Alþýðublaðið - 17.12.1983, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 17. desember 1983
p—RITSTJÓRNARGREIN
Réttum þeim hjálparhönd
Hjálparstofnun kirkjunnar safnar um þessar
mundir fé handa sveltandi fólki í Afrlku. Jóla-
söfnun Hjálparstofnunar er að verða sjálfsagð-
ur hluti af jólaundirbúningi íslendinga, sem
annarra norrænna þjóða. Að þessu sinni fer þó
söfnunin fram við alvarlegri bakgrunn en oft
áður.
Þurrkarnir, sem gengið hafa yfir Mið—
Afrikurlkin á undanförnum misserum hafa
skapað áður óþekkta eymd á þessum slóðum.
Þar sem áður voru akrar, sést nú víða ekki
stingandi strá. Þar sem nautpeningur var á
beit, má nú sjá bein stórgripa sem nakin tré í
eyðimörkinni. Þar sem áður var vatn og brauð,
er nú sandur og steinn.
Kurrkar og önnur óáran hefur áður geisað á
þessum slóðum í Afríku, en sérfræðingar eru
sammála um, að ekki hafi eins alvarlegt fæðu-
ástand ríkt í þessum hluta heims um áratuga-
skeið.
Það er við þessar aðstæður, sem Hjálpar-
stofnun knýr dyra hjá íslendingum. Á okkar
mælikvarða er ekki beðið um mikið. Tuttugu
krónur á mann. Það breytir engu fyrir fslenska
fimm manna fjölskyldu að sjá af eitt hundraö
krónum, en þessi upphæð nægir til að metta
fjölda hugrandi fjölskyldna sem lifa á mörkum
lífs og dauða í Afríku.
Eins og oft þar sem neyð ríkir er dapurlegast
að ho'rfa upp á deyjandi ungviði; Fjölmiðlar
hafa undanfarið sýnt myndir af ástandinu á
sjúkrahúsum t.d. í Súdan og Suður—Afrlku.
Fjöldi barna deyr á þessum slóðum af næring-
arskorti á hverri viku. Aöeins brot af þeirri
fæðu, sem liggur vannýtt hér innan lands,
nægir til að metta þúsundir sjúkra barna.
Þess vegna var það lofsvert framtak hjá að-
standendum Hjálparstofnunar að láta vinna
næringarrfkan mat úr fslensku hráefni. Reynd-
ar er það mikil hneisa, að við höfum árlega
kastað miklum mat f formi úrgangs f fiskiðn-
aði, meöan milljónir manna svelta. Við ættum
sem matvælaframleiðenduraðsetjaokkurþað
markmið að henda aldrei matvælum, heldur
reyna að vinna mat úr öllu þvf, sem unnt er að
nota við fæðuframleiðslu.
Alþýðublaðið vill nota þetta tækifæri til að
hvetjafólk til að leggja sitt af mörkum í söfnun
Hjálparstofnunar að þessu sinni. í heimi, þar
sem matvæli eru af skornum skammti, berokk-
ur bókstaflega skylda til að huga að þörfum
meðbræðra okkar. Á þvf sviði erum við aflögu-
fær.
Jólahátíöin mun einnig fá nýtt inntak fyrir
þá, sem leggja sitt af mörkum. Hálp við bág-
stadda, hvort sem er innanlands eða utan, á að
vera óaðskiljanlegur hluti jólahaldsins. Þess
vegna skulum við gera jólasöfnun Hjálpar-
stofnunar sem árangursríkasta að þessu sinni,
því þörfin er brýnni en oftast áður.
-þh.
Vonin
Horfurog spár (efnahags og
atvinnumálum okkar íslend-
inga eru ekki bjartar um þess-
ar mundir. Hvert mannsbarn
veit á hvern hátt óstjórn og
fyrirhyggjuleysi hefur nagaö
Iffstré okkar inn að rót á und-
anförnum árum. í mesta góð-
æri íslandssögunnar slðast-
liðin ár höfum við ekki safnað
einni krónu til mögru áranna,
heldur hlaðið upp skuldum í
erlendum bönkum svo að til
vandræða horfir. Hrunadans-
'JtrUm)
•uirm
\3Jinmm\
OG YMSUM FYLGIHLUTUM
uuurM*)?,
LEIKFANGAVERSLUNIN
AUSTURSTRÆTI 8 SÍM113707.
-AfriMS^
ítSMB* IACIS
'(STUST fBJtSt
iai&«ge«£iai^
GLÆSILEGT ÚRVAL AF SINDY DÚKKUM - FÖTUM
inn i Islenskum efnahagsmál-
um á undanförnum árum
minnirokkuráhið fornkveðna,
að hverersinnargæfu smiður.
Það á ekki síður við um þjóðir
en einstaklinga.
Fregnir slðustu vikna eru
ekki til að auka vonir um batn-
andi hag á næstu missserum.
Svo virðist, sem við höfum
arðrænt hafiö, mestu og dýr-
mætustu auðlind okkarað því
marki, að mörg ár taki að vinna
upp það, sem glatast hefur.
