Tíminn - 15.11.1983, Qupperneq 2

2
ÞRIÐJUDAGUR 15. NÓVEMBER 1983

ÖRUGGT
ÚTIUÓS í
SKAMMDEGINU
KOMBI-PACK-útiljósið er með 80 watta
kvikasilfursperu, sem gefur mikla birtu.
Það er sterkbyggt og auðvelt
í uppsetningu.
KOMBI-PACK eykur öryggi hvar sem er,
á vinnusvæðum, við útihús, á
skólasvæðum og við hvers manns dyr
Lýsið umhverfið
með KOMBI-PACK
Heimilistæki hf
SÆTUNI8-S: 27500
Sími 44566
RAFLAGNIR
Nýlagnir - Breytingar - Viðhald MKBKKJW
samvirkivV
Skemmuvegi 30 — 200 Kópavogur.
BILAPERUR
ÓDÝR GÆÐAVARA FRÁ
MIKIÐ ÚRVAL t J
ALLAR STÆRÐIR
Klæðum og bólstrum
gömul húsgögn. Gott
úrval af áklæðum
BÓLSTRUN
ÁSGRÍMS,
Bergstaðastræti 2,
Sími 16807
HEILDSALA - SMASALA
| Unigavegi 170-172 Sírni 21240
þingfréttir
ERFIÐAST AÐ AÐLAGA ÞJÓD-
LÍFIÐ AÐ MINNKANDI AFLA
■ Sjávarútvegsráðherra sagði á Al-
þingi í síðustu viku að unnið sé að því að
koma á fót samstarfsnefnd til að fjalla
um þxr ískyggilegu horfur sem nú steðja
að sjárvarútvegi og reyndar þjóðarbú-
skapnum öllum. Hann kvaðst ekki geta
upplýst hvemig brugðist verður við
þeirri miklu aflaminnkun sem fiski-
fræðingar leggja tii en vandinn nái til
allra sviða þjóðiífsins, en ekki eingöngu
hagsmunaaðila í sjárvarútvegi.
Mikil vinna er í gangi til að undirbúa
viðbrögð og ljóst er að fara verður að
marka fiskveiðistefnu fyrir næsta ár og
endurskoða þjóðhagsáætlun samkvæmt
því. Fulltrúar úr sjávarútvegsráðuneyti,
Þjóðhagsstofnun, Hafrannsóknarstofn-
un, Fiskifélaginu, Landssambandi ísl.
útvegsmanna, Farmanna- og fiski-
mannasambandinu, sjómannasamtök-
unum og vinnsluaðilum í landi munu
hittast í dag að frumkvæði sjávarútvegs-
ráðherra og stefnt er að því að koma á
fót samstarfsnefnd sem geti hafið störf
um eða uppúr helginni.
Kristín Halldórsdóttir kvað sér hljóðs
utan dagskrár og spurði hvernig stjórn-
völd hygðust bregðast við þeim hrika-
lega vanda sem við blasir eftir að niður-
stöður rannsókna um þorskstofninn
liggja fyrir. Hún sagði að forsendur
þjóðhagsáætlunar væru brostnar þar sem
útflutningsframleiðslan mundi dragast
saman um 12-13%.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráð-
herra sagði að hér Væri um að ræða svo
margslungið og mikilvægt mál, að engra
skjótra ákvarðana væri að vænta og
kvaðst ekki geta gert viðhlítandi grein
fyrir hvað gert verður á næstunni. Þjóð-
arbúið er háð sjávarútvegi og það færi
betur sagði sjávarútvegsráðherra að
menn hefðu skilning á því, t.d. þegar
ákvarðanir eru teknar á Alþingi um t.d.
fjárlög.
Hann benti á að fara þyrfti þrjá
áratugi aftur í tímann til að finna dæmi
um 200 þús, tonna þorskafla, eins og
fiskifræðingar leggja nú til. Það gefur
því auga leið að þetta er mikill hnekkir
fyrir þjóðarbúið og það verður að meta
hve óhætt er að veiða mikinn þorsk, en
ljóst sé að ekki megi taka mikla áhættu.
En í spá fiskifræðinganna er ekki gert
ráð fyrir göngum frá Grænlandi, eins og
öft hefur orðið.
