Morgunblaðið - 05.05.2006, Side 39

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. MAÍ 2006 39
MINNINGAR
REYNSLA • UMHYGGJA • TRAUST
Þegar andlát ber að höndum
Önnumst alla þætti útfararinnar
ÚTFARARSTOFA
KIRKJUGARÐANNA
Vesturhlíð 2 • Fossvogi • Sími 551 1266 • www.utfor.is
steinana, hikaði aðeins, en fór svo að
stærsta steininum og hóf hann upp á
brjóst sér og þeytti honum frá sér. Ég
spurði hann hvort hann hefði ekki
verið viss um að ráða við steininn, en
hann kvað nei við: Ég var viss um að
ég hefði steininn, en var bara ekki viss
um að buxurnar þyldu átökin.
Fyrir hönd okkar nefndarmanna í
óbyggðanefnd og starfsfólks nefndar-
innar sendi ég ástvinum Ólafs okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Kristján Torfason.
Íslandsvinurinn og mesti kraftlyft-
ingamaður allra tíma, Larry Pacifico
(BNA) („Hinn mikli Pacifico“), er
varð sextíu vetra gamall fyrr á þessu
ári, segir frá því í sjálfsævisögu sinni
að landi hans, Bob Hoffman (1898-
1985) hafi verið „faðir okkar allra“.
Pacifico vísar þar til lífsafreka Hoff-
manns sem var iðjuhöldur, milljarða-
mæringur og eigandi „York Barbell
Company“ og skyldra fyrirtækja sem
meðal annars gáfu út líkamsræktar-
blöð og framleiddu heilsuvörur.
Studdi Hoffman af fádæma alefli og
einurð ýmsar greinar aflrauna, þar á
meðal kraftlyftingar meðan sú íþrótt
var enn í burðarliðnum – á þeim árum
sem nú eru nefnd „gullöld“ banda-
rískra kraftaíþrótta. Markmið Hoff-
mans höfðu meðal annars stjórnmála-
legan tilgang í því „kalda stríði“ sem
tók að ríkja aðallega eftir seinni
heimsstyrjöldina og vakti sérstaklega
fyrir honum að klekkja á Sovétmönn-
um á lyftingapallinum. Í þetta sögu-
lega samhengi tel ég rétt að setja ævi-
afrek vinar míns, Ólafs Sigur-
geirssonar, en þó margt væri líkt með
ævistarfi hans og Hoffmans voru
markmið Ólafs nokkuð önnur, dýpri
eða þau sem „Listaskáldið góða“
(Jónas Hallgrímsson (1807-1845))
kallar til okkar allra í lokalínu ljóðsins
„Ísland“:
„Svona er feðranna frægð fallin í
gleymsku og dá!“
Ætlunarverk Ólafs voru því að tak-
ast á við ögrun Jónasar Hallgríms-
sonar með að styrkja og efla tengslin
við íslenskan menningararf sem fólst í
því að kynna íslenska kraftaíþrótta-
menn og afrek þeirra erlendis sem
var fyrir honum hluti af stöðugri sjálf-
stæðisbaráttu hins nýfrjálsa Íslands.
Fannst honum að besta sönnunin fyr-
ir sannleiksgildi Íslendingasagna
væri sú staðreynd að til væru ennþá
með „Söguþjóð í norðri“ dugnaðar-
menn meiri að vexti og burðum en
aðrir karlmenn veraldar og þar að
auki menn sem „trúðu á mátt sinn og
megin“.
Uppruni Íslendinga var eitt af
hugðarefnum Ólafs. Studdist hann við
eigin rannsóknir á þessu sviði og við
víðfeðm fræði Barða Guðmundssonar
(1900-1957) og annarra vísindamanna
íslenskra fornfræða um þau mikil-
vægu efni fyrir menningarlegt full-
veldi Íslands. Væringinn, Einar
Benediktsson (1864-1940), skáld,
orðar þessa lífsskoðun Ólafs með eft-
irfarandi hætti í kvæðinu „Egill
Skallagrímsson“ :
Taugarnar þúsundir ísvetra ófu.
