Tíminn - 04.06.1987, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Fimmtudagur 4. júní 1987
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavlk
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aöstoöarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
NíelsÁrni Lund
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306,
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 (tæknideild)
og 686306 (ritstjórn).
Verð í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 550.-
Vilji þjóðarinnar
Árangur ríkisstjórnar Steingríms Hermannssonar,
markaði tímamót í áratugalangri baráttu gegn verð-
bólgu hérlendis. Það hafa landsmenn sannreynt á
margan máta og því er krafa þeirra að ný verðbólg-
uholskefla rísi ekki aftur að nýju. Vilja sinn í þeim
efnum létu þeir í Ijós í nýafstöðnum kosningum.
Þessi skýlausu skilaboð þjóðarinnar um áfram-
haldandi efnahagsstefnu og farið var eftir á síðasta
kjörtímabili eru veganesti þeirra stjórnmálamanna
sem nú ræða myndun nýrrar ríkisstjórnar.
Sá árangur sem náðst hefur má ekki glatast vegna
óraunhæfra kröfugerða sem vitað er að skila hvorki
launafólki né öðrum neinum kjarabótum.
í nýafstaðinni kosningabaráttu var stefna Fram-
sóknarflokksins skýr. Hann boðaði áframhald þeirr-
ar stefnu sem unnið var eftir á kjörtímabilinu og að
sá árangur sem áunnist hafði yrði varðveittur og
nýttur til öflugrar sóknar til bættra lífskjara.
Þessi afdráttarlausa stefna féll landsmönnum vel í
geð. Þeir vissu að hverju þeir gengu. Verkin töluðu
sínu máli. Þess vegna fékk Framsóknarflokkurinn
svo ágæta kosningu sem raun bar vitni. Þrátt fyrir
samstarf með Sjálfstæðisflokknum, sem alla jafnan
hefur kostað fylgistap, bætti nú flokkurinn við sig
atkvæðum og styrkti stöðu sína í þéttbýlinu sem
honum var nauðsynlegt.
Stefna Framsóknarflokksins er enn óbreytt. Hann
leggur áherslu á að mynduð verði traust ríkisstjórn
sem hafi dug til að sitja út kjörtímabilið og hafi það
markmið að lækka verðbólgustigið enn frekar.
Hjöðnun verðbólgu er forsenda stöðugs efnahagslífs
og frekari framfara.
Sú erfiða staða sem nú er uppi varðandi stjórnar-
myndun gerir miklar körfur til formanna stjórnmá-
laflokkanna. Þeir verða að slá af ýtrustu kröfum
sínum og leggja niður persónulegt þras við andstæði-
ngana. Stóryrði og sleggjudómar eru til þess eins
fallnir að breikka bil þeirra á milli auk þess sem
slíkur bumbusláttur fer einkar illa í venjulega
flokksmenn sem vissulega hafa sitt að segja um
stjórnarmynstrið.
Þá er það Ijóst að enginn flokkur nær öllum
stefnumálum sínum fram í samvinnu við ólík stjórn-
málaöfl. Farsælast í þeim efnum hlýtur að vera að
draga strax til baka öfgaskoðanir og einstök barátt-
umál sem vitað er að ekki er hljómgrunnur fyrir en
beita sér að því að ná skynsamlegu samkomulagi um
þá málaflokka sem mestu varðar og landsmenn eru
einhuga um. Þar hljóta efnahagsmál að vera efst á
baugi.
Vilji þjóðarinnar er að framfylgt verði sömu
efnahagsstefnu og núverandi stjórn vann eftir. Það
verða stjórnarandstæðingar að skilja og taka undir.
Efnahagsstefnan reyndist farsæl og skilaði árangri.
Að leita annarra leiða í þeim efnum er hættuspil sem
ekki er verjandi að fara út í. í allt of mörg ár hefur
verið barist með vitlausum vopnum við verðbólgu
drauginn sem magnast hefur ár frá ári. Nú þegar
vopnin hafa verið fundin, ber að beita þeim. Þá mun
enn frekari árangur nást.
Einkaframtak og iðnaður
í gær var gaukað að Garra
nýútkomnu hefti af litlu fréttabréfí
sem Félag ísl. iðnrekenda gefur út
og heitir Á döfinni. Þar er birt
sérkennilcg forystugrcin, þar sem
því er m.a. haldið fram að einka-
fraintak sé forsenda þess að lífskjör
geti batnað enn hér á landi. Orðrétt
segir þarna:
„Það má færa að því rðk að
frjáls markaðsbúskapur og einka-
framtak séu forsendur fyrir lýð-
ræðislegu stjórnarfari og einnig
mikilvægustu ástæður þess að vel-
megun á Vesturlöndum (og í
Japan) hefur orðið meiri en í
öðrum hlutum heims. Það er t.d.
ekki nóg að eiga auðlindir eða búa
að góðri menntun þjóðarinnar.
