Dagblaðið Vísir - DV - 09.11.1995, Blaðsíða 12

12
FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLT114,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270
Stafræn útgáfa: Heimasiða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: l'SAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftan/erð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
Vaxandi velgengni
Notkun íjölmiðla fer vaxandi samkvæmt niðurstöðum
nýjustu fjölmiðlakönnunar Félagsvísindastofnunar, eink-
um dagblaða og sjónvarps. Einna mest er aukningin hjá
DV, sem hefur samkvæmt sömu tölum hækkað um þrjú
prósentustig frá því í marz og fram í október.
Morgunblaðið hefur staðið í stað á sama tíma, svo að
heildamotkun dagblaða hefur aukizt á tímabilinu. Einna
mest hefur breytingin orðið á helgarblaði DV, sem hefur
hækkað úr 50% lestri í 56% lestur á þessu hálfa ári. Sex
prósentustiga aukning er mikil á svo skömmum tíma.
Vaxandi lestur DV endurspeglar töluverðar endurbæt-
ur, sem gerðar hafa verið á einstökum efnisþáttum blaðs-
ins og verið er að gera um þessar mundir. Þegar þessum
endurbótum lýkur, verður DV væntanlega mun betur en
áður búið undir að mæta þörfum lesenda sinna.
Helgarblað DV var einna fyrst á ferðinni í haust í þess-
um endurbótum, enda hefur lestur þess aukizt mest.
Miklar breytingar hafa einnig verið gerðar á þriðjudags-
blaði DV, en þær eru alveg nýjar af nálinni og skila sér
væntanlega betur í síðari fj ölmiðlakönnunum.
Tölur Félagsvísindastofnunar eru einkar athyglisverð-
ar í ljósi ástandsins í þjóðfélaginu. Síðustu árin hafa ver-
ið erfið öllum almenningi. Fólk hefur þurft að spara
meira við sig en oftast áður. Búast hefði mátt við, að
þessi samdráttur kæmi fram í minni notkun fjölmiðla.
Ef litið er yfir gamlar og nýjar tölur fjölmiðlakannana,
sést vel, hversu traust er staða stóru fjölmiðlanna*Sjö
öflugir íjölmiðlar hafa lengi náð hver fyrir sig til augna
og eyma mikils meirihluta þjóðarinnar, tvær sjónvarps-
stöðvar, tvö dagblöð og þrjár útvarpsstöðvar.
Ef notaðar eru tölur síðustu íjölmiðlakönnunar um,
hversu mikill hluti þátttakenda notaði ijölmiðlana eitt-
hvað á einu ári, sést, að Ríkissjónvarpið er notað af 98%
landsmanna, Stöð 2 af 91%, Rás 2 af 90%, Morgunblaðið
af 88%, DV af 86%, Gufan af 82% og Bylgjan af 81%.
Sennilega er sjaldgæft annars staðar í heiminum, að
svona margir fjölmiðlar hafi svona mikla og langvinna
útbreiðslu meðal heillar þjóðar. Þetta þýðir í raun, að
fólkið í landinu býr ekki við sams konar fáokun á þessu
sviði og hún býr því miður við á mörgum öðrum sviðum.
Mikilvægt er fyrir þjóðfélagið, að fólk hafi aðgang að
fjölbreyttum fjölmiðlum, sem eru innbyrðis ólíkir og
spegla þjóðfélagið með margvíslegum hætti. Þetta eykur
þekkingu þjóðarinnar á því, sem er að gerast innan lands
og utan og treystir þannig lýðræðið í landinu.
Mikilvægur hluti þessarar fjölbreytni felst í, að lands-
menn notfæra sér aðgang að fimm öflugum og fullburð-
ugum fréttastofum, sem spanna fréttir frá öllu landinu og
frá útlöndum. Þetta þýðir, að enginn einn valdaaðili get-
ur ákveðið, hvað sé fréttnæmt og hvað ekki.
Þessi góða staða hér á landi væri ótrygg, ef mikið
ójafnvægi væri í styrk stóru fjölmiðlanna, þannig að ein-
hver þeirra eða einhverjir þeirra væru á undanhaldi í
samkeppninni. En staðan er einmitt trygg, af því að ótrú-
lega mikið jafnvægi er í útbreiðslu stærstu sjö fjölmiðl-
anna.
