Morgunblaðið - 30.12.2006, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 2006 27
UMRÆÐAN
UNDANFARNAR vikur hafa
nokkrir sjúkraliðar skrifað í Morg-
unblaðið og mótmælt þeirri ný-
breytni í sjúkraliðanámi sem
menntamálaráðuneytið kynnti fyrr á
þessu ári og kölluð er sjúkraliðabrú.
Nýjungin er í því fólgin að ein-
staklingar sem orðnir eru 23 ára,
hafa 5 ára starfs-
reynslu við umönnun
sjúkra, fatlaðra eða
aldraðra og meðmæli
frá vinnuveitanda sín-
um eiga þess kost að fá
nám og starfsreynslu
metin sem hluta af
námi á sjúkraliðabraut
í framhaldsskóla. Mót-
mælendur segja að
með þessu sé dregið úr
námskröfum og fólki
hleypt inn í stétt
sjúkraliða með of lít-
inn undirbúning.
Nemendur sem
uppfylla skilyrði þess
að fara á sjúkraliðabrú
mega láta 5 ára starfs-
reynslu og 230
kennslustundir á
starfstengdum nám-
skeiðum koma í stað
16 eininga starfsþjálf-
unar; 7 eininga af
vinnustaðanámi; 6 ein-
inga í íþróttum; 31 ein-
ingar samtals í
dönsku, ensku, fé-
lagsfræði, íslensku,
lífsleikni, náttúrufræði, samskiptum
og stærðfræði. Af heilbrigð-
isgreinum, þ.e. hinum eiginlegu sér-
greinum brautarinnar, er enginn af-
sláttur veittur.
Nú er hæpið að halda því fram að
dregið sé úr námskröfum þótt fólk
með 5 ára starfsreynslu fái að sleppa
starfsþjálfun og hluta af vinnustað-
anámi og ég býst við að þeir sem eru
andvígir sjúkraliðabrúnni fallist á að
það sé lítið vit að skylda fullorðna
nemendur til að taka þátt í skóla-
íþróttum. Því uppeldishlutverki
skólanna að venja fólk á heilbrigðan
lífstíl ætti að vera að mestu lokið við
23 ára aldur. Það sem hugsanlega er
umdeilanlegt er að láta starfs-
reynslu og námskeið koma í stað 31
einingar af almennu bóklegu námi.
Sjálfum þykir mér eðlilegt að líta
svo á að þessar greinar séu hafðar á
sjúkraliðabraut, líkt og á fleiri
starfsmenntabrautum, vegna þess
að skólunum er ætlað viðameira
hlutverk í lífi unglinga en að búa þá
undir tiltekin störf. Þeim er ætlað að
stuðla að alhliða þroska þeirra og
búa þá undir lífið eins
margbrotið og það nú
er. Það kann því að vera
fullt vit í því að kenna
unglingum sem innrit-
ast á stafsmenntabraut-
ir framhaldsskóla ýmis
fög sem ekki er nauð-
synlegt að gera kröfu
um að fullorðnir nem-
endur læri til að fá
starfsréttindi.
Áður en menn for-
dæma sjúkraliðabrúna
á þeim forsendum að
slegið sé of mikið af
námskröfum ættu þeir
að skoða nákvæmlega
hvaða inntökuskilyrði
eru í þetta nám og
hvaða áfangar það eru
sem starfsreynslan og
starfstengdu nám-
skeiðin koma í staðinn
fyrir. Þá munu þeir
væntanlega átta sig á
að sú nýbreytni sem
hér um ræðir felur ekki
í sér að dregið sé úr
námskröfum í greinum
sem búa nemendur sér-
staklega undir sjúkraliðastarfið.
Sjúkraliðabrúin er að mínu viti
merkileg tilraun til að laga starfs-
nám á framhaldsskólastigi að þörf-
um fullorðinna nemenda. Vonandi
verður nógu góð sátt um hana til að
þeir sem láta sig málið varða geti
dregið af henni sameiginlegan lær-
dóm sem nýta má þegar fleiri starfs-
menntabrautir verða lagaðar að
þörfum fólks sem hefur aflað sér
reynslu og þekkingar í atvinnulífinu.
Um sjúkraliðabrú
Atli Harðarson fjallar um mál-
efni sjúkraliða
Atli Harðarson
» Sjúkrali-ðabrúin er
að mínu viti
merkileg tilraun
til að laga
starfsnám á
framhalds-
skólastigi að
þörfum fullorð-
inna nemenda.
Höfundur er aðstoðarskólameistari
Fjölbrautaskóla Vesturlands á Akra-
nesi og hefur átt þátt í að skipuleggja
nám á sjúkraliðabraut við þann skóla.