Það má finna ótal dæmi um þjóðir
sem voru ríkar að auðlindum en
búa nú við mun lukari lífskjör en
Vesturlandaþjóðir. Það er ekki
nóg fyrir okkur íslendinga að eiga
fiskinn ísjónum eða orkuna. Þess-
ar auðlindir hafa orðið undirstaða
velmegunar á íslandi vegna þess að
við höfum fyrst og fremst látið
einkaframtakið um að nýta þær og
koma þeim í verðmæti og við
höfum byggt okkar efnahagskerfí á
markaðsbúskap. “
Frjálshyggjan
Hér þykir Garra stórt tekið upp
í sig, og raunar er þetta aðeins
skólabókardæmi um frjáls-
hyggjuna sem nú hefur riðið hugs-
unarhætti ýmissa jafnvcl góðra
manna á slig. Vitaskuld er það
hrein fásinna að halda því fram að
einkaframtakið hafi nýtt orkulindir
þjóðarinnar. Eru ekki öll rafork-
uver í landinu til dæmis í opinberri
eigu?
Og jafn fráleitt er að halda því
fram að það sé einkaframtakinu að
þakka að hér hafa vaxið upp öflug
útgerð og fiskvinnsla. Þótt margir
harðduglegir einstaklingar hafi þar
vissulega lagt gjörva hönd á plóg-
inn cr fráleitt að þakka þeim þetta
allt saman. Meðal annars hafa
kaupfélögin nánast hvarvetna á
landinu átt þar verulega drjúgan
ÍSLENSKUR IÐNAÐUR
m Á DÖFIINIIMI
IÐNAÐARFRAMLEIÐSLA AÐ AIIKAST
I lerjúwúum l’iiHllut«l»lll' i „C | 1 iönaðarlramliiö-lii ng fram- |Jn _| I It-iAiti tinnuafl*. Ilagili-ilil " J 1 1,1.1. hi-rur b.iriö |.t«ar W • / 1 niAuMmW -aiuan «iö þa-r IIM J * ' 1 iipplisiii|-ar seni jafnan er j 1 s.ifnaö iiiii franisiiulii iAnaA- ,n' "1 /. -' ' I arsins al halfu 1.1.1. 1 nn- ' I freiuur tar gfrA spa ftrir arin \ I l'IKIi I.u |1K7. þar seni li.fliir 1 I aAfins lil arsins l'»K5. ». 2J B! - H Qi:™ 'f h ■*" j
\ isii.iliiruar si-ni stmlar 1 T- 1 l i i 11 1 1 ^ 1 i-ru a mynilinni laka allar i.l- |w| |n)il ,,,IU |w. I uanespunkl 'inn i nu-Aallali * 1 arsiii' 1‘ikii. t-ii u-ll t-r »A gela un. \ i.xlur hefur ti-riA a .Aii- kippi.ru.ii tar.l si-ni ■ þt-ss aA þt-gar slikar li.flur ern aAarframlriAslunni alll fra arinu IVK.'. þfgar l.i 1 hunar til skiptir iual. htaAa IWI. "U 'l««' iA.iaAarfram- IfiAslan dr..sl suman | limal.il i-r iu.laA st-ni tiAmiA- IfiAslan i staA þrgar aflnr- llins tt-gar ..\ lAna iii-sliir a It-iAslan aAt-ins ..... U.5 a ar- | ilslram- inu IW5. i-n þa tar hagti.xi- ii.u 5"... iirinn . \tarul hfiidir lil 'arlram- þf'* aA ti.xiurinn . iAnaAar-
hlut að máli. Og ekki eru þau
cinkaframtak. Líka er að því að
gæta að þess eru mörg dæmi að
kaupfélögin hafi komið til bjargar
þar sem einkareksturinn var að
gefast upp og bjargað málunum.
Að því er iðnaðinn varðar er það
alveg jafn fráleitt að þakka einka-
rekstrinum allt. Samvinnufélögin
eiga til dæmis einn glæsilegasta
verksmiðjurekstur landsins á Ak-
ureyri, og víðar hafa þau verið
frumkvöðlar í uppbyggingu mynd-
arlegs iðnrekstrar.
Þegar öllu er á botninn hvolft,
ætli það'sé þá ekki happasælast,
jafnt í iðnaði sem öðrum grcinum,
að félagsrckstur og einkarekstur
keppi saman á jafnréttisgrundvelli,
en í hvorugum hópnum reyni menn
að slá keppinautinn fyrir neðan
belti?
Enn um Mbl. og
íslenskuna
Ein önugustu skrif í íslensku
blöðúnum eru þau sem birtast
nokkuð reglubundið í Morgun-
blaðinu undir heitinu Staksteinar.
í gær skaut Staksteinahöfundur á
Garra, sem deildi á Moggann fyrir
tvístígandahátt að því er varðar
íslenskukennslu í pistli sínum í
fyrradag. Ber hann það upp á
Garra að hann hafi „runnið á
málsvellinu“ þegar hann skrifaði
þennan pistil sinn og ekki skilið
það sem Mogginn skrifaði uin mál-
ið á laugardaginn var.
En hér hefur Staksteinahöfund-
ur skáldað í málið, þótt viðurkenna
megi að líking hans um að renna á
málsvellinu sé ekki illa gerð. Þeir
scm skrifa í blöð þurfa að kunna að
orða hlutina þannig að þeir skiljist.
