Íslendingaþættir Tímans - 25.06.1971, Side 1

ÍSLEN DINGAÞIETTIR
, ___________________TÍIWIIIMS
g> TBL, ~ 4. ARG._ FÖSTUDAGUR 25. JÚNÍ 1971. NR. 58
JÓN JAKOBSSON
Þann 9. apríl s.l. andaðist á
Landspítalanum í Reykjavík Jón
Jakobsson fyrrum bóndi að Varma
læk í Borgarfirði, tæplega 83ja
ára gamall. Með Jóni á Varmalæk
er hnigið til moldar mikið val-
menni, er sérstakra vinsælda naut
hjá þeim er af honum höfðu kynni.
Jón Jakobsson fæddist að Varma-
læk 7. maí 1888, sonur hjónanna
Herdísar Sigurðardóttur frá Efsta-
bæ og Jakobs Jónssonar frá Deild-
artungu. Foreldrar Jóns bjuggu að
Varmalæk um áratugi við mikla
rausn og skörungsskap.
Jón á Varmalæk tilheyrði því
tímabili í sögu þjóðarinnar þegar
skólaganga féll fáum í skaut. Hann
var í hópi þeirra, er lítið höfðu af
henni að segja, annað en einhverja
lieimakennslu veturna fyrir ferm-
ingu. Hins vegar var hann uppal-
inn á fyrirmyndarheimili um
stjórnsemi og menningu, og var
auk þess vel gefinn sjálfur. Hon-
um sóttist því námið vel í skóla
■lífsins fram til síðustu stundar
Það sannar lífssaga hans.
Árið 1913 kvæntist Jón Kristínu
Jónatansdóttur frá Stóra-Kroppi.
Hófu þau félagsbúskap á Varma-
læk það ár með Herdísi móður
Jóns, sem þá var orðin ekkja, og
Sigurði tvíburabróður hans, sem
var þá orðinn ráðsmaður á búi móð
ur sinnar. Þessum félagsbúskap
héldu þeir bræður þar til að Jakob
sonur Jóns tók við búskap á Varma-
læk. Ekki orkar það tvímælis að
félagsformið í búskap á íslandi
mundi verða útbreiddara en raun
er á, ef samstarf þeirra Varmalækj
arbræðra einkenndi það. Það er
allra manna mál, þeirra er til
VARMAL/EK
þekktu, að slík einlægni og heil-
indi í samstarfi, er var hjá þeim
Jóni og Sigurði á Varmalæk, væri
sönn fyrirmynd þess sem bezt gæti
verið þar um. Búskapur þeirra var
vel rekinn og fjárhagurinn traust-
ur. Þeir voru miklir ræktunar-
menn, enda mun nú á Varmalæk
tún af þeirri gerð, er einna stærst
gerist á landi hér, og þó að Jakob,
er þar býr nú, eigi stóran þátt
þar í, var Varmilækur einnig í
fremstu röð jarða um ræktun, er
hann tók við. Jón á Varmalæk
annaðist afgreiðslu á pósti og síma
fyrir sveitunga sína. Afgreiðsla
hans á símstöðinni á Varmalæk
var orðlögð. Þar naut sín í ríkum
mæli góðvilji hans og sívakandi
áhugi til að verða öðrum að liði,
enda mátti með sanni segja, að
þjónusta Jóns á Varmalæk við
símaafgreiðslu væri til staðar, hve
nær sem hennar var þörf, enda er
það ýkjulaust, að sveitungar Jóns
sakna þess nú sárt, að hans hlýja
rödd og hugljúfa skápgerð nær
ekki til þeirra á línu símans svo
sem áður var. Jón var og umboðs-
maður Samvinnutrygginga í sveit
sinni. Trúnaðarstörf sem önnur
störf innti hann af hendi af mikilli
vandvirkni og trúnaði.
Jón á Varmalæk var umboðs-
maður Framsóknarflokksins í sveit
sinni og leysti öll störf í þágu
flokksins af hendi með sérstakri
prýði, er eftir var leitað. Hann var
í þess orðs beztu merkingu mikill
félagshyggiumaðnr, enda einn af
máttarstólpum Kaupfélags Borg-
firðinga.
Fundum okkar Jóns á Varma-
læk bar fyrst saman veturinn 1937.
Ég var þá við nám í Reykholts-
skóla Einn af herbergisfélögum
mínum þar var Kristleifur sonur
Jóns, en Jakob bróðir Kristleifs
hafði einnig verið í Reykholtsskóla
veturinn áður og var þá með okk-
ur góður vinskapur og hefur svo
verið æ síðan. Þeir bræður buðu
mér heim að Varmalæk til dvalar
um eina helgi þennan vetur.
Svo stóð á þegar við Kristleif-
ur komum að Varmalæk, að Jón
var nýkominn heim úr Reykjavík,
en þar hafði hann þá setið flokks-
þing Framsóknarflokksins, en þau
mun hann liafa setið frá upphafi
að því er ég veit bezt. Ég man vel
enn þann dag í dag, hvað gaman
ég hafði af því að láta Jón segja
mér fréttir frá flokksþinginu. At-
vikin höguðu því svo til, að þetta
vetrarkvöld í marz 1937 var ekki