Þjóðviljinn - 28.05.1974, Blaðsíða 14

14 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 28. mai 1974.
LEIF
NORMAN
ROSSE
GULL-
HANINN
En afi, hvar skyldi gröfin hans
vera? Hann fyrirfannst hvergi i
lýsingu pabba á jólaheimsókn
finu kvennanna, hann var ekki
nefndur einu orði. Nú var ég
sannfærður. Ég þjáðist ekki af
minnisleysi, ég mundi allt skýrt
og greinilega, bæði nýtt og
gamalt. Það var pabbi sem af
einhverjum ástæðum hafði aldrei
talað um föður sinn. Ef til vill
hafði hann dáið þegar pabbi var
kornungur, og hann hafði aldrei
þekkt hann. Hafði hann kannski
verið sjómaður? Eða höfðu þeir
kannski verið óvinir, var það
skýringin? Eða hafði hann gert
eitthvað af sér og hafði setið i
fangelsi? Eða...? Ég varð að
komast að þessu, ég gat ekki lifað
svo alla ævi að vita ekki hver
föðurafi min var. Nú hafði ég þó
allavega gamla heimilisfangið
fjölskyldunnar, einhvern tima
hlaut hann að hafa búið með
þeim. Nafnið hans hlaut að
standa i manntalinu eða i ein-
hverri kirkjubók, ef til vill i sam-
bandi við skirn Charlottu eöa
pabba?
1 skrifstofu kirkjunnar fékk ég
óvæntar upplýsingar: Konurnar
tvær lágu i sömu gröf, henni var
ennþá haldið við — og ég fékk að
vita i hvaða átt ég skyldi halda til
að finna hana. Með hægð gekk ég
eftir malarstignum i áttina
þangað.
En hvers vegna þessi eftirvænt-
ing? Ég gekk undir gömlum
kastanium semvofu skuggsælar i
siödegissólskininu, milli fagur-
grænna grasflata og vel hirtra
grafa — ég hefði átt að róast. En
þess i stað óx eirðarleysi mitt þvi
meira sem ég nálgaðist gröf sem
mokað var ofaní fyrir manns-
aldri, beinagrindur tveggja
kvenna sem ég hafði aldrei séð.
Gamalt kerlingarhró sat upp
við eina gröfina og svaf með bláa
sprautukönnu fyrir framan sig.
Ég ætlaði að ganga varlega fram-
hjá hennni án þess að vekja hana,
en i sömu svifum sá ég nöfnin
höggvin i ferhyrndan grástein og
ég snarstansaði. Þarna lágu þær,
amma min og dóttir hennar, ein-
mitt þar sem gamla konan hafði
fengið sér blund. Um leið opnaði
hún augun og horfði á mig, með
tómlátu múmiuandliti. Ég gat
ekki með góðu móti rekið kerlu
burt, þvi heilsaði ég vingjarnlega
og sagðist vera að leita að tiltek-
inni gröf, það væri vist þessi ef
mér skjátlaðist ekki. Ég laut
nær og byrjaöi að lesa áletrunina
upphátt.
— Þetta er gröfin hennar Bellu,
já, það hefur hún verið i mörg ár,
og hennar Lottu lika. Ertu með
blóm handa þeim? Það var undr-
un i hlátri gömlu konunnar. —■
Þetta er i fyrsta skipti i þrjátiu ár
sem nokkur hefur komið hingað
með blóm.
— Eigið þér við að þér hafið
þekkt hana, þekkt þær? Aldrei á
ævinni hafði ég orðið jafnhissa.
— Þekkt Bellu, já, mikil ósköp,
engin þekkti hana betur en ég.
Hún var vinkona min alveg siðan
við bjuggum i Vikinni; ég
hjálpaði henni að mata apakött-
inn, hann var svo skemmtilegur.
— Apaköttinn?
— Já, apaköttinn hennar Bellu,
eða öllu heldur hans pabba
hennar, hann sat á lirukassanum,
hann var svo góður og skemmti-
legur. Ég hef aldrei vitað eins
skemmtilegan apakött.
Svona lagað gerist ekki i al-
vöru, sagði ég við sjálfan mig. Af
einskærri tilviljun hafði ég farið
hingað og þá hitti ég einmitt ljós-
lifandi persónu, sem hafði þekkt
ömmu mina þegar hún var ung.