Langt er síðan kom í ljós, að hér á landi er rúm fyrir
tvö stór dagblöð, tvær stórar sjónvarpsrásir og þrjár stór-
ar útvarpsrásir. Engin ástæða er til að efa, að svo verði
áfram enn um skeið. Raunar bendir stofnun nýrra sjón-
varpsrása til, að möguleikamir séu ekki fullnýttir.
DV ætlar sér góðan hlut að þessu mynztri á næstu
árum. Því mun blaðið laga sig á hverjum tíma að breytt-
um þörfum þjóðar, sem lifir í hraðri tímans rás.
Jónas Kristjánsson
„I fyrsta lagi afla sjómenn ekki obbans af gjaldeyristekjunum og í öðru lagi er öflun gjaldeyristekna ekki mikil-
vægara eða merkilegra starf en önnur störf.“
Sjómannaafslátturinn
í DV þann 1. nóvember reynir
Guðmundur Hallvarðsson alþing-
ismaður að færa rök fyrir því mis-
rétti sem skattaafsláttur sjómanna
er. Ekkert af því sem hann nefnir
eru þó gild rök og verður best lýst
sem vanhugsuðum athugasemdum
og rökleysu. Hér er því miður ekki
rúm til að rekja það lið fyrir lið,
en skoðum tvennt nánar.
Súpersjómenn
Guðmundur segir: „...(sjómenn-
irnir) eru langtímum saman að
heiman og njóta því ekki þeirrar
samfélagslegu þjónustu sem aðrir
njóta. í þessu sambandi má nefna
læknisþjónustu, þjónustu sem hið
opinbera veitir fólki.“
Veikjast sjómenn aldrei? - Var
óþarfi að kaupa björgunarþyrluna
sem sjómenn börðust fyrir að yrði
keypt? Var varöskip sent í Smug-
una, með lækni innanborðs, bara
svona til gamans? Var langbylgj-
umastrið, sem fauk um koll í roki,
endurbyggt fyrir mörg hundruð
milljónir fyrir einhverja aðra en
sjómenn?
Er það viðhorf Guðmundar að
skattheimta skuli taka mið af því
hve mikið viðkomandi nota samfé-
lagslega þjónustu? Vill hann þá að
gamla fólkið greiði hæstu skatt-
ana?
Hverjir afla gjaldeyris?
Guðmundur segir: „Gleymum
því ekki að þetta eru mennimir
sem afla þjóðarbúinu obbans af
gjaldeyristekjunum.“ Hann lítur á
þetta sem rök fyrir sjómannaaf-
slætti. Með þessum orðum opin-
berar Guðmundur bæði vankunn-
áttu og einkennileg viðhorf. í
fyrsta lagi afla sjómenn ekki
obbans af gjaldeyristekjunum og i
öðru lagi er öflun gjaldeyristekna
ekki mikilvægara eða merkilegra
starf en önnur störf.
Útflutningur sjávarafurða stend-
Kjallarinn
Snjólfur Ólafsson
dósent í Háskóla íslands
ur undir um það bil helmingi
gjaldeyristekna þjóðarinnar, ekki
obbanum. Auk þess koma margir
fleiri en sjómenn þar við sögu.
Fiskverkafólk vinnur ekki ómerki-
legri störf en sjómenn þótt Guð-
mundur telji svo vera. Reyndar
virðast margir vera þeirrar skoð-
unar, kannski vegna þess að það
eru fyrst og fremst konur sem
vinna við fiskvinnslu, en karlar
sem em sjómenn. Auk ofantalinna
mætti nefna fjölmarga aðra, t.d.
fiskifræðinga og skrifstofumenn.
Guðmundur hefur þess utan
greinilega ekki heldur áttað sig á
mikilvægi markaðsþáttarins í
sjávarútvegi og ánnarri atvinnu-
starfsemi.
