Íslendingaþættir Tímans - 11.05.1974, Blaðsíða 10

Dagbjört Ágústa Jónsdóttir
Bergmann
Kædd 23. ágúst 1893,
Dáin 3-marz 1974.
Dagarnir koma, og dagarnir fara.
Allir dagar eiga kvöld: eins þeir björtu
sem hinir dimmu. Það er lögmál
lifsins. Morgun, miður dagur og
kvöld. allt er þetta samofið og kallast
heill dagur. Þegar sagt er að einhver,
hann eða hún, hafi lokið sinu dags-
verki, er átt við að þá sé ekki úr meiru
að spila af getu þeirra né framlagi til
þessa jarðneska lifg. Hann er mis-
jafnlega langur hérvistardagurinn hjá
mannfólkinu. og enginn veit með vissu
fyrirfram hver sinn dagur verður.
,,Ungur má, en gamall skal”, segir
máltækið. Það er lögmál lifsins og
stendur óhaggaö þó svo margt annað
breytist. Dagbjört er einn þeirra góðu
gengnu. HUn átti' langan ævidag að
baki þegar hUn var öll, og var hún þvi
ein af þeim sem skal. Þaö má nú segja
að skammt sé stórra stunda milli hjá
þeim þremur systkinanna frá Hópi, er
nú á þremur og hálfum mánuöi hafa
horíið af þessum heimi. Baldvin þann
13. nóvember siðastliöinn, Jórunn
þann 4. febrúar, og nú siðast, yngsta
systkinið, Dagbjört þann 3. marz. Og
er nú allur blessaður systkinahópurinn
kominn til feðra sinna, og þar með
stóru blaði flett i lifsbók ættarinnar.
Hjá hinum mörgu afkomendum og
vinum þeirra lifa og geymast bjartar
og hugljúfar minningar um gott og
traust manndómsfólk, sem lifði lifinu
sjálfu sér og öðrum til gagns og
blessunar.
Dagbjört Ágústa fæddist að Hópi i
Grindavik á sólbjörtum ágústdegi
sumarið 1893. Henni voru gefin
skirnarnöfn til minningar um hirin
bjarta fæðingardag hennar, og hefur
Dagbjört sannarlega borið nöfnin sin
með rentu allan sinn langa ævidag.
Þegar Dagbjört var á fyrsta árinu dó
faðirhennar, Jón Guðmundsson, bóndi
og formaður á Hópi, var þvi ekki um
að ræða minningar er hún ætti frá
lifandi föður sinum, en frásagnir
móður og eldri systkina um hann voru
henni samt lifgrös sem barni, og þau
lifgrös geymdi hún vel i sinni
vitund alla ævina. Þegar eitt
A
bregst veröur annað meira, svo var
með Guðrúnu Guðbrandsdóttur móður
Dagbjartar. Hún varð að vera i flestu
og öllu^. hvort tveggja móðir og faðir
barna sinna, þeirra sem hún þurfti
ekki að láta frá sér til annarra.
I móðurhúsum ólst Dagbjört upp, og
þar átti hún sfnar mestu og bestu
hamingjustundir i glaðværum
systkinahópi. Hún var yngst af
systkinunum, fegursta og smæsta
blómið á heimilinu. Oft á efri árum
minnist Dagbjört á heimili sitt á Hópi,
þaö voru sælar minningar,sem hún átti
frá þeim timum, um móðurást og
systkinavináttu. Þaö voru ekki
minningar um veraldarauð,sem gladdi
hjarta hennar frænku minnar þegar
hún sagði frá sinum bernskudögum, og
það svo eftirminnilega aö hún varö
uppljómuð að sjá og heyra við þær
frásagnir.
Lengi getur góður gert það mátti
segja með sanni um hana Gðrúnu frá
Hópi. Hún geröi meira en til sinna
barna, meðal annars tók hún á sitt
heimili holdsveika stúlku, er hún
hjúkraði i nokkur ár, og það til hinstu
stundhr hennar af frábærri kærleiks-
umhyggju. Merk kona fædd og uppaiin
I Grindavik nú komin á áttræðisaldur,
mikil vinkona Dagbjartar sagöi
nokkru áður en Dagbjört dó, er þær
ræddu um sina bernskudaga i Grinda-
vik:
,,Ég hefi alla tið verið hamingjusöm
kona, en þó vildi ég ekki upplifa neitt
af minni ævi annaö en þau fimm
sumur.sem ég var hjá móður þinni og
ykkur systkinunum á Hópi”.
Strax þegar kraftar leyfðu fór
Dagbjört að vinna, heiman og heima.
Fljótlega eftir fermingu fór hún i vist,
eins og það var þá kailað, og þegar
aldurinn og aflið leyfðu fór hún að fara
lengra frá heimahögum. Hún var
meðal annars i sumarvinnu á
Eskifirði, og i kaupavinnu á Valda-
stöðum i Kjós. Frá þessum stöðum átti
Dagbjört sérlega góðar endur-
minningar um góða veru og gott fólk:
voru Valdastaöir ekki þar siðari. Það
voru ekki langskólagöngurnar sem
gerðu fólkinu leiða eða lifsspjöll á
þeim árum er Dagbjört var ung
stúlka. Guðstrú og góðir siðir voru
hæst skrifaðar einkunnir frá
móðurinni og barnakennaranum,
samofnar fyrirbænum þeirra sem
veganesti út á lifsbrautina, og dugði
slikt vel og lengi. Það sem Dagbjört
lærði á þessum árum var á þriggja
mánaða námskeiði i matreiðslu,er hún
sótti i Reykjavík. Þegar hún var um
tvitugsaldur var hún einn manuö á
saumanámskeiði i Reykjavik, og lærði
hún þar kjólasaum. Þótt lærdómstim-
inn væri stuttur varð árangurinn
góður: lærði hún bæði fljótt og vel.
Sem dæmi um hæfni hennar var það að
saumakennarinn vildi fá hana með sér
til Noregs, þar sem hún ætlaði að
vinna áfram meö saumaverkstæðið.
Dagbjört og móðir hennar voru
óaðskiljanlegar: var þvi ekki um að
ræða að hún færi neitt til annarra
landa. Þegar Dagbjört var 23 ára
gömul giftist hún Eyvindi Magnússyni
Bergmann frá Fuglavik á Miðnesi:
var það 16. nóvember 1916. Þau hjón
hófu búskapinn i húsi þvi sem nú er
Kirkjuvegur 23. Það hús þótti á þeim
árum myndarlegt timburhús. Þar áttu
þau sitt heimili um þrjátiu ára skeið.
Þar fæddust börnin þeirra,sjö að tölu.
Guðrún móðir Dagbjartar dvaldi hjá
þeim hjónum. Lá hún þar rúmföst
siðustu niu ár ævinnar, dó þar 1936, þá
komin nokkuð yfir áttræðis aldur. Á
þeim árum reyndi mikið á þaö hvað
Dagbjört var kærleiksrik og elskuleg
10
íslendingaþættir