Stúdentablaðið - 15.12.1994, Blaðsíða 7

STBL. • Desember 1994
STÚDENTAR
Bls. 7
Þjóðarátak - hvurslags var þetta?
-svör við nokkrum einföldum spurningum um þjóðarátak stúdenta eftir Skúla Helgason
Hver var hugmyndin?
Síðastliðin áramót kynnti
undirritaður hugmyndina um
sérstakt átak til að efla háskóla-
bókasafnið. Kveikjan voru
kynni mín af næststærsta bóka-
safni Bandaríkjanna haustið
1993. Ég var orðinn samdauna
hinu fátæklega bókasafni HÍ og
löngu hættur að reikna með því
sem mikilvægu tæki í mínu
námi, enda hrein hending ef
heimildir sem mann skorti voru
til í safninu. Vestra var hins
vegar allt sem hugurinn gimtist
og meira til. Ég íylltist ein-
hverjum fiflalegum metnaði
fyrir hönd bókaþjóðarinnar og
ákvað að fá félaga mína i
Röskvu til að gera eitthvað í
málunum. Hugmyndinni var vel
tekið og plantað í kosninga-
stefnuskrá Rösvku. Að loknum
kosningunt hófst undirbúningur
og í júnílok var ég ráðinn fram-
kvæmdastjóri átaksins af nefnd
sem í sátu háskólarektor, for-
maður Stúdentaráðs og formað-
ur Vöku.
Hvað kostaði átakið
stúdenta?
Þjóðarátakið kostaði ekki
krónu úr sameiginlegum sjóð-
um stúdenta en stúdentar sýndu
hins vegar stuðning sinn með
vinnuframlagi og kaupum á
barmmerki átaksins. Stúdenta-
ráð liggur ekki á digrurn sjóð-
um og það var strax ljóst að afla
þurfti sérstaks fjármagns til að
hægt væri að greiða kostnað við
átakið. Ég fór á stúfana og safn-
aði 2,5 milljónum króna meðal
fyrirtækja og stofnana. Þar með
var fjárhagsgrundvöllur átaks-
ins tryggður. Heildarkostnaður
átaksins mun losa u.þ.b. 2 mill-
jónir króna og verður afgangur-
inn látinn renna beint í Þjóð-
bókasjóðinn.
Hvað var gert?
Atakið var tvíþætt. Annars
vegar var um áróðursherferð á
ræða. Þar sem vakin var athygli
á versnandi stöðu Háskólabóka-
safnsins samanborið við útlönd
og gildi þess fyrir þjóðina að
eiga fullkomið nýtískulegt
þjóðbókasafn. Gefin voru út
blöð og bæklingar, auk greina-
skrifa og annanar umjöllunar í
ljölmiðlum. Þar nutum við m.a.
liðsinnis sérstakrar hátíðar-
nefndar átaksins sem í áttu sæti
valinkunnir einstaklingar, aðilar
vinnumarkaðarins o.fl.
Hins vegar var átakið fjáröfl-
un til eflingar ritakosti liins nýja
safns. Ákveðið var að stofna
Þjóðbókasjóð stúdenta og fyrsta
framlagið kom frá stúdentum
sjálfum, með andvirði bami-
merkjasölu í Háskólanum.
Skafmiðahappdrættið Skóla-
þrennan var einn liður í átakinu
og stúdentar lögðu mikla vinnu
í undirbúning þess, s.s. að
tryggja samstarf við Sjónvarpið
og afla glæsilegra bónusvinn-
inga. Þar munaði mestu um
ötult starf Péturs Þ. Óskarsson-
ar. Leitað var til erlendra sendi-
ráða, ræðismanna á íslandi, ís-
lendingafélaga og erlendra stór-
fyrirtækja. Mest áhersla var þó
lögð á fjáröflun nteðal rúmlega
200 innlendra fyrirtækja sem
m.a. var boðið að taka tímarit í
fóstur.
Hverjir unnu verkið?
Undirritaður bar ábyrgð á
fjármálum átaksins, kynningar-
starfi, fjársöfnun og starfs-
mannahaldi. Mikill fjöldi stúd-
enta tók þátt í bannmerkjasölu,
kynningu í Kringlunni, greina-
skrifum, söfnun styrktarlína,
söfnun óskalista úr deildum
o.sv.frv. Þá er ógetið framlags
starfsmanna SHÍ, einkum for-
manns sem átti mikinn heiður
að undirbúningi átaksins. í upp-
hafi átaksins var auglýst eftir
starfsfólki innan Háskólans.
Svörun var frekar drærn og það
fór svo að flestir þeirra sem
lögðu átakinu lið komu úr röð-
um Röskvu. Það þarf ekki að
koma á óvart, málið var jú eitt
af kosningaloforðum félagsins
og því eðlilegt að mönnum þar
á bæ rynni frekar blóðið til
skyldunnar en öðrum.
Hvað með Vöku?
Liðsmenn Vöku hafa talað
opinberlega um mikið samstarf
og samvinnu Vöku og Röskvu í
átakinu. Rétt er að geta þess
sem Vaka lagði af mörkum.
