Tíminn - 15.11.1983, Blaðsíða 8

8
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gísli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason.
Skrifstofustjóri: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreióslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrimsson.
Umsjónarmaður Helgar-Tímans: Atli Magnússon. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Baldur Kristjánsson, Friðrik Indriðason, Guðmundur Sv .
Hermannsson, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Kristín Leifsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (íþróttir), Skafti Jónsson.
Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson.
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir.
Prófarkir: Kristín Þorbjarnardóttir, Flosi Kristjánsson, Guðný Jónsdóttir
Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavík. Sími: 86300. Auglýsirtgasími
18300. Kvöldsimar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 20.00, en 22.00 um helgar. Áskrift á mánuði kr. 250.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent hf.
Vandamál allrar
þjóðarinnar
■ Það dapurlega útlit, sem fiskifræðingar hafa bent á
varðandi þorskstofninn á íslandsmiðum, er ekkert einkamál
útgerðar og þeirra aðila sem vinna fisk og selja. Þetta er mál
sem varðar þjóðina alla á einn hátt eða annan.
Mál þessi hafa mikið verið rædd og eru menn á einu máli
um að vissulega verði að fara eftir tillögum fiskifræðinga, þótt
sumir beri brigður á að niðurstöður þeirra séu alls kostar
réttar, og benda á dæmi um að fyrri spádómar þeirra hafi
ekki ávallt gengið eftir. En það er sama hvernig á málið er
litið, þorskstofninn er greinilega á mikilli niðurleið. Afla-
tregðan í ár og í fyrra sýnir að það er ekki einhlítt að ákveða
tiltekinn aflakvóta, hvort sem þeir eru settir af fiskifræðingum
eða stjórnvöldum, en þessir aðilar vinna saman að mótum
fiskveiðistefnu, ef nægur fiskur er ekki í sjónum er tómt mál
að tala um leyfilegt aflamagn sem á að vera svo og svo mörg
tonn. Þetta hefur einmitt gerst í ár varðandi þorskinn. Það
er sama hvað leyft er að veiða, aflinn nær einfaldlega' ekki
því hámarki.
Það er hugsað með hryllingi til þess ef ekki má veiða meira
en 200 þúsund tonn af þorski á næsta ári eins og vísindamenn
leggja til. En samkvæmt reynslunni í ár gæti allt eins verið að
sá afli næðist ekki, nema til komi göngur frá Grænlandi eins
og áður hefur borið til. En á slíkt er ekki að teysta þótt
leyfilegt sé að voná að svo fari.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra sagði eitthvað á
þá leið, er mál þetta var til umræðu á Alþingi nýverið, að
erfiðast verði að aðlaga þjóðlífið að þeim aðstæðum sem eru
að skapast. Hann sagði að við hefðum ekki viljað takast á við
þau vandamál sem skapast hefðu í sjávarútvegi, og ætti það
jafnt við um Alþingi og marga hagsmunahópa. Ljóst sé að
sjávarútvegurinn þolir ekki meiri byrðar, og vandann verði
að leysa á miklu víðara grundvelli, en einvörðungu að því
leyti sem að sjávarútvegi snýr.
Þegar þorskaflinn minnkar um helming frá því sem hann
var fyrir aðeins tveim árum gefur auga leið að vandinn nær
til allra sviða þjóðlífsins. Þegar er hafin vinna við mótun
fiskveiðistefnunnar fyrir næsta ár, og þótt engar ákvarðanir
hafi verið teknar má búast við að strangt kvótakerfi verði sett
á og sóknin minnkuð til muna. Fiskveiðistefnan mun að
sjálfsögðu koma illa við mörg útgerðarfélög og þá sem
atvinnu hafa af fiskveiðum og vinnslu, en vandinn er miklu
margþættari en svo að hann einskorðist við þessa aðila. Oft
er haft á orði að ekkert sé sjálfsagðara en að setja einhver
útgerðar- og fiskvinnslufyrirtæki á hausinn og leggja skipum.