En sú gamla sagðist eiga heima
þarna i grenndinni og kæmi i
garðinn á hverjum einasata góð-
viðrisdegi allt sumarið, það hefði
hún gert i fjöldamörg ár. — Þessi
gröf er eiginlega garðholan min,
sagði hún og brosti svo að skein i
gisin tannbrotin.
— Garðholan?
— Já, garðholan min, endurtók
hún. — Ég kem hingao og laga
svolltið til hjá þeim, það er
gaman að geta nostrað eitthvað
fyrir aðra.
Það var vandalaust að fá gömlu
konuna til að tala, ekkert vildi
hún frekar en tala um gamla
daga. Þótt hún hefði ekki hug-
mynd um hver ég var lét hún
dæluna ganga um allt mögulegt
og orðin streymdu frá henni eins
og niðandi straumur. Ég skaut
bara inn einni og einni spurningu
til að fá svör við þvi sem mig
langaði mest til að vita. Og hún
sagði frá lirukassamanninum frá
Italiu sem var faðir Bellu og hafði
verið listamaður i sirkus, þangað
til hann hrapaði og eyðilagði á
sér bakið, frá móðurinni sem var
linudansmær og stakk af með
loftfimleikamanni, frá Lottu em
dó af barnsförum aðeins sextán
ára, frá fólki sem ég hafði aldrei
heyrt nefnt og stöðum sem ég
hafði aldrei séð, frá Klingenberg
og Tivoli þar sem hún hafði sjálf
unnið i eldhúsinu og Bella hafði
dansað þar. Já, seinna kom hún
lika I eldhúsið. Og allt það sem
hún sagði kom heim við það sem
ég vissi þegar. Hún hlaut að hafa
þekkt föðurömmu mina. En um
leið gaf hún mér alveg nýja mynd
af henni. Hún breytti um svip,
þessi fátæka og vinnusama kona
sem ég þóttist þekkja af frásögn-
um pabba.
— Hún var svo falleg hún Bella,
það var ólánið hennar, karl-
mennirnir voru alveg vitlausir i
hana, sagði sú gamla. — Hún
hefði getað lifað góðu lifi, ef hún
hefði ekki staðið i þeirri trú að
þessi gullhani myndi giftast
henni. Hann útvegaði henni lika
Ibúð, fina ibúð i Vatland. Já, það
var meðan hún gekk með hann
Andreas, honum fannst það vist
nógu slæmt að hafa barnað hana i
tvigang. Ég hjálpaði henni að
hlaða vagninn þegar hún flutti úr
Vikinni og ég sagði það við hana.
Bella, sagði ég, geröu þér engar
gyllivonir, þú veist hvað þessir
finu herrar vilja með stúlkur eins
og þig, sagði ég. En Bella vildi
ekki hlusta á mig, og svo fór allt i
vitleysu auðvitaö. Ef hún heföi
bara...
— Hver var þessi gullhani?
greip ég fram i..— Var hann
svona rikur? Hún leit undrandi á
mig: — Hann hét það,
Gyldenhahne. Hann sem var
pabbi krakkanna hennar, hann
sem fór til Ameriku.
— Vitið þér hvenær hann dó ?
spurði ég.
LANDSBANKI ÍSLANDS
FÁSKRÚÐSFIRÐI
Opnum útibú miðvikudaginn 29. mai
Afgreiðslutimi mánudaga til föstudaga
kl. 9,30 til 12,30 og 13,30 til 15,30.
Simi 02-127.
Jafnframt hefir bankinn tekið við starfsemi
Sparisjóðs Fúskrúðsfjarðar.
Útibúið annast öll innlend og erlend bankaviðskipti.
LANDSBANKI ÍSLANDS
Þriðjudagur 28. mai
7.00 Morgunútvarp. Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Morgunleikfimi kl. 7.20.
Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og for-
ustugr. dagbl.). 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.55.
Morgunstund barnanna kl.
8.45: Bessi Bjarnason byrj-
ar að lesa söguna ,,Um loft-
in blá” eftir Sigurð Thorla-
cius. Morgunleikfimi kl.
9.20. Tilkynningar kl. 9.30.
Létt lög á milli liða Morgun-
poppkl. 10.25. Tónleikarkl.
