Íslendingaþættir Tímans - 11.05.1974, Blaðsíða 3

Sigríður Helgadóttir
Konu einnar er mér hugleikið að
minnast. Hún andaðist 22. mai 1972 á
nitugasta og fimmta aldursári. Þessi
kona hét Sigriður Helgadóttir.
Sigriður fæddist 26. sept. 1877, að
Köldukinn á Fellsströnd. Foreldrar
hennar voru hjónin Helgi Sveinbjörns-
son og Ingibjörg Sigurðardóttir, en
þau bjuggu siðar að Stóra-Galtardal
og Hellu i sömu sveit. Á þeim slóðum
mun Sigriður hafa eytt bernskudögum
sinum. Einn bróður átti hún, Einar
Helgason. Þá er nær upptalið það, sem
eg kann að segja með vissu um ætt-
menni Sigriðar. Væri þó vel viðeigandi
að gera þvi atriði betri skil, þar sem
hún á i hlut, svo ættfróð sem hún sjálf
var. Hefði e’g hlýtt með meiri athygli 6
orðræður hennar og móður minnar,
sem löngum ræddu ættir manna af
sameiginlegum áhuga, væri mér ekki
vandi á höndum i þvi efni nú.
Um uppvaxtarár Sigriðar er mér
fátt eitt kunnugt, þar sem þau voru
langt að baki þegar mig rekur fyrst
minni til. Þó var mér ljóst af ummæl-
um hennar sjálfrar. að mikils ástrikis
naut hún hjá foreldrum sinum i æsku,
enda var hún einkadóttir. Liklegt er að
fljótt hafi komið i ijós hæfileikar
hennar t'i að nema, hvort heldur var
til orðs eða athafna. Möguleikar
hennarMl menntunar takmörkuðust af
þröngum efnahag og mun það hafa
verið fyrsti mótbyr á lifsleið hennar.
Það hindraði hana þó ekki i þvi að afla
sér alls þess fróðleiks, sem fundinn
varð, strax i barnæsku, og hvar sem
leiöir lágu siðan á langri ævi. Með vak-
andi athygli og mcöfæddu stálminni
varð hún margt visari á sinni löngu
leið og var með réttu talin fróð kona.
Þó ekki rættist þrá Sigriðar til meiri
menntunar og skólagöngu var auðsætt
að holl og traust hafa þau áhrif verið,
sem i bernsku tóku að móta
persónuleika hennar, þann
persónuleika, sem langt að heila öld
varað skapastog taka á sig endanlegt
svipmót, það svipmót.sem enn lifir i
jnnilega fyrir samveruna, bæði i dag-
legum störfum hjá kaupfélaginu og
lika þegar við fögnuðum nýjum árum i
vinahópi. Einnig þakka ég þér hlýju
móttökurnar, þvi oft tritlaði ég yfir
róluvöllinn til að spjalla við ykkur
islendingaþættir
hugumþeirra, sem þekktu hana bezt .
Þau uppeldisáhrif, sem einkenndu við-
horf hennar alla ævi voru greinilega
runnin upp úr islenzkri
bændamenningu, byggðri á rótgróinni
trú á landið og arfleifð liðinna
kynslóða, með starfsemi og
heiðarleika að leiðarljósi. Hlutskipti
hennar varð eins og langflestra
ungmenna á þeirri tið, að taka hendi til
við vinnu. Vinnan virtist henni sjálf-
sögð, ekki sem skylda heldur sem einn
veigamesti þáttur i lifinu sjálfu, enda
mun hún hafa verið talin góður starfs-
kraftur þar sem hún réðist til vinnu.
Framan af ævi voru störf hennar aðal-
lega bundin við bústörf á heimilum,
eins og tiðast var þá um ungar stúlkur.
t fyrstu hefur það trúlega verið i
nágrenni heimahaganna en siðar i -
Suður-Dölum, þar sem hún dvaldi á
ýmsum stöðum. Sérstaklega er mérx
minnisstætt að oft minntist hún á dvöl
sina á Hamraendum i Miðdölum.
Gunnu og skoða bækurnar þinar.
Megi sá góði guð, sem þú trúöir á,
geyma þig og fjölskyldu þina, og ég
óska þér til hamingju með kórónu lifs-
ins.
Magga Björgvins.
Þaðan minntist hún margra skemmti-
legra stunda i félagsskap húsfreyjunn-
ar, Halldóru Guðmundsdóttur, en báð-
ar voru þær hagorðar og unnu hvers
konar fróðleik. Einnig heyrði ég hana
minnast dvalar sinnar i Brautarholti i
Haukadal og reyndar fleiri stöðum i
Suður-Dölum. Einkennandi var það
fyrir Sigriði að húsbændum sinum bar
hún hið bezta orð og mat þá mikils.
Skömmu eftir aldamót mun Sigriður
hafa verið heitbundin ungum efnis-
manni, ættuðum úr Miðdölum, en hann
drukknaði i sjóróðri við Suðurnes. Ef
svo hefði ekki farið má telja liklegt að
leiðir hennar hefðu ekki legið burt af
þessum slóðum.
■ Um 1920réðist Sigriður að Hörðubóli
i Miðdölum, en foreldrar minir voru þá
heimilisföst þar um tima. Hófust þar
kynni hennar og móður minnar og
héldust þau óslitið meðan báðar lifðu
eða þar til móðir min dó árið 1959. Man
ég að oft minntust þær samveru sinnar
i Hörðubóli og húsfreyjunnar þar, Sig-
urrósar Hjálmtýsd., sem þær báðar
dáðu og virtu sakir mannkosta hennar.
Einhvern tima á þessum árum
kenndi Sigriður heilsubrests af þvi
tagi, sem mörgum varð skeinuhættur
á þeim tima. Var hún frá störfum um
nokkurt skeið og starfsorka hennar
varð ekki hin sama til erfiðisvinnu á
næstu árum. En sjúkleika sinn
yfirvann hún og náði smámsaman
nokkurn veginn fullu starfsþreki. Má
vera að hin skerta starfsorka ásamt
þeirri bjargföstu skoðun hennar að
allar konur þyrftu að kunna eitthvað
fleira en heimilisstörf, hafi orðið til
þess að hún lærði þá iðngrein, er hún
æ siðan vann að ásamt öðrum aðkall-
andi störfum.
Að þessu námi loknu kom henni
vel að geta unnið það starf, sem
ekki krafðist mikillar likamlegrar
áreynslu. Næstu ár fór hún milli heim-
ila i Dölum og saumaði karlmanna- og
drengjaföt, svo sem hún hafði
starfsþekkingu til. Nokkrum árum
siðar réðist hún enn til heimilisstarfa
og nú nær sinum heimahögum. Var
hún um skeið ráðskona að Arnarbæli
á Fellsströnd. Þaðan fluttist hún til
Reykjavikur. Er mér ekki kunnugt um
störf hennar á þvi timabili, þar sem
færra varð um komur á hennar heimili
3