Slíkar ráðstafanir geta farið vel í bókhaldi, en höfuðvanda-
málið stendur eftir, sem er að útflutningstekjur fara hrað-
minnkandi og það er undir þær aðstæður sem þjóðin verður
að búa sig.
Með breyttum viðhorfum er nú hafin endurskoðun á *
þjóðhagsáætlun og er eðlilegt að í framhaldi af því verði
fjárlögin tekin til endurskoðunar.
Mörgum þykir að þegar hafi óvægilega verið skorið niður
og að ríkisútgjöldin fyrir næsta ár sé langt undir þeim
mörkum, sem samræmst geti því velferðarþjóðfélagi sem
nútíminn gerir kröfur um. Þegar nú hefur enn syrt í álinn er
ljóst að síst var of mikið skorið niður og betur má ef duga skal.
Margar þeirra ákvarðana sem stjórnvöld standa nú frammi
fyrir eru ekki sársaukalausar. Skjóta verður á frest fram-
kvæmdum margs konar og ýmsum góðum málum sem þurfa
fjármuna til að ná fram að ganga. Spurningin er ekki um
hvort skera þurfi niður, heldur hverju á að fresta og hvað á
að njóta forgangs. Um þetta verður deilt næstu vikur og
mánuði.
Það er mikilvægt að góður skilningur skapist á þessum
málum í þjóðfélaginu og að enginn skerist úr leik, því það er
meira í húfi en svo að það sé réttlætanlegt að einstakir
þrýstihópar hrifsi til sín stærri bita en aðrir þegar aflahlutur-
inn minnkar.
O.Ó.
Viðurkenn-
ing í praxis
■ „Alþýðleg breiðfylking
heldur landsfund sinn,“ skrif-
ar einn gleggsti stjórnmála-
skýrandi Þjóðviljans um
helgina. Hér á hann að sjálf-
sögðu við landsfund Alþýðu-
bandalagsins, sem haldinn
verður síðari hluta vikunnar.
Landsfundur stjórnmálasam-
taka eru eitt helsta skemmti-
efnið þessa dagana. Þegar
íhaldið hélt sinn landsfund
um næstliðna helgi, bókstaf-
lega flóði út úr öllum fjöl-
miðlum af frásögnum og
vangaveltum um þá fjöl-
mennu samkomu, en samt
situr nákvæmlega ekkert eftir
í manni annað en það, að
kosinn var nýr formaður, og
kannski gerðist nákvæmlega
ekkert annað á þriggja daga
fundarhöldum nær ellefu
hundruð manna.
Sömu dagana þinguðu
áhangendur Bandalags jafn-
aðarmanna í Norðurárdal.
Það sem eftir situr af um-
fjöllum um þann merka fund,
er gamansöm frásögn um að
samþykkt hafi verið að
Bandalagið skyldi vera lárétt
grasrótarsamtök, en þetta
hefur verið borið til baka.
Samtökin eru aðeins lárétt.
Samkvæmt fréttaskýringu
Þjóðviljans er merkra tíðinda
að vænta af landsfundi Al-
þýðubandalagsins. Mikið
starf hefur verið unnið til að
endurskipuleggja flokkinn og
nýmælin merkileg. Eitt er
jafnræðisreglan og er gert
ráð fyrir að hvort kyn, hér
kemur svigi og fréttaskýring
í honum, karlkyn og
kvenkyn, hefðu að minnsta
kosti 40% í nefndum og
ráðum flokksins. Ekki er get-
ið um jafnræði t.d. þeirra
sem eru yfir eða undir 170 sm
á hæð, eða hvar allaballar
búa á landinu, né hvaða próf-
gráðu meðlimimir geta stært
sig af. Jafnræðið er kynbund-
ið.
Síðan er alþýðlega breið-
fylkingin skýrð (alþýðufal-
angistar???).
