Bjarmi - 01.12.1997, Blaðsíða 8

ekki íyrir mat og aðstoðin er þá í formi
matargjafa eða úttektarheimilda í stór-
mörkuðum, eða fólk hefur ekki efni á að
leysa út nauðsynleg lyf og þá veitum við
aðstoð til þess.
Unnið að undirbúningi matargjala í desember.
Þá komum við að spurningunni um
að ráðast að rót vandans. Velferðarþjóð-
félagið okkar er auðvitað gott þjóðfélag á
margan hátt og við búum við aðstæður
sem ekki er hægt að líkja við hjá meiri-
hluta þjóða heims. En þrátt fyrir það
hafa ákveðnir hópar orðið útundan og
það er auðvitað pólitísk ákvörðun og
vilji sem þarf til að rétta hlut þeirra sem
verst eru settir. Hvað þetta varðar þurf-
um við að skapa réttlátara þjóðfélag og
við sem höfum atvinnu og næg laun
þurfum að vera tilbúin til að deila með
okkur og rétta þeim hjálparhönd sem
minna mega sín. Þetta þarf samfélagið
að gera sem heild.
Nú stendur y/ir árleg söjnun Hjálpar-
stojnunarinnar. Að hverju beinist hún í ár?
- Við sendum gíróseðla og bauka inn
á heimilin eins og undanfarin ár. Yfir-
skriftin að þessu sinni er: „Frelsi til að
velja - hjálpum konum í þriðja heimin-
um.“ Megináhersla verður lögð á stuðn-
ing við konur. Það hefur sýnt sig að
þróunaraðstoð sem veitt hefur verið
konum skilar sér mun betur fyrir heild-
ina en aðstoð sem eingöngu er veitt
körlum. í skýrslu frá Sameinuðu þjóð-
unum kemur skýrt fram að verði ekki
breyting á og einhverju af þróunar-
aðstoð og hjálparstarfi beint til kvenna
sérstaklega þá verði litil breyting á efna-
hagsstöðu hinna fátækustu i heimin-
um. Talið er að um einn og hálfur milj-
arður fólks í heiminum lifi undir fá-
tæktarmörkum. Það er auðvitað afstætt
hugtak en almennt er miðað við einn
dollar eða um það bil 70 kr. á dag. Það
getur auðvitað verið sæmileg upphæð í
einu landi en ekkert í öðru. En af þess-
um alfátækustu eru 70% talin vera kon-
ur. Hér eru því gríðarleg verkefni að
takast á við.
Eru þetta næg rök Jgrir því að beina
athyglinni nú eingöngu að konum?
- í því sambandi má benda á að ofbeldi
og ranglæti, ólæsi og vöntun á menntun,
vannæring og skortur á heilsugæslu er
mun oftar hlutskipti kvenna en karla.
Konur í þriðja heiminum vinna oft óhóf-
lega langan vinnudag en njóta engrar
virðingar fyrir framlag sitt til heimilisins
og samfélagsins í heild. Það endurspegl-
ast síðan í réttindaleysi þeirra og fáum
tækifærum til þess að hafa áhrif á eigin
framtíð. Sagt hefur verið að ef konur fái
ekki notið hæfileika sinna og tækifæra
til jafns við karla verði engin fram-
þróun. Með því að auka frelsi kvenna til
að velja og ýta undir hæfileika þeirra
bætum við ekki aðeins stöðu þeirra
heldur er það vænlegasta leiðin til að
ýta undir hagvöxt og alhliða þróun. Hér
er ekki verið að tala um að gera vest-
rænt jafnrétti að alþjóðlegri fyrirmynd,
hver þjóð verður að finna lausn á því
fyrir sig, heldur er verið að tala um að
gefa konum það frelsi að þær geti valið
sér framtíð og hlutverk í samfélginu og
beitt hæfileikum sínum.
Eitt af því sem farið hefur verið út í er
að veita konum smálán til að koma á fót
svolitlum iðnaði. Það hefur sýnt sig að
lán sem konur fá til að koma á fót ein-
hverju tekjuskapandi starfi fyrir sig og
fjölskyldu sína skila sér yfir 95% til
baka. Það er ekki sama reynsla hvað
varðar lán sem veitt eru körlum. Sann-
leikurinn er sá að í mörgum þróunar-
löndum er það konan sem stendur fyrir
heimilinu og aflar jafnframt oft mikilla
tekna fyrir ijölskylduna sem heild. Körl-
unum hættir oftar til að nota peningana
fyrir sjálfa sig þótt ekki sé hægt að
alhæfa neitt í þessu sambandi.
Megináherslan nú er því að styðja
konur með margvíslegum hætti. Við
erum með verkefni á Indlandi þar sem
verið er að þjálfa konur til sjálfsábyrgðar
og til að taka framtíðina í eigin hendur.
í Mósambík höfum við verið að byggja
vatnsbrunna og það kemur konum til
góða því það eru jafnan þær sem sækja
vatnið fyrir fjölskylduna. Og nú ætlum
við m.a. að einbeita okkur að menntun
kvenna í Mósambík og smálánum til
þeirra svo þær geti staðið á eigin fótum.
Heldurðu að það sé jajnauðvelt að Já
íslendinga til að gejajé til hjálparjá-
tækum konum eins og að geja til hjálpar
hungruðum bömum?
- Það er sjálfsagt auðveldara að safna
þegar um hörmungar er að ræða og fólk
sér fyrir sér hugnursneyð og deyjandi
böm. Þá erum við að tala um neyðar-
aðstoð sem oft er nauðsynleg. En það er
ýmislegt fleira að sjá í þróunarlöndum
en hungrað og deyjandi fólk. Þar er fólk
sem vill takast á við vandamál sín en
vantar ofurlitla hjálp til þess að geta
gert það. Þróunaraðstoð á auðvitað fyrst
og fremst að vera hjálp til sjálfsbjargar.
Öll þau smáu verkefni sem stofnanir á
borð við Hjálparstofnun kirkjunnar eru
8