Þjóðviljinn - 26.08.1981, Blaðsíða 1

ÞluDVIUINN
Miðvikudagur 26. ágúst 1981 —187. tbl. 46. árg.
Gífurlegur áhugi á loðdýraeldi:
40 ný leyfi
veitt í juní
Fyrsta
síldín í
reknet
Gissur hviti fékk fyrstu siidina i
reknet á þessari vertiö i fyrrinótt
i Bakkaflóa, samtais 50 tunnur.
Síldin vár mjög mögur og léleg og
verður þvi likast til frvst i beitu.
Gissur hviti er eini rekneta
báturinn, sem kominn er á miðin
en reknetavertiðin hófst formlega
20. ágúst s.I.
65 bátar hafa leyfi til rekneta-
veiða samtals 18 þús. lestir, en
vertiðin stendur til 20. nóvember.
Hringnótavertiðin hefst 20.
september n.k. en kvótanum, sem
er 24.500 lestir, verður skipt á
milli 95 báta.
Undirbúningur fyrir sildar-
söltun er nú á lokastigi viðast
hvar á Austfjörðum. Astvald
Valdimarsson söltunarstjóri hjá
Kaupfélaginu á Höfn i Hornafirði,
sagði i samtali við Þjóðviljann I
gær að þeir væru tilbúnir til að
taka á móti síld til söltunar strax
eftir helgina.
„Ég er bjartsýnn á vertiðina,
það verður mikið um sild, en ég er
hins vegar ekki eins bjartsýnn á
sölu á þessari sild. Það er mikill
munur frá þvi i fyrra gagnvart
Sovétmönnum. Höfum aðeins selt
þeim 100 þús. tunnur á móti 160
þús i fyrra og Finnum 20 þús. nú,
en 30þús. i fyrra. Þá er ennþá allt
óklárt með samninga við Svia.”
1 fyrra voru saltaðar rúmar 26
þús. lestir hjá Kaupfélaginu en að
sögn Astvalds er ætlunin að salta
helmingi meiri sild á þessari
vertið.
90 manns munp vinna við
sildarsöltun hjá Kaupfélaginu
auk þess sem mikiö er saltaö hjá
söltunarstöbinni Stemmu. Engir
aðkomubátar eru enn komnir til
Hornafjarðar vegna rekneta-
veiðanna,heldur biða þeir eftir að
sildin gangi sunnar og fitni. 19
bátar veröa gerðir út á sildveiðar
frá Hornafiröi á vertiðinni. — lg.
Guðrún Gisladóttir.
Salka Valka í Iðnó:
Guðrún
lelkur
Sölku
Guðrún Gisladóttir leik-
kona, hefur fengið það hlut-
verk að leika Sölku Völku i
leikgerð sem leikhús-
stjórarnir Stefán Baldursson
og Þorsteinn Gunnarsson i
Iönó eru nú að vinna að.
Stefnt er aö þvi að frumsýna
Sölku Völku á 85 ára afmæli
Leikfélags Reykjavikur i
byrjun næsta árs. Sjá viðtal
við Stefán Baldursson á bls.
2. ________
„Við erum búnir að fá einn, en hann er svo iitill að við sýnum þér hann ekki”, sögðu þeir félagar Guðni
H. Sigurðsson t.v. og Hrafn Agústsson. Þeir voru að færa sig á milli veiöisvæða i Hólmsá, þegar
ljósmyndari Þjóðviljans — gel, rakt á þá I gær. Fjöldi manns var við stangveiðar i Hólmsá I gær.
