Morgunblaðið - 05.05.2006, Side 32

32 FÖSTUDAGUR 5. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
UNDANFARNA daga hefur ver-
ið töluverð umræða um málefni inn-
flytjenda í fjölmiðlum. Fjallað hefur
verið um þær breytingar sem ganga
í gegn 1. maí og hugsanlegar afleið-
ingar af því, stefnu stjórnmálaflokka
almennt, eða stefnuleysi, og hugs-
anlega stofnun nýs flokks sem
myndi berjast gegn fjölgun innflytj-
enda. Í tilefni umræð-
unnar langar mig til að
árétta nokkur atriði í
tengslum við málefni
innflytjenda á Íslandi.
Fleiri íslenskir rík-
isborgarar erlendis
Heimurinn fer
minnkandi í þeim
skilningi að alþjóðleg
samskipti eiga sér stað
daglega með tilkomu
aukinnar alþjóðavæð-
ingar. Samgöngur
verða sífellt aðgengi-
legri og búseta manna milli ríkja
opnari. Sú staðreynd endurspeglast
m.a. í búsetu íslenskra ríkisborg-
arara víða um heim en alls búa um
30.000 Íslendingar erlendis. Á móti
kemur að um 14.000 erlendir rík-
isborgarar búa hér á landi. Flestum
þykir það sjálfsagt að vel sé tekið á
móti Íslendingum erlendis, og mætti
því ætla að við skyldum koma á móts
við aðra eins og við viljum að komið
sé á móts við okkur.
Íslenskt atvinnulíf treystir
á erlent vinnuafl
Á Íslandi er atvinnuleysi í lág-
marki en í febrúarmánuði mældist
það 1,6%. Hlutfallslega færri erlend-
ir ríkisborgarar eru atvinnulausir en
íslenskir. Á vinnumarkaði eru er-
lendir ríkisborgarar um 7% vinnu-
afls sem felur óneitanlega í sér hvað
íslenskt atvinnulíf treystir á þetta
mikilvæga framlag. Á sama tíma
berast fréttir frá mörgum löndum
Vestur-Evrópu um gríðarlegt at-
vinnuleysi meðal einstakra hópa inn-
flytjenda. Það er afar mikilvægt að
halda í þessa sérstöðu hér á landi og
tryggja jafnt aðgengi og jöfn tæki-
færi í íslensku samfélagi óháð upp-
runa, það dregur úr hugsanlegri
stéttskiptingu og skiptingu í and-
stæða hópa eftir uppruna.
Framlag innflytjenda
til samfélagsins
Sumir fullyrða að innflytjendur
séu byrði á íslensku samfélagi – að
þeir sendi alla sína peninga til síns
heimalands og þeir skili sér ekki í ís-
lenskt hagkerfi. Það er ekki alls
kostar rétt. Allir launþegar greiða
skatta; bæði beina skatta sem laun-
þegar og óbeina skatta
í kjölfar kaupa á þjón-
ustu ýmiss konar. Það
má því fullyrða að inn-
flytjendur greiði tölu-
vert til samfélagsins.
Margt bendir til þess
að þeir nýti sér síður
velferðarkerfið en aðrir
íbúar landsins. Ástæð-
urnar eru vanþekking á
íslensku samfélagi,
skortur á almennum
réttindum og aldurs-
samsetning, en flestir
innflytjendur eru á
aldrinum 20 til 40 ára og nýta sér því
síður heilbrigðiskerfið en börn og
aldraðir. Þá eru ótalin menningar-
áhrif innflytjenda sem hafa auðgað
samfélagið á margvíslegan hátt, gert
það litríkara, fjölbreyttara og
skemmtilegra.
Erlendir ríkisborgarar
ólíklegri til afbrota
Misvísandi umræða hefur verið í
fjölmiðlum undanfarið að fylgni sé á
milli aukningu á fjölda fanga og inn-
flytjenda. Engar tölur styðja þessar
fullyrðingar, þ.e. að það sé vaxandi
glæpatíðni meðal innflytjenda á Ís-
landi. Þvert á móti hafa rannsóknir
Helga Gunnlaugssonar, prófessors í
Háskóla Íslands, sýnt fram á að er-
lendir ríkisborgarar sem eru búsett-
ir á Íslandi eru hlutfallslega ólíklegri
til afbrota en íslenskir ríkisborg-
arar.
