Dagblaðið Vísir - DV - 09.11.1995, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1995
Spurningin
Tekur þú vetrarfrí?
Ágústa Jónsdóttir kennari: Nei,
það geri ég ekki.
Guörún Hlín Friðriksdóttir af-
greiðslustúlka: Nei, það geri ég aldr-
ei.
Erna Kristín Hauksdóttir af-
greiðslustúlka: Nei, ég hef alltaf ver-
ið í skóla á veturna og nú er ég að
vinna.
Sólrún Jónasdóttir kaupmaður: Ég
hef stundum farið í stuttar haust-
ferðir, 4-5 daga.
Þorgeir Guðmundsson KR-ingur.
Nei, ekki nema um páskana og farið
þá á skiði á Húsa'vik.
Óli B. Bjarnason: Já, stundum og
farið til Kanarieyja.
Lesendur
Fréttamenn og stjórnmálafræðingar:
Lítt forspáir
um framtiðina
Þurfa menn að hafa vaxið upp með stórviðburðum heimsmálanna til að geta
spáð fyrir um framhaldið?
Jóhann Guðmundsson skrifar:
Mér blöskrar stundum umræðan
í fjölmiðlunum hér á landi, einkum
þó ljósvakamiðlunum, um erlenda
atburði. Ekki síst þegar ýmist frétta-
menn eða stjórnmálafræðingar eru
fengnir sérstaklega til að sitja fyrir
svörum um þá atburði sem hæst ber
hverju sinni í heimsmálunum. - Nú
síðast hef ég hlýtt á einn sérfræðing-
inn, mann að nafni Jón Orm Hall-
dórsson, sem hefur verið tíður gest-
ur hjá Ríkisútvarpinu til að ræða
einstaka heimsatburði og látinn
gefa þeim ljós og líf. - Og svo er spáð
í framtíðina.
En er nokkur furða þótt við ís-
lendingar eigum ekki stjórnmála-
menn, nú eða þá fréttamenn sem
standast snúning erlendum starfs-
bræðrum sínum í heimsmálunum?
Við erum í fyrsta lagi langt frá þess-
um atburðum, í öðru lagi höfum við
enga reynslu í að taka þátt í erlend-
um stórviðburðum. Hér er engin
herskylda, og því hafa ungir menn
hér aldrei haft beina reynslu af því
að vera í nánd við stórviðburði á
styrjaldarsvæðum. Það er fyrst nú á
seinustu misserum að við höfum
sent hjálparfölk til stríðshrjáðra
svæða, þ.e. til Bosníu þar sem ís-
lenskir læknar og hjúkrunarfólk
starfar.
Forspár íslenskra aðila sem fjalla
um þessi mál eru því mest byggðar
á sandi. - Ég gleymi aldrei - það var
fyrir mörgum árum - þegar þáver-
andi ritstjóri Tímans, Þórarinn Þór-
arinsson (og-var oftast nefndur
„nestor“ íslenskra blaðamanna)
gerði úttekt á stjórnmálum i Þýska-
landi (en hann reit pistla um erlend
mál í blað sitt um árabil). Hann full-
yrti að þessi Helmut Kohl myndi nú
ekki verða langlífur í þýskum
stjórnmálum, ef dæma mætti eftir
því hvemig hann hæfi sinn feril. -
Annað kom þó heldur betur í ljós.
Þetta er bara dæmi, tekið af
handahófi. - í umfjöllun íslenskra
fræðimanna um erlend stjórnmál er
mestan part lítið á að byggja, og oft-
ast verður spáin öfug við það sem
þessir spekingar áæOa. Sem eðlilegt
er. - Það verður fróðlegt að fylgjast
með framvindu mála í ísrael og sjá
hve spár okkar spekinga hér heima
um gang mála þar standast tímans
tönn.
Svikamylla stjórnmálamanna
Eiríkur E. Viggósson skrifar:
Stjórnmálamenn lofa ætíð fyrir
kosningar að leysa flest vandamál.