11.00: Boyd Neel stjornar
hljómsveit sem leikur Con-
certo grosso i F-dúr op. 6 nr.
2 eftir Handel/ Belgiska
hljómsveitin leikur Diverti-
mento I H-moll eftir Loeill-
et/ Gerard Souzay syngur
gömul frönsk lög/ Hartford-
sinfóniuhljómsveitin leikur
tvær ballettsvitur eftir
Gluck-Mottle
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Eftir hádegið. Jón B.
Gunnlaugsson leikur létt lög
og spjallar við hlustendur.
14.30 Siðdegissagan: ,,Vor á
bilastæðinu” eftir Christi-
ane Kochefort. Jóhanna
Sveinsdóttir þýðir og les (2).
15.00 Miðdegistónlcikar: Is-
lensk tónlista. Pianósónata
op. 3 eftir Árna Björnsson.
Gisli Magnússon leikur. b.
Lög eftir Skúla Halldórsson.
Sigurveig Hjaltested syngur
með pianóundirleik höfund-
ar. c. Rapsódia fyrir hljóm-
sveit op. 47 eftir Hallgrim
Helgason. Sinfóniuhljóm-
sveit Islands leikur: Páll P.
Pálsson stj.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
16.15 Veðurfregnir.
16.25 Popphornið.
17.10 Tónleikar.
17.40 Sagan: „Fjölskyida min
og önnur dýr” eftir Gerald
Durrell.Sigriður Thorlacius
les þýðingu sina.
18.00 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldSins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar
19.35 Bókaspjall Umsjónar-
maður: Sigurður A.
Magnússon.
19.55 Lög unga fólksins Sverr-
ir Sverrisson kynnir.
20.55 A vettvangi dómsmál-
anna. Björn Helgason
réttarritari talar.
21.20 A hvitum reitum og
svörtum. Guðmundur Arn-
laugsson flytur skákþátt.
Þar verður rætt við Friðrik
Ólafsson og minnst Guð-
mundar S. Guðmundssonar
skákmeistara.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir Kvöldsag-
an: „Eiginkona í álögum”
eftir Alberto Moravia.
Margrét Helga Jóhanns-
dóttir les (6).
22.35 Harmónikulög. Myron
Floren leikur
23.00 A hljóðbergi. „Spé og
spádómar” — Tom Lehrer
enn.
23.35 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
28. mai
20.00 Fréttir.
20.25 Veður og augiýsingar.
20.30 Skák. Stuttur, banda-
riskur skákþáttur. Þýðandi
og þulur Jón Thor Haralds-
son.
20.40 Það eru komnir gestir.
Ómar Valdimarsson tekur á
móti þremur alþingismönn-
um, Helga Seljan, Karvel
Pálmasyni og Vilhjálmi
Hjálmarssyni, i sjónvarps-
sal. Upptakan var gerð 7.
mai s.l.
21.40 Heimshorn. Fréttaskýr-
ingaþáttur um erlend mál-
efni. Umsjónarmaður Jón
Hákon Magnússon.
Atökin á Norður-irlandi
Fyrrihluti: Kaþóskir i Bel-
fast. Bresk fræðslumynd
um baráttuna milli
kaþólskra manna og mót-
mælenda á Norður-írlandi. t
þessum hluta myndarinnar
er fjallað um málið, eins og
það horfir við frá sjónarhóli
kaþólskra, en i siðari þætt-
inum eru skoðunum mót-
mælenda gerð sömu skil.
Þýðandi og þulur Óskar
Ingimarsson.
Dagskrárlok.
SÓLÓ-
eldavélar
Framleiði SÓLó-eldavélar af mörgum stærðum og gerð-.
um, —einkum hagkvæmar fyrir sveitabæi, sumarbústaöij
og báta.
— Varáhlutaþjónusta —
Viljum sérstakiega benda á nýja gerð einhólfa eldavéla
fyrir smærri báta og litla sumarbústaði.
ELDAVÉLAVERKSTÆÐI
JÓHANNS FR. KRISTJÁNSSONAR H.F.
KLEPPSVEGI 62. — SIMI 33069.
Bókhaldsaðsloð
með tékkafærslum
r.fl5LJNAÐARBANKINN
V^A/ REYKJAVÍK