Tíminn - 15.11.1983, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 1S. NÓVEMBER 1983
7
umsjón: B.St. og
K.L.
■ Boy George leiðist félagsskapur lögregluþjónanna. En hvað er
til ráða?
Frægðin tekur sinn toll
■ Boy George, aðalsöngvari
bresku popp-hljómsveitarinnar
Culture Club, hefur áður orðið okk-
ur að umræðuefni hér í spegsli Tím-
ans og þá aðallega vegna frumlegs
útlits, sem vakið hefur athygli, þó að
fólk sé orðið ýmsu vant í popp-heim-
inum.
Frægð og vinsældir Boy George
hafa haft það í för með sér, að hann
telur sér ekki óhætt að ferðast á
götum úti, nema í fylgd fílefldra
lögregluþjóna, sem geta varið hann
gegn ásókn ákafra aðdáenda. En
þar sem honum þykir flestur annar
félagsskapur skemmtilegri en lög-
regluþjónanna, liggur hann nú öllum
stundum með heilann í bleyti til að
finna eitthver ráð til að losna við
fylgd þeirra, en samt að fá að vera í
friði.
Nýjasta hugmyndin er sú, að ein-
faldlega hreinsa af sér hinn skraut-
lega andlitsfarða, sem hann er hvað
þekktastur fyrir. Enn sem komið er
hefur þetta ráð gefíst ágætlega.
Komið hefur í Ijós, að þegar George
er til fara eins og venjulegt fólk,
stingur hann ekkert í stúf við aðra
vegfarendur og enginn veitir honum
athygli.
■ Auðvitað vildu alltr frændumir og frænkurnar kyssa og
faðma Tom Jones. í stórri fjölskyldu getur slíkt verið
bæði tímafrekt og erfitt.
Tom Jones á
heimaslóðum
■ Tom Joncs er kominn á þann
aldur, orðinn 43 ára og afí, að hann
er farinn að leita uppruna síns.
Um mörg undanfarin ár hefur
Tom dvalist í Bandaríkjunum, þar
sem hann hefur verið fastráðinn
söngvarí í spilavítunum í Las Vegas.
En rætur Toms standa djúpt. Hann
er fæddur og uppalinn í Wales, og
áður en frægðarsól hans sem söng-
vari tók að rísa, vann hann þar sem
námuverkamaður, rétt eins og allir
vinir hans og vandamenn. Nú er
langt um liðið síðan Tom kom síðast
á heimaslóðir og þótti honum í haust
tími til kominn að heilsa upp á gamla
nágranna og fjölskyldu sína. Til að
gera málið sem einfaldast, ákvað
hann að halda eitt stórt boð í
Newport í Wales.
Alls komu í veisluna 160 manns,
þar af 88 systkinabörn við söngvar-
ann. Herlegheitin kostuðu sem svar-
ar 70.000 ísl. kr. og fannst Tom þeim
peningum vel varíð. Annað mál er,
að auðvitað vildu allir frændurnir og
frænkurnar tala við hann, faðma
hann og kyssa, og það fannst Tom
satt að segja örlítið erfítt!
um þá verður andstæðingurinn
að koma sér upp mótleik og
hann verður líklega tölvustýrður
og slíkur búnaður er þegar
kominn, og þá verða það sjálf-
virk mælitæki og tölvur sem sjá
um að taka í gikkinn. Og við
stöndum frammi fyrir því að það
er hægt að hugsa sér kjarnorku-
stríð sem afleiðingu af bilun í
sjálfstýrikerfinu. Annað atriði
sem hefur þróast mjög óheilla-
vænlega er það, að komið er
fyrir fjölmörgum smáum og veik-
um kjarnorkuvopnum, fall-
byssukúlum, jarðsprengjum og
skammdrægum flugskeytum sem
ætlunin er að beita gegn hersveit-
um og skriðdrekum andstæð--
ingsins í hugsanlegu hefðbundnu
stríði. Þetta lækkar þröskuldinn
sem verkar gegn beitingu kjarn-
orkuvopna og eykur þess vegna
hættuna á kjarnorkustyrjöld"
, Nei, ég_ held að það náist
aldrei öryggi í skugga slíkra
vopna. Ég finn a.m.k. ekki til
öryggis í skjóli þeirra tugþús-
unda vopna sem eru sett upp
mér til varnar'.
„Það hefur mjög háð umræð-
unni hér að menn stimpla hver
annan á víxl“ svarar Hans.