…
og önduðu hörku í hverja sin,
en hlúðu um lífsmeiðsins rætur.
Áreiðanlegir Íslendingar eiga ein-
herjanum, Ólafi, mikla þakkarskuld
að gjalda. Þeir víkingaknerrir ís-
lenskra kraftaíþróttamanna er lagt
hafa „í víking“ samkvæmt fornri
brýningu Egils Skalla-Grímssonar
(910-990) „… það mælti mín móðir…“
undir skipsformennsku Ólafs hafa
komið aftur og aftur með fullfermi eð-
almálma, einkum þeirra sem sjald-
gæfir eru í öðrum íslenskum íþrótta-
greinum, gullbauga allmarga frá
meistaramótum Norðurlanda, Evr-
ópu og öðrum kraftamótum Heims-
kringlu, einkum þeirra er nefnast
„Sterkasti maður heims“. Meðal
frægustu áhafnarmeðlima á hinum
sigursælu gnoðum Ólafs eru íþrótta-
menn sem allir þekkja en helstu barn-
ingsmenn á fleyjum hans eru eftir-
taldir: Skúli M. Óskarsson
(„Smiðju[freyr]“), Arthúr Bogason
(„Norðurhjaratröll“), Hörður Magn-
ússon („Ölli vinur“), Víkingur
Traustason („Heimsskautabangsi“),
Kári Elíson („Magister“), Hjalti
Árnason („Úrsus“), Jón Gunnarsson
(„Bóndi“) og Auðunn Jónsson
(„Verndarinn“) svo nokkrir þeirra öfl-
ugustu séu hér taldir. En ætíð fremst-
ur „…[s]tend[ur] upp í stafni …“ nor-
ræna ofurmennið, fóstbróðir Ólafs,
Jón Páll Sigmarsson (1960-1993
(„Spöri“) – máttugasti íþróttamaður
nýalda.
Kynni mín af Ólafi hófust í Jakabóli
niðri í Laugardal fyrir nær þremur
tugum vetra. Þar sem ég er fremur
einrænn og hef aldrei haft skap til
þess að safna að mér klíku kom það í
hlut Ólafs að verja mig sem aðra ein-
fara þarna í Jakabóli fyrir yfirgangi
friðarspilla. Eitt sinn brá svo við í
upphafi ferils míns fyrir fjórðungi ald-
ar þegar ég hafði rétt lokið við að taka
tvö hundruð kílógrömm af stáli tíu
endurtekningar í hnébeygjulyftu að
upphófst vargníðið. Þá steig fram
Ólafur og tók sér þá stellingu sem
flestir muna eftir er til sáu. Hnar-
reistur með krosslagða svera upp-
handleggi sína þvert yfir brjóstkass-
ann, og sagði hann byrstur við
óværuna: „Ég sá nú öll tíu lögleg! …“.
Og þaggaði þar með niður í haf-
gammi. Nú löngu síðar hafa komið að
máli við mig frjálsíþróttamenn og
aðrir kraftaáhugamenn er stunduðu
æfingar í Jakabóli forðum og minnast
liðveislu Ólafs til dæmis við það að út-
vega þeim frjálsan aðgang að æfing-
um allan sólarhringinn eða aðra að-
stoð. Má þar sérstaklega nefna Óskar
Jakobsson, fjölhæfasta kastara ís-
lenskra frjálsíþrótta, en hann náði á
heimsmælikvarða fyrir tilstilli Ólafs
sem og margir aðrir frjálsíþrótta-
garpar á þessari „demantaöld“ ís-
lenskra frjálsíþrótta. Var Ólafur í
þessu sem flestu öðru trúr stefnu
Hoffmans er áður greindi en Ólafur
er einn af frumherjum íslenskra
kraftlyftinga, lyftinga svo og krafta-
keppna, vaxtarræktar og hreysti-
keppna svo fátt eitt sé talið.