Nokkrir félagar úr Vöku tóku
þátt í kynningum í Kringlunni
og leystu það vel af hendi. Fá-
einir Vökumenn reyndu sig við
barmmerkjasölu. Vaka fjallaði
um átakið í tveimur blöðum sín-
um. í öðru var farið fogrum
orðum urn átakið og stúdentar
hvattir til samstöðu. í hinu var
farið með staðlausa stafi um
launakostnað átaksins og leitt
getum að því að undirritaður
hefði legið á liði sínu. Því var
haldið ffam að 70% af söfnun-
arfé átaksins á þeirn tíma, hefði
farið í launakostnað. Hið rétta
er að ekkert af eiginlegu söfn-
unarfé fór i launakostnað, hann
var allur greiddur af sérstökum
styrktarframlögum sem safnað
var sérstaklega. Eftir birtingu
þessara „ffétta” af átakinu bað
oddviti Vöku um fund til að
fræðast um átakið. Þar bauð
hann m.a. fram aðstoð sinna
manna sem ég þáði. Meira sá ég
ekki af oddvitanum eða félög-
um hans. Á umræddum fundi
lýsti ég yfir undrun á því að
Vaka byði fram liðstyrk aðeins
tveimur vikum áður en átakinu
átti að ljúka, en undirbúningur
hafði þá staðið í þrjá mánuði.
Næsta framlag Vöku var grein
sem oddviti félagsins skrifaði í
Morgunblaðið 1. desember þar
sem hann lætur að því liggja að
átakið hafi verið afrakstur sam-
starfs og samvinnu fylkinganna.
Vökumenn kornu ekkert að öðr-
um verkþáttum átaksins, s.s.
fýrirtækjasöfnun, annarri fjár-
öflun eða samskiptum við út-
lönd.
Heilindi- því ekki?
Nú vil ég taka fram að hvorki
ég né aðrir eiga neina heimtingu
á því að Vökumenn frekar en
aðrir stúdentar leggi á sig vinnu
fyrir Stúdentaráð. Það gera
ntenn einungis sjálfviljugir og
auðvitað er Vökumönnum
frjálst að sitja hjá þegar um er
að ræða mál eins og þjóðarátak-
ið, sem klárlega er frumkvæði
pólitískra andstæðinga þeirra.
Það er hins vegar lítilmannlegt
að sitja með hendur í skauti
meðan aðrir vinna verkið, en
koma síðan að verkinu loknu og
hrósa sér af þeim árangri sem
náðst hefur. Slík „samstaða" er
einskis virði og framkoman
ekki stúdentum sæmandi.
Eins og áður sagði kornu
ýmsir aðrir en Röskvumenn að
átakinu og sérstaklega vil ég
minnast á ritstjóra Stúdenta-
Bréf til blaðsins
Stúdentablaðinu hefur borist annað bréf. Allir muna eftir því fyrra, frá David
nokkrum Bello sem langaði til íslands en átti harðstjóra fyrir foreldra. Hann
bauðst hins vegar til þess að hýsa fólk einhvers staðar á Spáni og lét Stúdenta-
blaðið einum lesenda blaðsins adressu Davids í té. Og nú hefur okkur borist ann-
að bréf. Það er svohljóðandi:
Háskólafólk!
Leitin að vonda kallinum heldur áfram. Fordómalaus útlistun á veru
hans og eðli í grein Gunnars Hersveins kennara og frímúrara í Morgun-
blaðinu 28. ágústs 1994. Tilvitnun í grein G.H.: Skrattinn er m.a.
skrímslið sem vakir og sefur við hlið mannsins. —Háskólafólk, leggið
akademískum vísindum lið - sofið þér ef til vill við hlið flugnahöfðingj-
ans - látið þá skrattafræðinginn Gunnar Hersvein vita.
Eiríkur Björgvinsson nn. 070848-4499.
Tja, hvað skal segja. Maður er eiginlega orðlaus eftir svona lestur. Ýmsar á-
leitnar spurningar vakna, ekki síst stílfræðilegar. Hvaða tilgangi þjónar t.d. band-
strikin sem eru á víð og dreif um textann? Af hverju er tiltekið að Gunnar Her-
sveinn sé frímúrari? Hvers vegna gefur Eirikur upp kennitölu en kallar hana
nafnnúmer (nn.)? Og hver i fjáranum er þessi maður og hvað í helvitinu er hann
að segja okkur? Áleitin spurning á örlagatimum.
blaðsins, sérlegan hönnuð á-
taksins Kristján E. Karlsson,
Þorstein Þorsteinsson og odd-
vita Óháða listans, sem tók
virkan þátt í ýmsum þáttum
þess og stóð sig með ágætum.
Hvað svo?
I þjóðarátakinu kom í Ijós að
inkaup rita fyrir safnið eru ærið
handahófskennd og ráðast nær
eingöngu af óskum einstakra
kennara. Athugun okkar leiddi í
ljós að verulegt misvægi er
milli fjárveitinga til ritakaupa
eftir greinum. Þannig fara 3,3,
milljónir króna á ári til kaupa á
tímaritum í eðlisfræði og litlu
minna til tímarita í efnafræði og
líffræði en einungis 100-150
þúsund krónur til kaupa á tíma-
ritum í stjómmálafræði og
sjúkraþjálfun, svo dæmi séu
nefnd. Hér þarf að gera bragar-
bót og æskilegt væri að skipuð
yrði nefnd sem gerði tillögur
um eðlilega skiptingu fjárveit-
inga til ritakaupa eftir greinum.
Vel rná hugsa sér að ákveðnar
yrðu fjárveitingar til hverrar
greinar og kennumm síðan boð-
ið að leggja fram óskir um ráð-
stöfun kvótans.
Að lokum vil ég benda þeim
sem áhuga hafa á því að kynna
sér þjóðarátakið að öll gögn
tengd því liggja frammi á skrif-
stofú Stúdentaráðs.
Skúli Helgason, framkvœmdastjóri
Þjóðarátaks stúdenta.
Þið fáið
5% staðgreiðsluafslátt
afbrauðumogkökum
hjáokkur
með framvísun
stúdentaskírteinis
BAKARÍIÐ
HAGAMEL 67
sími 21510