4,76% gengislækkun krónunnar í dag:
A ekki að koma
iteinum
/
a
ovart
Breytir ekki áformum um að verðbólga haldist
við 40% markið frá upphafi til
loka árs, segir Ragnar Arnalds fjármálaráðherra
Meðalgengi erlendra
gjaldmiðla hækkar um 5%
i dag/ en það hefur í för
með sér 4.76% gengislækk-
un krónunnar. Þessu
meðalgengi verður haldið
óbreyttu næstu mánuði að
öllu óbreyttu. Einungis ein
gengisbreyting hafði áður
orðið á árinu og var meðal-
gengi krónunnar því aðeins
3.85% lægra en það var i
upphafi árs fyrir gengis-
breytinguna i gær. Til
samanburðar má geta þess
að á árinu 1979 hækkaði
gengi erlendra gjaldmiðla
gagnvart islensku krón-
unni umtæp27% og á árinu
1980 um 54%.
„Þessi gengisbreyting er i fullu
samræmi við þá efnahagsáætlun
sem rikisstjórnin gerði i upphafi
árs”, sagðu Ragnar Arnalds
fjármálaráðherra i gær. „Við
höfum gert ráö fyrir henni i okkar
spám og þvi hefur hún ekki áhrif
á þau áform aö halda verðbólg-
unni i 40% frá upphafi til loka
árs.”
Fjármálaráðherra minnti á þá
ákvöröun stjórnarinnar frá sl.
áramótum að stöðva gengissigið
og halda genginu sem stöðugustu.
„Auövitað var öllum ljóst að
genginu yrði ekki haldið óbreyttu
út árið meðan verðgildi krón-
unnar rýrnaði um 40% af völdum
verðbólgu. Eftir 5 mánaða
gengisfestingu var gengið fellt
um tæp fjögur prósent i maílok,
og boðað aö svipaöa leiðréttingu
þyrfti að gera siðasti hluta
sumars. Þessi leiörétting reynd-
ist þeim mun meira aðkallandi
þar sem að gengi evrópskra
gjaldmiðla hefur fallið mjög
verulega i sumar, t.d. sterlings-
pundið um 5.5% frá 1. júni og
flestar aðrar Evrópumyntir um 1
til 2%.”
Ragnar kvað það sem rekiö
hefði mest eftir væri slæm staða
margra iðngreina sem raunveru-
lega fengju færri krónur fyrir
hverja einingu selda úr landi en
þær fengu um sl. áramót. Laun
heföu á sama tima hækkað um
24% frá áramótum til september.
Staðan hjá þessum iðngreinum
væri i raun enn verri en þessar
tölur bæru vott um, þvi að svo
óhönduglega hefði til tekist að af-
urðalánin eru mjög oft bundin við
gengi Bandarikjadollars, sem
hefur hækkað svo gifurlega sem
raun bæri vitni, en framleiöslan
væri á hinn bóginn mest seld I
evrópskri mynt.
„Það er enginn vafi á þvi að ef
gengisbreytingin hefði átt að taka
mið af þörfum iðnaðarins ein-
vörðungu heföi gengislækkunin
orðið lOtil 12%. Hinsvegar er ljóst
að vegna sjávarútvegsins á þessi
gengisbreyting að duga i nokkra
mánuði,” sagði fjármála-
ráðherra að lokum. — ekh
Fréttatilkynning Seðlabankans — síðu 14
Gifurlegur áhugi er meöal
bænda, einkum á Noröur- og
Austuriandi á refarækt og veitti
landbúnaöarráðuneytið nýlega 40
ieyfi til stofnunar refabúa. Annar
eins fjöidi liggur fyrir óafgreidd-
ur. Loðdýraeldi er nýtilkomiö
hérlendis og eru nú 7 refabú starf-
rækt og 4 minkabú.
Haukur Jörundsson, skrifstofu-
stjóri I landbúnaðarráðuneytinu
sagði i gær aö ráðuneytið vildi
fara frekar hægt i sakirnar og
einkum væri það tvennt sem at-
hugað væri áður en leyfi væru
veitt. 1 fyrsta lagi gerum við kröf-
ur um að menn hafi kynnt sér
þetta vel, sagði Haukur, þvi refa-
ræktin er mjög ólik hinum hefð-
bundnu búgreinum og i öðru lagi
hvetjum við til þess að menn slái
sér saman eða semji við frystihús
um að framleiða matinn ofani
refina, þvi það er allt of dýrt fyrir
hvern og einn að koma sér upp
eldhúsi og geymslum undir mat-
inn.