Mörgum árum seinna þá er Jaka-
ból hafði verið jafnað við jörðu sat ég í
mínum „kúrsus“ (námsvist) sem vott-
ur í Borgarfógetarétti Reykjavíkur er
fyrir réttinn kom nýútskrifaður lög-
fræðingur. Kom nýgræðingur þessi í
lögfræðistétt fyrst fram af hroka og
stærilæti er varð til þess að Ólafur yf-
irborgarfógetafulltrúi og ég sýndum
honum fálæti allmikið. Þar sem lög-
fræðingur þessi var að stíga fyrstu
skrefin út á „hyldýpið“ það er lög-
fræðingar nefna sín á milli og vísar til
þess geigvænlega munar sem er á
lögfræði þeirri sem rituð er í bók og
þeirri sem beitt er við lagafullnustu
kom í ljós að þekking hans á viðeig-
andi framkvæmd laga brast. Var
dómsmál hins barnunga bókalög-
fræðings þó brýnt og mikil tímaþröng
ríkti í því. Bar skræðulögfræðingur
þessi sig í fyrstu allvel en svo jókst ör-
vænting hans skjótt stig af stigi en við
Ólafur þögðum sem fastast í réttin-
um. En þegar þar var komið að hinn
ungi skruddulögfræðingur var að því
kominn að bresta í grát eða falla í
ómegin fyrir fógetaréttinum eða þá
að það tvennt færi saman sneri Ólafur
sér skyndilega að ritvél sinni og útbjó
formrétta gerðarbeiðni í skyndi. Ólaf-
ur lagði síðan fógetabeiðni þessa fram
á dómborðið fyrir hinn unga lögfræð-
ing til undirskriftar. Útskýrði Ólafur
síðan stuttlega aðra framkvæmd fyrir
hinum unga lögfræðingi og síðan
leystist málið farsællega fyrir hönd
hans skjólstæðings svo og fyrir hina
virtu lögmannsstofu er hann starfaði
hjá.
Læt ég hér staðar numið í bili í frá-
sögn minni af æviafrekum vinar míns,
Ólafs ‘ins sterka. Er það mín vilnun að
hann verði ætíð eftirleiðis nefndur
meðal sannra Íslendinga „Kraftagoð-
inn mikli“.
Fyrir mig persónulega svo og fyrir
hönd „Jakabólsmanna“ hins forna
(Laugardal)
Halldór Eiríkur S.
Jónhildarson („Don“).
Helfregnin barst til eyrna, þungt
högg og mikið. Ólafur Sigurgeirsson
var fallinn. Þessi mikli Nestor og
meistari kraftaíþrótta.
Með mismunandi hætti markast
spor manna í samtíð og framtíð, sum
spor mást aldrei, önnur hverfa hægt
og bítandi, og sum spor lifa aðeins í
samtíðinni. Mismunandi er líka
hvernig orðspor manna verður til.
Sumir eru hafnir til hásætis af eigin
verðleikum, aðrir vegna þess að það
vantaði í hlutverkið eða þeir áttu
sterka að sem byggðu upp ímyndina.
Þá eru þeir sem hefja sig til vegs af
eigin rammleik þrátt fyrir allt og alla.
Ólafur Sigurgeirsson var sannarlega
einn af þeim. Hann var fáorður um
æsku og uppvöxt og hygg ég að hann
hafi haft til þess nokkra ástæðu.
Braust til mennta og manns af fá-
dæma dugnaði og hörku. Í honum
bjuggu bæði gull og grjót, sérkenni-
legar andstæður sem tók langan tíma
að kynnast. Tuttugu og fimm ára
kynni, fyrstu árin lausleg, síðan sífellt
nánari uns traust vinátta skapaðist.
Ég var svo lánsamur að kynnast hon-
um sem íþróttamanni, leiðtoga og
seinna sem óbyggðafara og náttúru-
nnanda. Alltaf var hann sami trausti
kletturinn sem allt braut á.
Hugurinn reikar til ótal kraftlyft-
ingamóta og kraftakeppna, til vél-
sleða og jeppaferða um hálendið og
samverustunda þessu tengdu. Segja
má að vinur minn fór ekki alltaf með
löndum, sást ekki alltaf fyrir. En allt-
af var hann heill og traustur. Alls ekki
allra en vináttuböndin sem hann batt
við menn voru traustari en stál.
