Tíminn - 02.02.1994, Qupperneq 4

4
HEÍÉSitlffH
Miðvikudagur 2. febrúar 1994
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Utgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: Jón Kristjánsson
Ritstjóm og auglýsingar: Stakkholti 4,105 Reykjavík
Inngangurfrá Brautarholti.
Sími: 631600
Símbréf: 16270
Pósthólf 5210, 125Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Prentun: Prentsmibja
Frjálsrar fjölmiblunar hf.
Mánaöaráskrift 1400 kr. m/vsk. Verö í lausasölu 125 kr. m/vsk.
Forgangsmál á ári
fjölskyldunnar
Samkomur og málþing eru nú hafin vegna
árs fjölskyldunnar, en árið 1994 hefur hlotið
þá tilnefningu á vettvangi Sameinuðu þjóð-
anna.
Fjölskyldan er hornsteinn samfélagsins. Á ári
hennar munu margar slíkar yfirlýsingar verða
gefnar. Þetta er þó staðreynd. Fjölskyldubönd
hér á íslandi eru tiltölulega sterk, enda er sam-
félagið lítið.
Sterk tengsl við fjölskyldu skapa hverjum
einstaklingi öryggiskennd og það fer ekki síst
eftir því hvernig henni famast hvernig ein-
staklingunum líður, hvort þeir em í jafnvægi
eða búa við öryggisleysi.
Vafalaust munu verða haldnar margar há-
stemmdar ræður um fjölskyldumál á yfir-
standandi ári. Hitt er meira vafamál hve mál-
efnum fjölskyldunnar þokar til betri vegar á
árinu. Sá raunvemleiki, sem við blasir nú, er
ekki glæsilegur. Vaxandi atvinnuleysi, minnk-
andi tekjur og öryggisleysi af þeim sökum
setja sitt mark á fjölskyldulífið. Það skortir
mikið á að litið sé á þjóðfélagsmál frá sjónar-
hóli fjölskyldunnar og út frá hennar velferð.
Aðrir hlutir hafa setið í fyrirrúmi.
Einn mikilvægasti málaflokkur, sem varðar
fjölskylduna, em skólamálin. Velferð barn-
anna er ekki síst undir því komin hvernig fyr-
ir þeim er séð. Umgjörð skólanna er í höndum
sveitarfélaga, en laun kennara hjá ríkinu.
Reynslan er víða sú að síðan skólarnir urðu í
umsjá sveitarfélaga hafa mörg þau minnstu
leyst það verkefni af hendi að hafa einsetinn
skóla og skólamáltíðir. Þau stærstu hafa tekið
önnur verkefni fram yfir. Átakanlegasta dæm-
ið um öfuga forgangsröð í þessu efni er að
finna hjá Reykjavíkurborg, þar sem stein-
steypu- og glerhallir upp á milljarða króna
hafa verið teknar fram yfir það verkefni að
búa börnunum.gott umhverfi í skólunum,
eða gera enn meira átak í dagheimilismálum.
Laun uppeldisstétta em heldur ekkert til að
hrópa húrra fyrir, en það fólk vinnur þau mik-
ilvægu störf að búa yngstu fjölskyldumeðlim-
ina undir lífið.
Það væri verðugt verkefni á ári fjölskyldunn-
ar að breyta forgangsröðinni í þessum efnum.
Það vár hins vegar eitt af síðustu verkum
stjómarmeirihlutans á Alþingi fyrir síðustu
áramót að fresta framkvæmd ýmissa ákvæða
gmnnskólalaga, sem fela í sér framfarir í
skólamálum. Ráðstefnur og málþing um mál-
efni fjölskyldunnar em góðra gjalda verð, en
slíkar samkomur verða að leiða til einhvers.
Verkefnin blasa við. Þau brýnustu em að
tryggja atvinnu fyrir fjölskyldurnar í landinu
og velferð barnanna. Til þess duga ekki fögur
orö, heldur athafnir.
Davosmaðurinn og
fugladritspólitíkusarnir
Þá er Davíð kominn heim úr
svissnesku Ölpunum þar sem
hann sat afslappaða fundi í
„alpa- andrúmslofti" meö öll-
um helstu þjóðarleiðtogum og
viðskiptajöfrum veraldar. Gildi
þessa lúxusfundar I Davos hefur
þegar komið í ljós, því sögulegar
sættir tókust milli þeirra Arafats
og Peresar í kjölfar fundarins.
Fer tvennum sögum af því
hvort var meiri áhrifavaldur á
samningsvilja þeirra, fegurð
himinsins í Ölpunum eða floti
einkaþotanna fyrir utan hótel-
gluggann.
Hitt er ljóst að sáttasemjarinn
og samningamaðurinn Dávíð
virðist hafa orðið bergnuminn
af fegurð hininsins og hrikaleik
fjallanna, því ekki er annað að
sjá en að honum þyki hefð-
bundin deilumál íslenskra
‘stjómmála harla lítilfjörleg eftir
heimkomuna.
Tittlingaskítur
í fyrrakvöld birtist forsætisráð-
herrann landsmönnum á skjá
ríkissjónvarpsins og lýsti því yf-
ir að deilan í ríkisstjórn um inn-
flutning búvara, sem verið hef-
ur í hnút síðan Hæstiréttur
dæmdi í skinkumálinu, væri
fugladrit og tittlingaskítur. Helst
vildi hann setja svona fugladrit
í sérstakan tollflokk og afgreiða
málið þannig út úr heiminum.
Maðurinn frá Davos gaf með
öörum orðum ekki mikið fyrir
þá pólitíkusa og pólitík, sem
ekki gæti leyst slíkt smámál sem
kalkúnalappir og skinkuinn-
flutningur væri. Raunar er ekki
nema von að miklir spámenn
kalli slíkan ágreining „fugla-
GARRI
drit" og „tittlingaskít", þegar
þeir em nýkomnir frá því að
leysa — næstum í eigin persónu
— ágreining um friðarsam-
komulagið fyrir botni Miðjarð-
arhafs og önnur erfið heims-
vandamál.
Kratar við
neyðarútganginn
Það einkennilega við þetta allt
saman er að þrátt fyrir heim-
komu spámannsins frá Davos,
virðist tittlingaskíturinn og
fugladritið ekkert minnka á
stjómarheimilinu. Þvert á móti
virðast samstarfsörðugleikarnir
vaxa dag frá degi og dritið er far-
ið að þyngja svo ballestina á
loftskipi ríkisstjórnarinnar, að
samstarfsmenn sáttasemjarans
úr svissnesku Ölpunum em
búnir að taka sér stööu við
neyöarútgangana. Kratamir
hafa látið ýmislegt yfir sig ganga
í þessu stjómarsamstarfi og un-
að þeim býtum að fá embætti
handa flokksgæðingum í stað-
inn fyrir pólitíska æm íslenskrar
jafnaðarmennsku. Nú hins veg-
ar ber svo við að þeir era skyndi-
lega famir að álykta um stefnu-
mál sín, m.a. gegn kvótanum,
og virðast ekki ætla að una því
að vera kallaðir fugladritspólit-
íkusar.
Þaö bendir því flest til þess á
þessari stundu, að þó Davos-
maðurinn tali með lítilsvirð-
ingu um samstarfsmenn sína og
kalli þá tittlingaskít, þá standi
hann einmitt sjálfur mitt í drit-
haugnum og sökkvi æ dýpra á
meðan hann horfir bergnum-
inn á fegurð himinsins.
Garri
Vel undirbúin sjálfsmorb
Þegar japönskum fyrirmönn-
um, sem annt er um heiður
sinn, verður illa á í messunni,
hreinsa þeir mannorð sitt með
því að fremja harakiri og geta
þeir sér góðan orðstír með til-
tækinu. Með sjálfsmorðinu er
friðþægt fyrir yfirsjónir og
sæmdinni er borgið.
Á íslandi fremja menn pólitísk
sjálfsmorð af ráðnum hug og fá-
dæma klaufaskap og skilja ekk-
ert í hvað kom fyrir þá fyrr en
þeir norpa einir og fylgislausir
úti á köldum klaka. Oftar en
ekki verða klaufamir pólitískir
munaðarleysingjar vegna þess
aö þeir em að framfylgja fyrir-
mælum annarra og sitja uppi
með skömmina þegar þeir fara
offari í þjónkun sinni við mál-
staöi, sem þeir taka upp á sinn
eyk. En þeir, sem á foraðið etja,
sitja í náðum á frægðarstóli og
njóta almannahylli.
