Andvari - 01.10.1959, Blaðsíða 103

MAGNIIS V. FINNBOGASON:
í vegavinnu fyrir 60 árum.
Á árunum kringum 1890 fór fyrst aÖ
korna skrið á vegagerð hér á landi. Fyrir
þann tíma voru aðeins gerðar tilraunir
til að brúa (eins og það var orðað)
mýrarsund og aðrar verstu ófærur á
alfaraleiðum. lnnan sveita var líka reynt
að halda við færum vegum milli bæja
og var til þess varið „hreppsvegagjald-
inu“, sem var hálft dagsverk á hvern
verkfæran mann í hreppnum.
Það mátti segja, að allt skorti, sem til
þessara vinnubragða þurfti að hafa, fyrst
og frcmst peninga, svo og áhöld og þekk-
ingu.
Þessir vegarspottar voru þannig gerðir,
að hlaðinn var á að gizka 3—4 álna
breiður hryggur úr mýrarhnausum, og
þar sem einhver ofaníburður var nálægur,
var dreift þunnu lagi yfir miðjan veg-
inn. Flutningatæki við ofaníburðinn
voru ekki önnur en reiðingshestar með
oiykjulaupum. Þessir vegarspottar voru
kallaðir ,,brýr“, svo scm Breiðumýrarbrú,
Steigardalsbrú, Dufþekjubrú o. s. frv.
Ekki gátu lestir mætzt á þessum veg-
um, varð því önnur að bíða eða fara
út af á meðan hin fór fram hjá. Mesta
furða var, hvað þessir fátæklegu vegir
entust, þótt mikil umferð væri á þeirn
a vissum tímum, einkum á vorin um
lestirnar; fengu þeir góðan tíma til að
stga og jafna sig á milli og kantarnir
aú gróa inn að götunni, sem myndaðist
í miðjunni.
Þetta ástand stóð ekki lengi. Nú var
framfaraöldin upp runnin á fslandi. Al-
þingi hafði fengið fjárveitingavaldið í
sínar hendur, og þótt tekjurnar væru
litlar framan af, voru útgjöldin ekki
heldur mikif. Fjárveitingar voru smáar
til samgöngubóta eins og til annarra
hluta, en furðumikið varð úr þcim, því
að vinnulaun voru lág og trúlega unnið
og vel og sparlega farið með hvern eyri.
íslendingar voru ekki vanir að hafa
stórar fjárhæðir milli lianda og kunnu
sér því meira hóf í meðferð fjármuna
en nú gerist.
Að sjálfsögðu voru fyrstu vegabæt-
urnar, sem fé var veitt til úr landssjóði,
framkvæmdar í nágrenni Reykjavíkur og
undir yfirstjórn norsks verkfræðings og
verkstjóra, með því að íslenzkir kunn-
áttumenn í þcim fræðurn voru þá ekki
til.
Byrjað var á að leggja veginn yfir
Svínahraun árið 1876. Um líkt leyti eða
litlu síðar var veitt fé til Mosfellsheiðar-
vegarins og byrjað á lagningu hans. Stóð
sú vegargerð yfir í nokkur ár og lauk
með brúnni á Öxará, sem var smíðuð
1912.
Árið 1893 kemur fyrsti íslcnzki verk-
fræðingurinn til sögunnar, var það Sig-
urður Thoroddsen, sem nú er látinn
fyrir fáum árum. Var hann þegar ráðinn
í þjónustu landsins og var nefndur lands-
verkfræðingur. Fyrsta verkefni hans mun