Magnað var að honum skyldi takast
að skapa kraftlyftingum þá sérstöðu á
Íslandi að þrátt fyrir að vera utan
Í.S.Í. þá uxu þær og döfnuðu á alveg
ótrúlegan hátt. Nú hygg ég að margir
muni finna fyrir í sportinu hvað mikið
vantar við fráfall Óla. Koma mér í hug
hendingar úr minningarljóði Gríms
Thomsens um Brynjólf Pétursson
Fjölnismann.
Fannst þar brátt í flestu verki,
að farinn var hinn góði sterki.
Ekki verður frá skilið að minnast á
áhuga Ólafs á fornsögum, tilurð og
þróun norrænna manna, þjóðflutn-
ingana miklu og víkinga sérstaklega.
Þeir sem vildu skilja Óla til hlítar,
þeim var hollast að lesa Fóstbræðra-
sögu og Sturlungu. Enn kemur kveð-
skapur Gríms Thomsens í hugann:
Þéttir á velli, þéttir í lund
þrautgóðir á raunastund.
Slíkur maður var hann Ólafur
sannarlega. En svo bregðast krosstré
sem önnur og sterkustu viðir molna.
Síðasta ár varð vini mínum harð-
sótt. Veikindi ágerðust og vinir og
vandamenn komu ekki vörnum við.
Að leiðarlokum er ég þakklátur Óla
fyrir að hafa reynst mér og fjölskyldu
minni vinur og bakhjarl. Upprifjast
nú fyrir mér samtal sem við áttum
eigi alls fyrir löngu um félaga okkar
sem hafði lifað heldur djarft að mínu
áliti. Óli kvað hann hafa haldið út á
reginhaf á víkingaskipi. Og nú er eins
og ég sjái vin minn fyrir mér standa í
stafni víkingaskips og hverfa mót
sjóndeilarhringnum. Framundan er
ókunn strönd, hver veit? Mér hefur
verið falið að koma á framfæri kveðju
frá Lyftingasambandi Íslands. Þakka
lyftingamenn Ólafi vel unnin störf
fyrir L.S.Í. Aðstandendum og ástvin-
um sendi ég hugheilar samúðar-
kveðjur.
Valbjörn Jónsson.
Þá er komið að kveðjustund. Merk-
ur maður kveður.
Ólafur Sigurgeirsson, mesti spor-
göngumaður og leiðtogi kraftlyftinga-
íþróttarinnar á Íslandi, er horfinn
sýnum. Það er nú svo að menn sem
hafa alltaf verið til staðar eiga að vera
það áfram. Maður gerir bara ráð fyrir
því, en þannig er lífið víst ekki.
Ég kynntist Ólafi fyrst fyrir um 35
árum og vorum við þá báðir ungir eld-
hugar sem féllum fyrir töfrum stáls-
ins þar sem í gildi voru átök vöðva og
vilja við þyngdaraflið. Það gekk ým-
islegt á í samskiptum okkar en allt
jafnaðist það út um síðir og samstarf
okkar í kraftlyftingum, íþróttinni sem
við báðir unnum, varð eins og best
varð á kosið með árunum.
Ólafur var viljasterkur persónu-
leiki sem vann hart að sínum mark-
miðum. Hann lærði lögfræði með-
fram íþróttaferlinum þar sem hann
stundaði fyrst glímu með góðum ár-
angri og síðar lyftingar og kraftlyft-
ingar. Hann náði Íslandsmeistaratitl-
um í öllum þessum greinum en naut
sín best í kraftlyftingunum þar sem
hann setti fjölmörg Íslandsmet í guð-
sgreininni, sjálfri bekkpressunni sem
var hans uppáhald.
Eftir að Ólafur sá um stofnun
Kraftlyftingasambandsins (KRAFT)
1985 varð hann fyrsti formaður þess
og kom á fót m.a. Íslandsmeistara-
mótum í bekkpressu sem eru fastir
liðir síðan. Sama ár sá hann einnig um
að ýta úr vör fyrstu kraftakeppninni
um sterkasta mann Íslands sem fram
fór í Reykjavík en þar sigraði Jón Páll
Sigmarsson eftirminnilega.
