Atuagagdliutit - 26.06.1997, Blaðsíða 17

Nr. 48 • 1997
17
T^Éagpsagc/é/a C/C
GRØNLANDSPOSTEN
Adam aamma Maibritt katinneranni. Maibrittip panitsik Anne sariiarpaa, Adamip ernertik Jens kissumiaraa.
Adam og Maibritts bryllup. Maibritt sidder med datteren Anne på skødet, mens Adam bærer sønnen Jens.
Jiisusip aalajangertussaavaa
inuuinnassanersugut inuuin-
nassannginnersugulluunniit.
Eqqaamasat
amiilaarnartut
- Tamakku kingumut eqqar-
saatigalugit ajorluinnarpoq.
Nuannarinngilara. Sorsunner-
suaq qaangiutereersoq ukior-
passuit ingerlareersut nalu-
naaqutaq itersaat sianeraangat
siniffimmit pissittarpunga.
Kalerrisaarutip nipaa timinnit
peersinnaajunnaarsimavoq,
Adam Dorph oqaluttuarpoq,
amerikamiut qaartartut atomi-
tallit Hiroshimamut aamma
Nagasakimut nakkartimmati-
git Japanip sineriaata avataa-
niittoq.
- Eqqissinissamik nalunaa-
rutip pilluaammissutigingaa-
ratsigu nuannaarnermik si-
laannarmut seqqortaarpugut.
Sorsunnersuaq naammas-
simmat Adam Dorph Florida-
ni sakkutuut imarsiortut sak-
kutooqarfiannut ingerlatinne-
qarpoq. Sivikitsuinnarmilli.
Sorsunneq soraareerpoq, ame-
rikamiullu umiarsuit sorsuu-
terpassuit ilaat pigiunnaaru-
suppaat. Pingaartumik Ameri-
ka kujallermi nunanut tunine-
qarput. Taqqavani Adam
Dorph inuttanngortut ilinniar-
tittussaavai iggavimmi suli-
nissamut, taquassarsiniartuul-
lunilu. 1948-mi Rio de Janei-
ro-mi amerikamiut sakkutoo-
qarfiani sulilerpoq, timmisar-
tut umiarsuillu taqussersortar-
nerannut akisusaalerluni.
Inuuneq eqqissisimanarso-
rinalerpoq. Suulli tamarmik
killeqarput. Korea-mi sorsun-
neq aallartippoq, Adam
Dorph-ilu naalakkemeqarpoq
Panama-liassasoq. Sorsunner-
mulli anusinngorsimavoq, taa-
maattumillu ilisimatitseqqaar-
nani soraamiuteqaqqaamanilu
Sverige-mut aallarpoq.
Nunani allaniiginnarpoq
Kalaallit Nunaannut uteqqin-
nginneranut peqqutaavoq er-
sissutigigamiuk tassunga a-
ngerlaruni amerikamiunit par-
naarunneqassasoraluni. Piffis-
salli ingerlanerani suut tamar-
mik iluarsiartortarput. Adam
Dorph-ilu ullumikkut 69-inik
ukioqartoq amerikamiut sak-
kutuuisa imarsiortut utoqqali-
nersiuteqartippaat.
Inuunerulli naapitassartaasa
| ilaasa kinguneqartippaat a-
5 ngerlaqqinngisaannarneranut.
< Sorsunnersuup kingoma pin-
§ gasoriaannarluni Kalaallit Nu-
5 naat aamma Qaqortoq, qatan-
“ ngutinilu angutit marluk ar-
narlu ataaseq alliartorfigisani
tikeraamikuuaa.
Meeraanermini sammisarai
atuameq, sunngiffimmini ak-
kami sannaviani Adam ikior-
taasarluni sulisarpoq. Eq-
qaamavaalu sunngiffeqallatu-
araangami aalisariarluniluun-
niit aqissemiartarluni.