— Hvaöa skýringar eru á þess-
um mikla áhuga á refarækt? Er
þetta arðvænleg búgrein?
Aðalskýringin er sú að þaö er
verið að takmarka mjög fram-
leiöslu i hinum hefðbundnu bú-
greinum, á mjólk og kjöti, og þvi
eru bændur sem sækja um leyfi
látnir ganga fyrir öðrum, sagði
Haukur. Hann sagöi að það væri
litil reynsla komin á arðsemi bú-
anna ennþá .og það sem menn
hefðu fyrir sér væri fyrst og
fremst samanburður við ná-
grannalöndin. Aö sumu leyti höf-
um við betri aðstæöur, sagði
hann, þannig er fóðrið til dæmis
mun ódýrara. A hinn bóginn eru
þær erfiðari vegna þess hvað hús-
in þurfa aö vera miklu vandaðri
hér á landi vegna veðra.
— En hvað meö aörar aukabú-
greinar?
Nokkrar umsóknir hafa borist
um svonefndar ullarkaninur eöa
angórakaninur og væntanlega
verður sett á stofn eitt slikt bú i
tilraunaskyni og þá i sóttkvi
fyrsta hálfa áriö. Tilraunir hafa
verið gerðar með æðarvarp
heima við bæi en það tekur nokk-
urn tima að sjá árangur þeirra en
þar er við þessa plágu, vargfugl-
inn að etja og það er vandamál
sem taka þarf á, sagöi Haukur.
Hann sagði ennfremur að mikill
áhugi væri meðal bænda á laxa-
eldi og reyndar væri engin hætta
á þvi að bændur björguðu sér ekki
þó skorin væri niður framleiðsla á
kjöti og mjólk. Garðyrkjan væri
einnig að færast i vöxt, bæði yl-
rækt og útirækt og hestamennska
og skógrækt færu vaxandi lika.
— AI
Ná herlög yfir tíkina?
Stokksnestík gerir usla í fé
Hundahald getur viðar verið
vandamál en i þéttbýli. 1 siöustu
viku varö bóndinn á Horni fyrir
baröinu á fylgitik ameriskra
hermanna frá herstööinni á
Stokksnesi. Tikin ónáöaöi fé
Hornsbóndans Sigurjóns
Sigurðssonar.
Torfi Þorsteinsson á Haga,
sagði okkur þessa sögu i gær: -
Abúendur á Horni hafa haft
mikil óþægindi af hundahaldi
ameriska hersins. Hermenn
fara reglulega i gönguferðir til
að viöra sjálfa sig og hundinn.
Hornsvik heitir austan við her-
stööina, þar austan til i vikinni
er gamalt herstöðvastæði sem
heitir Hafnartangi. Þar upp af
heita Kambar, þar sem Banda-
rikjamenn byggöu skála þegar
á striðsárunum. Þarna voru
grunnar af fornum verstöðvum
sem bandarikjamenn rifu niður
á sinum tima og byggðu skála.
1 siðustu viku fóru þeir austur
i víkina með tikina sina. Er
skemmst frá þvi að segja nema
féð sem þarna var rann undan
tikinni og amerisku her-
mönnunum heim að Horni.
Sigurjón á Horni brást ókvæða
við og mun hafa látið yfirvöld
vita. Núer spurningin hvaða lög
ná yfir tikina og hennar fram-
ferði. Er hún undir lögsögu
Friðjóns Guðröðarsonar sýslu-
manns i Austur-Skaftafellssýslu
eða lögreglustjórans á Kefla-
vikurvelli? Nema amerisk her-
lög nái yfir tikina.
-óg.