Ólafur vann mikið og óeigingjarnt
starf í þágu kraftaíþrótta í landinu
sem seint verður fullþakkað. Hann
kom fram með hugmyndir að lands-
keppnum í kraftlyftingum sem urðu
að veruleika eins og keppnirnar Skot-
land-Ísland 1984 og Kalifornía-Ísland
1986 en þar sendi Ísland fullt lið en
Ólafur sá alfarið um skipulagningu og
fjáröflun fyrir þessar ferðir sem
hjálpuðu mikið til með að efla andann
og áhugann á íþróttinni. Ólafur fór
fjölda ferða á stórmót í kraftlyfting-
um erlendis bæði sem fararstjóri og
dómari en hann var alþjóðlegur dóm-
ari og dæmdi á nokkuð mörgum
heimsmeistaramótum. Mér er minni-
stætt að þegar ég vann til verðlauna á
heimsmeistaramótinu í Finnlandi
1985 var Ólafur fyrstur manna til að
koma að pallinum og samgleðjast mér
með árangurinn. Þannig var Óli alltaf.
Hann gladdist með mönnum yfir unn-
um árangri í íþróttinni og á nánast öll-
um mótum í Reykjavík sem hann
starfaði við hin síðari ár fylgdist hann
vel með upprennandi molastjörnum
og spurði ungu strákana þessarar
spurningar: „Hvernig er það, á að
bæta sig í dag?“
Það er óvenju mikið sem Ólafur
kom í verk um ævina. Hann stofnaði
fjölskyldu með eiginkonu sinni Heið-
rúnu Gunnarsdóttur og bjó að sjálf-
sögðu í vesturbænum því Óli var alltaf
KR-ingur. Hann var lögfræðifulltrúi
hjá Borgarfógeta um 12 ára skeið og
síðan héraðsdómslögmaður og hæsta-
réttarlögmaður frá 1999 auk þess að
reka eigin lögfræðistofu í 16 ár. Við
Óli höfðum báðir dálæti á sérstakri
mynd sem kom af honum í Frétta-
blaðinu fyrir 1–2 árum eða svo. Þar
sást hann í Héraðsdómi með vini sín-
um Jóni Egilssyni lögmanni en á milli
þeirra sat einhver krimmi sem þeir
voru að verja og hann var með lamb-
húshettu yfir höfði sér. Alveg kostu-
leg mynd sem sýndi að Óli fór ekki í
manngreinarálit þegar hann tók að
sér vörn í málum.
Ólafur var góður ræðumaður og
stýrði þingum KRAFT frá upphafi í
21 ár auk þess sem hann var bæði rit-
ari og kynnir á mótum. Hann komst
oft skemmtilega að orði. Sumum er
enn í fersku minni eitt sinn á kraft-
lyftingamóti í sjónvarpssal þegar
Torfi Ólafsson loðfíll sem var170 kg
skjóða reyndi við 370 kg í hnébeygju.
Óli sagði þá í kynningu: „Nú fáum við
að sjá ógnvænleg átök hins stóra
manns við hina miklu þyngd!“
Ólafur var mikill náttúruunnandi
og var oft uppi á fjöllum sem veiði-
maður skjótandi á allt sem hreyfðist
eins og tíðkast í þeim bransa. Sér-
staklega var hann þó á rjúpnaveiðum
og eitt sinn birti DV mynd af honum
eftir að hann hafði sett Íslandsmet í
rjúpnadrápi, vel yfir 100 rjúpur á
einni helgi eða svo.
Ólafur var víðlesinn maður sem var
vel að sér í Íslendingasögunum en sá
tími harðra kappa var honum hug-
stæður þegar karlmenn ungir að ár-
um vógu mann og annan fyrir
kvennasakir og fjölskylduheiður.
Ólafur ritaði einnig greinar í Mogg-
ann um uppruna Íslendinga sem
vöktu og nokkra athygli.
Ólafur gegndi starfi ritara KRAFT
síðustu 10 árin og kom miklu í verk.