Sameiginlegur vinnumarkaður
og þátttaka í Schengen
Þegar Ísland gerðist aðili að Evr-
ópska efnahagssvæðinu (EES) gerð-
ist það aðili að sameiginlegum vinnu-
markaði í Evrópu. Með þátttöku í
Schengen sameinuðust landamæri
Íslands landamærum fleiri ríkja.
Takmarkanir á flutningi fólks til Ís-
lands hlýtur því að fela í sér uppsögn
á EES-samningnum og úrsögn úr
Schengen-samstarfinu. Ísland
myndi í kjölfarið einangrast á al-
þjóðavettvangi og skapa sér sess
meðal hinna fáu lokuðu ríkja heims-
ins.
Það er fátt sem bendir til þess að
það verði einhver „ógnaralda“ inn-
flytjenda frá hinum átta nýju ríkjum
ESB til Íslands eftir 1. maí. Bret-
land, Írland og Svíþjóð afléttu öllum
hindrunum þá þegar, og samkvæmt
fréttum frá þessum löndum varð
nokkur fjölgun án þess að nokkuð
„ástand“ skapaðist. Portúgal og
Finnland hafa þegar ákveðið að
opna á frjálst flæði en Belgía hefur
ákveðið að nýta sér möguleikann á
frekari frestun.
Menning og tungumál
Að lokum vil ég benda á að aukn-
ing innflytjenda til landsins ógnar
ekki, né verður þess valdandi að
„eyða“ íslenskri menningu á nokk-
urn hátt. Menning er í stöðugri þró-
un og íslensk menning hefur frá
upphafi þróast og mótast af straum-
um og stefnum heimsins og má sjá
þess skýr merki í gegnum aldirnar.
Hvað varðar verndun íslenskrar
tungu telja sérfræðingar frá Ís-
lenskri málstöð það ekki að aukning
innflytjenda ógni henni á nokkurn
hátt. Áhrifavaldar íslenskrar tungu
eru fyrst og fremst fjölmiðlar og
tölvuumhverfi.
Fjölmenningarsamfélag á Íslandi
er staðreynd og engin leið að breyta
því. Íbúar þurfa hins vegar að taka
höndum saman og skapa hér sam-
félag sem metur framlag hvers og
eins að verðleikum og gefur öllum
tækifæri til þess að láta gott af sér
leiða. Frumkvæðið verður að koma
frá innfæddum, en framhaldið bygg-
ist á gagnkvæmum samskiptum og
samvinnu, þar sem sjónarmið allra
fá að njóta sín.
Málefni innflytjenda
Einar Skúlason fjallar
um málefni innflytjenda ’Fjölmenningarsamfélagá Íslandi er staðreynd og
engin leið að breyta því.‘
Einar Skúlason
Höfundur er framkvæmdastjóri
Alþjóðahússins ehf.
MÁNUDAGINN 1.
maí safnaðist saman
mikill fjöldi launafólks
í Reykjavík og gekk
fylktu liði undir gunn-
fánum verkalýðs-
hreyfingarinnar og
kröfuspjöldum til þess
að leggja áherslu á
stöðuga baráttu
hreyfingarinnar fyrir
því velferðarkerfi sem
verkalýðshreyfingin
hefur átt stærstan
þátt í að byggja upp
hér á landi. Á útifund-
inum eftir gönguna
bættust fjölmargir við í hópinn og
hlýddu á ræður félaga sinna sem
brýndu menn til áframhaldandi
baráttu. Fólkið sameinaðist undir
kröfunni Ísland allra – velferð alla
ævi.
Eftirleikurinn sýnir að sjaldan
eða aldrei er brýnna en nú að
launafólk standi vörð um sín rétt-
indi og noti baráttudag verkalýðs-
ins, 1. maí, til að leggja áherslur á
sínar kröfur.
Fréttastofa ríkisútvarpsins reið
á vaðið í kvöldfréttum 1. maí. 400
manns í göngunni, 800 manns á
Ingólfstorgi. Þetta hefur síðan
hver fjölmiðillinn á fætur öðrum
lapið upp og tönnlast á. Morg-
unblaðið notar svo tækifærið til að
benda á að verkalýðshreyfingin sé
í tilvistarkreppu og hafi „hún ekki
fyrir neinu að berjast er bezt að
horfast í augu við það.
