Andvari - 01.10.1959, Page 75

ANDVARI
HINRIK VIII. OG ÍSLAND
185
Eftir fundinn í Segeberg kom Ham-
borgarráð saman til fundar 19. febr., og
var þar lýst yfir því, að fógeti konungs
ætti framvegis að fjalla urn íslenzku
deiluna, en Hamborgarar væru lausir
allra mála. Að lokum slógu Hamborgarar
upp mikilli veizlu Dr. Lee til heiðurs og
leystu hann út með gjöfum og greiddu
dvalarkostnað hans.75) Lee dvaldist í
borginni fram yfir mánaðamót, hélt í
marz til Brima, en 28. marz er hann
kominn heim til Englands. Þann 3. apríl
ritar Hinrik VIII. IdamborgarráSi vinar-
bréf og þakkar fyrir góðan viðurgerning
við sendimann sinn.70) Fisktökumálið í
Englandi féll úr sögunni að öðru leyti
en því, að StálgarÖsmenn urðu fyrir smá-
vegis útlátum.77) Hinriki og stjórnarherr-
um hans hefur varla þótt Thomas Lee
hafa haft erindi sem erfiði í för sinni,
en víst er, að hann galt þess að engu,
því að hér eftir er han.n rnjög í sarnn-
ingaferðum til Hansaborganna og í
miklum mctum hjá Cromwell. Nýjar
hættur og stórpólitísk áform skyggðu brátt
á íslenzku deiluna við Llamborgara.
Þann 16. júní sumariÖ 1533 ritar
Chapuys keisara og segir, að veriÖ sé að
vígbúa 6 herskip, og sé talið, að þau
eigi að vera til verndar fjölda enskra
skipa, sem fariÖ hafi til fiskveiða og
fiskkaupa við Island, en Skotar liggi fyrir
enskum skipum á hafinu, en þar að auki
liggi grunur á Ilamborgurum og Dön-
um. Frá þessu sumri mun vera óársett
skjal, sem hefur að geyma „erindisbréf
handa Richard Forster og félögum hans,
sem eru að leggja úr höfn til þess að
verja enska flotann á leið frá íslandi'*.78)
Þetta erindisbréf fjallar einkum um
varúðarráðstafanir gegn Skotum, en
þess verður hvergi vart, að Hinrik hafi
sent herskip með enska fiskiflotanum
norður til íslands, en þar hélzt sæmileg-
l|r friður með sjómönnum á næstu ár-
um. Enski íslandsflotinn hafði einungis
minnkað nærfellt um helming frá árinu
1528.
VI.
I janúar 1533 vissi Llinrik VIII., að
ein af hirðmeyjum hans, Anna Boleyn
að nafni, var þunguð af hans völdum,
og þetta barn varð að vera löglegur erf-
ingi ensku krúnunnar. Að undirlagi
keisara hafði páfi harðneitað Hinriki um
leyfi til þess að skilja við drottningu
sína, Katrínu af Aragon, en útséð var
um það, að hún æli Englendingum hinn
langþráða ríkisarfa. Erkibiskupinn af
Kantarabyrgi var æðsti maður kaþólsku
kirkjunnar í Englandi, og nú var hann
og kapitulinn við dómkirkjuna gerður að
æðsta ráði Englendinga í andlegum efn-
um. Parlamentið lögfesti, að óleyfilegt
væri að áfrýja málum til Rómar, og 11.
apríl veitti erkibiskup konungi leyfi til
þess að taka sjálfur ákvarÖanir um hjú-
skaparmál sín, „sökum þess að mikill
ágreiningur er uppi meðal almennings
um þau mál“, segir í greinargerð tilskip-
unarinnar. Síðan gengu þau Hinrik og
Anna Boleyn í heilagt hjónaband „lög-
um samkvæmt", og bún var krýnd drottn-
ing Englands á hvítasunnudag 1533.
Þremur mánuðum síðar ól hún dóttur í
höllinni í Greenwich. Spænski sendi-
herrann lét þess getið í skýrslu til keisara,
að hóruungi væri í heiminn borinn. Litla
stúlkan í vöggunni átti eftir að hefna
svigurmælanna, því að hún varð Elisa-
beth Englandsdrottning, sem braut odd
af oflæti Spánverja og hnekkti veldi
þcirra.
I september 1533 kemur sú hugmynd
upp í leyndarráÖi Hinriks VIII. að leita
vináttu prótestantiskra fursta í Þýzka-
landi og Llansastaðanna til þess að vega
móti þeirri óvild, sem keisari og páfi
miignuðu gcgn honum cftir gifting-