Tíminn - 29.03.1989, Blaðsíða 5

Tíminn 5
Miövikudagur 29. mars 1989
Verslun með úttektarseðla krítarkorta:
Avöxtunarkrafan er komin
helming fram úr verðbólgu
Tíminn hefur heimildir fyrir því, að ávöxtunarkröfur
þeirra, sem kaupa úttektarseðla (slips) af Eurocard og Visa
nemi allt að 64% á ársgrundvelli.
Ávöxtunarkrafa Fjárfestingar-
félagsins er hæst eða 64%. Hjá
Kaupþingi er ávöxtunarkrafan
50%. Verðbréfamarkaður Iðnað-
arbankans var með 45%, en mun
nú vera hættur að kaupa kortaseðl-
ana. Verðbréfamarkaður Útvegs-
bankans er með 50%, en það eru
einkum fjárfestingarfélög og verð-
bréfamarkaðir, sem kaupa og
keypt hafa kortaseðla. Ávöxtunar-
kröfur sem þessar hafa hækkað
mikið upp á síðkastið, en hækkun-
in hefur þó hvergi verið sambærileg
við hækkun Fjárfestingarfélagsins.
Grætt á verðbólgu
Ljóst er að meö þessu er farið
langt fram úr þeirri verðbólguþró-
un, sem verið hefur að undan-
förnu. Hefði þó að öllu athuguðu
þótt ástæða til að halda sig við þau
mörk sem hún setur að viðbættum
raunvöxtum. Farna er hins vegar
um að ræða, að nota verðbólgu-
þróunina sem gróðalind. Skýring á
því hvers vegna seljendur korta-
seðla taka svona kostum er talin
sú, að framboð sé svo mikið af
kortaseðlum, að það veiti tækifæri
til að hækka ávöxtunarkröfur upp
úr öllu valdi.
Hér er um að ræða alveg örugg
viðskipti, vegna þess að Visa og
Eurocard greiða fyrir kortaseðl-
ana, þegar þeim er framvísað á
gjalddögum. Ávöxtunartíminn er
mismunandi og getur orðið allt að
tæpur hálfur annar mánuður.
Líka í þjónustugjaldi
Til viðbótar þeim vaxtahagnaði,
sem kaupcndur kortaseðla hafa af
viðskiptum við kaupmenn má geta
þess. að kortafyrirtækin taka mis-
munandi prósentur af kaupmönn-
uni fyrir þjónustuna, og fcr það
eftir viðskiptum og veltu. Þessi
umboðslaun eru frá I % upp í 3%.
Nú semur söluhár kaupmaður
um aðgreiða 1% til kreditkortafyr-
irtækis fyrir þjónustuna. í slíku
tilfelli myndi verðbréfafyrirtækið
fá 3% vegna almennrar regiu, og
hirða þvt 2% mismun til viðbótar
ávöxtuninni. BankieinsogÚtvegs-
bankinn endurgreiðir þó þennan
mismun, sé um hann að ræða.
Tíminn hefur ekki hcimildir um
önnur fyrirtæki, sem stunda fyrr-
greind viðskipti. f>að þýðir ekki að
fleiri verðbréfafyrirtæki geti ekki
stundað þessi viðskipti, sem eru
mjög ábatasöm. Sem dæmi má
nefna, að kaupi Fjárfestingarfélag-
ið kortaseðla fyrir eina milljón
króna fær það í sinn hlut 107,528
kr.
Þó sauðburður hefjist almennt ekki fyrr en fyrrihluta maí, er alltaf
eitthvað um að fyrirmálslömb líti dagsins Ijós. Meðfylgjandi mynd var
tekin á bænum Hlíð undir Eyjafjöllum, en þar komu í heiminn tvö lömb
á föstudaginn langa. Ærin hefur trúlega tekið forskot á sæluna í vetur, en
síðast þegar Timinn fregnaði voru tvílembingamir og móðir þeirra við
góða heilsu. Tímamynd: S.I.