Hann ritaði m.a. sögu kraftlyftinga á
Íslandi frá upphafi auk margra greina
í dagblöð o.fl. Sem mikilhæfur lög-
fræðingur og kraftlyftingafrömuður
stóð hann oft í ströngu opinberlega og
varðist hetjulega óvinum og öfundar-
mönnum íþróttarinnar. Minnisstætt
er Jóns Páls málið sem lauk með full-
um sigri þeirra félaga en á uppgangs-
tímum Jóns Páls studdi Ólafur hann
með ráðum og dáð. Einnig lét Ólafur
til sín taka þegar lítilsigldur læknir á
Akureyri fór smánarorðum í vesal-
dómi sínum um kraftlyftingamenn og
Ólaf persónulega. Ekkert viðkomandi
íþróttinni lét Ólafur afskiptalaust.
Hann vann ötullega að framgangi
hennar alla tíð. Hans skarð verður
vandfyllt. Kraftlyftingamenn og
kraftaáhugamenn á Íslandi hafa
misst mikinn leiðtoga þar sem Ólafur
er. Við munum ætíð minnast hans
með virðingu.
Fyrir hönd stjórnar Kraftlyftinga-
sambands Íslands,
Kári Elíson.
Lífsljós mikilmenna brennur alltof
hratt. Þannig hugsuðum við hjónin
þegar fréttist af andláti Óla. Óli var
einn tólf félagsmanna í Fiskimanna-
félagi Reykjavíkur, félagsskap sex
hjóna sem haldið hefur til veiða á Lax-
árdalsheiði síðastliðin 17 ár. Allir í fé-
lagsskapnum hafa viðurnefni sem
hæfir lunderni þeirra og atgervi. Eitt
af viðurnefnum Óla var „Náttúruafl-
ið“. Nafnið áskotnaðist honum þegar
hann var að leysa vandamál á heiðinni
og einhverjum áhorfandanum varð að
orði að hér væri ekki maður á ferðinni
heldur náttúruafl. Nafnið festist og í
huga okkar var Óli á einhvern æv-
intýralegan hátt hafinn yfir höfuð-
skepnurnar; það veður sem gæti hald-
ið aftur af Óla var ekki til,
náttúrulegar hindranir eða torleiði
ekki heldur. Græna höllin, bíllinn sem
Óli var oftast á í ferðum, var einnig
sveipuð ævintýraljóma og einhvern
veginn eðlileg framlenging af Óla
sjálfum sem alltaf virtist búinn undir
alla duttlunga móður náttúru. Væri
veður of vott og vont til að hægt væri
að halda aðalfund utandyra dró Óli
samkomutjald út úr höllinni, væri
veður til rómantískra siglinga á speg-
ilsléttu heiðarvatni var Óli fyrir sér-
staka tilviljun með bát í för sem hent-
aði vel til slíkra ferða.
Í huga okkar var eiginlegt lögheim-
ili Óla á heiðum uppi, engan mann
höfum við þekkt sem var jafn sam-
ofinn og jarðtengdur íslenskri nátt-
úru og hann. Óli var rammur að afli,
stundum líkt og meitlaður í stein, en
honum var mýktin einnig eiginleg.
Hann gætti þess til að mynda alltaf að
öllum liði vel í ferðum, til dæmis að
ekki væri gengið það hart fram í veiði-
skap að samveran á heiðinni lenti í
öðru sæti.
Á grænum grundum lætur hann mig
hvílast,
leiðir mig að vötnum,
þar sem ég má næðis njóta.
(Úr 23. Davíðssálmi.)
Við sem eftir sitjum lútum auðmjúk
höfði og syrgjum góðan dreng.
Við sendum okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur til Heiðrúnar, Þórs,
Grettis, Elínar Hrannar, Elmars og
annarra sem eiga um sárt að binda
vegna hörmulegs fráfalls Ólafs Sig-
urgeirssonar.
Gylfi Jón og Gyða.
 Fleiri minningargreinar um Ólaf
Sigurgeirsson bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.
Höfundar eru: Sigurður Gizurar-
son, Runólfur Gunnlaugsson og Sæ-
mundur Unnar Sæmundsson.