Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1946, Blaðsíða 10

526
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
yður eina únsu af fræi hennar. llún
er ættuð frá Tíbet og er lyktarlaus“.
Burpee svaraði um hæl og fjekk út-
sæðið. En hann varð fyrir vonbrigð-
um fyrst í stað, því að þessi tíbet-
anska „Morgunfrú" var bæði lítil og
ósjáleg, en að vísu lyktarlaus. llanii
þóttist vita að það mundi þurfa
margra ára kynbætur til þess að gera
þessa tegund að verslunarvöru. En
]>á kom happið upp í henduruar á
honuni. í sáðreitnum fannst eitt af-
brigði undur fagurt og stórt. Iljer
kom fram ein af kenjum náttúrunn-
ar, sem ekki skeður nema í einu til-
felli af 900.000 segir Burpee. Ilann
skírði þetta afbrigði „Gullkrónu“ og
sendi trúboðanum 100 dollara í þakk-
lætisskyni, og 125 dollara tveimur ár-
um seinna, sem gjöf. — Trúboðinn
er nú orðinn einn af starfsmönnujn
hans. Og hann hefir skýrt svo frá,
að hann hafi samtíinis skrifað 25
helstu blómakóngunum, en enginn
þeirra þorði að hætta 25 .dollurum,
nema Burpee. Og hann hefir grætt vel
á því.
Þegar þetta happ henti BTirpce,
hugsaði hann scm svo: „Úr þvi að
þetta afbrigði hefir komið fram lijer,
því skyldi þá ekki önnur afbrigði
geta komið fram líka“. Og svo fyrir-
skipaði hann það að alt starfsfólk sitt
skyldi hætta vinnu og allir fara i það
að athuga hverja einustu „'Morgun-
frú“ á akri hans, en þær voru 550.000
talsins. 1 tvo daga var alt starfs-
'fólk hans á höndum og knjám við
það að þefa að þessum blómum. Og
árangurinn varð sá, að þar fannst
ein „Morgunfrú“, sem engan óþef
lagði af. Út af þcssu blómi og tíbet-
anska afbrigðinu hefir svo Burpee
kómið upp stórkostlegri „Morgun-
frúa“ ræktun. A þessu sumri sáði
hann í 125 ekrur, ogier talið að upp-
skeran verði 5 biljónir sáðkorna,
sem send verða á markaðinn næsta
ár (1947).
EINIIVERJU sinni liafði einum
af keppinautum Bunpee tekist að
framleiða nýja gerð af einhverju
blómi, sem hann kallaði „Gullgeisla“.
Komust nú allir garðræktarmenn á
loft og vildu freista þess að víxlæxla
þetta blóm, svo að fleiri litbrigði
kæmi fram í því. En slík víxlæxlun
tók þrjú ár, áður en árangurs mætti
vænta. Burpee dó þó ekki ráðalaus.
llann ljek á sjálfa náttúruna. Hann
sáði fræinu þegar um haustið í gróð-
urhúsum sínum í Eordhook Farm.
Um miðjan vetur báru þau fræ. Þá
sendi hann flugvjelar með fræin til
Florida, Californíu, Puerto Rico og
Chile og eftir 11 mánuði hafði hann
ræktað hin marglitu afbrigði og átti
50.000 útsæðiskorn.
GARÐYRKJUMENN liafa ýmis
ráð til þe^ að leika ofurlítið á nátt-
úruna. Algengasta aðferðin er sú, að
taka eitthveí-t afbrigði og rækta það
í marga liðu, þangað til kominn er
út af því nýr stofn, sem menn eru
ánægðir með. Víxlæxlun er önnur að-
ferð, og hana hafa margir stundað
árum saman. En árið 1940 má segja
að Burpee hafi farið alveg á bak við
náttúruna. Tildrögin voru þau, að
vísindamaður við Carnegie-stofnun-
ina, dr. Albert þ'rancis Blakeslee,
hafði verið að gera tilraunir á jurta-
frumum með legi nokkrum, sem kall-
aður er Colchicinc. Lögur þessi er
unninn úr crocus-rótum. iMeð því að
nota hann sem áburð jókst gróður-
magn ýmissa jurta mjög mikið, svo
sem tóbaksjurtar og lauka, en sumar
jurtir brevttust algerlega við það.
Burpee fauði sjer.þetta í nyt og not-
aði eolchicine við ræktun „Morgun-
frúar" en það hafði þau áhrif að hún
varð þrisvar sinnum stærri en' áður.
Seinna komst hann upp á það að
nota X-geisla í sama skvni, beindi
þeim á fræin. Og hann sagði að það
hefði þau áhrif, að upp af sæði þeirra
plantna kæmi hreinn og beinn ofvöxt-
ur.
Nú seinustu árin hefir Burpee unn-
ið að því að kynbæta fómata og
gúrkur. Hann hafði sjeð hve geisi-
lega þýðingu kynbætur á kornteg-
undum höfðu haft fyrir landbúnað-
inn. Þær höfðu gefið bændum marg-
falda uppskeru með minni fyrirhöfn
og kostnaði. Þær höfðu meirá að
segja hjálpað bandaniönnum til að
vinna stríðið, því að vegna hinnar
miklu aukningar uppskerunnar, höfðu
bandamenn nóg lcorn á stríðsárunum.
Það er tiltölulega auðvelt að kynbæta
korntegundir, því að vindurinn sjer
um frjógvunina. Oðru máli er aðgegna
um tómata og gúrkur, þar verður
mannshöndin að koma til hjálpar við
frjógvunina í hverju einstöku tilfelli,
eigi aðeins einu sinni heldur ár eftir
ár, því að t. d. kynblandnir tómatar
úrkynjast fljótt ef ekki er að gert. En
þessar kynbætur töldu flestir að yrði
of dýrar, nema Burpee. Hann fjekk
60 stúlkur til þess að vinna að þeim
fyrir sig. Og nú hefir hann fengið gott
útsæði, en selur það dýrt, nærri citt
cent hvert korn, og þó er rifist um
að fá það, því að garðyrkjumenn eru
nú farnir að sjá, að mest er’komið
undir útsæðinu.
A hverju ári sendir Burpee út J—1
milljónir verðlista um fræ. Hann seg-
ist vera ánægður ef pantanirnar
nema að meðaltali 2—3 dollurum.
gftaP í*(ÍbP réef
— Hjerna pabbi, viltu ekki fá
eina krónu fyrir bíó?