Bjarmi - 01.12.1997, Blaðsíða 15

jörð. Orðið varð hold. Verður það útskýrt
með þeim hætti að allir meðtaki? Það er
hægt að skrifa lærðar greinar og reyna að
íinna ástæðu þess að frelsari mannanna
fæddist í gripahúsi en ekki i venjulegu
húsi, - og jafnvel ekki í gistihúsinu og
Betlehem þar sem þó var leitað skjóls. En
það tekur ekki á kjamanum. Á klaufa-
legri íslensku væri hægt að segja: Maður
verður sjálfur tekinn af kjamanum.
Engillinn segir ekki: „Farið og leitið að
baminu“ (og þar með hvorki í skráðum
frásögnum né sungnum sálmum), held-
ur segir hann: „Þér munuð finna ung-
bam, reifað og lagt í jötu.“
Þér munuð finna. Þar er stofn fagn-
aðarins á jólunum. Þar er dýpt gleðinnar
mest. Og öll sú gleði sem við reynum að
miðla og þiggja á jólum er fædd þar sem
við finnum bamið.
Það er friður á jörðu. Ekki vegna þess
að einhvers staðar hefur kannski tekist
að semja frið á ófriðarsvæðum á þessum
jólum. Það er alveg sama hversu oft við
syngjum með englunum um frið á jörðu,
hann var samt ekki fyrir tvö þúsund ár-
um og er ekki enn, hvorki meðal þjóða
né einstaklinga. Það er friður á jörðu
vegna þess að hann er kominn í heim-
inn og hefur verið lagður í jötu. Og sá
jólafriður „býr með oss“ vegna þess að
við höfum tekið á móti honum - fundið
hann. Við flnnum það sem við leitum að
hvergi nema hjá Jesú sjálfum. Og það
em jólin. Það er fögnuður jólanna, hinn
hljóðláti fögnuður sem gagntekur alla
veru manns eins og bráðni ís og losni
klakabönd jarðar í vorvindi.
Hann þína tötra tók á sig,
að tign Guðs dýrðar
skrýði þig
Siðir breytast og viðhorf. Eitt af því sem
68-kynslóðin skildi eftir sig var breytt
viðhorf til klæðnaðar. Það varð hallæris-
legt að eiga spariföt, hvað þá að fara í
þau. Gáfumenn gengu ekki fínir heldur
hversdagslega klæddir og helst í galla-
buxum - alla daga. Einn fylgifiskur
þessa skilnings varð neitkvætt viðhorf
til þess sem þá er kallað óþarfa um-
stang um jól eða á hátíðum yfirleitt. Það
er rétt. að yfirborðsmennska hæfir ekki
hinum kristnu. En það sem einum er
sýndarmennska er öðrum sannfæring.
Þessvegna skulum við horfa dýpra.
Þótt það sé reyndar Guð, sem skapar
manninn og fötin skapi ekki nokkurn
hlut, - og þessvegna skipti auðvitað í
sjálfu sér engu hverju klæðst er, þá
fýlgir samt sú breyting þessari þróun,
sem hér var nefnd, að hinum skapandi
mætti, sem gerir hátíð úr hversdags-
leikanum, er hafnað. Hátíð er auðvitað
fyrst og fremst „andlegt ástand“ en
nákvæmlega af sömu ástæðu og við
beygjum líkamann til hlýðni við andann
þegar við biðjum bænar, afmörkum við
hátíðina mitt í hversdagsleikanum með
ytri táknum. Við tökum til og búumst í
betri föt. Jólin eru sérstakt tilefni til þess:
Hann kemur. Heiðursgestur jólanna
kemur og ég bý mig í mitt besta skart til
þess að taka á móti honum.
Þannig getum við með einfaldri og
hversdagslegri athöfn hugleitt að nýju að
Guðs sonur steig niður úr dýrð himn-
anna og tók á sig mannlegt hold. Ekki
aðeins reifarnir og jatan heldur hinn
jarðneski líkami sjálfur eru tötrar einir
miðað við dýrð Guðs. En með því að
hann fæddist í holdi urðu hinir mann-
legu tötrar að tignarklæðum. Það er verk
Guðs og enn eitt þakkareíni jólanna.
Umhugsunin um jólafötin getur líka
haldið áfram. Það er öllum vitanlegt að
ekki er nóg að klæðast hreinum fötum
heldur þarf að lauga líkamann. Engin
föt megna að fegra eða fela syndugan
líkama. Ekkert hylur bresti nema faldur-
inn á kyrtli Jesú Krists. Engin brúð-
kaupsklæði duga í brúðkaupsveislu
himnanna nema það eitt að íklæðast
Jesú Kristi. Og einhversstaðar, oftast
dulin, leynist að baki kunnuglegra siða
um j ólahreingerningar og fatasaum og
kaup eftirvæntingin og löngunin að mega
taka á móti frelsaranum með þeim hætti
sem honum hæfír þegar hann kemur.
... og hvað mun syngja englaraustin
blíða? Hún syngur enn sama textann.
Um dýrð Guðs föður. Um frið á jörð. Um
föðurást á bamahjörð. Og við, öll hjörð-
in, eigum að syngja þetta sama dýrðar-
lag Guðs engla á meðan líf lifír í æðum,
meðan tungan má sig hræra og hjartað
sig bæra.
Nýtt kvœði af stallinum Kristi
Við stallinn hvíla kind og kýr,
þœr kúra lágt við jötu.
Par sefur nú vor Drottinn dýr,
þótt duni harkið götu.
„Ó, sonur kœr, nú sofog dreym
því senn fer Ijós um allan heim.
Ó, Jesús, jólabarnið. “
Enn streymir fjöldi fólks hér að.
Nú fagna himnar sœlir!
Minn kæri Jósef, heyr þú það
sem þessi hópur mœlir:
„Messías, það er mikið nafn
og máttur hans er engu jafn.
Ó, Jesús, jólabarnið. “
Nú gleðjast sérhver góðfús kann.
Vor Guð á jörð erfœddur.
í trú og lofgjörð tignum hann
sem tötrum manns er klœddur.
Og dýrmœtt er það blessað barn
sem brœðir ískalt sálarhjarn.
Ó, Jesús, jólabarnið.
Annað stallkvæði til vöggusöngs
Sof þú, minn kceri,
syngur María,
þú sonur Guðs
í sœlli ró.
Himnanna gullnu
hlið eru opin
og englafjöld
er allt um kring.
Niðdimman dvín
við dýrðarsöng.
Sofþú, minn Ijúfur,
sofvœrl og rótt.
Köld er hér nóttin.
Kúrir í heyi
hinn ungi sveinn
sem Orð Guðs er.
Uxi og asni
álengdar standa.
Hljóðnar nú rödd
frá himna sal.
Dreymi þig vel,
mín dýrust gjöf.
Dvel þú í svefni
uns dagur rís.
Sof meðan húmið
hylur foldu.
Dagur er nœr
og náðartíð.
Friður af hœðum
fœðist á jörðu.
Dýrð þín, ó, Guð,
er dýrð í heim.
Krýpur mín sál
í sœlli trú,
við jötu þína,
ó, Jesúbarn.