Sunnudagsblaðið - 13.07.1958, Blaðsíða 9

5UNNUDAGSBLAÐIÐ
373
AÍM I HAFJALLASOL.
A myndinni sézt api cinn
í dýragarðinum í Kaup-
mannahöfn vera að verma
sig í geislum háfjaliasólar,
scm ljóslampi framleiðir, og virðist apinn una scr vcl
þar sem hann situr á liönd dýralæknisins.

Orka verður til vió það samband
sem sykur eða sykur og fituefni
mynda með súrefninu í bloðinu.
En Sykurinn brennur of hratt, ef
hann blandasts ekkj eggjahvitu-
efnum, sem fá meltinguna til
þess að taka lengri tíma, þannig
að sykurinn fer hægal- inn 1 b!óö-
strauminn, og hin góðu áhrif ná
yfir lengri tíma.
Eggja’hvítuefni eru í fjölda fæðu
tegunda og er yfirleill auðvelt að
verða sér úti um þau. Kjöt og
fiskur eru mjög auðug að eggja-
hvítuefnum. Það er ekki mikið af
eggjahvítuefnum í grænmeti, en
ef maður bætir við nægilega mikiu
af osti og öðrum mjólkurafurð-
um, fær maður nóg af þeim Egg
baunir og hnetur eru einnig auð-
ug af eggjahvituefnum.
VÍTAMÍN.
Það er ekki mikil „næring“ í
vítamínum, en þau eru nauðsyn-
]eg fyrir heilsuna. Enda þótt hin-
ar daglegu þarfir mannsins fyr-
ir vítamín séu mjög litlar, eru
þessi efni samt sem áður geysilega
þýðingarmikil. Þau virðast korna
al' stað og halda gangandi hinurn
margvíslegu efnaskiptingum í líf-
færunum.
í umræðum um hvað'a vítamín
helst ætti að leggja áherzlu á í
fæðunni bienti prófetssor C. M.
McCay, næringarsérfræðingur við
Corneii-háskólann í Ameríku, á
vítamínin A og C, riboflavin og
niacin i þeirri röð sem talin hef-
ur verið.
Þjáningar í augum geta stafað
af skorti á A-vítamínum. Lifu- er
óvenju auðug af þessumi vítamín-
um. Það er einnig í eggjum og
grænmeti. Haldið þó ekki, að þér
getið bætt upp amrgra ára skort
á einum degi. Ef þér borðið í einu
lagi svo mikið af A-vítamínum,
sem gæti nægt til þess að bæta
fyrir margra ára skort, eigið þér
á hættu, að eitra fyrir sjálfan yð-
ur. Sjáið um að fá hið rétta magr.
í fæðu yðar og verið þolinmóðir
C-vítamín eru einnig nauðsvn-
leg. Þér fáið nægilegt í fæðu vð-
ar, aðeins ef hún er. ekk_ of mik-
ið soðin. Þessi vítamín eyðileggj-
ast v.ð mikinn ihita. -----------
Sjómenn Og aðrir, sem fá
ekk; í langan tínna nýmeti, eru
einkum í hættu fyrir skyrbjúg,
sem lýsir sér við það, að tann-
hoidið blæðir og tennur losna,
vegna þess að þeir fá ekki nægi-
legt magn af C-vítamínum. Án
þessa vítamíns ggta frumurnar
ekki starfað á réttan hátt og' æðarn
ar ve kjast og taka að blæða. C-
vítamín er í íerskum ávÖxtum',
kartöflum og tómötum.
Eymsli í munni geta einnig staf
að af skorti á rifboflavin. Meiri
mjólk og lifur ásamt eggjum* ætt;
að geta bætt úr því.
Niacin er einnig þýðingarmikið.
Skortur á niacini getur valdið geð
veiki. Pellagra sem er alvarlegur
húðsjúkdómur stafar einnig af
vítamínsskorti. Hann getur vald-
ið slíkri ertingu, að sá sem hef-
ur orðið fyrir honum gengur af
vitinu. Fæða sem mynduð er að-
allega af maís hefur þessa hættu
í för með sér. En ef mat úr maís-
mjöli er neytt með baunum, kjöti
eða jurtafæðu losnar maður við
þá hættu.
Þar sem það er svo mikilvægt
að .fá nægilega mikið af vítamín-
um, eru seldir stórir skammtar
af þeim í pillum fyrir almenning.
Í sérstöku tilfelli, til dæmis fyrir
gamalt fólk eða mjög veikt, geta
þær gert gagn. En sé maður við
eölilega heilsu og neyti fjölbreyttr
ar fæðu, fær maður öll þau víta
mín sem þörf er á.
HVERS SKAL NEYTA?
Það eru til margar Og margvís
legar fæðutegundir, og mataræðið