Sjávarafurðir eru líftaug okkar
I viðskiptum við aðrar þjóðir.
Þvl er illt, hvernig komið er.
Aðrar auðlindir höfum við
fumgengist af litilli tillitsemi.
Um iangan aldur hefur Is-
lenskt beitarland verið stór-
lega ofnýtt til að unnt sé að
framleiða dilkakjöt á útsölu-
verði til útlanda. Enginn er
bættari með þessari fram-
leiöslu. Bændur tapa, þjóðin
tapar og Islensk mold verður
fátækari.
Dapurlegt ereinnig til þess
að vita, aö á þvi sviði, sem gæti
I dag verið vaxtarbroddur (s-
lensks nýiönaöar — orkusölu
og orkuframleiðslur til marg-
víslegranota, hefurokkurmið-
að af leiö. Draumurinn um
ódýra Islenska orku til iðnaðar
og heimilisnota er nú fjarlæg-
ari en fyrir tuttugu árum.
En við ættum að hafa I huga
nú þegar dökkar blikur eru á
lofti, að engin ástæða er til að
láta hugfallast, þó illa hafi ver-
ið staðið að málum á síðustu
árum. Margt bendirtil, að ráða-
menn okkar sumir hverjir séu
að fara á taugum frammi fyrir
vanda af mannavölum. Það er
ástæöulaust.
Spyrja má t.d., hvort einhver
ástæða sé til að grípa til neyð-
arúrræðaeinsog t.d. formaður
fjárveitingarnefndar kynnti á
dögunum. Erum við svo illa
staddir íslendingar, að við
þurfum að skattleggja sjúkl-
inga á sjúkrahúsum landsins?
Erum við svo illa staddir, að við
þurfum að stórhækka verð á
lyfjum til almennings? Erum
við svo illa staddir, að við höf-
um ekki efni á að standa að
sómasamlegri heilbrigöis-
þjónustu f landinu? Erum við
svo illa haldnir fjárhagslega,
að við getum t.a.m. ekki boðið
upp á viöunandi aðstöðu til
krabbameinslækninga eins
og allar Norðurlandaþjóðirnar
geta gert?
Svarið við þessari spurn-
ingu ereinfalt: Á samatímaog
verið er að draga úr fjárfram-
lögum til félagslegrar sam-
hjálpar, virðist til nægilegt fé
til að byggja óþarfa Seðla-
bankahús, nóg er til af pening-
um til að þenja út bankakerfið
fyrir tugi milljóna á ári og ekki
vantar fé til aö byggja hverja
verslunarhöliina á fætur ann-
arri.
ttáðamenn ættu því að llta á
það sem sitt meginverkefni á
næsta ári, þegar llkur eru á að
enn frekar kreppi að okkur I
efnahagsmálum, að færa fjár-
muni til I nauðsynleg verk, en
láta það sem óþarft er sitja á
hakanum. Til þess að gera
þetta þarf hugrekki og þor, en
ekki sýndarmennsku og aug-
lýsingaskrum, sem allt of mik-
ið hefur einkennt suma ráð-
herra I núverandi rlkisstjórn.
Hvernig væri t.d. að fella
algerlega niður niurgreiðslur
og útflutningsuppbætur og
greiða fólki peninga beint út I
launum. Það mætti hækka
drjúgt laun þeirra lægstlaun-
uðu með öllum þeim pening-
um sem þar koma fram.
Viðbúið er aö sú erfiða
staða efnahagsmála sem hér
hefur verið gerð að umtalsefni,
kalli fram vonleysi og kjark-
leysi. Síðustu ár sýna svo ekki
verður um villst, að við höfum
stjórnað málum okkar illa. Við
höfum villst af leið. Þvl miður
virðist, sem sumir ráðherrar
okkar sjái þó ekkert nema
svartnættið. Þeir fara á taug-
um frammi fyrir aðsteðjandi
vanda í stað þess að beina
okkur á rétta braut. Þeir vega
að samfélagsgerö okkar og
velferðarríki I stað þess að
byggja okkur upp með nýjum
hugmyndum og nýju framtaki.
Við skulum minnast þess, að
á kreppuárunum tókumst við á
við miklu meiri erfiðleika og
fórum með sigur. Viðreisnar-
stjórnin glímdi einnig við stór-
felldari vanda, þegar slldar-
stofninn hrundi og verðfall
varð á helstu fiskafurðum okk-
ar. Engum datt þá ( hug að
skattleggja sjúklinga. Og eng-
um datt I hug að láta hið erfiða
ástand bitna mest á þeim sem
voru veikastir fyrir. Þá höfðu
menn vonina um betri tlð i
veganesti. Menn byggðu upp,
en lögðu ekki alla áherslu á að
rlfa niður. Sllka menn þurfum
við ísleningar í dag til að ryðja
okkur braut gegn um þá erfið-
leika, sem fyrirsjáanlegireru á
næsta ári.
-þh.