Samtíðin - 01.06.1961, Qupperneq 21

Samtíðin - 01.06.1961, Qupperneq 21
SAMTlÐIN 17 Ingólfur Daviðsson. lýfr ríhi ndttúrunnar 15. ^rein ★___________LANGT FERÐAST FIÐRILDIN STUNDUM berast hingað fiðrildi „á vængjum vindanna“ frá fjarlægum lönd- Um. Þetla er lielzt á haustin í langvar- andi suðaustanátt. Erlendir farfuglar hrekjast þá jafnvel hingað, og jafnvel herst liingað kolaryk frá Bretlandseyj- um. Sum fiðrildi eru regluleg fardýr, sem haga ferðum sínum líkt og farfuglar, en vindar lirekja þau oft af leið. Tvö skraut- leg farfiðrildi berast alloft hingað, eink- um til sunnanverðs landsins, þ. e. aðmír- úlsfiðrildið og þislilfiðritdið (svört, hvít °g rauð á lit). En ekki lifa þau veturinn. hessi fiðrildi eru ótrúlega langt að kom- ui. Vetrarheimili þeirra eru jaðrar hinna Uiiklu eyðimerkurflæma í Norður-Afr- Jhu (og Suðvestur-Asíu). Á vorin fljúga Þau novður á bóginn til strandhéraðanna °g halda mörg hver áfram vfir Miðjarð- arhafið og norður eftir Evrópu; sum ár í stórum flokkum. Koma þau oft til suð- vesturstrandar Englands snemma í júní. A Bretlandseyjum verpa fiðrildin, og henuir fram ný kynslóð í júlílok og fram 1 ágúst. Úr því geta þau borizt hingað 'Ueð hagstæðum vindi. Sjaldan mun ^austkynslóðin verpa á Bretlandseyjum, 011 sum fiðrildanna fljúga suður á leið ^vrir vetur. Af 08 brezkum fiðrildateg- Undum eru að minnsta kosti 17 regluleg ^ai'fiðrildi. Fljúga sum yfir Ermarsund °g langt suður á bóginn. Þau fljúga beina stefnu og virðast rata engu siður en far- ^Uglar. Ná sum 6—8 km hraða á klukku- stvmd. Hús í smíðum varð á leið fiðrilda- °kl<s. Flaug flokkurinn inn um rúðu- niisa gluggana, þvert gegnum húsið og 1,1 hinum megin, án þess að breyta stefnu. Verði tré á vegi fiðrilda ])essara, hækka þau flugið og fljúga vfir tréð fremur en breyta stefnu. Fiðrildin geta flogið móti talsverðri golu, en sterkir vindar geta vit- anlega lirakið þau af leið. Ekki vita menn, hvernig fiðrildin rata og hefur margs verið getið til eins og um ratvisi farfuglanna. En ferðir fiðrildanna eru mjög óreglubundnar, þannig að sum ár ferðast þau í stórum skörum, en önnur ár sjást þau varla i norðlægum löndum. Þistilfiðrildin lifa mjög á þistlum á norðurslóðum og eru þar skaðlaus, en í suðlægum löndum eru þau meindýr á sumum nytjajurtúm, þ. e. lirfurnar. í heit- m löndum lifa fjölmörg farfiðrildi. Ferð- ast þau stundum þúsundum eða milljón- um saman, og er mergðinni likt við lauf- fall skógar í hauststormi. Stendur fiðr- ilda-straumurinn jafnvel dögum saman. Fiðrildaflokkar setjast allofl skvndilega á skip langt úti á liafi — stundum ein- tegund, en stundum fleiri saman. — Á Indlandi leita stórir hópar fiðrilda upp i undirhlíðar Himalajafjalla, þegar mikl- ir hitar ganga, en fljúga niður á Iáglendi aftur, þegar kólnar i veðri. Meðal þeirra cr stóra, bvíta kálfiðrildið, sem einnig ferðast um Eyrópu og nagar kál til skemmda. Ilefur það sézl hér á landi. Dökkir dilar eru á stórum, hvítum vængj- unum. Fljúga hvitu fiðrildin fyrir utan glugga. Þarna siglir einhver inn ofurlítil dugga segir í alkunnri vísu. Fiðrildin koma sum bver af hafi eins og skipin. En skáldið

x

Samtíðin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Samtíðin
https://timarit.is/publication/647

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.