Gjaldeyrisdýrkunin
Ótrúlega margir telja að gjald-
eyrisöflun sé undirstaða undir allt
annað, og að störf við gjaldeyrisöfl-
un séu því merkilegri eða mikil-
vægari en önnur. Það er ekkert
einkennilegt að forsvarsmenn
samtaka í sjávarútvegi lýsi sjávar-
útvegi sem undirstöðuatvinnu-
grein. En það ætti að gera þá kröfu
til alþingismanna að þeir skilji þá
einfoldu hagfræði (eða heilbrigðu
skynsemi) sem þarf tfl að átta sig
á í hverju rökleysan felst. Hér á
eftir eru tvær hugarleikfimiæfmg-
ar fyrir þá sem enn telja gjaldeyr-
isöflun vera undirstöðu undir aðra
atvinnustarfsemi.
Röksemdafærslan er álíka vit-
laus og eftirfarandi: Hjólin eru
undirstaða bílsins og bíllinn kemst
ekkert án þeirra. Þess vegna eru
hjólin mikilvægari en bílvélin,
stýrið og gírstöngin.
ímyndum okkur að lönd Evrópu
taki upp sameigilega mynt, þar á
meðal ísland. Við þá breytingu
myndi fiskútflutningur til Þýska-
lands ekki afla þjóðinni gjaldeyris
lengur en fiskútflutningur til Jap-
ans myndi afla Evrópu gjaldeyris.
Væri þá fiskútflutningur til Jap-
ans undirstaöa undir fiskútflutn-
ingi til Evrópu. Að sjálfsögðu ekki.
Ekki frekar en að fiskútflutningur
sé undirstaða innflutnings á olíu-
vörum, svo eitthvað sé nefnt.
Snjólfur Ólafsson
„Útflutningur sjávarafurða stendur undir
um það bil helmingi gjaldeyristekna þjóð-
arinnar, ekki obbanum,“ segir Snjólfur í
grein sinni.
Skoðanir annarra
Gleðin yfir álverinu
„Landsvirkjunarmenn geta verið glaðir, því loks-
ins fá þeir eitthvaö að gera eftir að hafa tapað hundr-
uðum milljóna króna á ári við að bíða eftir næstu
stóriðju. Fjármálaráðherrann getur verið glaður því
hann sér fram á milljarði meira í kassann þegar fram
líða stimdir. Iðnaðarmenn geta verið glaðir því á
næstu árum verða til 800 ársverk við stækkun álvers-
ins. Hafnfirðingar geta verið glaðir yfir búbótinni á
erfiðum tímum, stóriðjunefnd getur glaðst yfir vel
unnu verki og landsmenn geta allir verið glaðir yfir
batnandi þjóðarhag."
Úr forystugrein Viðskiptablaðsins 8. nóv.
Launaliðir bundnir
„Fulltrúar ASÍ óskuöu eftir að farið yrði yfir launa-
þróun einstakra hópa. Þeir telja að einstakir hépar
hafi farið fram úr almennri launaþróun í landinu og
vilja ræða þau viðhorf sem það skapar við okkur. Við
munum auðvitað verða við því. Það liggur ekkert fyr-
ir um niðurstöðu í þeim viðræðum. Við lítum þannig
á málið að launaliður samninganna sé bundinn. . . .
Báðir aðilar eiga þau sameiginlegu markmið að
tryggja að hér verði áfram stöðugleiki í efnahagsmál-
um og verðbólga verði mjög lág á næstu árum.“
Þórarinn V. Þórarinsson í Mbl. 8. nóv.
Hann landaði laxinum
„Finnur Ingólfsson iðnaðarráðherra og forsvars-
menn Alusuisse-Lonza kynntu í gær niðurstöðu
samningaviöræðna um stækkun álversins í Straum-
svík... Ýmsar ástæður hafa verið fyrir þeim málalok-
um og eflaust ekki við ráðamenn hér á hveijum tíma
að sakast. Hins vegar er ástæðulaust að gera lítið úr
því að núverandi viðskiptaráðherra, Finnur Ingólfs-
son, er sá stjórnmálamaður sem fer fyrir því liði sem
landaöi þessum laxi. Það er óneitanlega stór pólitísk-
ur sigur fyrir þennan unga ráðherra.“
Úr forystugrein Tímans 8. nóv.