Þeir svíkja það líka eftir kosningar.
Eitt málanna var lífeyrissjóður fyrir
alla landsmenn. Ekki bólar á hon-
um. Og er þó óréttlætið í lífeyris-
málum aldrei meira áberandi en nú.
Bara nokkur dæmi: Á aðalfundi í
kaupfélagi fyrir norðan var aðal-
vandamálið það, hvernig leysa átti
lifeyrismál þriggja kaupfélagsstjóra,
að upphæð 84 milljón króna. Þrír
fyrrverandi forstjórar olíufélaga
hafa árlega um 36 mOljónir í eftir-
laun. Ráðherrar og alþingismenn
hafa skammtað sér mjög góö eftir-
laun en sem eru í engu samræmi
við þann lífeyrisrétt sem annað
launafólk í landinu verður að búa
við.
Ætli stjórnmálamenn haldi að
ungt fólk láti bjóða sér versnandi
lífskjör til þess eins að greiða óraun-
hæfar lífeyrisskuldbindingar sem
nema milljörðum króna árlega? Rík-
issjóðshalli verður aldrei leystur
hér nema allir landsmenn greiði
skatta í samræmi við sannanleg
laun.
Bretti stjórnmálamenn ekki upp
ermarnar og vinni af heilindum fyr-
ir þjóðina mun landflótti bresta á
með þeim afleiðingum sem ekki þarf
að lýsa. Það er þó enn nokkur von ef
ungt fólk í stjórnmálaflokkunum
sameinast um breytingar á stjórnar-
háttum. Á þann hátt m.a. að viður-
lög verði hert við skattsvikum með
sérstakri lagasetningu, innheimta
staðgreiðslna verði hert og komið i *
veg fyrir gjaldþrot fyrirtækja með
virkara eftirliti lánastofnana áður
en í óefni er komið.
Viöræður í Vesturheimi:
Gagnkvæmar fjárfestingar nýr flötur
Jón Þorsteinsson skrifar:
Flestir geta verið sammála um að
EES-samningurinn hefur ekki verk-
að sem skyldi hér, gagnstætt því
sem vænst var af flestum. Og GATT-
samkomulagið breytir ekki miklu.
Við erum líka í dálítið öðrum heimi
hér, fjarri þeim löndum sem við höf-
um bundist samtökum um viðskipti
og sameiginlegar reglur eins og þær
eru túlkaðar í EES-samningnum.
Því hlýtur annað að koma til svo að
við getum vel við unað. Margir hafa
bent á betri viðskiptatengsl eða
samninga við Bandaríkjamenn,
jafnvel tollabandalagið NAFTA.
Nú nýlega fór utanríkisráðherra
okkar, Halldór Ásgrímsson vestur
um haf til viðræðna við starfsbróð-
ur sinn í Bandaríkjunum. Þar sner-
ust viðræður að mestu leyti um
varnarsamstarfið sem verður lík-
lega undirritað óbreytt að mestu. En
það sem ég hjó eftir og finnst vera
líklegt til breytingar fyrir okkur Is-
lendinga, var að þarna voru ræddir
möguleikar á gagnkvæmum fjárfest-
ingasamningi ríkjanna tveggja. En
hann snýst að verulegu leyti um
gagnkvæmt atvinnuleyfí rekstrarað-
ila hér á landi og í Bandarikjunum.
Veröi þetta að veruleika er þar
með kominn grundvöllur fyrir þvi
Marka viðræður utanríkisráðherra íslands og Bandaríkjanna tímamót fyrir
okkur íslendinga?
að íslendingar geti í raun dvalið í
Bandaríkjunum vegna starfsemi
sinnar og Bandaríkjamenn hér á
landi. Með þessu er rutt úr vegi
stórum þröskuldi hvað atvinnustarf-
semi íslendinga áhrærir í Banda-
rikjunum. Og þetta þýðir i raun frá-
hvarf frá þeirri tímaskekkju að
binda trúss sitt við Evrópulöndin
eins og tilhneiging hefur verið til
hjá okkur til þessa. - Hér er því al-
gjörlega nýr flötur uppi á teningn-
um hvað okkur varðar.
