Tíminn - 02.09.1978, Blaðsíða 3

Laugardagur 2. september 1978
3
Niðurstöður könnunar um reykingar nemenda á grunnskólastigi:
Reykingar fara
minnkandi meðal
nemenda
Reykingar foreidra
algengasta orsök
þess, að ungmenni
SS — Borgarlæknir Skúli G. John-
sen, kvaddi blaðamenn á sinn
fund i gær tii að kynna niðurstöð-
ur könnunar, sem gerð var á
reykingum nemenda á grunn-
skólastigi i Keykjavik. Könnunin,
sem gerð var i april sl, tók til tæp-
lega 8000 nemenda á aldursbilinu
10—16 ára. Sambærileg könnun
var gerð 1974 og tók hún til um
1200 færri nemenda en nú.
Niðurstöður könnunarinnar
sýna m.a. að tiðni reykinga á
fyrrnefndu aldursbili hefur lækk-
að um meira en fjórðung frá 1974,
úr 23.4% i 17.2%. Að sama skapi
hafa daglegar reykingar
nemenda minnkað, úr 16.4% 1974 i
12.3%.
Þá kom það fram, að reykingar
hafa minnkað hjá öllum ár-
göngum en þó mismunandi.
Breytingin er mest hjá 12 ára
nemendum, en á þeim aldrei
reykja nú næstum þrefalt færrien
áður eða 3.8% miðað við 11.5%
1974.
1 13 ára aldursflokknum hafa
reykingar minnkaðum helming,
i 14 ára um þriðjung og 15 ára um
fjórðung, en minnst hefur breyt-
ingin orðið hjá 16 ára unglingum
þvi þar reykja enn 47.1% miðað
við 53.9% árið 1974.
1 könnuninni kom fram, að
munurinn á reykingatiðni
drengja og stúlkna helst svo til
v_—
byrja aö reykja
Reykingar á heimilum eru
mjög mismunandi hjá nemendum
sem reykja annars vegar og þeim
er ekki reykja hins vegar. Þann-
ig eru næstum þrisvar sinnum
meiri likur á að 13 ára nemandi
reyki ef annað hvort foreldra
hans reykir, og enn meiri Ukur,
eða f jórum sinnum meiri, ef syst-
kini reykja einnig. Langveiga-
mesta ástæðan fyrir reykingum
ungs fólks er þannig fordæmi for-
eldranna og heimilisins.
ÁSTÆDUR FYRIR REYKINGUM
BARNA OG UNGUNGA 1978
Skúli G. Johnsen, borgarlæknir: „Niöurstööur
könnunarinnar mjög uppörvandi.”
Við könnunina koma fram upp-
lýsingar um reykingar á u.þ.b.
5—6000 heimilum, sem mögulegt
er að bera saman við könnunina
1974 og hefur þar orðið veruleg
breyting til batnaðar. Hefur þeim
heimilum þar sem enginn reykir
fjölgað um fjórðung. 12.2% færri
feður reykja nú og 5.8% færri
mæður, og þau heimili þar sem
bæði faðir og móöir reykja eru
12.5% færri nú en 1974.
Athyglisvert er að faðir og/eða
móðir reykja á næstum helmingi
heimila skólanemenda, og má
sjá, að við 16 ára aldurinn hafa
nemendur að fullu tileinkað sér
siði foreldra sinna, þvi' þar er
tiðni reykinga eins og áður segir
komin um og yfir 50%.
Um ástæður þess, að dregið
hefur úr reykingum skóla-
nemenda segir borgarlæknir:
„Orsaka þessara umskipta er
ekki sist að leita i fræðsluátaki
skólanna,sem hrundið var af staö
að frumkvæði Krabbameins-
félagsins, undir forystu fram-
kvæmdastjóra þess, fyrir 2 1/2
ári. Hér kemur þó fleira til, þvi
um er að ræða samstillt átak
margra aðila: Krabbameins-
félagsins, samstarfsnefndar um
reykingavarnir, skólamanna,
læknanema o.fl., sem fjölmiðlar
studdu með góðri og jákvæðri
umfjöllun. Frumkvæði sjón-
varpsins er það efndi til
námskeiðs fyrir þá, sem vildu
hætta reykingum, bar vafalaust
góðan ávöxt, sem einnig birtist i
niðurstöðum könnunarinnar.”
óbreytt frá 1974. Litið eitt fleiri
drengir reykja fram að 12 ára
aldri en eftir það eru reykingar
stúlkna algengari og vex munur-
inn fram að 16 ára aldri, en þá
reykja 53% stúlkna en 41%
drengja.
Þá er athyglisvert, að langal-
gengasta ástæðan sem nemendur
gefa upp fyrir að hafa byrjað að
reykja, erureykingar foreldra. 50
af hundraði nemenda tilgreina
þessa ástæðu. Forvitni er næstal-
gengasta ástæðan.
TENGSL REYKINGA Á HEIMtLUM OG
REYKINGA NEMENDA 1978
HUNDRAÐSHLUTFALL 13 ÁRA NEMENDA
SEM REVKJA EFTIR ÞVI HVERJIR AORIR
REYKJA A HEtMILiNU
28.5%
22.8%
20.6%
18.4% ■' í
-ít;
íilfí

?.6%

.