„Þess vegna eru þessir hópar
mjög mikilvægir t.d. friðarhópar
lækna og eðlisfræðinga. Við
höfum nú um nokkurt skeið,
10-15 eðlisfræðingar verið með
starfshóp um frið og afvopnun.
Markmiðið er að byggja upp
eigin þekkingu sem við hyggj-
umst síðan miðla út í þjóðfélag-
ið. Við reynum að fara ofaní
kjölinn á því hvað gerist við
kjarnorkusprengingu. Ætlum
einnig að fara ofaní vopnakerfi
stórveldanna o.s.frv. Ég held að
þessi hópar sem eru að reyna að
vera ópólitískir, sem reyna að
meta málin frá öllum hliðum, ég
held að þeir hafi gífurlega þýð-
ingu og ég vona að það verði sem
mest hlustað á þá. Það má ekki
drepa þessu máli á dreif með því
að stimpla menn sem kommún-
ista eða heimsvaldasinna. Þetta
er allt of alvarlegt mál fyrir
mannkynið til þess. Það er eng-
um þægð í því að drepa alla
komma eða öfugt og lifa ekki af
sjálfur. Það er fáránleg rökleysa.
Ég held að ef þessi aðgerð okkar
geti minnkað það að menn líti
þessi mál flokkspólitískum aug-
um þá sé ekki til einskisunnið11.
-BK.
erlent yfirlit
■ Olof Palme og Ove Rainer á blaðamannafundinum.
Gagnrýni flokksblaðsins
felldi dómsmálaráðherrann
En verður honum vært sem hæstaréttardómara?
■ SÍÐASTLIÐINN miðviku-
dag hélt Olof Palme stytzta
blaðamannafund, sem hann hef-
ur haldið. Ásamt honum var
Ove Rainer dómsmálaráðherra
mættur á fundinn.
Þegar blaðamenn höfðu tekið
sér sæti, setti Palme fundinn og
las upp fréttatilkynningu, sem
hljóðaði eitthvað á þessa leið:
Ove Rainer er frábærlega hæf-
ur dómsmálaráðherra. Vegna
þekkingar sinnar og persónu-
leika hefur hann verið ríkis-
stjórninni mikill styrkur. Traust
mitt á hpnum sem dómsmálaráð-
herra og heiðarlegum manni er
óbreytt.
Ég skil þær persónulegu
ástæður, sem valda því, að hann
hefur beðizt lausnar. Með
hryggð hefur verið fallizt á hana.
Ove Rainer getur verið þess
ifullviss, að hann nýtur.trausts og
vináttu félaga sinna í ríkisstjóm-
inni.
Eftir að hafa flutt þessa stutt-
orðu fréttatilkynningu, risu báð-
ir ráðherrarnir á fætur og gengu
úr salnum án þess að gefa kost á
að svara spurningum. Blaða-
mennirnir munu heldur ekki
hafa óskað eftir því.
Það voru þeir, sem höfðu
orðið valdir að lausnarbeiðni
Rainers. Með málgagn verka-
lýðshreyfingarinnar, Afton-
bladet, í fararbroddi, höfðu
blöðin gert skattamál Rainers að
slíku umtalsefni, að hann hafði
daginn áður orðið neyddur til að
birta skýrslu, sem útilokaði að
hann sæti áfram í ríkisstjórninni.
Palme sýndi það hins vegar í
verki, að traust hans á Rainer
var óbilað. Daginn eftir blaða-
mannafundinn, var tilkynnt að
Rainer hefði verið skipaður
hæstaréttardómari. Sennilega á
það eftir að verða umdeilt, og
getur hæglega orðið sósíaldem-
ókrötum til tjóns í næstu kosn-
ingum.
OVE RAINER var gefið það
að sök, að hann hefði notað sér
ákvæði skattalaganna um frá-
drátt vaxtatekna úr hófi fram.
Þannig hefði hann tryggt sér
tvær milljónir sænskra króna í
vaxtafrádrátt á tekjum, sem
námu 2.4 milljónum króna.
í skýrslu þeirri, sem Rainer
birti á þriðjudaginn eða daginn
fyrir blaðamannafundinn, bar
hann ekki á móti þessu, en sýndi
fram á, að þetta hefði verið gert
með löglegum hætti, enda hefur
því aldrei verið haldið fram, að
hann hafi brotið skattalögin.
Hins vegar hefur verið efazt um,
að hann hafi farið rétt að sið-
ferðilega.
í skýrslunni viðurkenndi Rain-
er, að hann hefði fengið 15
milljón króna lán hjá PK-bank-
anum og m.a. keypt fyrir það
ríkisskuldabréf, sem námu 19
milljónum króna.