Það er enginn til-
gangur í því að safna
upp sjóðum með fé-
lagsgjöldum og öðrum
gjöldum ef þessir pen-
ingar ganga ekki til
annars en að halda
uppi skrifstofubákni
félaganna. Til hvers
að halda því uppi ef
baráttumálin eru eng-
in og sannfæring-
arkrafturinn horfinn?“
Hreyfingin hafi engu
hlutverki að gegna
lengur og því réttast
að leggja hana niður.Þetta er í
undarlegri mótsögn við að mörgu
leyti ágæt skrif blaðsins und-
anfarna daga þar sem áhersla hef-
ur verið lögð á mikilvægi verklýðs-
hreyfingar og baráttumarkmiða
hennar.
Þeir sem tóku þátt í kröfugöng-
unni niður Laugaveg og baráttu-
fundinum vita að þúsundir manna
tóku þátt. Myndir úr göngunni og
frá fundinum á Ingólfstorgi sýna
það glögglega. (Sjá www.bsrb.is )
Upplýsingarnar um fjöldann voru
einfaldlega rangar og til marks um
það má benda á að í 1. maí kaffi
BSRB að Grettisgötu 89 komu 700
manns og flestir þeirra höfðu verið
á fundinum. Sömu sögu hafa ef-
laust aðrir sem buðu upp á veit-
ingar eftir útifundinn á Ingólfs-
torgi að segja. Þannig munu um
900 manns hafa komið í 1. maí
kaffi Eflingar.
Kröfugangan og baráttufund-
urinn á Ingólfstorgi sýndu að eng-
in ástæða er til að leggja þann sið
af að nota 1. maí til að knýja á um
bætt kjör og varðstöðu um þau
réttindi sem hreyfingin hefur knú-
ið fram á síðustu 100 árum. Fólk
mun ekki láta tilraunir til að grafa
undan baráttuanda launafólks, eins
og falsfréttir um dræma þátttöku
bera með sér, hafa áhrif á sig.
Þannig efast ég ekki um að BSRB-
félagar muni áfram fylkja liði á
baráttudegi verkalýðsins ásamt
launafólki úr öðrum samtökum.
1. maí verður áfram
baráttudagur verkalýðsins
Sigurður Á. Friðþjófsson
fjallar um 1. maí ’Upplýsingarnar umfjöldann voru einfaldlega
rangar og til marks um
það má benda á að í 1.
maí kaffi BSRB á Grett-
isgötu 89 komu 700
manns og flestir þeirra
höfðu verið á fundinum.‘
Sigurður Á.
Friðþjófsson
Höfundur er upplýsinga-
og fræðslufulltrúi BSRB.
ÉG UNDIRRITAÐUR vil gera
nokkrar athugasemdir við grein Jó-
hönnu Sigurðardóttur,
alþingiskonu Samfylk-
ingarinnar, sem birt-
ist í Mbl. 25. apríl sl.
undir titlinum ,,Sof-
andi stjórnvöld“ og
fjallaði um frjálsa för
launafólks innan
EES-svæðisins og
stefnuleysi íslenskrar
ríkisstjórnar um mál-
efni innflytjenda.
Í upphafi vil ég að
það komi fram að ég
var félagi í Samfylk-
ingunni þar til fyrir
skömmu að ég gekk
til liðs við VG en ég
styð samt enn póli-
tíska hugmyndafræði
Samfylkingarinnar í
stórum dráttum. Ég
hef oft átt í starfi
mínu sem prestur
innflytjenda góða og ánægjulega
samvinnu við þingmenn flokksins.
Hins vegar fannst mér sem inn-
flytjanda mun erfiðara að fá tæki-
færi til þess að taka þátt í starf-
semi flokksins, kynna skoðanir
mínar þar og vera virkur. Ég sendi
því Jóhönnu og öðru Samfylking-
arfólki þessar athugasemdir í þeirri
von að það velti þeim fyrir sér í já-
kvæðum tilgangi.
1. Allir vissu hvenær frjáls för
launafólks innan EES-svæðisins
myndi ganga í gildi. Ef Samfylk-
ingin taldi að Ísland þyrfti lengri
aðlögunarfrest, hefði hún ekki átt
að hafa frumkvæði að því að óska
eftir framlengingu frestsins? Það
er ekki hægt að varpa ábyrgðinni
alfarið á ríkisstjórnina.