Erfiðast er að aðlaga þjóðlífið í heild
að þeim aðstæðum sem skapast, sagði
sjávarútvegsráðherra. Við höfum ekki
viljað takast á við þau vandamál sem
skapast í sjávarútvegi og á það jafnt við
um Alþingi og ýmsa hagsmunahópa.
Ljóst er að sjávarútvegurinn þolir ekki
meiri birgðir , og það verður ekki sárs-
aukalaust að draga enn meira úr fram-
kvæmdum í landi og ýmsum góðum
málum sem frek eru til fjárins. En það
er mikilvægt að skiiningur skapist á
þessum aðstæðum í þjóðlífinu og sér-
staklega er það mikilvægt á Alþingi.
Matthías Bjarnason heilbrigðisráð-
herra minnti á svörtu skýrsluna frá 1974,
og þá hefði ræst betur úr en áhorfðist,
og einnig að á sínum tíma hafi fiski-
fræðingar talið óhætt að veiða 1-1.5
millj. tonn af loðnu, en því marki hafi
aldrei verið náð, en stofninn hrundi
samt. Hann sagði tómt mál að fara
algjörlega eftir tillögum fiskifræðinga,
en skyldu bæri til að taka mið af því sem
þeir legðu til.
Hjörleifur Guttormsson kvaðst vona
að. þjóðin tæki á þessum málum af
raunsæi, en sveifla af því tagi sem hér
um ræðir dregur diik á eftir sér. Forsend-
ur fyrir spám fiskifræðinga væru oft
ónákvæmar, en okkur bæri að vera
varúðarmegin. Hann sagði að vitað væri
um allstóran þorsk frá 1977 við Austur-
Grænland og göngur gætu komið þaðan
á íslandsmið, en því væri þó alls ekki að
treysta og væri óráðlegt að stefna í meiri
afla en 200-250 þúsund tonn á næsta ári.
Hjörleifur mælti með að kvótakerfi yrði
tekið upp í veiðistjórn og fengi hvert
skip ákveðinn veiðikvóta.
Margir þingmenn aðrir en hér eru
nefndir tóku til máls í umræðunni.
-OÓ
Fóstureyðingum
fjölgar hvorki
né fækkar
■ Þungun stúlkna á aldrinum 15-18
ára er miklu tíðari hér á landi en í
nágrannalöndunum og með aukinni
fræðslu um kynferðislíf og getnaðarvarn-
ir væri hægt að koma í veg fyrir fjölda
óæskilegra þungana, sagði Kristín Hall-
dórsdóttir, er hún beindi þeirri fyrir-
spurn til heilbrigðisráðherra og mennta-
málaráðherra hvernig væri framfylgt
lögum varðandi fræðslu um kynlíf og
barneignir.
Matthías Bjarnason heilbrigðisráð-
herra sagði að tölur sýndu að fæðingum
fækkaði hjá stúlkum á aldrinum 15-19
ára og tala fóstureyðinga hafi staðið í
stað í nokkur ár og að tíðni bráðra
kynsjúkdóma færi minnkandi. Taldi
hann að þetta sýndi að eitthvað af þeirri
fræðslu sem veitt er um kynferðismál og
getnaðarvarnir komist til skila.
Heilbrigðisráðherra sagði að á fjár-
lögum fyrir næsta ár væri aðeins varið
450 þús. kr. til þessara mála, en boðaði
að sýndar yrðu fræðslumyndir í sjón-
varpi um kynsjúkdóma oggetnaðarvarn-
ir í vetur.
Ragnhildur Helgadóttir menntamála-
ráðherra gerði stuttlega grein fyrir þeirri
fræðslu sem veitt er um kynferðismál í
skólum.
-OÓ.
Ávallt vilja fleiri fá
leyfi til veiða en hægt
er að koma að
■ Vciðileyfisstjórn á flskveiðum var
tilefni mikilla umræðna á Alþingi, en
tilefnið var þingsályktunartillaga frá
öllum þingmönnum Alþýðuflokksins
þess efnis að kosin verði sjö manna
nefnd tU að gera tUiögur um veiðileyfis-
stjórn á fiskveiðum, þannig að full og
hagkvæm nýting fáist á íslenskum flski-
miðum og hagstæðustu útgerðarstaðir
fái að njóta sín. Kjartan Jóhannsson
mælti fyrir tillögunni.