Ef höfundur leiðarans í Morgun-
blaðinu hefur meint annað en hann
sagði þá þarf hann að taka sjálfum
sér tak.
Garri er þeirrar skoðunar að
varðandi íslenskukennslu þurfi að
sýna fyllstu festu og slá hvergi af
kröfunum um að nemendur verði
færir um að tjá sig skammlaust
jafnt í rituðu sem töluðu máli.
Leiðarinn í Morgunblaðinu var
hins vegar tvístígandi og eymingja-
legur að því er þetta varðar. Slíkuin
málflutningi er Garri ósammála.
Og breytir þar engu þótt einhvcr
Staksteinahöfundur reyni að bera í
bætifláka fyrir blað sitt með útúrs-
núningi. Garri.
VÍTT OG BREITT
Allra tíma tákn
Frami manna er margvíslegur,
enda misjafnt að hverju er stefnt.
Tíðarandinn ræður líka nokkru
um hvað er einstaklingum til
fremdar, hvaða eðliskostir og hæfi-
leikar eru í tísku hverju sinni. Til
að mynda rís dægurfrægð.rokkara
hvað hæst á síðustu og bestu tímum
og skyggir á atgervi flestra annarra.
Fríðleiksfólk fyllir gljásíður
tímarita og auglýsingatíma sjón-
varpa og verður landsfrægt á svip-
stundu. Hárgreiðslusnillingar eru
mærðir og módelsamtök mæta á
einu bretti f svörtu og hvítu í
glimmersölum fegurðarsam-
keppni. Tækniundur fjölmiðlunar-
innar endurspegla dýrðina og færa
sauðsvörtum almúganum heim í
stofu. En yfirleitt er athyglin sem
að svona fólki beinist tímabundin.
En þótt tímar breytist þarf
frægðarsólin ekki að ganga til viðar
ef þeir sem í sviðsljósum baða sig.
þekkja sinn vitjunartíma.
Helgi Sæm. er fagurt dæmi um
persónu sem á útlensku er kölluð
„a man for all seasons“. Hann er
alltaf í tísku.
Helgi varð snemma efnilegur.
Þegar hann var ungur var ljóða-
smíð heillandi og tekið var eftir
skáldum. Hann lék sér að því að
setja saman ágæt ljóð og þau voru
gefin út.
Þegar pólitík var alvörumál og
hart barist fór Helgi í framboð og
háði ramma slagi.
Dagblöð voru áhrifarík og litið
upp til þeirra sem þeim stýrðu. Þá
var Helgi ritstjóri Alþýðublaðsins
og hjó á báðar hendur.
Áður en dagskrárgerðarmenn
voru fundnir upp og málóðir sjón-
varpsmenn fóru að lýsa myndum,
sem þeir sýna á skjám, var ritfærni
nokkurs metin og þar fór Helgi
fyrir fríðum flokki og handlék
stílvopnin af meiri færni en flestir
aðrir.
Helgi Sæm. er svo litterer, að
hann er jafnvel prýðilega að sér í
skandinaviskum bókmenntum.
Um árabil var hann einn ötulasti
bókmenntagagnrýnandi landsins
og voru orð hans þungvæg.
Þegar árlega var rifist vel og
lengi um úthlutun listamannalauna
var Helgi náttúrlega formaður út-
hlutunarnefndar. Nú ferþettafram
í óttalegri lognmollu.
Sjaldan hafa menn orðið vitni að
slíkri orðfimi og hagmælsku og
þegar snillingarnir leiddu saman
hesta sína í útvarpsþáttum Sveins
Ásgeirssonar. Þeir voru jafnvel
meira dáðir en fótboltastrákar á
erlendum samningum og dægur-
söngvarar nútímans. Ekki þarf að
spyrja að því að Helgi var einn af
snillingunum, og ekki sístur þeirra.
Auk fjölbreyttra andlegra yfir-
burða er útlit, fas og framkoma
Helga Sæm. svo sígild, að hann
fellur inn í alla tískustrauma.
Og enn er Helgi á toppnum og
eðlilega í þeim bransa sem hæst
ber. Hann er orðinn auglýsinga-
stjarna.
í sjónvarpinu mælir hann með
bókum til að efla mönnum fróðleik
og mikið er traustvekjandi að sjá
andlit hans á hálfri blaðsíðu að
auglýsa ab-mjólk fyrir okkar innri
mann. Sú vara kvað vera einkar
góð fyrir þarmana.
Eins og sönnum frægðarmanni
sómir stígur Helgi ekki fram í
sviðsljósið fyrir fé. Framlag hans
til að auka sölu á ab-mjólkinni
rennur til unglingastarfs Skák-
sambandsins.
Það er sama á hverju gengur.
Helgi Sæm. er ávallt tímanna tákn
og guð einn má vita hvaða straumar
mega enn lyfta honum til vegsemd-
ar.
Vel á minnst. Palladómar um
merka menn er eitt af afreksverk- .
um Helga Sæm. OÓ