Umræðan í háskólum Evrópu er
um „lofsöng letinnar“, þar sem
hægagangur og aðgerðarleysi er
undirstaða hamingjunnar. Að fara
snemma á eftirlaun og
hafa mikinn frítíma og
liggja í leti á sólar-
strönd er hátindur
hamingjunnar. Ingalill
Eriksson skrifaði bók-
ina „Arbetsmiljö, kaos-
kompitens och men-
ing“ (Studentlitteratur
2006), sem er andsvar
við bókmenntum um
lofsöng letinnar, Bæk-
ur eins og „Hej Lättja“
eftir frönsku konuna
Corinne Maiers
(sænsk þýðing) og hin
vinsæla bók „Langsamhetens lov“
eftir Owe Wikström. Hin dæmigerða
fyrirmynd er teiknimyndaserían um
„Nautið Ferdinand“, sem hugsar
bara um það eitt að liggja i leti og
njóta blómailmsins. Hið forna orð-
tak, sem var hátindur lofs um mann,
„hann lét aldrei ærlegt verk úr hendi
sleppa“, eða „maðurinn er mjög iðju-
samur“ eða hreinlega að vera „dug-
legur“ er í dag meira hnjóð en lof. Í
dag eru menn „vinnualkar“ ef þeir
eru iðjusamir og duglegir og njóta
þess að vinna og sjá afrakstur vinn-
unnar.
Opinber starfsmaður lýsti vinnu-
deginum á þann hátt að þegar hann
fengi verkefni í byrjun dags, byrjar
hann á að skoða hvað hann getur
sent áfram á einhvern annan starfs-
mann, svo hann þurfi ekki að gera
það sjálfur, svo flokkar hann það
sem má bíða og svo flokkar hann það
sem ekki á erindi til hans eða til-
heyrir ekki hans verksviði og að lok-
um eru örfá verkefni eftir sem þarf
að vinna í og þá er tímabært að fá
sér kaffi og svo reynir maður að
komast á einhvern fund eða fyr-
irlestur. Það er viss mótsögn í þess-
ari tízku að gera ekkert og vera bara
latur og svo að vera atvinnulaus. At-
vinnuleysi er eitt versta vandamál í
Evrópu þar sem um 20% vinnufærra
manna eru án atvinnu og lifa á at-
vinnuleysisbótum eða öðrum op-
inberum styrkjum. Atvinnumál var
aðalmál í seinustu kosningum í Sví-
þjóð. Atvinna er eftirsóknarverð,
þ.e. að hafa atvinnu, en samtímis er
reynt að gera eins lítið og hægt er í
vinnunni. Það virðist vera mjög mik-
ilvægt að hafa vinnustaðina eins og
góða saumaklúbba, þar
sem allt er afslappað og
ekkert stress og engar
kröfur um framleiðni.
Viðskiptavinirnir koma
alltaf í annað sæti á eft-
ir þörfum starfsmann-
anna. Um þetta eru
mýmörg dæmi bæði
hjá einkafyrirtækjum
og hjá hinu opinbera.
Þegar maður situr á
kaffihúsi hér í Stokk-
hólmi, heyrir maður
mikið talað um vinn-
una, og þá er aldrei tal-
að um hvað þeir hafa gert eða hvaða
vandamál þeir hafa leyst, heldur
snýst umræðan um hvenær þeir fara
í frí og hver er að hætta hjá fyr-
irtækinu eða hver er að byrja og
hvernig vinum og ættingjum gengur
að fá vinnu og einnig hvernig þeim
líður í vinnunni. Ég tel að vandamál
Debenhams i Stokkhólmi sé alltof
mikil mannskapur, sem gerði allt of
lítið. Með öðrum orðum mjög af-
slappaður saumaklúbbur.
Hver er undirrót þessarar leti-
tízku. Ég tel að verkalýðshreyfingin
eigi stóran þátt í þessari þróun. Það
er verkalýðshreyfingin sem ýtir
undir þessa þróun, sem leiðir til að
fyrirtækin flytja starfsemi sín til
annarra landa þar sem viðhorfin til
vinnunnar eru jákvæðari. Í nýlegri
könnun, sem lítið sveitarfélag gerði
hér í Svíþjóð, kom í ljós að um 2300
atvinnutækifæri væru flutt í burtu
frá þessu sveitarfélagi á hverju ári
og í helmingi tilfella var ekki um að
ræða lægri laun á nýja staðnum,
heldur jákvæðara viðhorf til vinn-
unnar, betra fyrirtækjaumhverfi.
Þar sem er jákvæðara viðhorf til
vinnunnar og skilningsríkari verka-
lýðshreyfing.
Einnig á lífstíðarráðningarkerfið í
Evrópu stóran þátt í þessari þróun,
þar sem starfsmaðurinn veit að ekki
er hægt að reka hann úr vinnunni, ef
hann uppfyllir lágmarkskröfurnar.
