Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1996, Qupperneq 36

miðað við aðstæður. Blaðamanni dettur í
hug að líklega hafi verið auðveldara að flytja
fiysta fiskinn frá íslandi en smávörur að utan.
„Ekki var auðveldara að lesta fiskinn hér
heima,“ segir Þór og slær þar með á þær hug-
leiðingar. „Númerin voru kannski 20-30 af
ýmsum tegundum og þar utan var lestað í
þrjátíu höfnum víðsvegar um landið. Þótt
alltaf væri reynt að raða þessu niður í lestina
eftir bestu getu gat það verið þrautin þyngri
að losa í erlendum höfnum. Nú fer þetta allt
í sama gám og er þess utan á brettum. Aður
fyrr var hver kassi lestaður fyrir sig og það
segir sig sjálft að það var snúið fyrir lestar-
mennina. Sama var upp á teningnum í salt-
fiskinum.“
Mánaðartúr gat orðið sex vikur
Þór segir að fyrir bragðið hafi menn verið
pirraðir og losun gat tekið marga daga.
Framan af sigldu skipin ekki á föstum rútum
því skip gátu tafist af ófyrirsjáanlegum
YANMAR
350 ha. bátavél
til á lager
• 6 strokka - Turbo Intercooler
• Létt og fyrirferdalítil
• Þýðgeng og sparneytin
• Ýmsir drifmöguleikar
Ráðgjöf • Sala • Þjónusta
ástæðum. Off var þannig að þegar landfestar
voru Ieystar í Reykjavík var vitað um þrjár
fyrstu hafnir. í erlendri höfn komu skilaboð
um siglingu á aðrar hafnir í framhaldi.
Mánaðartúrar gátu því lengst upp í sex vikur
eða meir.
„Málningarverksmiðjuna Hörpu vantaði
kannski efni sem við urðum sækja eða
Kaaber bað um 50 tonn af kaffi. Fyrir kom
að varan var á leið til hafnar og við þurftum
að bíða í sólarhring eða lengur eftir henni.
Oftast nær gat fjölskyldan ekki vitað um
heimkomu skipsins þegar við fórum frá
Reykjavík,“ segir Þór.
Gjörbreyting verður með gámaskipunum
því lestunar- og losunartími þeirra í erlend-
um höfnum var háður tíma. Panta þurfti
tíma fyrirfram að kajanum og ef ekki var
staðið við hann gat það þýtt bið fyrir skipið.
Þá komust skipin á fasta rútu með ákveðnum
dagsetningum.
„Menn voru ánægðir með að komast á
fasta rútu en framan af voru þeir á móti því
að skipuleggja fríin sín með fyrirvara. Það
hefur þó komist upp í vana að hugsa fríin út
árið og nú held ég að enginn vilji skipta.
Yfirmenn voru ráðnir til fyrirtækisins en
undirmenn réðu sig á einstakt skip og því gat
fyrirtækið ekki flutt þá á milli líkt og með
yfirmenn þegar kom að fríum.“
Þór segir að föst laun yfirmanna á farskip-
um hafi alltaf verið lág en haldist sæmileg
þegar nóg var af yfirvinnu. Með nýrri tækni
dróst yfirvinnan saman sem kreppti enn
frekar að laununum og þá ekki síst hjá undir-
mönnum.
NÝJU skipin afspyrnu ljót
Þegar kemur að starfslokum líta menn oft
yfir farinn veg og huga að hvort eitthvað
hefði mátt vera öðruvísi. Uppáhaldsskip Þórs
er gamli Fjallfoss ef undan er skilið síðasta
skipið, Brúarfoss. Utlit nýju skipanna fór
fyrir brjóstið á mörgum gömlum sjómönn-
um sem þóttu þau afspyrnu ljót.
„Þegar ég kom með Bakkafoss heim hafði
blaðamaður effir mér að skipið væri ágætt en
ferlega Ijótt,“ segir Þór og hlær og bendir sér-
staklega á mikið perustefni sem líktist einna
helst heljarinnar króki. Ekki einu sinni líkt
neinni peru!
„Seinni skip voru þó nokkuð nálægt því að
líta út eins og gömlu skipin, þrátt fyrir nýtt
útlit.“ Þessu til sönnunar sýnir Þór blaða-
manni myndir af skipunum sem hanga á
vegg á heimili hans og eiginkonunnar, Helgu
Jónsdóttur. Munurinn er augljós.
Þór í brúnni á Fjallfossi.
Á löngum farmannsferli hefur Þór siglt til
margra' hafna austan hafs og vestan. Að-
spurður segist hann þó hafa haldið sig mest á
Norður-Atlantshafinu. Nokkrar ferðir fór
hann til Miðjarðarhafslanda og eina til
Nígeríu með skreið. Þór var til að mynda á
Skógarfossi í Istanbúl þegar gosið hófst í
Vestmannaeyjum.
„Loftskeytamaður var Bergur Lárussón
frá Klaustri, grandvar maður og vildi aldrei
fara með fleipur. Ég mætti honum í gang-
inum og hann sagði: „Ég bara trúi því ekki,
ég bara trúi því ekki.“ Ég gekk á hann með
það hverju hann ekki trúði og þá vildi hann
ekkert segja þar til næsta pressa kæmi. Ég
sagðist myndu þegja yfir leyndarmálinu og
ekki bera neitt út. „Það er byrjað að gjósa í
Vestmannaeyjum en það máttu engum segja
fyrr en ég fæ það staðfest,“ segir hann. Klukk-
an var um sex og staðfesting átti að berast um
miðnætti. Um kvöldið eru strákarnir að
horfa á tyrkneska sjónvarpið þar sem gosið er
sýnt í fréttum og fréttin komin í Ioftið,“ segir
Þór og hlær. „Við þurftum nú ekki að skilja
tyrknesku til að þekkja Vestmannaeyjar.“
Mestu leiðindin í kringum múturnar
Mikið vandræðaástand skapaðist í kring-
um skreiðarflutningana í Nígeríu og þar
máttu skip bíða svo vikum skipti eftir losun.
„Mestu leiðindin voru í kringum múturn-
36
Sjómannablaðið Víkingur