ENGINN
ANNAt 16YKIR 4EYKIR MOtllt IEYKJA
HEYKW RtYKJA
BORGARLÆKNIRINN iRfYKMVIK
Embætti dómsmálaráðherra
hefur enga sérstöðu
— stjórnmálamenn verða alltaf að
styðjast við ráðgjöf sérfræðinga
HEI — „Ég fyrir mitt leyti tel þaö
ekkert óeölilegt, þótt ólöglæröur
maður sé gerður aö dómsmála-
ráðherra, vegna þess að slíkur
aöili verður aö hafa möguleika á
þvi að hafa sér til aðstoðar og
samstarfsmenn sem eru sér-
fræðingar. Það hlýtur að gerast i
öllum ráðuneytum, eins þessu og
öðruin” sagði Sigurður Hafstein
hrl. i gær, er Tfminn spurði, hvort
honum þætti óeðlilegt eða á ein-
hvern hátt athugavert - að
embætti dómsmálaráðherra væri
skipað ólöglærðum manni.
Og Sigurður bætti við: „Ég sé
ekki að þetta ráðuneyti hafi neina
sérstöðu. Stjórnmálamenn verða
alltaf aö styðjast við ráðgjöf sér-
fræðinga á hvaða sviði sem er”.
Tfminn náði einnig tali af
Lúðvik Gizurarsyni, hrl. „Er
þetta ekki bara ágætt” sagöi
hann. „Dómsmálaráðherrar hafa
að visu oft verið lögfræðingar, en
það hafa veriö undantekningar á
þvi. Éghef ekki trú á neinni gagn-
rýni vegna þessa, enda yrðu þá að
gilda sömu reglur um önnur ráðu-
neyti, aðmeð þau færu menn með
sérþekkingu á hverju sviði.”
Aöalfundur Stéttarsambands bænda:
Hart barist um hvem
fermetra
ESE — A aðalfundi Stétta-
sambands bænda sem haldinn
var -á Akureyri nú I vikunni var
tekið á mörgum vandamálum og
þau rædd fram og aftur áður en
þau voru afgreidd og samþykkt af
fundinum.
Eins og áður hefur komið fram
þá áttu skipulags-og framleiðslu-
mál landbúnaðarins hug manna
allan, en þó var einnig miklu
púðri eitt á „minni háttar” mál,
eins og t.d. hvort Landssamband
Veiðifélaga ætti að rýma 14 fer-
metra húsnæði sitt á fyrstu hæð
Bændahallarinnar fyrir auknum
umsvifum Búnaðarbanka
tslands.
Gunnar Guðbjartsson formaður
Stéttarsambandsins lagði á það
mikla áherslu, að landssamband-
ið flytti sig um set og sagði hann
að sambandinu hefði veriö boðin
aðstaða á sjöundu hæð Bænda-
hallarinnar, en þvi heföi land-
sambandið hafnað algjörlega.
Málinu var siðan visað til alls-
herjarnefndar á aðalfundinum,
en fyrir fundinum lá bréf frá
Landssambandinu, þar sem
skorað var á fundinn að hlutast tii
um að landssambandiö héldi hús-
næði sínu. 1 áliti allsherjarnefnd-
ar sagði, að fundurinn gerði sér
ljósa grein fyrir þörf sambands-
ins fyrir söluskrifstofu á hagfelld-
um staðog því var í álitinu lagt tii
að Landssambandið héldi aðstööu
sinni. Er allsherjarnefnd haföi
gert grein fyrir áliti sinu tók for-
maður stéttarsambandsins aftur
til máls og fór hann hörðum
orðum um álit allsherjarnefndþr
sagði hann út.ilokað að landssam-
bandið héldi húsnæði sinu, og ef
nefndin breytti ekki áliti sinu þá
sæi hann sér ekki annað fært en
að segja af sér i hússtjórn Bænda-
hallarinnar. Eftir nokkuð þref og
umræður varð það siöan úr að
samþþykkt var breytingatillaga
þar sem kveður á um að lands-
sambandið fái aðstöðu á eins
hagkvæmum stað og kostur er.