Þetta minnir óneitanlega mikið á
Rómaríki áður en það féll en sögu-
fræðingar telja að leti og hóglífi
Rómverja hafi verið ein aðalorsök
þess að Rómaveldi leið undir lok. Ég
man ekki lengur hvar ég las um
könnun sem var gerð um mikilvægi
lífsins og hvað væri hamingja. Alla
vega var mjög mikill munur á hvar
menn bjuggu i heiminum og hvernig
samfélagið er uppbyggt. Mesta letin
var í Frakklandi, þar sem almenn-
ingur vildi vinna minna fyrir sömu
laun og fá miklu meira frí og ferðast
meira, á meðan fátækari lönd eins
og Nígería og Indland vildu meiri
menntun, stærra hús, nýjan bíl og fá
ábyrgðarmeiri stöðu í fyrirtækinu
og hærri laun. Frí og letilíf var mjög
neðarlega á listanum í fátækari
löndum. Þess vegna sækja mörg
stórfyrirtæki til fátækari landa til að
fá viljugri starfsmenn, sem eru til-
búnir að leggja mikið á sig til að
bæta sína eigin stöðu og fyrirtæk-
isins.
Hin vinstrisinnaða verkalýðs-
hreyfing hefur hamrað á því að at-
vinnurekendur séu allir auðhyggju-
menn (kapitalistar) og vilji hinni
vinnandi stétt allt hið illa. Þeir gefa
sér þá forsendu að atvinnurekendur
vinni ekkert sjálfir, heldur bara taka
hagnaðinn. Þau samfélög sem mest
hafa lofað letina eru líka í mestum
vandræðum eins og hin sósíal-
kommúnistísku lönd í Evrópu og
sérstaklega í fyrrum löndum austan
járntjaldsins. Sovétríkin voru rík-
asta land í heimi af náttúru-
auðlindum, en urðu samt gjaldþrota
vegna letinnar sem sósíalkomm-
únisminn þróaði og örvaði. Það er
tímabært að snúa þessari þróun við,
ef við viljum standa uppúr, þegar
stóra efnahagshrunið kemur eftir
uppsveifluna í Kína og Indlandi. Þau
lönd sem geta forðast áróður um
ágæti letinnar koma til með að
standa betur að vígi í framtíðinni. Á
Íslandi er ennþá vilji til að vinna en
fer ört hnignandi.
Lofsöngur letinnar
Steinþór Ólafsson fjallar um
leti og vinnu
» Þau lönd sem getaforðast áróður um
ágæti letinnar koma til
með að standa betur að
vígi í framtíðinni.
Steinþór Ólafsson
Höfundur er leiðsögumaður.
Sparisjóðsstjórarnir
sigruðu í Siglufirði
Kristján Snorrason og Ólafur
Jónsson sigruðu á árlegu minning-
armóti um Benedikt Sigurjónsson í
Siglufirði á dögunum. Þeir félagar
sem báðir eru sparisjóðsstjórar hvor
í sínum kaupstað tóku strax forustu í
mótinu og héldu henni óslitið til loka.
Röð sex efstu para varð eftirfarandi:
1. Kristján Snorrason Sauðárkr.
og Ólafur Jónsson Sigluf. 89
2. Gísli Jónsson og Jón Sigurðsson
Skagafirði 67
3. Anton Sigurbjörnsson og
Bogi Sigurbjörnssson Siglufirði 51
4. Hreinn Magnússon og Friðfinnur
Hauksson Siglufirði 35
5. Eyjólfur Sigurðsson og Ágúst
Sigurðsson Sauðárkróki 26
6. Haraldur Árnason og Hinrik
Aðalsteinsson Siglufirði 25
Alls tóku tuttugu pör þátt í
mótinu, auk heimafólks bættust
nokkrir Skagfirðingar í hópinn. Spil-
aður var tvímenningur (Barómeter),
alls 33 spil. Það er Bridsfélag Siglu-
fjarðar sem heldur mótið til minn-
ingar um góðan félaga sem lést fyrir
nokkrum árum. Þrjú efstu pör fá
verðlaun til eignar, auk þess sem sig-
urvegararnir varðveita farandbikar
til næsta móts. Mótið er ávallt haldið
milli jóla og nýárs og er meira en
spilamennska, því boðið er uppá
höfðinglegar veitingar meðan spila-
mennskan stendur yfir.
Morgunblaðið/Örn Þórarinsson.
Sigurvegaranir Kristján Snorrason og Ólafur Jónsson með verðlaun sín.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| norir@mbl.is
Friðriksmót Landsbankans í dag kl. 13:00
Friðriksmót Landsbankans 2006, Íslandsmótið í hraðskák, verður haldið í Aðalbanka
Landsbankans við Austurstræti í dag, laugardaginn 30. desember, og hefst kl. 13:00.
Allir sterkustu skákmenn landsins keppa til sigurs á mótinu.
Friðrik Ólafsson, stórmeistari, er sérstakur heiðursgestur mótsins.
Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir!
Hver verður
Íslandsmeistari
í hraðskák?
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
/
L
B
I
35
52
6
12
/0
6