Hrun í bílainnflutningi janúar og febrúar:
Aðeins 885 bílar í
janúar og febrúar
„Tölur um bifreiðainnflutning
fyrstu tvo mánuði þessa árs sýna
algjört hrun miðað við sama tíma í
fyrra,“ segir í frétt frá Bílgreinasam-
bandinu. Mánuðina janúar og febr-
úar í ár voru aðeins fluttir inn 885
bílar, þar af 705 nýir fólksbílar.
Sömu tvo mánuði 1988 voru aftur á
móti fluttir inn 3.176 bílar hvar af
nýir fólksbílar voru 2.542, eða hátt í
fjórfalt fleiri en nú.
Bílainnflutningur það sem af er
árinu virðist svipaður og hann var
árið 1985. Tölur um innflutning
fyrstu tvo mánuði þess árs eru ekki
tiltækar, en skýrslur Hagstofunnar
telja þá 1.470 bíla flutta til landsins
á fyrstu þrem mánuðum ársins, hvar
af 1.117 voru nýir fólksbílar. Allt
árið 1985 voru fluttir inn samtals
7.170 bílar. En árin 1983 og 1985 eru
minnstu bílakaupaárin allt aftur til
ársins 1976.
Þessi „sparnaður" almennings
varðandi bílakaup, a.m.k. þessa
fyrstu mánuði ársins, kemur aftur á
móti illilega niður á okkar sítóma
ríkiskassa. Bílgreinasambandið
áætlar tekjur ríkissjóðs af aðflutn-
ingsgjöldum og söluskatti um 300
millj. kr. í janúar/febrúar í stað
u.þ.b. 1.000 milljóna kr. efbílakaup
hefðu verið álíka og á sama tíma í
fyrra.
Þá vekur Bílgreinasambandið at-
hygli á, að verð nýrra bíla hafi
hækkað um 60-70% á hálfu öðru ári,
enda hafi sérstakt innflutningsgjald
hækkað úr því að vera 0-32% eftir
vélarstærð bifreiða í það að vera nú
16-66%.
Fróðlegt er að rifja upp tölur um
bílainnflutning síðustu tvo áratugina
(í heilum hundruðum):
Bílainnflutningur 1971-1988
Nýir Allir
fólksbílar bílar
1971 6.400 7.700
1972 5.800 7.100
1973 6.300 8.100
1974 8.900 10.600
1975 2.900 3.500
1976 3.800 4.500
1977 6.800 7.800
1978 7.700 8.900
1979 7.100 8.200
1980 7.600 8.900
1981 8.500 10.400
1982 8.600 10.500
1983 4.700 5.900
1984 7.100 8.600
1985 5.700 7.200
1986 13.400 15.600
1987 18.100 23.500
1988 12.300 15.100
Þessi upptalning sýnir m.a. að
eftir algert metár í bílainnflutningi
1974 verður „hrun“ næstu tvö ár á
eftir. Og eftir tvö stórinnflutningsár,
1981-82, verður annað hrun. Eftir
innflutning um 54.200 bíla á aðeins
þrem s.l. árum hafa varla aðrir en
allra bjartsýnustu menn búist við
áframhaldandi 15-20 þús. bíla inn-
flutningi á ári.
Athyglivert er, að árið 1971 áttu
fslendingar „aðeins" um 52.200 bíla
(46.700 fólksb.) - þ.e. um tvö þús-
und bílum færra heldur en nú hafa
verið fluttir inn á aðeins þrem árum.
Lítið mun því vanta á að fjöldi bíla
í landinu hafi þrefaldast á árunum
1971 til 1988.