í prófkjöri sjálfstæðismanna í
Reykjavík urðu klaufamir illa
fyrir barðinu á lýðhyllinni og
guldu þess að vera staurblindir í
eigin sök, þegar þeir töldu sig
eiga bæði máttinn og valdið.
Upp og niöur
metoröastigann
Pólitísk sjálfsmorð þeirra
Sveins Andra Sveinssonar og
Júlíusar Hafstein vom vel skipu-
lögð og framkvæmd þeirra tókst
í alla staði eins og best varð á
kosið. Það gekk allt upp, eins og
það heitir á íþróttafréttamanna-
máli.
Sveinn Andri var ungur maöur
á uppleið og með yngstu borgar-
fulltrúum og sló hvergi hend-
inni á móti metorðum. Sem for-
maður stjórnar Strætisvagna
Reykjavíkur stóð hann fyrir
einkavæðingu fyrirtækisins,
sem öll var með þeim endemum
að borgarbúar og miklu fremur
starfsfólk taldi sér mjög misboð-
ið.
Stefnumörkun hlutafélagsins
SVR var eins og stríðsyfirlýsing á
A víhavangi
hendur viðskiptavinunum og
orð og efndir í viðskiptum við
fjölmennt starfslið stangast
ennþá á og er ástandinu innan
hlutafélagsins ekki lýst með
öðm en því að þar sé allt í hers
höndum.
Hvort Júlíus Hafstein stendur
sig vel eða illa sem formaður
íþróttaráðs má liggja milli hluta.
En prófkjör í Reykjavík og Hafn-
arfirði benda varla til aö hand-
boltaáróöur sé frambjóöendum
hollt veganesti.
En klaufaskapur Júlíusar sem
formaður þjðóðhátíöamefndar
ríður ekki við éinteyming. Aö
hafna pöntuðum samtalsþætti
Örnólfs Ámasonar án þess að
líta á hann, er slíkur asnaskapur
að dyggir sjálfstæðismenn
spyrja eðlilega hvað svona maö-
ur sé aö gera í pólitík, þegar þeir
raða upp á lista í prófkjöri.
Asnaspörk
Engin leið er að leggja neinn
dóm á hvort samtalsþáttur Öm-
ólfs sé góður eða slæmur og
skiptir ekki höfuðmáh. En að-
ferðin við aö hafna honum er
afleit.
Frá einhverjum sjónarhóli er
það rétt og skynsamleg ráðstöf-
un aö gera SVR að hlutafélagi og
vafalaust má færa rök fyrir því,
að gerð títtnefnds samtalsþáttar
sé betur komin í höndum ein-
hvers annars en Ömólfs Áma-
sonar. En þegar ákvarðanir em
teknar, er ekki sama hver á held-
ur.
Ábyrgir stjómmálamenn geta
ekki leyft sér að vaða fram eins
og frekir þursar og skeyta hvorki
um skömm né heiður, þegar þeir
em aö framkvæma hugðarefni
sín. Verst af öllu er þegar þeir
verða uppvísir að klaufaskap og
asnaspörkum, sem auðvelt er að
komast hjá. Þá missa þeir andlit-
ið, eins og þaö er kallað í Japan,
og pólitískt sjálfsmorð er óhjá-
kvæmilegt.
Fleiri borgarfulltrúar en hér em
nefndir guldu afhroð í prófkjöri
sjálfstæðismanna í Reykjavík og
sjálfsagt er auövelt að finna
ástæður fyrir því. En pólitísk ör-
lög þeirra Sveins Andra og Júlí-
usar em svo augljós og svo
tryggilega samtvinnuð þeirra
eigin klaufaskap, að þeir em
skólabókardæmi um hvemig
pólitíkusar eiga ekki að hegða
sér, ef þeir ætla að halda lífi sem
slíkir.
En þeir, sem leggja á ráðin,
kunna sig og em eftirlæti og
framtíðarvon flokkssystkina
sinna. OÓ