2. Rök stjórnvalda fyrir fram-
kvæmdinni eru skiljanleg að vissu
leyti. Atvinnuleysi hér á landi er nú
aðeins 1,6%. Af nýútgefnum at-
vinnuleyfum árið 2004 voru 45%
fyrir launafólk frá löndum sem ný-
lega hafa gengið í ESB og 70% árið
2005. Það eru engar aðstæður á ís-
lenskum vinnumarkaði sem rétt-
læta að stöðva straum erlends
vinnuafls hingað til lands umfram
það sem gildandi reglur á EES-
svæðinu segja til um.Verði íslensk-
ur vinnumarkaður lokaður erlendu
vinnuafli, mun það
verða túlkað sem svo
að Ísland vilji ekki fá
fólkið frá nýju lönd-
unum.
3. Jóhanna nefnir
skoðun Eiríks Berg-
manns Einarssonar
stjórnmálafræðings
sem segir að aðlögun
innflytjenda á Íslandi
hafi hingað til ekki
tekist vel og að ,,út-
lendingagettó“ séu að
myndast í borginni.
Þetta er að mati Jó-
hönnu allt stefnuleysi
stjórnvaldanna að
kenna.
En að mínu mati eru
aðrir pólitískir flokkar
eins og Samfylkingin
jafn sekir og stjórn-
arflokkarnir. Þetta á
ekki síst við um aðlögunarmál inn-
flytjenda en ég hef margsinnis bent
á í ræðu og riti síðan 2001 að það
væri jákvætt að ekki hefðu mynd-
ast sérstök hverfi innflytjenda. Það
hefur hins vegar ekki verið sér-
stakri stefnumótun flokkanna að
þakka, heldur hefur verið látið
skeika að sköpuðu með þessari nið-
urstöðu sem því miður virðist vera
að breytast. Samfylkingin á að
hlusta betur á fólk sem helgar sig
innflytjendamálum.
4. Í nýkynntri stefnuskrá Sam-
fylkingarinnar í Reykjavík sem er í
ellefu liðum, sjást engin orð eins og
,,fjölmenning“, ,,innflytjendur“ eða
,,innflytjendabörn“. Er það ef til
vill stefna Samfylkingar að þegja
um málefni innflytjenda?
Sem frekar vinstrisinnaður mað-
ur óska ég þess hins vegar innilega
að Samfylkingin endurskoði stefnu-
leysi sitt um innflytjendamál við
fyrsta tækifæri og marki stefnuna
svo eftir verði tekið.
Er Samfylkingin
vakandi?
Toshiki Toma fjallar um
fjölmenninguna og
stefnuskrá flokkanna
Toshiki Toma
’Er það ef til villstefna Samfylk-
ingar að þegja
um málefni inn-
flytjenda?‘
Höfundur er prestur innflytjenda.
NÚ ERUM við komin á þann
stað í aðdraganda borgarstjórn-
arkosninganna að Sjálfstæð-
isflokkurinn hefur hafið sinn
reglulega útúrsnúning út úr
lögboðnum reikningsskilum
sveitarfélaga. Það er mikið á sig
lagt til að reikna út að staða
Reykjavíkurborgar sé ekki góð,
rekstrarhalli og viðvarandi
skuldasöfnun.
Þetta vekur töluverða undrun
þeirra sem sest hafa niður og
skoðað kosningaloforð D-listans
þar sem lofað er stórauknum
útgjöldum til ýmissa góðra
mála. Annaðhvort trúa fram-
bjóðendur flokksins ekki eigin
útlistun á stöðu borgarinnar eða
að ætlun D-listans er að auka
álögur á borgarbúa til að snúa
meintum taprekstri við og til að
standa undir auknum útgjöldum
vegna margvíslegra kosninga-
loforða. Þriðji möguleikinn er
síðan auðvitað sá, að ekki standi
til að efna loforðin sem gefin
eru rétt fyrir kosningarnar og
eru lítið í ætt við þann mál-
flutning sem ég hef heyrt sjálf-
stæðismenn bjóða upp á í Ráð-
húsinu á því kjörtímabili sem
nú er að ljúka.
Mér finnst íhaldið í Reykjavík
skulda kjósendum í Reykjavík
ákveðnar skýringar. Trúa þeir
því að staða borgarinnar sé jafn
slæm og þeir gefa í skyn í bók-
haldsæfingum sínum? Ef svo er,
hvaða álögur ætla þeir að
leggja á borgarbúa til að snúa
rekstrinum við? Hvernig ætla
þeir þá að standa undir vænt-
anlegum útgjöldum vegna kosn-
ingaloforða sinna? Er kannski
meiningin að selja Orkuveituna?
Alfreð Þorsteinsson
Ætlar íhaldið að
hækka skatta
eða selja
Orkuveituna?
Höfundur er forseti
borgarstjórnar.