íslendingum sjálfum fjölgaði í
kringum 44 þús. á þessu tímabili, en
bílum beirra um hátt í 100 þúsund á
sama tíma. - HEI
Borgarráð bíður svars Pósts og síma um neyðarnúmer, en þeir hrista höfuðið:
Gáfu svar ’86
Ný króna að koma í umferð, sem er óbreytt
í útliti en með annað innihald:
Ódýrari krónur
„Póstur og sími hefur nú þegar
gert ráðstafanir til að aðilar erlendis
frá, sem reynslu hafa af rekstri og
uppbyggingu hliðstæðra kerfa, kynni
borgaryfirvöldum hvernig hliðstæð
þjónusta er byggð upp 'annars
staðar.“
Þessi orð standa í tilkynningu frá
Tæknideild Pósts og síma en þar
segir að ákveðið sé af hálfu stofnun-
arinnar að númerið 000 verði neyð-
arnúmer. Þegar hringt verði í núm-
erið hvaðan sem er af höfuðborgar-
svæðinu, verði svarað hjá sameigin-
legri neyðarþjónustu fyrir lögreglu,
slökkvilið, Almannavarnir óg hugs-
anlega fleiri.
Tíminn greindi frá því í frétt þann
18. þ.m. að borgarráð biði enn svara
Pósts og síma um neyðarnúmer fyrir
Reykjavík en samkvæmt upplýsing-
um stofnunarinnar var borgarstjóra
svarað bréflega þann 5. ágúst 1986.
Forsaga eins neyðarnúmers er sú
að Katrín Fjeldsted flutti um það
tillögu í borgarráði í júlí 1986 og
barst stofnuninni beiðni um umsögn
frá Davíð Oddssyni borgarstjóra um
viku síðar.
Jón Skúlason þáverandi póst- og
símamálastjóri svaraði erindinu í
bréfi til borgarstjóra 5. ágúst 1986.1
svarinu kom fram að viðræður hefðu
staðið nokkrum árum áður um þetta
mál og talað um að allar hringingar
í sérstakt neyðarnúmer - 000 -
kæmu inn á skiptiborð Reykjavík-
urlögreglunnar sem yrði breytt á
þann veg að auðvelt yrði að beina
símtölunum áfram til slökkviliðs,
sjúkrahúsa og annarra sem hefðu
neyðarþjónustu með höndum.
Póstur og sími hefði þá boðist til
að koma þessu á og breyta um leið
skiptiborði lögreglunnar, en engin
ósk um það hefði hins vegar borist
frá borgarstjórn eða lögreglunni.
Póstur og sími hefur fyrir nokkr-
um árum tekið númerið 000 frá í
þessum tilgangi til nota um mest allt
land. Það hefur um nokkurt skeið
verið notað á Suðurnesjum og á
Selfossi. -sá
„Það er það lítill munur á þyngd-
inni að menn finna hann ekki og að
auki er sú nýja nákvæmlega eins
útlits,“ sagði Jón Friðsteinsson hjá
Seðlabankanum þegar hann sýndi
Tímamönnum nýju krónuna sem er
að koma í umferð.
Nýja krónan er úr nikkelhúðuðu
stáli og er að sögn seðlabankamanna
hálfu grammi léttari en sú gamla sem
var úr kopar- og nikkelblöndu.
Tímamenn brugðu ónotaðri
krónu frá 1987 á vog í póstafgreiðsl-
unni við Eiðistorg og vogin sýndi að
þyngd „gömlu" krónunnar var fimm
grömm. „Nýja“ krónan var hins
vegar fjögur grömm að þyngd, en
vera má að vog Pósts og síma sýni
þyngd eingöngu í heilum grömmum.
Nýja krónan er tæplega 50 aurum
ódýrari í framleiðslu en sú gamla og
kostar í framleiðslu 1,20 kr. sty kkið.
Jón sagði að krónumyntin væri nú
verðminnsta íslenska myntin sem
slegin væri þar sem hætt væri að slá
aurana og því hlyti að koma að því
að þeir hyrfu með öllu.
Eldri krónumyntin heldur að sjálf-
sögðu gildi sínu og verður jafnhliða
hinni nýju í umferð.
En það eru þó ekki allir sem
þiggja nýju krónuna. Við brugðum
slatta af henni í gosdrykkjasjálfsala
og viti menn: Hann fúlsaði gersam-
lega við henni og skilaði henni aftur
en þáði þá gömlu með þökkum og
skilaði frá sér dós af Pepsí í þakkar-
skyni. -sá