Adam Dorph qangarsuarli
kingullermik aqissiliarpoq,
aalisarnerli ingerlattuarpaa,
Sverigemi ikkarloqarfmni aa-
sarsiortarfimminniikkaanga-
mik. 1950-imili Sverigemi nu-
nasivoq, 1954-umilu Maibritt-
imut katippoq. Pingasunik qi-
tomaqarput, Dorphikkormiul-
lu ilanikuuaat tallimanik er-
ngutartaartillugit.
Igasuuneq taamaatinnikuu-
aa. Inuussutissarsiutitut. Uki-
ulli 30-t sinnerlugit Stockhol-
mimi neriniartarfiit akima-
nersaasa ilaanni igasunut pi-
sortaasarnikuuvoq, ilaatigut
»Plaza Ritz« aamma »Stame-
gården«.
Eisenhowerimut ikinngut
Nuannaarutigaa sorsunnersu-
armi eqqaamasat qaangerami-
git. Eqqaamasarli ataaseq pui-
gorusunngilaa. Peqqutissåqar-
luarpormi.
Sorsunnersuaq taamaate-
reermat Dwight D. Eisenhow-
er-ip - sorsunnersuut nalaani
generaliusoq kingornalu
USA-mi præsidentinngortoq -
Dorph eskimoorlu canadami-
oq ulluni 14-ini qatanngummi
angutip Amerikami nunaassu-
anut qaaqquai. Eisenhower-ip
kalaallip Qaqortormiup sor-
sunnersuup nalaani angusari-
simasai tupigusuutigai, qani-
mullu ilisarisimanerulemissaa
kissaatigisimallugu.
- Ilumut, nereqatigiittarpu-
gut ingiaqatigiillutalu hiister-
tarluta. Eisenhower Kalaallit
Nunaat pillugu soqutiginne-
qaaq, Adam Dorph oqaluttu-
arpoq, taamaalilluni nunar-
suup oqaluttuassartaani inuit
nuimanersaasa ilaat qanimut
ilisarisimalerlugu naapisi-
maarpaa.
Adam Dorph New York-imi niuvoq suliniarluni, atugarliorfi-
uvorli, taarsiullugulu amerikamiut sakkutuuini imarsiortuni
sakkutuunngorpoq.
Adam Dorph gik i land i New York for at få arbejde, men det
var svære tider, og han lod sig hyre til den amerikanske
marine.
Uniiarauit assartuutit' S50dt orsugissainik usisut
ingiaqatigiillutik h’ittuunit New Yorkiliurput.
350fragtskibe sejlede i' konvoj med kryolit fra Ivittuut
til Neu huk.
General-it Bindley, Eisenhower aamma Patton. .
Kingoma pricsidentmngortup Eisenhowerip, Nunats-
innik soqutigmnilluålersup, Adam Dorph Amerikami
nunaassuannut tikeraarsarpaa.
Generalerne Bradley. Eisenhower og Patton. Adam
Dorph blev inviteret til privat ophold på en ameri-
kansk ranch med den senere præsident Eisenhower,
der var meget interesseret i Grønland.
INUIT
Atuartartutsinnit nalunngilarput inuit pillugit allaaserisat
ilanngutassatut pitsaasuusartut. Taamaammat aalajanger-
pugut sisamanngomerit tamaasa inuit ilaqutariilluunniit
ngussisarniarluta- Qujanartumillu Kalaallit Nunaanni
taamaattunik inuppassuaqarpoq. Pisuniit - ukiunl nutaani
oqaluttuarisaanermut, isorartussutsinut, innuttaasut kåtiti-
gaanerinut akerleriimiullu mnngasinnaapput.
Sisamanngomikkullu saqqummersartussani qupper-
nerni ukunani kina tulliullugu ilisaritissaneripput siun-
nersorluta allagaqarit.’
Allakkap puua »lnuit«-imik nalunaaqutseruk. sisaman-
ngomermilu tulliutmmi aviisiseqqillutit. Imaassinnaavoq
ilaatikkusutat ilaatinneqarloq.
ADAM DORPH