Gífurleg erlend
lánsfjárþörf
Sigursteinn skrifar:
Það er ekki mikil breyting til
batnaðar hér á landi hvað varðar
erlendar skuldir. Lánsfjárþörf
ríkissjóðs er mætt að 60% með
erlendum lánum, en innlendar
lántökur ríkisins eru minni er
búist var við. Lánsfjárþörf hins
opinbera liggur nánast í hverju
því verkefni sem framkvæma
þarf, og það hefur lítið breyst að
samdráttur er sama og enginn i
opinberum framkvæmdum. í
stað þess að ríkið leggi niður
framkvæmdir á sínum vegum í
svo sem eitt ár er haldið áfram
að fjármagna hverja þarflausu
framkvæmdina á fætur annarri.
Nú er mál að linni þessum fárán-
legu framkvæmdum og lántök-
um vegna þeirra.
Styðja kynin til
kynskipta?
Jens skrifar:
Ekki er öll vitaleysan eins. Nú
hefur landlæknir komið á ráð-
gjafarnefnd til að aðstoða ís-
lenska einstaklinga sem vilja fá
kynskipti. Flestir þeirra búa að
vísu erlendis, en allt viljum við
gera fyrir samlanda okkar. Já,
styðjum kynin til kynskipta, og
ókeypis að sjálfsögðu!
Álversstækkunin:
Ekkert nei-
kvætt?
Eggert hringdi:
í morgunútvarpinu á rás 2 sl.
þriðjudag var rætt við tvo aðila,
iðnaðarmann og verktaka, um
áhrif stækkunar álversins. Út-
varpskonan reyndi með öllu
móti að fá út úr mönnunum
hvort ekki væri nú eitthvað
neikvætt við stækkun þessa
mannvirkis. Spurði t.d. hvort
þetta yrði ekki kannski of stór
biti að kyngja í einu með tilliti
til vinnumarkaðarins, og líka
hvort ekki kæmi svo bara önnur
lægð á vinnumarkaðinum þegar
þessu lyki. Hún fékk þau við-
brögð ein að þetta væri allt hið
besta mál. - Einkennileg vinnu-
brögð hjá fréttamönnum Ijós-
vakamiölanna; alltaf reynt að ná
fram neikvæðum hliðum mála
líka. - Nægir ekki önnur hlið
málsins þegar fyrir liggur að
ekki er um aðra að ræða?
Sykursullið
„gosdrykkir"
Bjarni Jónsson skrifar:
Mér er farið að blöskra hve
gosdrykkir eru seldir við háu
verði hér á landi. Ég get ekki séð
nokkur rök fyrir því að selja
þetta sykursull sem ég kalla svo
og eiga að heita „gosdrykkir" á
yfir 100 kr. hálfan lítra, í sjopp-
unum. Ég tók mig nú til og dró
fram gamla Soda Stream-tækið,
keypti mér gashylki í það og bý
til mitt eigið sódavatn úr krana-
vatninu. Þetta er hinn besti
drykkur, sykurlaus og hollur. Og
svo spara ég ógrynni fjár með
þessu.
Samúð frá Suð-
ur-Ástralíu
Ómar Ármannsson skrifar:
Fyrir hönd nokkurra Islend-
inga hér í Adelaide sendum við
alla okkar samúð til þeirra sem
eiga um sárt að binda vegna
snjóflóðsins á Flateyri. Þegar
hörmungar sem þessar dynja
yflr okkar litlu þjóð, þurfum við
að styðja hvert annað, livar sem
við erum í heiminum stödd.
Megi allur veraldlegur máttur
verða ykkur að liði í þeirri
miklu sorg sem þið þurfið að yf-
irstíga.