Andvari - 01.10.1959, Page 23

ANDVARI
ÞORVALDUR THORODDSEN
133
sín um þennan fluggáfaða danska Júða,
ef krafinn hefði liann veriÖ slíks. Það
er eins og hann skorti skyggni á það,
sem stórfenglegt var í eðli manna og ráði,
nema ef til vill í fræðum og náttúruvís-
indum.
En óræktarmaður er Þorvaldur Thor-
oddsen ekki. Hann er í senn viðkvæmur
og þykkjumikill, tryggur, langminnugur
og langrækinn. Hann minnist t. d. hlý-
lega Tryggva Gunnarssonar, er var hon-
um vel á háskólaárum hans, eins og fleiri
íslenzkum Hafnarstúdentum. Lofar hann
Tryggva stórum, sem á marga lund er
maklegt. Hann getur hans oft í minn-
ingum sínum og aldrei nema að góðu.
Allt af ber garpurinn Tryggvi sæmd og
sigur af hólmi, hæði í baráttu fyrir góð-
um málefnum á alþingi, handalögmáli á
strandferðaskipum og í áflogum á veit-
ingakránni „Bauk“ á Akureyri. Hætt er
við, að sitthvað liefði lekið úr penna
Þorvalds Thoroddsens Tryggva til vansa,
ef veriÖ licfði honum í nöp við hann.
Þó að stór-margt væri vel um Tryggva,
hefði þar ekki þrotið frásagnarefni. Ann-
ars auðkennir það fagurlega höfðinglund-
aða ræktarsemi Þorvalds, er hann segir:
„Sérstakleg ánægja var mér, að ég gat
síðar hjálpaÖ honum sjálfum (Tryggva
Gunnarssyni) um peningalán, þegar hon-
um lá mikið á“. Má ekki gleyma, að
þessum stórvirka fræðimanni var í mörgu
drengilega farið, og er skemmtilegt að
minnast slíks.
Þorvaldur Thoroddsen hefir í ýmsu
h'kzt föður sínum, skáldinu Jóni Thorodd-
sen. Hann hafði á sína vísu „Lust zu
fahulieren", gaman af að segja sögur,
einkum ef þær voru skringilegar og skop-
legar. I Iann hafði, sem faðir hans, glöggt
skopauga. Sökum þess —• en ekki af ill-
kvittni — segir hann stundum skrýtlur
af samtíðarmönnum sínum, er sumir við-
kvæmir fyrir hönd frænda og feðra hefðu
kosiÖ í gleymsku grafnar. En því er samt
ekki að leyna, að frá blaÖsíÖunum í
Minningabók hans leggur gremju og
ónotakulda. Slíkt sýnist því óafsakan-
legra og furÖulegra, sem Þorvaldur Thor-
oddsen virðist í fljótu bragði verið hafa
hinn mesti hamingjumaÖur um dagana.
Hann hlaut auðugt gjaforð og virðulegt
— að heimsins dómi. AldarfjórÖung eða
rösklega það gat hann vígt orku og ævi
vísindum og fræðum, sem hann hafði
unnað frá blautu barnsbeini, og bjó þá
við góð efni, eftir því sem gerðist um
íslendinga á þeim árum. Hann hlaut
mikil metorð og ærinn vísindaframa, og
hann fékk miklu afkastað. Samt leikur
mér fastlega grunur á, að nokkuÖ veru-
lcgt hafi skort á lífsgæfu hans.
Þorvaldur Thoroddsen miklaðist ekki
af verkum sínum. Hann sagði einu sinní
við mig eitthvaÖ á þessa leið, að eftir
sig lægi ekki meira en eftir fjölda
erlendra vísindamanna, Islendingum
fyndist hann miklu koma í verk aðeins
af því, að þeir væru þess konar dugnaði
óvanir. I banalegunni kvartaði hann
undan, hve lítið hann hefði unniÖ eða
litlu hann hefði lokiÖ, eftir því sem
bróðir hans, Þórður Thoroddsen, sagði
mér frá.
Margir Ijóðelskir íslendingar kannast
við kvæði Einars Benediktssonar, Ævin-
týr hirðingjans. Hann kveður þar um
íþróttamann, sem fór land úr landi og
ávann sér frægð og auð:
„Með gull og með kransa frá landi til lands
lians leikarasigur var unninn".
En samt var
„gæfa Iians visin við grunninn".
Og sú gæfuvisnun stafaði af, að hann
var rótlaus. Hann og fljóð lians áttu
hvergi heima: