
þvi að gegn þessu afli ihaldsins er
aðeins eitt vopn til: Alþýðu-
bandalagið.
Alþýðubandalagið vantar nú
ekki nema nokkur hundruð at-
kvæði til þess að fá þrjá menn
kjörna i Reykjavik i alþingis-
kosningunum 30. júni og þvi sem
á vantar getum við náð.
Ég vil segja við fóik i fyllstu
hreinskilni að ég óttast þennan
árangur ihaldsins, og ég beini þvi
til þjóðarinnar, og sérstaklega
allra vinstri manna, að þeir ihugi
alvarlega þann háska sem af
sliku getur hlotist.
Ihaldssamvinna Gylfa er
að eyða Alþýðuflokknum
Þjóðviljinn hafði saniband við
Lúðvik Jósepsson sjávarútvegs-
ráðherra i gær, cn hann var þá
austur á Neskaupstað. l.úðvik lét
svo um mælt um kosningaúrslit-
in:
Það athyglisverða við þessi
kosningaúrslit er það, að Alþýðu-
flokkurinn og sú stefna sem for-
ysta hans hefur rekið er á góðri
leið með að eyða flokknum og Al-
þýðuflokkurinn að dragast inn i
ihaldið. Sú stefna sem Gylfi Þ.
Gislason hefur haft er að leiða til
þess að flokkurinn verði búinn en
ihaldið hirði atkvæðin. Langvar-
andi stjórnarsamstarf og sam-
staða i stjórnarandstöðu með
ihaldinu, og það að Gylfi er á
sömu nótum og á sömu beinu linu
og formaður Sjálfstæðisflokksins,
það leiðir til þess að kratarnir
eyðast i hörðum átökum og ihald-
ið hirðir atkvæðin.
Anr.að athyglisvert við þessi
úrsiit er það að vinstri afsprengin
SFV, Möðruvallahreyfingin,
Samtök jafnaðarmanna o.s.frv.,
eru engin heild, enginn stofn, ekk-
ert sem heldur i áreynslu, en
tvlstrast og sogast inn til ihalds-
ins i meiriháttar átökum. Skýrast
kemur þetta fram þar sem Sam-
tökin unnu siðast frá ihaldinu t.d.
á Akureyri og isafirði. Nú skilar
þetta sér aftur til ihaldsins. Einn-
ig má benda á, að hið stóra at-
kvæðamagn ihaldsins i Reykjavik
ásamt atkvæðamagni J-listans,
það er sambærilegt við atkvæða-
magn ihaldsins, Alþýðuflokksins
og Samtakanna i borgarstjórnar-
kosningunum 1970. Þetta þýðir að
þetta hefur nú skilað sér lengra til
hægri, en alltaf er verið að stokka
I þessum sama stokk.
Augljóst er að linurnar i stjórn-
málúm eru að skýrast, höfuðfylk-
ingarnar eru ihaldið annars veg-
ar og Alþýðubandalagið og
Framsókn hins vegar, þ.e. við
sem héldum út i stjórnarsam-
starfinu, en aukaflokkarnir eyð-
ast.
Ég legg áherslu á það, að þar
sem átökin urðu skörpust um
meirihluta ihaldsins i borgar-
stjórn, þar er ekki hægt að taka
mið af þeim úrslitum, þau eru
ekki marktæk fyrir alþingiskosn-
ingar. thaldið fær yfirleitt minna
fylgi i alþingiskosningum i
Reykjavik en i borgarstjórnar-
kosningum, og það mun koma
fram hjá hinum flokkunum. Ég
tel höfuðeinkennið i þessum úr-
slitum, að ihaldssamvinna krat-
anna er að eyða Alþýðuflokknum,
og ef svo heldur áfram, þá hirðir
ihaldið Alþýðuflokksfylgið. Veil-
an á vinstri kanti islenskra
stjórnmála er Ihaldssamvinna
Alþýðuflokksins. Ef hún heldur á-
fram, þá hverfur flokkurinn af
þingi.
Þá er skýrt að þeir flokkar sem
héldu út i stjórnarsamvinnunni
halda sinum hlut, og Alþýðu-
bandalagið kom mjög vel út viða
um land, og ég er ánægður með
úrslitin fyrir Alþýðubandalagið i
Reykjavik. En nú verða þeir sem
rofið hafa vinstri stjórn eða leikið
fiflalæti fyrir Ihaldið eins og þeir
Frjálslyndu, þeir verða að læra af
reynslunni. hætta að þjóna ihald-
inu. úrslitin ættu að vera þeim al-
varleg áminning og hvati til að
skipta um stefnu og það þá með
nýrri forystu.