„Gert er ráð fyrir að flokk-
urinn opnaðist og leiðum til
inngöngu og tengsla ein-
staklinga og hópa við flokk-
inn fjölgaði. Alþýðubanda-
lagið er breiðfylking- og
skipulagið á að vera viður-
kenning þess í praxis" sagði
Einar Karl, sem einnig hefur
brennandi áhuga á Njálu.
Það er vel til fallið að
áhugamaður um Njálu skari
eld að öllu því ósætti, sem
ríkir innan flokks þess sem
brátt verður breiðfylking.
Jafnræðisreglan í Njálu er að
vísu ekki talin í prósentum,
en miklir skörungar eru þær
konur sem þar er sagt frá og
áhrifalausar um gang mála
voru þær ekki fremur en
kvennaveldið hjá allaböllum.
Karlremba
eða
kvenremba
Formaður Alþýðubanda-
lagsins siglir góðan byr til
endurkjörs, en svo sýnist að
hart verði barist um sæti
varaformanns og þar sækir
kvennaliðið stíft fram og seg-
ir fréttaskýrandi málgagnsins
eftir einni valkyrjunni:
„Hvert vígi karlrembunnar
fellur af öðru.“ En þá kemur
upp spurningin hvort einhlítt
sé að valdabaráttan standi
milli kynjanna (karlkyns og
kvenkyns). Áhugamenn um
Njálu hljóta að muna hvernig
fór þegar Hallgerður skipaði
Bergþóru á hinn óæðri bekk.
Njáluhöfundur skaut sér
undan öllum vandasömum
skilgreiningum á konum og
körlum og geta þeir sem hafa
brennandi áhuga á Njálu velt
fyrir sér hvort það er karl-
remba eða kvenremba þegar
hann skrifar: Bergþóra var
drengur góður.
Breiðfylking
í stað
sósíalisma
Fréttaskýringunni lýkur
svo: „Nú er það einnig svo að
skipulagsbreytingar geta
orðið á stjórn Alþýðubanda-
lagsins og þá t.d. þannig að
varaformenn yrðu fleiri en
einn- og hver þeirra hefði yfir
afmörkuðum málaflokkum
að ráða. Fleiri slíkar hug-
myndir um breytingar hafa
heyrst nefndar. En allt þetta
er meðal spennandi verkefna
hinnar alþýðlegu breiðfylk-
ingar, sem saman kemur í
nafni þjóðfrelsis, jafnréttis
og verkalýðshreyfingar á
fimmtudaginn kemur.“
Hér sýnast mikil nýmæli á
ferð. Þjóðviljinn er málgagn
sósíalisma, verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfrelsis, eins og
skýrt er tilgreint í haus.
En breiðfylkingin væntan-
lega sleppir sósíalisma úr ein-
kunnarorðum sínum, en set-
ur jafnrétti í staðinn.
Einkunnarorð landsfund-
arins eru „Framtíð án
fjötra," og er rökrétt að
álykta að nú ætli allaballar að
leggja sósíalisma á hilluna,
enda fellur hann ekki í kram-
ið þegar breiðfylkingarhug-
sjónin er annars vegar.
■ Það líður ekki á löngu þar til dómur fellur í Spegilsmálinu
margfræga. Grínarinn Úifar Þormóðsson, útgefandi Spegils-
ins, verður vafalaust sakfelldur og gerður að píslarvætti í
Þjóðviljanuim fyrir að hafa birt „klám“ og guðlast" á síðum
Spegilsins, sem eitt sinn var frægur fyrir skemmtilegar
skopádeilur. Annars er þetta mál fáránlegt. í fyrsta lagi er
Spegill Úlfars svo óskaplega lélegur að viðlíka blað er
vandfundið. í öðru lagi er biaðið með öllu laust við grín og
gaman. Það er hins vcgar fullt af skætingi og öðru álíka og í
því eru fjölmargar teikningar sem eru yfirleitt viðvaningslegar
gerðar og þær vantar allt líf, sem að öllu jöfnu einkennir góðar
skopmyndir. í stuttu máli er Spegill Úlfars blað sem hefur
það eitt hlutverk að birta þann sálarsora sem virðist einkenna
umsjónarmenn hans. Ef miðað er við Spegilinn hér á árum
áður á þetta blað aðeins nafnið sameiginlegt. Og því má bæta
við að ríkissaksóknari ætti mun fremur að einbeita sér að þeim
klámblöðum sem fylla rekka hókaverslana - ef klám fer í
taugarnar á honum.