Halldór Ásgrímsson sagði að erfitt
væri að komast niður á reglur um
veiðistjórn sem allir gætu verið ánægðir
með. Á öllum veiðum eru einhverskonar
kvótar og eru þeir með ýmsum hætti,
eins og kunnugt er. í sumum tilvikum er
um að ræða kvóta fyrir einstök skip og
annars staðar heildarkvóta á ákveðna
fiskistofna. Nú er unnið að undirbúningi
fiskveiðistefnu fyrir næsta ár, en núna
eru fyrst að berast uppiýsingar um
hugsanlegt aflamagn hinna ýmsu teg-
unda á árinu.
Sjávarútvegsráðherra sagði að æski-
legt væri að stytta veiðitíma yfirleitt.
Hann kvaðst t.d-. hlynntur því að hefja
ekki netaveiði fyrr en um miðjan febrú-
ar, helst ekki fyrr en í mars. Framan af
vertíð fæst lítið í net nema ufsi, og væri
hann betur geymdur í sjónum en í
frystigeymslum eða salti og enn eru til
birgðir síðan í fyrra sem illa gengur að
selja.
Hann kvaðst hlynntur aukinni drag-
nótaveiði og benti á að kolinn væri sá
fiskur sem helst væri vannýttur hér við
land. í ár var leyft að veiða 10 þús. tonn,
en aðeins 5 þúsund tonn væru komin á
land. Spurningin væri hvort ekki væri
óhætt að fiska 20-25 þúsund tonn af
kola. Markaðurinn fyrir hann værigóður
og kolinn skapaði mikla vinnu.
Það vandamál sem erfiðast er að leysa
er skipulag á veiðum togarana. Mikil-
vægt er að koma þar við kvótakerfi en
erfiðara er að finna hvernig koma á því
kerfi við. Mikið er talað um að leggja
skipum, en það er ekkert einfalt mál,
sagði sjávarútvegsráðherra. Það varðar
atvinnu fjölda manns á sjó og í iandi,
markaðskerfið erlendis og hefur áhrif á
þjóðlífið allt.
Nú er unnið að því af fullum krafti að
marka fiskveiðistefnu, en erfitt væri við
það að fást, enda væru þeir miklu fleiri
sem vilja fá leyfi til veiða en hægt er að
koma að.
Garðar Sigurðsson sagðist hafa verið
talsmaður þess í fjölda ára að taka upp
kvóta á skip, en á það hafi aldrei verið
hlustað. Hann sagði að ekkert annað
kæmi til greina en ströng fiskveiðistefna
og hart eftirlit með því að henni yrði
framfylgt. Garðar sagði skelfilegt ef ekki
mætti veiða meira en 200 þús. tonn af
þorski á næsta ári og að meðan svona illa
stæði á í sjávarútveginum, væri að sínu
viti ekki hægt að bæta kjör landsmanna.
Ólafur Þ. Þórðarson kvað grunsam-
legt að ekki skuli minnst á fiskigöngur
frá Grænlandi, þegar fiskifræðingar eru
að skammta landsmönnum 200 þús.
tonn af þorski á næsta ári. Hann kvað
það augljóst mál að fiskigöngur frá
Grænlandi kæmu iðulega á íslandsmið
og væru uppistaðan í vertíðarafla og eins
væri greinilegt að fiskur gengi af Islands-
miðum til Grænlands og ferðuðust heilir
árgangar af þorski þarna á milli.
Jón Baldvin Hannibalsson sagði það
leiðina til glötunar að halda áfram offjár-
festingu í sjávarútvegi, ofveiði og vondri
meðferð á þessari mikilvægustu fram-
leiðsluvöru okkar og mælti með sölu
veiðileyfa.
Stefán Guðmundsson sagði menn sjá
ofsjónum yfir fjárfestingu í fiskiskipum.
Fiskveiðar eru okkar mikilvægasta at-
vinnugrein og ein aðalástæðan fyrir
slæmri stöðu útgerðarinnar væri, að það
væru svo margir búnir að taka sér væna
bita af kökunni áður en útgerðinni væri
skammtaður sinn hlutur. Ef útgerðin
fengi það sem henni ber væri staðan allt
önnur.
Stefán kvaðst hafa grunsemdir um að
of mikið væri tekið af fiski á vertíð, og
skaut fram þeirri spurningu hvort ekki
væri réttara að leyfa fiskinum að hrygna
og taka hann svo á eftir. -OÓ