Náttúrufræðingurinn - 1938, Side 21

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 147
.................
verðri Nýju öldinni legið frá Mið-Ameríku til Vestur-Evrópu, að
síðar á öldinni hafi verið landbrú frá Skotlandi til Grænlands,
um Færeyjar og fsland, að landbrú hafi legið frá Noregi vestur
á bóginn til Spitzbergen, en þaðan til Grænlands, og loks hafi
verið landsamband til skamms tíma á milli Ameríku og Asíu,
þar sem nú er Beringshafið.
Með því að gera ráð fyrir, að þessi landsambönd hafi verið
til, verður samræmi dýralífsins á svo að segja öllu svæðinu full-
komlega skiljanlegt, og þannig skýrist um leið ýmislegt við-
víkjandi útbreiðslu dýranna nú á dögum, sem annars væri gáta.
Á hinn bóginn hafa álfurnar verið einangraðar í nokkurn tíma,
en það er nægilegt, til þess að skýra þann mismun, sem nú er
orðinn á dýralífinu beggja megin Atlantshafsins. Nú má spyi'ja
hvernig á því standi, að svo að segja allir þeir ættbálkar spen-
dýra, sem orðið hafa til á Norðursvæðinu, séu farnir þaðan nú,
og svarið verður á þessa leið: Norðursvæðið hefir ekki, eins og
flest önnur dýraheimkynni á jörðunni, fengið að halda þróun
sinni áfram í friði, hér hefir loftslag á Nýju öldinni, þegar
flokkarnir voru að verða til, verið yfirleitt miklu hlýrra en það
er nú, en svo kom bobbi í bátinn, eins og þar stendur, ísöldin,
sem flestir hafa heyrt nefnda, hún lagðist eins og mara yfir
svæðið. Hana dreif yfir svæðið að norðan, eins og rammelfdan
fimbulvetur, stöðvaði þá þróun dýraflokkanna, sem þegar var í
svo miklum blóma, og sópaði dýrategundunum suður á bóginn,
og margar þeirra fundu griðastað í Afríku og á Indverska svæð-
inu, og hafa ekki aftur seilzt til landvinninga í norðurveg, þótt
tímarnir bötnuðu að mun. Enda byggði móðir náttúra ókleifar
hindranir til norðurs, þar sem eru Himalajafjöllin og Sahara,
en fyrir norðan þennan varnargarð fór maðurinn úr því að ráða
ríkjum, en upp frá því varð dýrunum ekki afturkvæmt.
d. Suðurheimskautsríkið. Á síðari árum hefir tekizt að bregða
Ijósi yfir dýralífið á þeirri miklu landspildu, sem umkringir
Suðurheimskautið. Nærri því hvar, sem augum er rennt, eru
endalausar ísbreiður, hér er ísöld á vorum tímum. Aðeins á fá-
um stöðum skín á klappir, grónar skófum og mosa hér og hvar.
Og þegar ofan á allt þetta bætist mjög kalt loftslag, gefur að
skilja, að dýralífið er ekki fjölskrúðugt. Á landi er ekki um
annað dýralíf að ræða, en frumstæðustu skordýr og áttfætlur,
auk fugla. Af þeim er talsvert all-víða, og einstaklingamergð
mikil, enda þótt tegundir megi teljast fáar. Langmest ber hér
10*