Satt best að segja var það illt að saksóknari skyldi taka upp
á þeim skramba að auglýsa Spegilinn. Þegar blöðin tóku að
flytja fréttir af því að nú stæði til að taka sorakopp Úlfars úr
umferð hélt landslýður að nú væri hver síðastur að ná sér í
eintak á ódauðlegu blaði. Menn þustu út í búð og sumir gengu
svo langt að kaupa nokkur eintök. Menn flettu og leituðu að
þessu voðalega sem ríkissaksóknari hafði rekið augun í en
fundu ekki neitt ef frá er talið nokkrar lélegar teikningar, og
enn lélegri texta sem var gersamlega laus við allt sem fram til
þessa hefur verið við húmor kennt. Ef ríkissaksóknari hefði
gert það sem Tandri gerði á sínum tíma hefði Spegill Úlfars
horfið snarlega undir græna torfu. Tandri keypti nefnilega
eintak - áður en lætin hófust - og hann var fljótur að henda
Úlfar Þormóðsson
í áramótaskaupið
cintakinu þegar hann gat ekki, þrátt fyrir góðan vilja, brosað
að innihaldi Úlfarsrauna.
Oðru hvoru spretta upp karlar sem telja sjálfum sér - og
nánustu ættingjum - trú um að þeir séu samviska þjóðarinnar.
Úlfar Þormóðsson er einmitt dæmigerður fyrir slíka menn.
Eitt sinn skrifað Úlfar bók um frímúrararegluna og átti sú bók
að „fletta“ ofan af umræddrí reglu. En þegar að var gáð kom
í Ijós að þetta var endurprentun úr félagstíðindum frímúrara
og glefsur úr alfræðibókum. Tandri gerir ráð fyrir að Úlfar
hefði ekkert frekar viljað á þeim tíma en að ríkissaksóknari
eða jafnvel einhver frímúrari höfðaði mál gegn honum - til
þess að sala bókarinnar værí tryggð. Það var engin ástæða til
slíks hamagangs útaf bókinni um frímúrarana á sama hátt og
það var engin ástæða til að höfða mál á hendur Úlfari vegna
Spegilsins. Bókin gleymdist skömmu eftir útkomuna og hið
sama hefði gerst með Spegilinn. Lélegra ritverk á borð við þau
tvö sem gerð hafa verið að umtalsefni hér bíða alltaf þessi
örlög.
Við íslendingar eigum til nokkra sjálfskipaða samviskupost-
ula. Yfirleitt vakir það eitt fyrir þebn að vekja athygli á sjálfum
sér - miklu fremur en því málefni sem þeir fjalla um hverju
sinni. Það er því slæmt þegar ríkissaksóknari gengur fram fyrir
skjöldu og veitir þeim ónauðsynlega auglýsingu. Best er að
landsmenn dæmi þá með því að fúlsa við ritverkunum. En vel
á minnst - hefur jábræðrum Úlfars í pólitík aldrei dottið til
hugar að hann gæti samið eins og eitt áramótaskaup? Við
skulum vona að þeir komi fram með siíka tillögu í útvarpsráði.
Það yrði til þess að við þyrftum aldrei framar að eiga von á
að Úlfar sendi „gamanmál" frá sér.
Tandri