Það gerði þessa miklu lántöku
Rainers tortryggilegri, að hann
átti á þeim tíma sæti í bankaráði
PK-bankans sem póstmálastjóri
ríkisins. Lánið þótti svimandi
hátt, þegar um lán til einstaklings
væri að ræða.
Sænsku slattalögin Ieyfa rnarg-
víslegan vaxtafrádrátt til að auð-
velda sölu á ríkisskuldabréfum.
Ef keypt er ríkisskuldabréf, sem
skráð er á 100 þúsund krónur,
þarf oft ekki að greiða fyrir það
nema 50 þúsund. Vextir eru 4%
og miðast þeir við 100 þúsund
krónur. Raunverulega er hér um
að ræða 8% vexti af 50 þúsund
krónum. Miðað við 100 þúsund
krónur eru 4% vextir ekki frá-
dráttarbærir. Sé hins vegar mið-
að við, hið raunverulega kaup-
verð bréfsins eða 50 þús., er
helmingur vaxtanna frádráttar-
bær.
Selji viðkomandi síðar bréfið,
sem keypt var á 50 þús. kr., og
fær fyrir það 60 þús. krónur, er
mismunurinn eða 10 þús. kr.
ekki skattskyldur.
Ýmsar fleiri leiðir eru til þess
að öðlast vaxtafrádrátt á lögleg-
an hátt.
Af hálfu sósíaldemókrata hafa
þessar frádráttarreglur verið
gagnrýndar og þeir menn, sem
notfærðu sér þær, verið harðlega
gagnrýndir. Þegar það vitnaðist,
að Rainer hefði notfært sér þær
í stórum sfíl, þótti ritstjóra Aft-
onbladets ekki annað tilhlýðilegt
en að gagnrýna það á áberandi
hátt.
Blöð stjórnarandstæðinganna
tóku hins vegar dræmt undir
gagnrýnina, enda hafa þau oft
varið vaxtafrádráttarreglurnar.
Fyrir Rainer reyndist það
verst, þegar uppvíst varð um
stóra lánið, sem hann hafði feng-
ið hjá PK-bankanum á meðan
hann átti sæti í bankaráðinu sem
fulltrúi opinberrar stofnunar.
Hér var um að ræða miklu stærra
lán en einstaklingum er yfirleitt
veitt.
Eftir að þessar upplýsingar
komu fram í dagsljósið, mun
það hafa verið rétt metið hjá
Rainer, að honum yrði ekki vært
í embætti dómsmáiaráðherra.
En verður honum vært í emb-
ætti hæstaréttardómara og
hvernig á sú embættisveiting eftir
aðmælastfyrir? Hvaða áhrif hefur
það á fylgi sósfaldemókrata, að
maður, sem flokksblað þeirra
hefur hrakið úr ráðherrasæti, er
strax á eftir skipaður hæstarétt-
ardómari?
OVE RAINER á að baki
merkan embættisferil. Eftir að
hann lauk lögfræðiprófi hefur
hann gegnt mörgum embættum
á sviði dómsmála. Hann hefur
verið undirréttardómari, sak-
sóknari, stjórnarráðsfulltrúi,
forstjóri lagadeildar dómsmála-
ráðuneytisins, ráðuney tisst j óri
og margt fleira. Rainer hefur
verið formaður í mörgum mikil-
vægum nefndum og hvarvetna
getið sér gott orð sem einbeitt-
ur og röggsamur embættismað-
ur, en jafnframt mannlegur.
Þannig hefur hann talið, að fang-
elsi væri ekki heppilegur staður
fyrir sakamenn.
Rainer varð póstmálastjóri
1973 og gegndi því embætti til
haustsins 1982, þegar Palme
myndaði stjórn sína. Þá varð
hann dómsmálaráðherra.
Þegar Ola Ullsten myndaði
minnihlutastjórn Frjálslynda
flokksins, bauð hann Rainer
embætti dómsmálaráðherra.
Mun það hafa helgazt af því, að
faðir hans og fleiri ættmenn hans
höfðu verið í Frjálslynda
flokknum. Rainer játaði boði
Ullstens í fyrstu, en hafnaði því
síðan.
Talið er, að áður hafi hann
ráðgazt við Palme, en þeir eru
gamlir vinir. Rainer hefur því
verið talinn sósíaldemókrati um
alllangt skeið, þótt formlega
gengi hann ekki í flokk þeirra
fyrr en á síðastliðnu ári.
Þórarinn
Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar